Diabetes Mellitus Flashcards
Begrip diabetes
Afgeleid van het Oud-Griekse woord ‘diabainein’ wat ‘doorstromen’ betekent, verwijzend naar polyurie.
Begrip Mellitus
Honingzoete urine.
Begrip insipidus
Smaakloze urine.
Begrip koolhydraat metabolisme
Stoornis veroorzaakt door insulinetekort, leidend tot te veel glucose in het bloed.
Begrip metabolisme
Ook stoornissen in vet- en eiwitmetabolisme.
Pathologie en oorzaken
Primaire pancreasaandoeningen
Endocriene pancreas
- Auto-immune vernietiging van de eilandjes (hond) -> zeldzaam.
- Amyloïdose (eiwitafzetting) van de eilandjes (kat).
Pathologie en oorzaken
Primaire pancreasaandoeningen
Exocriene pancreas
- Pancreatitis (ontsteking + DM).
- Neoplasie.
Pathologie en oorzaken
Secundaire diabetes mellitus
hromoonoverproductie
- Progesteron geïnduceerde GH overproductie (insulineresistentie) (hond).
- Hypofyse geïnduceerde GH overproductie (kat).
- Hyperadrenocorticisme (Cushing) (teef+reu).
- Overmaat groeihormoon door progesteron tijdens de luteale fase of toediening.
- Neoplasie hypothalamus of hypofyse.
- Overmaat aan glucocorticoïden door toediening of Cushing syndroom.
Medicatie
- Glucocorticoïden (vooral de langwerkende) -> toename gluconeogenese + insulineresistentie -> hyperglycemie.
- Progesteron -> GH overproductie (hond) en glucocorticoïd effect (kat).
- Combinatiebehandeling CS + progesteron vermijden.
Obesitas
- Gevoeligheid van de insulinereceptoren daalt, leidend tot insulineresistentie.
- Verhoogde behoefte aan insuline: β cellen raken uitgeput.
- Glucose geraakt niet in de cel -> nog meer glucose geproduceerd -> grotere stijging van glucose in bloed: DM.
Gevolgen van Extracellulair Glucoseoverschot
Glucosurie:
- Polyurie.
- Osmotische diurese: hyponatremie, hypokalemie, hypofosfatemie.
Gevolgen van Extracellulair Glucoseoverschot
Acidose
- Keton lichamen maken het bloed zuurder -> verlies van kalium -> spierzwakte.
- Hypertoon plasma -> dehydratatie in de cellen -> hyperglycemisch coma.
- Langdurige hyperglycemie -> aantasting/verharding bloedvaatjes.
Complicaties
- Cataract: Vertroebeling lens door suiker- en vochtopstapeling.
- Retinopathie: Aantasting bloedvaatjes van het oog.
- Neuropathie: Zenuwvezels degenereren, leiden tot spierzwakte en plantigrade stand.
- Intracellulair Tekort aan Glucose:
- Lipolyse: Afbraak vetten -> ketonen -> acidose.
- Gewichtsverlies, ketonemie, ketoacidotisch coma, hyperlipemie (fatty liver).
Type DM en Voorkomen bij Huisdieren
- Type 1 DM: Onvoldoende insuline productie, vnl. honden, soms katten.
- Type 2 DM: Insulineresistentie, meest voorkomend bij katten, ras: Burmees.
- Type 3 DM (secundair): Daling insulinesecretie of gewijzigde werking (cortisol, groeihormoon).
- Voorkomen bij Honden: Vnl. middelbare leeftijd, vrouwelijke honden (endo+exogeen progesteron), mannelijke honden (Cushing), genetische factoren (bv. Cocker Spaniel, King Charles Spaniel, Teckel, Miniatuurpoedel, Terriërs, Schnauzers, Beagles, Samoyeed, Rottweiler).
Symptomen
Honden
Polyurie, polydipsie, glucosurie, energieverlies, gewichtsverlies, ketonemie, anorexie, braken, depressie.
Symptomen
Katten
Pu/pd, vermagering ondanks polyfagie, plantigrade stand, symptomen vergelijkbaar met hyperthyroïdie.
Diagnose
- Urineonderzoek: Polyurie, lage densiteit, ketonurie, soms cystitis.
- Plasma biochemie: Hyperglycemie, hyperlipidemie, indien pancreatitis: toename amylase en lipase.
- Teststrips: Voor bepaling plasmaglucose en urineglucose (ketonen OK, glucose afgeraden bij insulinedosis aanpassing -> SOMOGYI-effect).
- Fructosamine bij katten: Geeft beeld van glycemie over laatste 2-3 weken.
Behandeling
insuline
- Honden: Caninsulin®, Prozinc®.
- Katten: Caninsulin®, ProZinc®.
Behandeling
Dieet
- Constant in hoeveelheid en samenstelling.
- Geen tussendoortjes.
- Specifieke voeding (bv. Royal Canin Diabetic, Hill’s w/d).
Behandeling
Orale medicatie
Glyzipide, glyburide (beperkt resultaat).
Behandelingsschema
Honden en katten
- Insuline toedienen na maaltijd.
- Eerste maaltijd samen met insuline injectie, tweede maaltijd 12 uur later.
- Eigenaar moet aandacht hebben voor mogelijke hypoglycemie.
- Regelmatige plasma glucosebepalingen.
Prognose
- Honden: Soms moeilijk te reguleren, soms 2 injecties per dag nodig.
- Katten: Vaak jarenlang zonder problemen op dezelfde dosering, soms remissie (geen insuline nodig).
Hypoglycemie
- Oorzaken: Overdosis insuline, anorexie, braken, stress.
- Symptomen: Honger, angst, verwarring, ataxie, convulsies.
- Behandeling: Glucosepoeder, honing onder tong, voedsel na glucose.
