Cemeg 1.6 Tabl Cyfnodol Flashcards
Beth yw electronegatifedd?
Tueddiad unrhyw elfen i dynnu dwysedd electronau mewn bond cofalent.
Beth yw egni ioneiddiad?
Yr egni anghenrheidiol i dynnu 1 mol o electronau o 1 mol o atomau yn y cyflwr nwyol.
Beth sy’n digwydd wrth i electronegatifedd cynyddu?
E.I hefyd yn cynyddu.
Pryd ydy tymhereddau ymoddi yn cynyddu?
Ar draws gyfnod i gyrraedd uchafswm yn grwp 4.
Pryd ydy tymhereddau ymdoddi yn lleihau?
Lleihau’n sylweddol trwy’r anfetelau.
Beth sy’n digwydd ar gyfer elfennau grwp 7?
Mae’r ymdoddbywnt yn cynyddu i lawr y grwp.
Beth yw 4 priodwedd i elfennau bloc s?
> I gyd yn fetelau ac yn perthyn i grwp 1 neu 2.
Maent yn elfennau electropositif sydd yn golygu bod ganddynt electronegatifedd isel.
Ffurfio ionau positif mewn cyfansoddion ionig gyda gwefr sy’n cyfateb i rhif y grwp.
Beth ydy metelau grwp 1 a 2 yn gwneud gyda dwr oer?
Adweithio a dwr oer.
Adweithedd yn cynyddu wrth mynd lawr y grwp.
Metelau grwp 1 yn dueddol o fod yn fwy adweithiol na metelau grwp 2 gyda dwr.
Beth ydy’r adwaith gyda metelau grwp 1 a 2 gyda dwr yn ffurfio?
Metel hydrocsid ac yn rhyddhau nwy hydrogen H2 (heblaw am Magnesiwm).
Beth yw yr eithriad i’r rheol hyn?
Magnesiwm - mae’n adweithio’n araf iawn gyda dwr oer.
Felly mae’n adweithio gyda stem yn llawer gyflymach i ffurfio Magnesiwm Ocsid a Hydrogen, sy’n cynnu mewn aer.
Beth yw’r fformiwla ar gyfer yr adwaith rhwng Magnesiwm a dwr?
Mg(s) + H2O —> MgO(s) + H2.
Beth ydy metelau grwp un yn ffurfio wrth adweithio ag asidau?
Sut ydy’r adweithedd yn cynyddu?
Adweithio’n ffyrnig ag asidau i ffurfio halwyn a nwy hydrogen.
Adweithedd yn cynyddu wrth mynd i lawr y grwp ac mae elfennau grwp 1 yn adweithio’n fwy ffyrnig na grwp 2.
Beth ydy adweithiau grwp 1 a 2 gyda ocsigen yn ffurfio?
Cynhyrchu metel ocsid.
Beth yw priodweddau ocsidau?
> I gyd yn fasig.
Os ydynt yn hydoddi mewn dwr maent yn ffurfio hydrocsidau (alcali) neu maent yn adweithio ag asidau i ffurfio halwyn a dwr.
Beth yw priodweddau halwynau metelau grwp 1?
I gyd yn hydawdd.
Beth yw priodweddau hydoddedd halwynau metelau grwp 2?
> Hydoddedd yn cynyddu lawr y grwp.
Mg(OH)2 prin yn hydoddi.
Hafaliad ionig - ffurfio gwaddod gwyn.
Mg2+ + 2OH- —> Mg(OH)2.
Ca(OH)2 yn weddol hydawdd - gwaddodi os oes crynodiad uchel o ionau Ca2+ a OH-.
Sr(OH)2 a Ba(OH)2 hydoddi’n llwyr ffurfiohydoddiannau alcali cryf.
Mae’r hydrocsidau yn gallu cael eu profi gyda phapur pH/litmws oherwydd bydd yn fwy na 7.
Beth yw’r lliw fflam ar gyfer Lithiwm, Sodiwm a Potassiwm?
Lithiwm - Coch.
Sodiwm - Melyn.
Potassiwm - Lelog.
Beth yw’r lliw fflam ar gyfer Beriliwm, Magnesiwm, Calsiwm, Strontiwm a Bariwm?
Be - Dim lliw.
Mg - Dim lliw.
Ca - Coch bricsen.
Sr - Rhuddgoch (‘crimson’)
Ba - Gwyrdd afal.
Beth yw priodwedd pob carbonad grwp 2?
Anhydawdd.
Sut ydy ionau carbonad yn cael eu hadnabod?
Trwy ychwanegu asid (rhyddhau Carbon Deuocsid (eferwad) a gellir profi am y nwy gyda dwr calch a fydd yn troi’n gymylog).
Beth yw’r tuedd gyda sylffadau?
Hydoddedd yn lleihau lawr y grwp.
Gallu wneud prawf sylffadau trwy ychwanegu bariwm clorid sy’n ffurfio gwaddod gwyn.
Beth yw’r tueddiad gyda adweithedd y metel a sefydlogrwydd y carbonad?
Y mwyaf adweithiol yw’r metel y fwy sefydlog yw’r carbonad.
Ble ydym yn gweld CaCO3?
Systemau byw.
Ble ydym yn gweld Ca3(PO4)2?
Esgyrn ac ysgerbydau byw.
Ble ydym yn gweld Ca2+ a Mg2+?
Cloroffyl, gweithrediad cyhyrau.
Beth yw priodweddau grwp 7 (yr halogenau)?
> Elfennau electronegatif iawn ac yn dueddol o ffurfio anionau X- gyda rhif ocsidiad arferol o -1.
Mae ganddynt anwedd lliwgar ond gwenwynig.
Beth sy’n digwydd i ymdoddbwyntiau a berwbwyntiau wrth mynd i lawr y grwp?
Pam ydy hwn yn diwgydd?
Cynyddu wrth mynd i lawr y grwp.
Digwydd oherwydd os mae mwy o electronau a cryfaf yw’r grymoedd VDW.
Beth yw’r ocsidydd, rhydwythydd a rhydocs?
> Yn tynnu electron oddi ar rhywogaeth arall ac felly mae’n cael ei rydwytho.
Yn rhoi electron i rywogaeth arall, ac felly mae’n cael ei ocsidio drwy golli’r electron.
Adwaith cemegol lle mae electron yn cael ei drosglwyddo o un rhywogaeth - y rhydwythydd - i rywogaeth arall, sy’n cael ei rydwytho drwy dderbyn yr electron.
Pam ydy adweithiau dadleoli yn digwydd?
Oherwydd pwer ocsidio amrywiol yr halogenau o fflworin i iodin, mae’n bosib i un halogen ocsidio’r llall.
e.e Sodiwm Bromid + Clorin —> Sodiwm Clorid + Bromin.
Fan hyn mae’r clorin yn ocsidio’r ion bromid i ffurfio bromin ac mae lliw oren o fromin yn ffurfio.
Beth yw’r rheol pwysig ar gyfer adweithiau dadleoli?
Mae’r elfen sy’n uwch yn y grwp yn gallu ocsidio’r elfen is lawr.
Beth yw effaith ychwanegu arian nitrad i Clorid, Bromid ac Iodid?
> Clorid - gwaddod gwyn.
Bromid - gwaddod hufen.
Iodid - gwaddod melyn.
Beth yw effaith ychwanegu amonia ar Clorid, Bromid ac Iodid?
> Clorid - Hydoddi mewn amonia dyfrllyd i roi hydoddiant di-liw.
Bromid - Hydoddi ychydig, gwell gydag amonia crynodedig.
Iodid - Dim effaith.
Beth yw’r hafaliad ionig?
Ag+ + X- —> AgX.
Beth yw defnydd o clorin?
Lladd bacteria pathogenaidd a firysau ac atal clefydau difrifol fel teiffoid a cholera.
Beth yw defnydd o Fflworin?
Lleihau pydredd dannedd drwy leihau ceudodau dannedd.
