Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Cemeg > Cemeg 1.2 > Flashcards

Cemeg 1.2 Flashcards

1
Q

Beth yw rhif atomig?

A

Nifer y protonau yn niwcles atom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Beth yw rhif mas?

A

Nifer y protonau + nifer y niwtronau yn niwclews atom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Beth yw isotopau?

A

Atomau gyda’r un nifer o brotonau ond niferoedd gwahanol o niwtronau.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Beth yw ion?

A

Gronyn lle nad yw nifer yr electronau yn hafal i nifer y protonau.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Beth yw gronynnau alffa?

A

2 broton a 2 niwtron, felly gyda gwefr positif (niwclews heliwm).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Beth yw gronunnau beta?

A

Electronau sy’n symud yn gyflym, felly gyda gwefr negatif.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Beth yw pelydriad gama?

A

Pelydriad electromagnetig egni uchel - dim gwefr.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Beth yw hanner oes?

A

Amser y mae ymbelydredd radio isotop yn ei gymryd i ostwng i hanner ei werth gwreiddiol.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Beth sy’n digwydd pan fydd rhai isotopau mawr, ansefydlog yn torri?

A

Bydd y niwclews yn rhyddhau egni ac ymbelydredd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Beth ydy hwn yn ffurfio?

A

Ffurfir niwclews sefydlog.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Beth yw enw’r broses sy’n ffurfio niwclews sefydlog?

A

Dadfeiliad ymbelydrol.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Beth yw’r tri math o belydriad sy’n cael ei ryddhau yn ystod dadfeiliad ymbelydrol?

A

Gronynnau alffa, gronynnau beta a phelydriad y.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Beth ydy gronynnau alffa yn cael ei rhwystro gan?

A

Cael ei rhywstro’n hawdd gan bapur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Beth ydy gronynnau beta yn cael ei rhwystro gan?

A

Gallu mynd trwy papur ond yn cael ei rhwystro gan 5mm alwminiwm.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Beth ydy gronynnau gamma yn cael ei rhwystro gan?

A

Gallu treiddio trwy rhan fwyaf o bethau yn hawdd, ond mae 2cm o blwm yn ei rhwystro.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Beth ydy gronynnau alffa, beta a gama yn cael eu hatynnu at?

A

Alffa - plat negatif.
Beta - plat positif.
Gama - dim effaith.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Beth yw gronyn alffa a beth yw ei rhif mas a rhif atomig?

A

Niwclews atom heliwm.
Rhif mas - 4.
Rhif atomig - 2.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Beth sy’n digwydd mewn allyriant alffa?

A

Bydd rhif mas yr atom yn lleihau 4 a bydd rhif atomig yr atom yn lleihau 2.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Beth dy’n digwydd yn ystod dadfeiliad beta?

A

Mae un niwtron o niwclews yr atom yn hollti i roi proton ac electeon egni uchel sef e-1 bein B-1.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Beth ydy’r atom yn cael ei gadael gyda?

A

Un niwtron llai ac un proton ychwanegol yn y niwclews.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Felly?

A

Bydd y rhif mas yn aros yr un peth. Ond bydd y rhif atomig yn cynyddu gan un.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Beth yw dadfeiliad beta gildro?

A

Dal electron yw’r enw ar gyfer hyn - mae un o’r electronau mewn orbital yn cael ei ddal gan broton yn y niwclews, gan ffurfio niwtron ac allyrru niwtrino electron (Ve).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Beth yw dadfeiliad Beta +?

A

Proses wahanol sy’n cael ei alw yn ddadfeiliad positron. Mae proton yn dadfeilio yn yr achos hwn i roi niwtron a phositron. Y positron yw gwrthonnyn yr electron. Mae ganddo’r un mas ond mae ganddyn nhw wefr ddirgroes.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Beth ydy’r atom yn cael ei gadael gyda yn ystod dadfeiliad Beta +?

A

Un proton yn llai yn y niwclews ac un niwtron ychwanegol yn y niwclews.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Felly?

A

Bydd y rhif mas yn aros yr un peth. Ond bydd y rhif atomig yn lleihau gan un.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Beth yw pelydrau gama?

A

Tonnau electromagnetig egni uchel, gyda thonfedd tua 1 miliwn gwaith llai na thonfedd golau. Byddant yn cael eu colli ar yr un pryd a gronyn Beta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Beth sy’n digwydd pan fydd niwclews yn colli gronyn Beta?

A

Mae’r niwclews yn cael eiu adael wedi’i gynhyrfu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Sut ydy’r niwclews yn dod nol i sefyllfa sefydlog?

A

Mae’r atom yn rhyddhau’r egni fel pelydredd gamma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Beth ydy pelydriad gamma ddim yn effeithio ar?

A

Mas cymharol yr atom na rhif atomig yr atom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Beth yw’r cyfradd dadfeiliad ymbelydrol?

A

Diffinio gan y gostwng yn nifer yr atomau ansefydlog mewn amser penodol.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Beth yw hanner oes?

A

Hanner oes yw’r amser mae’n ei gymryd i ymbelydredd radio isotop ostwng i hanner ei werth gwreiddiol.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Defnyddir pelydriad gama i…?

A

Steryllu bwyd, offer meddygol ac ati;
Teryllu gwrywod gwahanol bryfed sy’n achosi pla er mwyn lleihau eu bridio;
Therapi pelydriad i ladd celloedd canser.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Beth ydym yn defnyddio isotopau ymbelydrol ar gyfer?

A

Darganfod tyfiant ar yr ymennydd.
Darganfod rhydweliau wedi blocio ac ati.
I ymchwilio i brosesau’r ymennydd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Beth ydym yn defnyddio Plwtoniwm-238 yn?

A

Fel tanwydd ac ar gyfer reolyddion calon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Beth ydym yn defnyddio cobalt-60 ar gyfer?

A

Lladd celloedd canser.

36
Q

Beth ydym yn defnyddio Technetiwm-99m ar gyfer?

A

Fel olinydd er mwyn labelu moleciwl i astudio meinwe.

37
Q

Sut ydy’n bosib i dyddio Carbon-14?

A

Ar ol marw nid yw’n bosib amsugno Carbon-14 ac felly bydd lefelau’r Carbon-14 yn dechrau lleihau wrth i’r Carbon-14 ddadfeilio gyda hanner oes o 5700 o flynyddoedd. Wrth gymharu faint o Carbon-14 sydd mewn gwrthrych. gweddillion gyda lefel arferol pethau byw, mae’n bosib ei dyddio.

38
Q

Beth yw’r defnydd radio-ddyddio?

A

Dyddio creigiau, rhew dwfn, symudiadau’r cefnforoedd , arteffactau a gweddillion archeolegol, mecanweithiau cemegol, adnabod gwaith arluniop ffug.

39
Q

Beth yw ‘tracers’ ymbelydrol?

A

Mae’n bosib labeli molecylau gydag atom ymbelydrol er mwyn dilyn symudiad y moleciwl trwy system, e.e yn y corff, dwr trwy’r system cyflenwad cyhoeddus, adweithiau cemegol.

40
Q

Beth yw effaith ymbelydredd ar y corff?

A

Mae egni uchel yr allyriadau ymbelydrol yn torri’r bondiau cemegol ym molecylau’r celloedd.
Gall dognau cryf o’r ymbelydredd ladd y celloedd, a dognau llai achosi gostyngiad yn y gyfradd tyfu, mwtaniadau, a ffurfio celloedd canseraidd.

41
Q

Sut mae niwed i DNA’r gell yn ddifrifol ac yn digwydd yn syth?

A

Allyriadau yn adweithio gyda molecylau dwr yn y gell i ffurfio ionau a radicalau, e.e OH- sydd wedyn yn ymosod ac yn ioneiddio’r DNA.

42
Q

Beth yw orbitalau atomig?

A

Rhan mewn atom sy’n gallu dal hyd at ddau electron sydd a sbiniau dirgroes?

43
Q

Beth yw ffurfwedd electronig?

A

Trefniant yr electronau mewn atom.

44
Q

Beth yw egni ioneiddiad cyntaf molar?

A

Egni sydd angen i dynnu un mol o electronau o un mol o atomau nwyol.

45
Q

Beth yw egni ioneiddiad olynol?

A

Egni sydd angen i dynnu pob electron yn ei dro nes bod yr electronau i gyd wedi tynnu o atom.

46
Q

Beth yw priodweddau orbital?

A

Dal 2 electron, mae gan bob electron briodwedd o sbin ac mae dau electron o fewn yr un orbital yn cael sbin dirgroes i’w gilydd.

47
Q

Beth ydy is-level ‘S’ yn cynnwys?

A

1 orbital siap sffer ac felly yn gallu dal hyd at 2 electron.

48
Q

Beth ydy is-level ‘P’ yn cynnwys?

A

3 orbiyal ar yr un lefel egni sydd a siap dymbel wedi eu trefnu ar onglau sgwar i’w gilydd, ac yn gallu dal hyd at 6 electron.

49
Q

Beth ydy is-level ‘D’ yn cynnwys?

A

5 orbital ar yr un lefel egni sy’n gallu dal hyd at 10 electron.

50
Q

Beth ydy is-level ‘F’ yn cynnwys?

A

7 orbital ar yr un lefel egni sy’n gallu dal hyd at 14 electron.

51
Q

Beth yw’r 3 rheol ar gyfer dangos trefniant electronau o fewn atomau?

A
  1. Mae electronau yn mynd i’r orbital a’r lefel egni isaf yn gyntaf (egwyddor Aufbau).
  2. Mae pob orbital yn gallu dal naillai 1 neu 2 electron a sbin dirgroes yn unig (egwyddor wahardd Pauli).
  3. Pan mae 2 neu fwy o orbitalau ar yr un lefel egni mae electronau yn mynychu’r rhain yn sengl yn gyntaf cyn pario fyny (rheol Hund).
52
Q

Beth yw’r is-lefelau mewn lefel egni 1?

A

1s.

53
Q

Beth yw’r is-lefelau mewn lefel egni 2?

A

2p a 2s.

54
Q

Beth yw’r is-lefelau mewn lefel egni 3?

A

3d, 3p a 3s.

55
Q

Beth yw’r trefn?

A

1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p, 5f, 6d.

56
Q

Beth sy’n digwydd pan fo atom yn colli electron?

A

Bydd ion positif yn ffurfio.

57
Q

Beth sy’n digwydd gyda Sodiwm?

A

Na: 1s2, 2s2, 2p6 3s1 (11 electron).

Na+: 1s2, 2s2, 2p6 (10 electron).

58
Q

Beth sydd angen cofio i wneud a beth yw’r rheol?

A

Rhaid cofio tynnu electron o’r plisgyn olaf.
Rheol: ‘Last in first out’.

59
Q

Sut ydym yn gallu byrhau’r broses?

A

Calsiwm: Nwy nobl cyn yw Argon, felly gellir dweud fod Calsiwm yn [AR] 4s2.

60
Q

Beth yw egni ioneiddiad cyntaf molar?

A

Egni sydd angen i dynnu un mol o electronau o un mol o atomau nwyol.
X(n) – X+(n) +e-.

61
Q

Beth yw egni ail ioneiddiad molar?

A

X+(n) – X2+(n) +e-.

62
Q

Beth sy’n digwydd i’r egni ioneiddiad cyntaf wrth fynd ar draws cyfnodau?

A

Cynyddu.

63
Q

Pa fath o broses ydy egni ioneiddiad?

A

Proses endothermig.

64
Q

Ble ydy’r metelau alcali a ble ydy’r nwyon nobl?

A

Metelau alcali - Cafnau.
Nwyon nobl - Bigynau.

65
Q

Beth sy’n digwydd i’r egni ioneiddiad cyntaf rhwng cyfnodau?

A

Lleihau.

66
Q

Beth sy’n digwydd i’r egni ioneiddiad cyntaf wrth fynd i lawr grwp?

A

Lleihau.

67
Q

Beth yw’r 3 ffactor sy’n effeithio ar egni ioneiddiad?

A
  1. Pellter yr electron allanol o’r niwclews: Wrth i’r pellter gynyddu mae atyniad y niwclews positif am yr electron negatif yn lleihau ac mae’r gwerth yr E.I yn lleihau.
  2. Gwefr niwclear: Wrth i’r wefr niwclear gynyddu mae’r atyniad am yr electron pellaf yn cynyddu hefyd ac mae hyn yn cynyddu gwerth yr E.I.
  3. Effaith cysgodi’r electronau mewnol: Mae electronau mewn plisgynau mewnol yn cysgodi’r rhai allanol o’r wefr niwclear ac felly mae’r E.I yn lleihau. Y mwyaf o blisgynau mewnol sydd y fwyaf o gysgodi sy’n digwydd.
68
Q

Beth sy’n digwydd rhwng Beryliwm a Boron?

A

Mae’r E.I yn lleihau.
Er bod fwy o wefr niwclear gyda Boron mae’r electron allanol mewn is-blisgyn 2p sydd yn bellach o’r niwclews ac yn cael ei gysgodi’n rhannol o’r wefr niwclear gan yr electronau yn y 2s ac felly yn haws ei dynnu.

69
Q

Pam ydy’r gwerth ar gyfer Ocsigen yn llai na Nitrogen?

A

Oherwydd mae’r electron yn Ocsigen yn cael ei dynnu o bar sbin ac oherwydd y gwrthyriad rhwng y 2 electron negatif mae hyn yn haws. Nid oes par sbin yn yr orbitalau p mewn atom Nitrogen.

70
Q

Pam ydy egni ioneiddiad olynol bob amser yn cynyddu (3 rheswm)?

A
  1. Mae wefr niwclear effeithiol fwy gan fod yr un nifer o brotonau on llai o electronau.
  2. Wrth i bellter pob electron o’r niwclews leihau, mae’r atyniad yn cynyddu.
  3. Wrth i bob electron cael ei dynnu mae llai o wrthyriad electron- electron.
71
Q

Beth ydy’r hafaliad ar gyfer y berthynas rhwng amledd ac egni?

A

E= hf
(Egni= Cysonyn Planck X Amledd)

72
Q

Beth sy’n digwydd os nad yw ‘h’ yn newid?

A

Mae E mewn cyfrannedd union a F, felly os yw’r amledd yn cynyddu mae’r egni’n cynyddu.

73
Q

Beth yw’r hafaliad sy’n rhoi’r berthynas rhwng amledd a thonfedd golau?

A

C= fλ

74
Q

Beth ydy hwn yn golygu?

A

Os yw’r amledd yn cynyddu, mae’r donfedd yn lleihau.

75
Q

Beth yw’r 2 fath o sbectra?

A

Amsugno ac allyrru.

76
Q

Beth sy’n digwydd pan mae electronau yn symud nol i lefel egni is?

A

Maent yn rhyddhau’r egni ychwanegol yma ar ffurff pelydriad. Gelwir hyn yn sbectrwm allyrru.

77
Q

Beth sy’n digwydd pan mae pelydriad electromagnetig yn cael ei basio trwy sampl o elfen yn y cyflwr nwyol?

A

Mae’r electronau yn amsugno rhai tonfeddi sy’n cyfateb i’r gwahaniaethau rhwng y lefelau egni.

78
Q

Beth ydy hwn yn golygu felly?

A

Bydd y pelydriad sy’n pasio trwyddo gyda rhai tonfeddi ar goll a bydd y rhain yn ymddangos fel bandiau tywyll. Gelwir hwn yn sbectrwm amsugno.

79
Q

Beth yw’r pwyntiau pwysig o’r sbectra allyrru?

A

Pan mae atom hydrogen yn cael ei gynhyrfu mae’r electron yn cael ei hybu o lefel egni is i lefel egni uwch trwy amsugno cwanta o egni.
Yna, mae’n gostwng yn ol i’w lefel egni isaf, unai yn uniongyrchiol neu trwy gyfres o gamau.
Ar gyfer pob gostyngiad mae cwanta o egni yn cael ei rhyddhau sy’n hafal i’r gwahaniaeth rhwng y lefelau egni.
Oherwydd y berthynas E=hf, mae gan bob cwanta amledd gwahanol ac felly yn cyfrannu 1 llinell i’r sbectrwm.

80
Q

Beth yw’r cyfres Balmer?

A

Wastad yn gostwng i lefel egni n=2. Mae’r llinellau yn cyfateb i drosiadau sy’n amsugno/ allyru cwanta yn y rhanbarth gweladwy ac felly yn lliwgar coch (amledd ac egni isaf) i borffor (amledd ac egni uchaf).

81
Q

Beth ydy’r ffaith bod y llinellau yn agosai ar y sbectrwm atomig yn ei olygu?

A

Dangos bod y bylchau rhwng y lefelau egni yn agosau wrth fynd yn bellach o’r niwclews.

82
Q

Beth yw’r term pan maent ar ddiwedd y gyfres a bron yn cyffwrdd?

A

Cydgyfeirio.

83
Q

Beth ydym yn galw y pwynt bellaf yma?

A

Y derfan cydgyfeiriant.

84
Q

Beth ydy’r egni sydd ei angen i ddyrchafu electron yn hafal i?

A

Yr egni ioneiddiad.

85
Q
A

Cemeg (7 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions