ethiek (niet voor tt, wel voor instuuropdracht) Flashcards
De beroepsethiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) kent vier basisprincipes: verantwoordelijkheid, integriteit, respect en deskundigheid. Leg uit wat er bedoeld wordt met deze basisprincipes.
Verantwoordelijkheid: Psychologen onderkennen hun professionele en wetenschappelijke verantwoordelijkheid ten opzichte van de betrokkenen, hun omgeving en de maatschappij. Psychologen zijn verantwoordelijk voor hun beroepsmatig handelen. Voor zover dat in hun vermogen ligt zorgen zij ervoor dat hun diensten en de resultaten van hun handelen niet worden misbruikt.
Integriteit: Psychologen streven naar integriteit in de wetenschapsbeoefening, het onderwijs en de toepassing van de psychologie. In hun handelen betonen psychologen eerlijkheid, gelijkwaardige behandeling en openheid tegenover betrokkenen. Zij scheppen tegenover alle betrokkenen duidelijkheid over de rollen die zij vervullen en handelen in overeenstemming daarmee.
Respect: Psychologen tonen respect voor de fundamentele rechten en waardigheid van betrokkenen. Zij respecteren het recht van betrokkenen op privacy en vertrouwelijkheid. Zij respecteren en bevorderen hun zelfbeschikking en autonomie, voor zover dat te verenigen is met de andere professionele verplichtingen van de psychologen en met de wet.
Deskundigheid: Psychologen streven naar het verwerven en handhaven van een hoog niveau van deskundigheid in hun beroepsuitoefening. Zij nemen de grenzen van hun deskundigheid in acht en de beperkingen van hun ervaring. Zij bieden alleen diensten aan waarvoor zij door opleiding, training en ervaring zijn gekwalificeerd. Datzelfde geldt ook voor de methoden en technieken die zij gebruiken.
Psycholoog Roel Ketelhuis heeft een eigen praktijk en voert behandelingen uit in de generalistische basis-ggz. Hij heeft zijn praktijk in een gebouw waar verschillende gezondheidsprofessionals gehuisvest zijn. In dat pand heerst een redelijk informele sfeer; de deuren blijven na kantoortijd dan ook open staan zodat de poetsploeg toegang heeft. Psycholoog Roel houdt voor iedere cliënt een dossier bij en hij bewaart die dossiers in bakjes op zijn bureau.
Deze handelingswijze is primair in strijd met het basisprincipe Respect. Artikel 80 stelt dat psychologen dienen te zorgen dat de dossiers zodanig worden bewaard dat zonder hun toestemming niemand toegang heeft. Bij de psycholoog in de casus liggen de dossiers van de cliënten open en bloot op het bureau en kan in principe iedereen erbij.
Psycholoog Maarten Rotink werkt als behandelaar bij een ggz-instelling. De laatste tijd voelt hij zich niet lekker in zijn vel. Hij merkt dat zijn eigen psychische toestand nu zodanig is dat hij zijn cliënten niet meer goed kan behandelen, maar besluit toch gewoon door te gaan met behandelen.
De handelingswijze is met name in strijd met het basisprincipe Deskundigheid. Artikel 108 stelt dat psychologen hun beroepsmatig handelen moeten staken wanneer hun psychische, lichamelijke of oordeelkundige vermogens zodanig zijn aangetast of verminderd dat dit een verantwoorde beroepsuitoefening in de weg staat. Volgens dit artikel had de psycholoog in de casus dus eerst zodanig moeten opknappen dat hij weer op een verantwoorde manier kan behandelen.
Prof. dr. Roderick van Buitenhuijzen is hoogleraar klinische psychologie en gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Onlangs was professor Buitenhuijzen te gast bij een talkshow op tv. Hij was daar uitgenodigd om commentaar te geven op het gedrag de deelnemers van het reality-programma Temptation Island. Tijdens de opname deed professor van Buitenhuijzen pittige uitspraken over het gedrag van een deelneemster. Zo zei hij bijvoorbeeld: ‘ Zij laat gedrag zien dat typisch passend is bij borderline persoonlijkheidsproblematiek. Als ik haar zo zie dan zou ik die classificatie wel durven stellen zonder haar ooit persoonlijk gesproken te hebben.’
Het gedrag (het doen van de uitspraken over de deelnemer van Tempation Island) is met name in strijd met het basisprincipe Verantwoordelijkheid. Artikel 24 zegt dat wanneer psychologen professionele uitspraken doen in de media, dat zij dan terughoudendheid dienen te betrachten. Zij dienen de verantwoordelijkheid te nemen om schade te voorkomen. De uitspraken die professor Buitenhuijzen doet zijn wat dat betreft grensoverschrijdend.
