Geschiedenis H17 Flashcards
wat was het algemene idee/ attitude van de verlichting
je verstand durven te gebruiken en zelfstandig te durven denken
wie bevoogde het denken in de 18de eeuw
(=wie waren volgens Kant de bazen van het denken)
de kerk en staat bepaalden het denken
geef een voorbeeld van de voogden van het denken
de kerk: Galilei werd opgesloten omwille van zijn ideeën (heliocentrisme)
de staat: vorstelijk absolutisme (staatsgodsdienst) , bloedplakkaat,…
wat is er volgens Kant nodig om het algemene idee/attitude te realiseren
V=V+V
voor wat staat V=V+V
verlichting= verstand + vrijheid
wie zijn NU de voogden van het denken
- massamedia (facebook, tiktok, X) → gevaar van fake news
- in staten met dictatoriale regimes nog steeds de overheid → censuur
- …
verklaar de beeldspraak van ‘verlichting’
het licht v.h verstand moet de duisternis v.d onwetendheid (voordelen, bijgeloof) doen verdwijnen
wat zegt Pierre Bayle
elke theorie die niet met het verstand kan worden uitgelegd is waardeloos
geef voorbeeld van leerpunten die volgens Pierre Bayle verworpen moesten worden uit de vroegmoderne tijd
- het vorstelijk absolutisme
- de standen samenleving (goedgekeurd door god)
- geopenbaarde godsdiensten
3 langetermijnevoluties die bedroegen aan het ontstaan van de verlichting
- het contact met de buiten-EU-wereld (eurocentrisme in vraag)
- de religieuze verscheidenheid (sinds de reformatie)
- de wetenschappelijk revolutie (van humanisme -> 17de E) (Newton)
hoe hielp het contact met de buiten-Europese wereld met het ontstaan v.d verlichting
twijfelen aan een EU-samenleving gebaseerd op gezag en traditie vb: tegen vorstelijk absolutisme
hoe hielp de religieuze verscheidenheid met het ontstaan v.d verlichting
gesprekken tussen personen met een verschillend geloof veronderstelde denkregels waarover beide gesprekspartners het eens waren
vb: ver-Prov: tolerant klimaat, veel gevluchte protestanten
hoe hielp de wetenschappelijke revolutie met het ontstaan v.d verlichting
door wetenschappelijke ontdekkingen gelooft men meer in de mogelijkheden v.h verstand
vb: astronomie <-> bijbel/ belang van academies
wat is verlichting (synthese)
verlichting= rede is belangrijker dan gezag en traditie
hoe raakte de verlichte ideeën verspreid (5)
- voor een breedpubliek: brieven, pamfletten, kranten
- Encyclopedie: Diderot & d’Alembert
- verzonnen reisverhalen (reeds in humanisme)
- toneel en opera (bv: Figaro)
- vorming publieke opninie ik koffiehuizen, leesclubs, salons, geheime gemeenschappen (vb: vrijmetselarij)
welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
vrijheid als een individueel onvervreemdbaar recht
rechten zijn afhankelijk van stand en/of je sociale groep
wat zijn de verlichte ideeën van Locke (4)
1) vrijheid als een individueel onvervreemdbaar recht
2) rechtsgelijkheid
3) volkssoevereiniteit = volk heeft de hoogste macht
4)weerstandsrecht= volk heeft zich te verzetten tegen slechte bestuurders
welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
2) rechtsgelijkheid
2) sociaal juridische discriminatie
welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
3) volkssoevereiniteit = volk heeft de hoogste macht
3) soevereiniteit bij de vorst (les 14)
= goddelijk- en Romeinsrecht
welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
4) weerstandsrecht= volk heeft zich te verzetten tegen slechte bestuurders
4) geen weerstandsrecht (les 13, de Nederlanden)
welk verlicht idee had Montesquieu (algemeen)
de scheiding der machten
wek idee stond er tegenover de scheiding der machten
de machtsconcentratie
wat is de scheiding der machten
- wetgevend
- uitvoerend
- rechtelijk
wat is de wetgevende macht + VB
= maakt of verandert wetten, controleert de uitvoerende macht
vb: parlement keurt wet goed at gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk moet zijnw
wat is de uitvoerende macht + VB
= uitvoering van de wet: regering met ministers
vb: ministers beslissen geld te geven aan openbare ziekenhuizen
wat is de rechtelijke macht
= waakt over de juiste toepassing van de wet: politie, rechters
