bio H5 Flashcards
welke 3 hoofdvormen van prokaryoten heb je
- kokken OO
- bacillen (=)
- spirillen \/\/\/
benoem de delen van een prokaryoot (8) 🦠
- cytoplasma
- DNA: centraal
- celmembraan (binnenste rand)
- celwand (middelste rand)
- slijmlaag of kapsel (buitenste rand)
- DNA: plasmide
- pilus (= haartjes)
- zweephaar (= de staart)
waar ligt het dna van een prokaryoot (2)
het grootste deel ligt centraal in een grote keten
+ ze bevatten één tot duizend kleine DNA-ringen = plasmiden
wat bezitten sommige bacteriën en archea + hoe ziet hun bouw er dan uit (inwendig)
sommige bevatten pigmenten zoals chlorofyl (=voor fotosynthese), die pigmenten zijn niet omgeven door een celwand -> ze zweven los in het cytoplasma
wat regelt het celmembraan (prokaryoot)
de stofuitwisseling met het uitwendige milieu
wat doed de celwand (prkyt)
het geeft stevigheid en vormt een bescherming tegen externe invloeden.
wat bevatten sommige archea en bacteriën (uitwendig) + en wat doet dit
een kapsel of slijmlaag -> voor extra bescherming
hoe bewegen prokaryoten zich voort (2)
door zweepharen (hiermee kunnen ze ich zwemmend verplaatsen )
door pili (waarmee ze zich voortrekken of katapulteren)
welke soort kokken heb je (3)
- diplokokken OO
- streptokokken OOOO
- stafylokokken OOOO
OOO
welke soorten bacillen heb je (2)
- diplobacillen (=)(=)
- streptobacillen (=)(=)(=)(=)
welke bacteriën leven in ons lichaam dat stafylokokken zijn
Staphylococcus aureus
welke twee voedigsmanieren hebben de prokaryoten
- autotroof
- heterotroofh
hoe voeden prkryten zich heterotroof
ze nemen voedingstoffen op uit organisch materiaal door enzymen vrij te laten (-> het org.materiaal verteert uitwendig) zij nemen de vrijgekomen organische verbindingen op (glucose) in hun cel -> door middel van celademhaling maken ze eergie aan.
hoe voeden prokryten zich fotoautotroof
ze gebruiken zonlicht als energie bron d.m.v chlorofyl (bij archea iets anders)
hoe voeden prokryten zich chemotroof
ze halen hun energie door het breken van chemisch ebindingen
-> nitrificerende halen uit stikstof,
-> zwavelbacteriën uit zwavelverb.
-> ijzerbacteriën uit ijzerverb.
welke twee manieren hebben prkryten om E uit energieijke stoffen te halen
- aeroob (d.m.v celademhaling)
- anaeroob (d.m.v gisting)
wat vormt zich bij vergisting (3)(prkryten)
- ethanol
- melkzuur
- iets anders
Hoe geven prkyten genetisch materiaal door
door conjugatie
hoe gebeurt de conjugatie
2 prkryoten van dezelfde soort verbinden zich d.m.v een conjugatiepilus, hierdoor worden één of meerdere kopiën van plasmide doorgegeven de ene cel is de donor en de ander ede receptor
! zo wordt anibiotica resistentie snel doorgegeven !
syoniem cyste
endospore
wat is een cyste
ze vormen een beschermende laag, in dit niet-active stadium kunnen ze extreme omstandigheden overleven -> als de leefomgeving terug oké is, groeien ze terug uit tot cel
hoe doen prkryten aan voortplanting
ze vermeerderen zich ongeslachtelijk
ze doen dit door een celdeling, de cel deelt zich in twee identieke dochter cellen
hoe verloopt de celdeling van prkryten
1) kopiëren genetisch materliaal
2) het groeien van celmembraan en -wand
3) de genetische kopien verplaatsen zich naar de uiteinden v.d cel
4) de cel snoert zich in het midden
heo noem je de tijd dat nodig is bij een celdeling van prkryten + hoelang is die
- generatie tijd
- is afhankelijk per soort
- gemiddeld in goede omstandigheden 30 min
eigenschap voortplanting prkryte
hun aantallen kunnen in korte tijd snel toenemen -> snel ontstaan v nieuwe eig
wat geeft een groeicurve weer
het aantal individuen (op y-as) en de tijd (op x-as)
noem de 4 verschillende fasen van de groeicurve op
- lagfase
- exponentiële fase
- stationaire fase
- afstervingsfase
wat gebeurt er in de lagfase
- wann de prkruten in een nieuwe omgeving terecht komen en tijd nodig hebbenom zich aan te passen aan de (temp, zuurtegraad,..)
- het aantal individuen neemt niet toe = aanpassingperiode
wat gebeurt er in de exponetiële fase
de prkryten vermeerderen zich met een vrij constante snelheid -> hun aantallen nemen exponentiëel toe
wat gebeurt er in de stationaire fase
- de draaglarcht van het milieu is overschreden -> ze hebben hun maximale populatie grootte bereikt
- er sterven evenveel als er bijkomen (de generatie tijd is langer want geen gunstuge omgeving)
-de popu blijft gelijk
wat gebeurt er in de afstervingfase
- de populatiegrootte neemt af
- te weinig hulpbronnen
- ze gaan bijna allemaal dood of vormen een cyste
kijk eutrofiering!!
geef de belangrijke functies van prkyten in ons milieu (7)
- ze helpen bij vertering
- grote rol bij stikstof- en koolstofkringloop
- ziekteverwekkers -> populaties in bedaweng houden
- gebruikt als probiotica
- zorgen voor voedselbederf
- productie methodes van voedingsmiddelen
- sommige worden genetisch gemodificeerd om hun metabolisme aan te passen
hoe helpen de prkyten bij vertering
ze leven in symbiose in de darmen van andere dieren -> ze helpen zo bij de vertering -> zo produceren sommige CH4 -> grote rol bij broeikas effect
hoe helpen prkyten bij de kringlopen
ze zijn reducenten en ze maken van organisch materiaal, mineralen door de nitrificatie en ammonificatie -> belangrijke rol bij kool- en stikstofkringloop
wat doen prkyten als ziekteverwekkers
sommige bacteriën zijn ziekteverwekkers, zo houden ze populatie groottes tot stand
hoe helpen prkryten ons als probiatica
ze worden uit bepaalde darmflore en melkproducten gehaald om mensen met een aangetast microbioom te helpen
hoe doen ze aan voedselbederf (3)
het zijn de heterotrofe prokaryoten
- schadelijke bacteriën groeien op eten is het een voedselinfectie
- als ze giftige stoffen produceren tijdens hun metabolisme is het voedselvergiftiging
wat zijn fermentaties
Dat zijn processen waarbij gewenste bacteriën of schimmels inwerken op voedsel of drank
hoe helpen prkyten bij productie methodes van voedingsmiddelen + vb
- vele methodes zijn gebaseerd op fermentaties
- Melkzuurbacteriën zoals de Lactobacillus produceren melkzuur(-> lage zuurgraad) en koolhydraten (-> zorgen voor een dikkere stuctuur)
waarom worden sommige prkryten genetsich gemodificeerd
om hun metabolisme aan te passen, zodat ze gewenste stoffen produceren
bv: voor inusline
welke 4 vormen virussen heb je
- bolvormig virus
- veelvlakkig virus
- spiraalvormig virus
- complex virus
uit wat bestaan virussen
enkel uit genetisch materiaal (DNA of RNA) met daarrond een eiwitmantel of capside
verschil DNA en RNA
dna: dubbele helix
rna: één streng
wat is de capside
beschermt het genetisch materiaal v/h virus + het bevat spike-eiwitten of spikes
wat doen de spike-eiwitten
daarmee kan het virus zich vast hechten aan de gastheer cel
leer de bouw van een bolvormig virus (4)
- spikes
- enveloppe
- DNA/RNA
- eiwitmantel of capside