Cemeg 2.4 Cyfansoddion Organig Flashcards
Pa fath o bondiau ydy cyfansoddion organig yn cynnwys?
Carbon-hydrogen.
Beth yw pirf ffynhinnell cyfansoddion organig?
Pethau byw (planhigon ac anifeiliaid) neu pethau sydd wedi deillio o ffynonellau byw (glo, olew a nwy).
Pa fath o moleicwl o DNA?
Moleciwl organig.
Beth yw’r cam cyntaf ar gyfer enwi cyfansoddion?
Cyfri nifer yr atomau carbon.
Meth - 1 Carbon
Eth - 2 Carbon
Prop - 3 Carbon
Bwt - 4 Carbon
Pent - 5 Carbon
Hecs - 6 Carbon
Beth yw cam 2 ar gyfer enwi cyfansoddion?
Y math o fondiau carbon-carbon.
-an = Bondiau sengl carbon.
-en = Bond dwbwl carbon-carbon.
Enghraifft: Beth ydy Bwtan yn cynnwys?
Pedwar carbon gyda bondiau sengl yn unig.
Enghraifft: Beth ydy Propen yn cynnwys?
Tri carbon gyda un bond dwbl rhwng dau o’r atomau carbon.
Beth yw trefn blaenoriaeth y grwpiau gweithredol?
> Asid carbocsylig
Aldehyd
Alcohol
Alcen (bond dwbl)
Halogen
Beth yw’r trydydd cam ar gyfer enwi cyfansoddion?
Grwpiau alcyl
Os ydych yn tynnu hydrogen oddi wrth un o’r rhain.
Methyl (1 carbon) - CH3
Ethyl (2 carbon) - CH3CH2
Propyl (3 carbon) - CH3CH2CH2
Bwtyl (4 carbon) - CH3CH2CH2CH2
Beth yw strwythur 2-methyl pentan?
C-C-C-C-C
-
CH3
Beth yw strwythur 2,3 - deumethyl bwtan?
CH3
-
C-C-C-C
-
CH3
Beth yw strwythur 2,2-deumethylbwtan?
CH3
-
C-C-C-C
-
CH3
Beth yw strwythur 3-ethyl-2-methylhecsan?
CH2-CH3
-
C-C-C-C-C-C
-
CH3
Beth yw strwythur bwt-1-en?
C=C-C-C
Beth yw strwythur 3-methylhecs-2-en?
C-C=C-C-C-C
-
CH3
Beth yw enw’r halogenau mewn cyfansoddion?
Clorin - Cloro-
Bromin - Bromo-
Iodin - Iodo-
Beth yw strwythur 1,1,1-tricloroethan?
___Cl H
- -
Cl - C-C - H
- -
Cl H
Beth yw strwythur 2-bromo-2-methylpropan?
__Br
-
C-C-C
-
CH3
Beth yw strwythur 1-iodo-3-methylpent-2-en?
C-C-C=C-C-I
-
CH3
Beth ydy alcoholau yn cynnwys mewn cyfansoddion?
> Grwp OH.
Enw yn gorffen gyda ol.
Beth yw strwythur methanol?
CH3-OH
Beth yw strwythur 2-methylpropan-1-ol?
C-C-C-OH
-
CH3
Beth yw strwythur ethan-1,2-deuol?
CH2-OH
- = deuol yn golygu 2 grwp OH.
CH2-OH
Beth ydy asidau carbocsilig yn cynnwys?
-COOH.
C=O
- O - H
Sut ydy asid carbocsilig yn cael ei adnabod?
-oig.
Beth yw strwythur asid 3-methylbwtanoig?
CH3 - CH - CH2 - C=O
- - O - H
CH3
Beth yw strwythur asid 2-hydrocsypropanoig?
Beth yw enw arall ar gyfer hon?
CH3- CH - C=O
- - O - H = Asid lactig.
OH
Beth yw strwythur asid 2-clorobwt-3-enoic?
CH2 = CH - CH - C=O
- - O - H
Cl
Beth yw fformiwla foleciwlaidd?
Dangos yr atomau, a nifer o bob math sydd mewn moleciwl o gyfansoddyn.
Beth yw fformiwla graffig?
Dangos sut mae’r atomau yn cael eu trefnu o fewn y moleciwl. Dangosir bob bond ag atomau yn y moleciwl.
Beth yw fformiwla fyrrach?
Dangos y grwpiau sydd yn y moleciwl mewn digon o fanylder i allu dadansoddi ei strwythur.
Beth yw fformiwla sgerbydol?
Dangos y grwpiau gweithredol yn unig.
Beth sy’n digwydd wrth i sylwedd cofalent syml ymdoddi neu ferwi?
Beth ydy’r egni yma yn cael ei ddefnyddio am?
Mae egni gwres yn cael ei ddarparu.
Defnyddir i oresgi grymoedd VDW.
Pa fath o bondiau VDW sydd mewn hydrocarbonau?
Gwan.
Os yw’r arwynebedd arwyneb yn fach…?
…y lleiaf yw’r grymoedd VDW sydd yn bosib ac mae hyn yn arwain at ymdoddbwynt a berwbwynt isel.
Y fwyaf yw’r moleciwl…?
Y fwyaf o rymoedd VDW, ac y fwyaf yw’r ymdoddbwynt.
Felly, beth yw cyflwr hydrocarbonau ar dymheredd ystafell?
Bach = Nwyon ar dymheredd ystafell.
Canolig = Hylif.
Mawr = Solid.
Beth sy’n digwydd i’r berwbwynt wrth cynyddu hyd y gadwyn?
Cynyddu.
Sut ydy grwp OH mewn alcoholau yn wneud ac sut ydy hon yn effeithio’r berwbwynt?
OH yn ffurfio bondiau Hydrogen, felly mae’r ymdoddbwynt yn sylweddol uwch.
Beth sy’n digwydd i’r hydoddedd wrth i hyd y cadwyn cynyddu?
Hydoddedd mewn dwr yn lleihau gan nad yw cadwynau hydrocarbon yn rhyngweithio gyda molecylau dwr.
Mae’r gadwyn hydrocarbon yn hydroffobig.
Beth sy’n digwydd i’r berwbwynt os mae llawer o gadwynau?
Berwbwynt isel o ganlyniad i arwynebedd arwyneb isel.
Beth sy’n digwydd i’r berwbwynt os mae llai o gadwynau?
Berwbwynt uchel o ganlyniad i arwynebedd arwyneb uchel.
Beth yw isomer adeileddol?
Cyfansoddion gyda’r un fformiwla foleciwlaidd ond fformiwla adeileddol gwahanol.
Beth yw isomeredd cadwynol?
Pryd mae’r cadwyn carbon wedi ei threfnu yn wahanol.
Beth yw isomeredd safle?
Pryd mae’r sgerbwd yn aros yr un peth ond mae’r grwpiau pwysig wedi symud ar hyd y sgerbwd.
Beth yw isomeredd grwpiau gweithredol?
Pryd mae gan y moleciwlau grwpiau gweithredol gwahanol ac felly mae’r isomerau yn perthyn i gyfres homologaidd gwahanol.
Beth yw isomeredd E-Z?
Pam mae’n bodoli?
Isomeredd mewn alcenau.
Bodoli oherwydd bod cylchdroi o amgylch y bond dwbl rhwng atomau o garbon yn cael ei atal gan y bond Pi.
Pryd yn unig ydy’r isomeredd hon yn bodoli?
Os mae yna ddau grwp gwahanol wedi bondio i un atom o garbon, a dau grwp gwahanol wedi bondio i’r llall.
Beth yw’r rheol ar gyfer yr isomeredd hon?
_______________ R1 R3
R1 ≠ R2 C=C
R3 ≠ R4 R2 R4
Beth yw’r rheol ar gyfer isomer Z?
Br Cl
C=C = 2 grwp gyda blaenoriaeth ar y top.
F H Zee Zame Zide
Beth yw’r rheol ar gyfer isomer E?
Br H
C=C = 1 grwp ar y top, 1 ar y gwaelod
F Cl
Beth yw priodweddau isomerau E-Z?
Isomer Z yn gallu colli moleciwl o ddwr mewn un moleciwl. Dim yn digwydd gyda isomer E.
Isomer E yn gyffredinol yn gallu ffitio yn agosach, felly gyda grymoedd rhyng-foleciwlaidd cryfach ac felly dymhereddau ymdoddi uwch.
