Ca METABOLİZMA İLAÇLARı Flashcards
Kalsiyum dengesi
*günlük 1000 mg oral alınır.
*900 mg feçesle, 100 mg idrarla atılır.
*PTH, D vit., kalsitonin ve diğer hormonları ile dengede tutulur.
*8,5-10,4 mg/dl Ca fizyolojik
*bunun %50si iyonize, %40 proteine bağlı, %10suda çözünür komplex yapıda.
PTH
*kemiklerden Ca ve P rezerpsiyonunu arttırır.
*böbreklerden Ca emilimini arttırır, P atılımı artar.
*böbreklerden Na, K, aa emilimini azaltır. Mg ve H emilimini arttırır. Metabolik asidoz yapar.
*böbrekte alfa hidroksilaz aktivitesi ile 1.25 D vit sentezini arttırıp dolaylı olarak bağırsakta Ca ve P emilimini arttırır.
böbrekte P ve bikarbonat emilimi azaltır.
**adenilat siklaz akt. ile etki gösterir.
**PTH uzun süreli kullanımda osteoklastik, kısa süreli aralıklarla kullanımda osteoblastik act. artışına neden olur.
* osteoblastlardan salgılanan OPG osteoklastları inhibe ederken, RANK osteoklastları aktive eder.
*oral kullanım
*ucuz
*alerjik değil.
TERİPARATİD; osteoporoz tedavisi
D vit.
- deride UVB ile üretilen Cholecalciferol (D3) formu, besinlerle alınan cholecalciferol veergocalsiferol (d2) kaynakları var.
*Karaciğerde 25 , böbrekte 1. karbon hidroksillenip temel aktif form oluşturulur.
*Kemikten serum kalsiyum ve fosfor rezorbsiyonunu arttırır.
*bağırsaktan kalsiyum ve P ve Mg absorbsiyonunu arttırır.
*immün sistemi uyarır.
*osteoblastları uyarır.
*insülin üretimini arttırır. Renin üretimini baskılar.
*Böbrek Ca emilimini arttırır.
*Hüc. proliferasyonu baskılar.
*parathormon baskılanması.
*anjiyogenezi baskılar
**Raşitizm
**osteomalazi
**renal osteodistrofi
**hipoparatiroidizmde kullanılır.
KALSİTRİOL (1,25 HİDROKSİ D3)
*gravimetresi en yüksek
*etkisi çabuk başlar
*yarı ömrü kısadır.
*sublingual kullanılır. Oral emilimi az.
*kronik böb yet bağlı renal osteodistrofide
*postmenopozal osteoporozda
*hipokalsemide kullanılır.
*metastatik kalsifikasyona neden olabilir. (y.e.)
Diğer D vit preperatları
alfakalsidiol (1 hidroksikolekalsiferol)
*geç ve uzun etki
*daha düşük etkinlik.
kalsifediol (25hidroksikolekal.)
*düşük etkinlik
Fibroblast Büyüme Faktörü 23
*25 aa
*osteoblast ve osteositlerde üretim
*renal kaynaklı hipokalsemide kullanılır.
KALSİYUM BİLEŞİKLERİ
*Acil dışında oral kullanılabilir.
*IV kullanım (Ca glukonat, Ca glukohaptonat, Ca glubionat)
*Acil hipokalsemide
*kardiyak resüsitasyon
*verapamil zehirlenmesi
*hiperkalemi acilinde
*sitrata bağlı hipokalsemide
Kalsitonin
Sentetik İnsan Kalsitonini
*y.ö 10 dkk, çok kısa, tercih edilmez.
Sentetik somon balığı kalsitonini (salkatonin)
*uzun y.ö.
*yüksek gravimetrik
*nazal kullanım
*postmenopozal osteoporozda
*kemik kaybını yavaşlatır.
* böbrek ve bağırsak ca emilimini azaltır.
*hipofosfatemi ve hipokalsemi yapar.
Ca metabolizmasını etkileyen diğer hormonlar
GH
*somatomedin C yapımını arttırır.
*bağırsaktan Ca emillimini ve böbrekten p geri emilimini arttırır.
ÖSTROJEN- ANDROJEN
*kemik oluşumunu arttırır.
*D3 sentezini arttırır.
*meme tümörünü ve tromboembolik olayları arttırır.
*sitokin üretimini azaltır- kemik yıkımını azaltır.
GLUKOKORTİKOİDLER;
*kemik yıkımını arttırır.
*PTH salgısını arttırır.
*osteoblastik akt azaltır.
TİROİD HOR.
*kemik yıkımını arttırır. (aşırısı)
*PTH salgılanmasını azaltır.
BİFOSFONATLAR
*Kemiğe çok hızlı geçer ve hızlı tutunur.
*1. sırada kullanım
*hidroksiapetit kristallerine tutunur. Kemik yıkımını önler. Yapıyı güçlendiriyor.
*osteoklast oluşumunu inh eder ve apoptpzisine neden olur.
*oral biyoyararlanımı düşük
*sabah aç karnına
*paraenteral formları çıkıyor.
*y.ö çok uzun 6 ayda 1 enjeksiyon.
ETIDRONAT; güçlü antirezorbtif (potens 1)
ALENDRONAT; postmenopozal osteoporoz. (en çok kullanılan)
IBENDRONAT; meme Ca metastazlarında
RISENDRONAT
YE; dispepsi, bulantı, kusma, diyare, özefajit, özafagus ülseri (ilaç ayakta içilmeli teması azaltmak adına)
RANK LİGAND İNHİBİTÖR
DENOSUMAB
*MAB (klonal IgG2 antikoru)
*pahalı
*osteoklast oluşummunu inhibe eder.
*6 ayda bir inj.
*meme kanseri
*postmen. osteoporoz, prostat kans.
KALSİMİMETİK
SINAKALSET
*kalsiyum duyarlı res. aktive eder.
* PTH düzeyini düşürüyor.
*hiperparatiroidizmde oral kullanım
TİYAZID DİÜRETİKLERİ
*hiperkalsüri tedavisinde kullanılır.
FLORİD
*osteoblast akt. ve kemik hacmini arttırır.
STRONSİYUM
*osteoblast aktivitesini arttırır, osteoklastik akt. baskılar.
*osteoklast hücre ölümü.