HC 10 Cardiac cell therapy Flashcards
Celtherapie
Benadering waarbij cellen worden gebruikt om beschadigd hartweefsel te herstellen of regeneren
Wat is het doel van celtherapie
- directe herplaatsing cardiomyocyten
- structurele versterking plaatsen
- het redden van inactief weefsel
- regeneratie vanuit omliggende cellen
- verminderen van littekenvorming
Wat zijn de soorten celtherapie bij harten met infarct
- directe replacement
- structural reinforcement: cellen toevoegen om scheuren te voorkomen
- salvage hibernating tissue: wakker maken van de hartcellen
- Regeneration from endogenous cells: huidige hartcellen activeren zodat ze delen
- limiting scar formation: border zone in leven houden zodat het littekenweefsel zo klein mogelijk is
Wat zijn de problemen van gene cel therapie
- isolatie van cellen: worden het liefst autoloog verkregen
- Naar de juiste plek brengen
- Overleving en proliferatie van de ingebrachte cellen
- elektromechanische integratie
- stabiliteit en veiligheid
Bronnen van somatische cellen
- beenmerg
- vetweefsel
- skeletspieren
soorten stamcellen
- totipotent: kan differentieren tot alle embryonische en extra-embryonische celtype
- pluripotent: kan differentieren tot alle embryonische celtypen, maar niet extra-embryonische celtypen
- multipotent: kan differentieren tot alle cellen binnen hun kiemblad, dus bijv. het ectoderm, mesoderm of endoderm
- oligopotent: kan differentieren tot een aantal celtypes
- bipotent: kan differentieren tot 2 celtypes
- Unipotent: kan nog maar differentieren naar 1 celtype, bijvoorbeeld de satelliet in de skeletspier
genome editing
- het aanbrengen van wijzingen in het DNA/genoom van een organisme
NHEJ (non-homologous end joining)
Een mechanisme dat betrokken is bij het herstellen van DNA-dubbelstrengsbreuken waarbij de uiteinde van de gebroken DNA strengen direct weer aan elkaar worden gelijmd, zonder dat door een homoloog sjabloon voor nodig is
Welke soort NHEJ (non-homologous end joining) bestaan er
- Gene knockout: Hierbij wordt het gen herkend als niet goed, en worden er
of nucleotiden ingebouwd, of eruit verwijderd, zodat het gen niet meer werkzaam is. - Gene insertion: Je zou ook donor DNA in die breuk kunnen inbouwen,
hoewel een beetje op een slordige manier.
Wat is HR (homologe recombinatie)
het DNA dat wordt aangeboden is homoloog aan beide kanten van de breuk
Welke soort HR (homologe recombinatie) bestaan er
- een veranderd stukje DNA wordt ingebouwd (gen modificatie)
- een nieuw gen wordt ingebouwd (geninsertie)
Bronnen van cardiomyocyten
- abortusmateriaal
- transplantatie
- post-mortem materiaal
- cellen uit de patient: embryonale, somatische, cardiac, non-cardiac
Meganucleases
Deze herkent grote delen DNA (dat moet ook, want als de sequentie te kort
is gaat hij overal knippen).
▪ Als hij de plek herkend heeft, kun je NHEJ of HR doen.
▪ Dit is wel vrij lastig, vandaar dat het door is ontwikkeld naar andere
technologieën.
ZFN (zinc finger nucleases)
▪ Dit zijn eiwitten waarbij elke vinger 3 nucleotiden herkent.
▪ Als je dan een eiwit hebt met 3 (of 4) vingers, kun je 2x een enkelstrengs breuk maken, en heb je daarmee ook een dubbelstrengs breuk gemaakt.
▪ Ze zijn echter niet helemaal specifiek
TALEN
- Elke vinger herkent hierbij 1 nucleotide, maar deze is dus wel heel specifiek