Cemeg 2.2: Cyfraddau Adweithio Flashcards
Beth ydy cyfradd adwaith yn mesur?
Pa mor gyflym mae adwaith yn digwydd.
Beth yw dwy enghraifft o adweithiau sy’n digwydd yn gyflym?
Adwaith dyddodi neu ffrwydradau.
Beth yw enghraifft o adwaith sy’n digwydd yn araf?
Rhydu.
Beth yw’r 6 ffactor sy’n rheoli cyfradd adwaith?
> Crynodiad unrhyw adweithydd mewn hydoddiant.
Gwasgedd unrhyw adweithydd nwyol.
Arwynebedd unrhyw adweithydd solid.
Y tymheredd.
Catalydd, sef sylwedd sy’n cynyddu cyfradd adwaith heb gael ei newid yn ystod yr adwaith.
Golau mewn rhai adweithiau, e.e ffotosynthesis a chlorineiddiad methan.
Beth yw’r dull cyntaf o fesur cyfradd adwaith?
Pryd ydy hwn yn addas?
Mesur y newid mewn mas dros amser. Defnyddio pan caiff nwy ei gynyrchu neu ei ddefnyddio
Caiff nwy a gynhyrchir ei golli ac mae mas y cymysgedd sydd ar ol yn gostwng.
Beth sy’n digwydd os mae adweithydd yw’r nwy?
Bydd mas yr adwaith yn cynyddu yn ystod yr adwaith.
Beth yw’r ail ddull o fesur cyfradd adwaith?
Pryd ydy hwn yn addas?
Mesur y newid mewn cyfaint nwy dros amser. Addas pan caiff nwy ei gynhyrchu neu ei ddefnyddio.
Beth sydd yn digwydd i’r cyfaint?
Newid dros amser a thrwy defnyddio system wedi ei gysylltu i chwistrell nwy, gallwn fesur unrhyw newidiadau mewn cyfaint yn ystod yr adwaith.
Beth yw’r trydydd dull o fesur cyfradd adwaith?
Mesur y newid mewn gwasgedd dros amser.
Os defnyddir cynhwysydd gyda chyfaint penodol gallwn ddilyn adwaith trwy fesur gwasgedd.
Beth yw’r tuedd wrth i’r nifer o foleciwlau o nwy lleihau?
Mae’r gwasgedd yn gostwng, ac wrth i’r nifer o foleciwlau o nwy cynyddu mae’r gwasgedd yn cynyddu.
Ble ydy’r dull hwn yn addas?
Ar gyfer adweithiau rhwng nwyon.
Beth yw’r pedwerydd dull o fesur cyfradd adwaith?
Mesur lliw hydoddiant (‘lliwfesuriaeth’).
Pryd ydym yn gallu defnyddio lliwfesuriaeth?
Yn ystod adweithiau gydag un adweithydd neu gynnyrch lliwgar.
Beth yw enghraifft o adwaith lliwfesuriaeth?
Adwaith Bromin gydag asid methanoig neu gydag alcen lle mae lliw y Bromin yn lleihau yn ystod yr adwaith, neu’r adwaith cloc iodin lle cynhyrchir lliw du-las gyda’r starts ychwanegir fel dangosydd.
Beth yw’r 4 cam i’r dull os mae’r cwestiwnn yn trafod lliw unrhyw sylwedd?
> Golau
Hidlydd lliw i adael un lliw yn unig trwodd
Hydoddiant i’w astudio
Ffotogell i fesur cryfder y golau
Beth yw’r pumed dull o fesur cyfradd adwaith?
Dargludiad hydoddiannau - os ydynt y cynnwys cyfansoddion ionig maent yn dargludo trydan, ac mae’r faint maent yn dargludo yn dibynnu ar y nifer o ionau sy’n bresennol.
Beth sy’n digwydd os mae nifer yr ionau yn newid?
Bydd y dargludiad yn newid.
Sut ydym yn gweld sut mae crynodiad yr ionau yn newid?
Trwy fesur dargludiad hydoddiant dros amser.
Beth yw’r chweched dull o fesur cyfradd adwaith?
Dadansoddiad trwy ditradu.
Beth ydy pob dull uchod yn astudio?
Yr adweithiau yn barhaus, gyda mesuriadau aml heb fod angen amharu ar yr adwaith trwy dynnu samplau allan.
Beth sydd angen wneud lle nid yw’n bosib defnyddio’r dulliau hyn?
Mae’n rhaid amharu ar y cymysgedd adwaith drwy dynnu samplau allan a’u hastudio.
Beth sydd angen sicrhau yn y dull hwn?
Bod yr adwaith yn y sampl yn stopio’n syth ar ol iddo ddod allan o’r cymysgedd.
Beth yw’r term am hyn a sut ydym yn gallu ei wneud?
Drochoeri, a gellir ei wneud trwy ychwanegu sylwedd i ladd un o’r adweithyddion neu’r catalydd, neu drwy oeri sylweddol.
Beth yw’r fformiwla ar gyfer cyfradd adwaith?
Newid yn swm y sylwedd ÷ Amser
Beth yw adwaith cloc?
Unrhyw adwaith lle mae newid sydyn yn ymddangosiad y cymysgedd ar ol i faint penodol o’r adwaith digwydd.
Beth yw’r prif esiampl?
Cloc Iodin
2H+ (d) + 2I- (d) + H2O2 (d) —> I2 (d) + 2H2O (h).
Sut ydym yn cael gwared o iodin ar ddechrau’r adwaith?
Trwy ychwanegu swm bach hysbys o sodiwm thiosylffad.
Beth dy’n digwydd pan ddefnyddir yr holl thiosylffad?
Mae’r starts yn newid lliw i ddu-las wrth i’r iodin caiff ei greu aros heb ei gwaredu gan y thiosylffad.
Beth ydy’r dull hyn yn caniatai?
Darganfod yn fanwl gywir faint o amser mae’n cymryd i greu swm penodol o iodin.
Beth yw’r fformiwla ar gyfer y cyfradd?
1/ (Amser)
Beth ydy symiau fwy o thiosylffad yn achosi?
Canlyniadau llai fanwl gywir.
Sut ydym yn gallu astudio effeithiau pob un yn eithaf gyflym?
Trwy newid crynodiadau’r adweithyddion ac amodau eraill e.e tymheredd a catalydd, heb yr angen i ddadansoddi llawer o ddata.
Beth yw egwyddorion y theori gwrthdrawiadau?
Er mwyn i ronynnau adweithio rhaif iddynt wrthdaro gyda digon o egni.
I gynyddu cyfradd adwaith rhaid: Cynyddu nifer y gwrthdrawiadau neu cynyddu egni’r gwrthdrawiadau.
Beth sy’n digwydd mewn hydoddiant fwy crynodedig?
Mae yna fwy o ronynnau o’r adweithyddion mewn yr un cyfaint, felly maent yn gwrthdaro yn fwy aml.
Beth sy’n digwydd pryd mae’r gwasgedd yn uwch?
Mae yna fwy o ronynnau yn yr un cyfaint felly mae yna fwy o wrthdrawiadau, sy’n arwain at gyfradd uwch.
Beth yw’r effeithiau arwynebedd?
Os caiff adweithydd solid ei falu i fewn i bowdr, mae ganddo arwynebedd uwch nag un darn fawr. Mae’r gronynnau yn gwrthdaro’n fwy aml gyda’r arwynebedd uwch hyn sy’n cynyddu cyfradd adwaith.
Beth yw’r effeithiau crynodiad?
Mae crynodiadau yn medru effeithio cyfradd i meintiau gwahanol. Dim ond trwy waith ymarferol gallwn ddod o hyd i’r perthynas rhwng cyfradd a chrynodiad. Mewn adweithiau gyda nifer o adweithyddion rhaif astudio effaith newid pob crynodiad ar ben ei hun.
Sut ydym yn ddarganfod effaith crynodiadau?
- Chwilio am ddau arbrawf sydd yn wahanol ond mewn crynodiad un adweithydd.
- Os nad yw dybli’r adweithydd yn effeithio’r gyfradd, nid yw crynodiad yr adweithydd hwn yn effeithio cyfradd.
- Os mae dybli’r adweithydd yn dybli’r gyfradd, mae’r perthynas rhwng cyfradd a chrynodiad yn gyfrannedd union.
- Os mae dybli’r adweithydd yn cynyddu’r gyfradd pedair gwaith, mae cyfrannedd union rhwng y cyfradd a sgwar y crynodiad.
Beth yw’r egni actifadu?
Yr egni sydd angen i dorri’r bondiau yn yr adweithyddion er mwyn dechrau adwaith cemegol rhwng moleciwlau.
Beth sy’n digwydd ar ol torri’r bondiau?
Mae’r atomau yn medru creu moleciwlau newydd trwy ffurfio bondiau newydd a rhyddhau egni.
Sut ydym yn dangos y newidiadau hyn?
Ar broffil egni.
Trwy astudio’r proffil egni, beth ydym yn gweld?
Yr egni actifadu fel rhwystr egni mae’r rhaid ei oresgyn er mwyn i adwaith digwydd.
Beth yw y cyflwr trosiannol?
Y pwynt gyda’r egni uchaf, lle mae’r atomau hanner ffordd rhwng yr adweithyddion a’r cynhyrchion. Mae’n bodoli am ffracsiwn o eiliad.
Sut ydy’r cyflwr trosiannol yn gallu fod yn fwy sefydlog?
Trwy ddisgyn mewn egni i ffurfio’r cynhyrchion neu’r adweithyddion.
Beth sy’n digwydd pan fo’r cyflwr trosiannol yn ffurfio cynhyrchion?
Mae’n rhyddhau egni.
Beth ydy’r egni hwn yn hafal i ar gyfer adwaith cildroadwy?
Egni actifadu’r ol-adwaith.
Beth yw’r gwahaniaeth rhnwg yr egni actifadu’r blaen adwaith a’r ol-adwaith?
Newid enthalpi’r adwaith, delta H.
Beth yw’r dwy fformiwla ar gyfer newid enthalpi’r adwaith?
Delta H = Egni i dorri’r bondiau - egni rhyddheir gan ffurfio bondiau
Delta H = Egni actifadu’r blaen adwaith - egni actifadu’r ol adwaith.
Pryd ydy’r adwaith yn ecsothermig?
Os mae’r egni caiff ei rhyddhau yn fwy na’r egni actifadu, mae delta H yn negatif.
Pryd ydy’r adwaith yn endothermig?
Os mae’r egni caiff ei rhyddhau yn llai na’r egni actifadu, mae delta H yn bositif.
Beth ydy’r dosraniad Boltzmann yn dangos?
Gromlin sy’n cynyddu’n gyflym tuag at uchafbwynt, ac wedyn mae’n gostwng yn araf.
Sut ydym yn gweld effaith tymheredd ar gyfradd adwaith?
Mae’n rhaid gweld sut mae dosraniad egni’r gronynnau yn newid gyda thymheredd.
Beth yw 3 priodwedd yn y graff? (DYSGU’R GRAFF)
> Wrth i’r tymheredd cynyddu, mae’r uchafbwnt yn symud i egni uwch.
Wrth i’r tymheredd cynyddu, mae uchder yr uchafbwynt yn gostwng.
Mae’r arwynebedd o dan y ddau graff yn hafal, gan eu bod yn cynrychioli’r un nifer o foleciwlau.
Beth ydy’r arwynebedd llwyd yn dangos?
Nifer y foleciwlau gydag egni dros yr egni actifadu. Mae’r nifer yma yn cynyddu’n gyflym wrth i’r tymheredd cynyddu, sy’n arwain at gynnydd sylweddol yn y cyfradd adwaith.
Beth yw catalydd?
Unrhyw sylwedd sy’n cyflymu adwaith heb gael ei newid ar ddiwedd yr adwaith. Mae’n gweithio trwy roi llwybr arall ar gyfer yr adwaith a chyflwr trosiannol gydag egni is.
Beth sy’n digwydd pan caiff yr egni actifadu ei lleihau?
Mwy o ronynnau gyda’r egni yma sy’n arwain at fwy o wrthdrawiadau llwyddiannus ac adwaith mwy cyflym.
Pam mae enthalpi’r adwaith heb ei newid gan y catalydd?
Gan fod egni’r adweithyddion a’r cynhyrchion heb eu newid, dim ond y gyfradd sy’n newid.
Beth yw rhyngolyn? (DYSGU’R GRAFF RHYNGOLYN)
Sylwedd sy’n bodoli am amser byr iawn cyn newid eto i ffurfio cynhyrchion. Gwelir hwn fel isafbwynt bach yng nghanol y graff.
Beth yw’r egni actifadu ar gyfer yr adwaith catalytig?
Y gwahaniaeth rhwng egni’r adweithyddion ac egni’r cyflwr trosiannol uchaf.
Ble ydy catalyddion yn lleihau’r egni actifadu?
Ar gyfer y blaenadwaith a’r ol adwaith. O ganlyniad mae’r ddau adwaith y cyflymu, ac mae ecwilibriwm yn ffurfio yn gyflymach.
Gan fod enthalpi’r adwaith heb newid…?
Nid yw safle’r ecwilibriwm yn newid - yr un symiau o adweithyddion a chynhyrchion bydd yn y cymysgedd ecilibriwm.
Beth yw’r 2 rheol ar gyfer ecwilibriwm?
> Nid yw safle ecwilibriwm yn newid os ddefnyddir.
Mae’r amser i gyrraedd ecwilibriwm yn lleihau gyda chatalydd.
Pam ydy diwydiant yn defnyddio catalyddion?
I leihau’r tymheredd ar gyfer adweithiau cemegol, ac ar gyfer rhai adweithiau cildroadwy mae hwn yn medru cynyddu’r canran cynnyrch.
Pam ydy catalyddion yn well mewn diwydiant?
Arbed egni a chreu fwy o gynnyrch felly mae datblygu catalyddion newydd yn fantais sylweddol.
Beth yw’r dwy fath o gatalydd?
Homogenaidd neu heterogenaidd.
Beth yw catalydd homogenaidd a beth yw enghreifftiau o rhain?
Catalydd sydd yn yr un cyflwr a’r adweithyddion.
E.e distrywied osos gan radicalau Clorin caiff ei rhyddhau o CFC’s, neu ddadelfeniad hydrogen perocsid wedi ei gataleiddio gan asid.
Beth yw catalydd heterogenaidd a beth yw enghreifftiau o rhain?
Catalydd sydd mewn cyflwr gwahanol i’r adweithyddion.
E.e mewn adweithyddion nwyol ney ddyfrllyd, llawer o brosesau diwydiannol fel catalydd haearn ar gyfer gweithgynhyrchu amonia, neu fanadiwm ocsid solid mewn gweithgynhyrchu asid sylffwrig.
Beth ydy catalyddion heterogenaidd yn darparu?
Darparu arwyneb sy’n amsugno moleciwlau nwyol a dod a hwy yn agos i’w gilydd i adweithio.
