Geschiedenis H17

Question 1

wat was het algemene idee/ attitude van de verlichting

Answer 1

je verstand durven te gebruiken en zelfstandig te durven denken

Question 2

wie bevoogde het denken in de 18de eeuw
(=wie waren volgens Kant de bazen van het denken)

Answer 2

de kerk en staat bepaalden het denken

Question 3

geef een voorbeeld van de voogden van het denken

Answer 3

de kerk: Galilei werd opgesloten omwille van zijn ideeën (heliocentrisme)
de staat: vorstelijk absolutisme (staatsgodsdienst) , bloedplakkaat,…

Question 4

wat is er volgens Kant nodig om het algemene idee/attitude te realiseren

Answer 4

V=V+V

Question 5

voor wat staat V=V+V

Answer 5

verlichting= verstand + vrijheid

Question 6

wie zijn NU de voogden van het denken

Answer 6

• massamedia (facebook, tiktok, X) → gevaar van fake news
• in staten met dictatoriale regimes nog steeds de overheid → censuur
• …

Question 7

verklaar de beeldspraak van ‘verlichting’

Answer 7

het licht v.h verstand moet de duisternis v.d onwetendheid (voordelen, bijgeloof) doen verdwijnen

Question 8

wat zegt Pierre Bayle

Answer 8

elke theorie die niet met het verstand kan worden uitgelegd is waardeloos

Question 9

geef voorbeeld van leerpunten die volgens Pierre Bayle verworpen moesten worden uit de vroegmoderne tijd

Answer 9

• het vorstelijk absolutisme
• de standen samenleving (goedgekeurd door god)
• geopenbaarde godsdiensten

Question 10

3 langetermijnevoluties die bedroegen aan het ontstaan van de verlichting

Answer 10

• het contact met de buiten-EU-wereld (eurocentrisme in vraag)
• de religieuze verscheidenheid (sinds de reformatie)
• de wetenschappelijk revolutie (van humanisme -> 17de E) (Newton)

Question 11

hoe hielp het contact met de buiten-Europese wereld met het ontstaan v.d verlichting

Answer 11

twijfelen aan een EU-samenleving gebaseerd op gezag en traditie vb: tegen vorstelijk absolutisme

Question 12

hoe hielp de religieuze verscheidenheid met het ontstaan v.d verlichting

Answer 12

gesprekken tussen personen met een verschillend geloof veronderstelde denkregels waarover beide gesprekspartners het eens waren
vb: ver-Prov: tolerant klimaat, veel gevluchte protestanten

Question 13

hoe hielp de wetenschappelijke revolutie met het ontstaan v.d verlichting

Answer 13

door wetenschappelijke ontdekkingen gelooft men meer in de mogelijkheden v.h verstand
vb: astronomie <-> bijbel/ belang van academies

Question 14

wat is verlichting (synthese)

Answer 14

verlichting= rede is belangrijker dan gezag en traditie

Question 15

hoe raakte de verlichte ideeën verspreid (5)

Answer 15

• voor een breedpubliek: brieven, pamfletten, kranten
• Encyclopedie: Diderot & d’Alembert
• verzonnen reisverhalen (reeds in humanisme)
• toneel en opera (bv: Figaro)
• vorming publieke opninie ik koffiehuizen, leesclubs, salons, geheime gemeenschappen (vb: vrijmetselarij)

Question 16

welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
vrijheid als een individueel onvervreemdbaar recht

Answer 16

rechten zijn afhankelijk van stand en/of je sociale groep

Question 16

wat zijn de verlichte ideeën van Locke (4)

Answer 16

1) vrijheid als een individueel onvervreemdbaar recht
2) rechtsgelijkheid
3) volkssoevereiniteit = volk heeft de hoogste macht
4)weerstandsrecht= volk heeft zich te verzetten tegen slechte bestuurders

Question 17

welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
2) rechtsgelijkheid

Answer 17

2) sociaal juridische discriminatie

Question 18

welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
3) volkssoevereiniteit = volk heeft de hoogste macht

Answer 18

3) soevereiniteit bij de vorst (les 14)
= goddelijk- en Romeinsrecht

Question 19

welk idee van de bestaande EU toestaand in de VMT staat er tegenover het verlichte idee van Locke:
4) weerstandsrecht= volk heeft zich te verzetten tegen slechte bestuurders

Answer 19

4) geen weerstandsrecht (les 13, de Nederlanden)

Question 20

welk verlicht idee had Montesquieu (algemeen)

Answer 20

de scheiding der machten

Question 21

wek idee stond er tegenover de scheiding der machten

Answer 21

de machtsconcentratie

Question 22

wat is de scheiding der machten

Answer 22

• wetgevend
• uitvoerend
• rechtelijk

Question 23

wat is de wetgevende macht + VB

Answer 23

= maakt of verandert wetten, controleert de uitvoerende macht
vb: parlement keurt wet goed at gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk moet zijnw

Question 24

wat is de uitvoerende macht + VB

Answer 24

= uitvoering van de wet: regering met ministers
vb: ministers beslissen geld te geven aan openbare ziekenhuizen

Question 25

wat is de rechtelijke macht

Answer 25

= waakt over de juiste toepassing van de wet: politie, rechters