Afasie Flashcards
Oorzaken
Beroerte, THL, tumor
Omissie
Gezochte woord wordt weggelaten
Substitutie (parafasie)
Woord wordt vervangen
Lexicale parafasie
Vervangen door een bestaand woord, kan gerelateerd zijn aan het doelwoord (semantische parafasie) maar kunnen ook geen betekenis hebben (empty speech)
Fonologische parafasie
Klanken van het doelwoord worden weggelaten of vervangen door andere klanken.
- Neologisme: als men veel klanken substitueerd of weglaat en je de taal niet meer kan begrijpen
- Jargon: als patiënt veel neologismen gebruikt
Niet-propositionele spraak
Betekenisvolle taal bijna geheel afwezig
- Stereotypie: herhaaldelijk gebruik van zin met weinig betekenis
- Recurring utterance: beperkt aantal klanken of uitingen in (ongepaste) situaties
- Seriële spraak: patiënt kan nog veelgebruikte goed gememoriseerde rijtjes afmaken
- Echolalie: herhaalt wat gesprekspartner zegt
- Perseveratie: patiënt herhaalt ongewild bepaald woord of zinsdeel
Agrammatica
Zonder grammatica, telegramstijl
Paragrammatica
Zinnen zijn lang en complex
Problemen in taalbegrip: fonemen
Mensen die moeite hebben met fonemen hebben moeite met het onderscheiden van spraakklanken
Problemen op zinsniveau
Op grammaticaal niveau problemen, men moet naar de betekenis raden (de jongen wordt gekust door het meisje, vinden het moeilijk wie door wie gekust wordt)
Broca
Intact taalbegrip. Problemen met woordvinding en uitspraak, waardoor taalproductie laag is en spreektempo ook.
Wernicke
Zeer beperkt taalbegrip, maar spraakproductie en tempo is normaal. Hebben vaak weinig inzicht in hun stoornis
Conductieafasie
Intact taalbegip en productieproblemen zijn vergelijkbaar met die van Wernicke. Verschil: ernstige stoornis in het herhalen van gesproken woorden en doen wel hun best deze fouten te verbeteren (bij Wernicke niet)
Transcorticale afasieën
Stoornissen in het koppelen van woordvorm aan woordbetekenis, dit kan zowel sensorisch zijn als motorisch
Sensorische transcorticale afasie
Problemen in taalbegrip, herhalen is intact (Wernicke)
Motorische transcorticale afasie
Problemen in taalproductie, herhalen in intact (Broca)
Globale afasie
Ernstige vorm, zowel productie als begrip aangetast.
Amnestische afasie
Taalbegrip intact en taalproductie normaal tempo, maar ernstige woordvindingsproblemen (vooral zelfstandige naamwoorden, bij andere afasieën juist meer moeite bij werkwoorden)
Test afasie
PALPA: Psycholinguistic Assessment of Language Processing in Aphasia
Verbale dyspraxie
Stoornis in de programmering van articulatie bewegingen
Dysartrie
Gebrek aan controle over articulatiespieren als gevolg van schade
Aandachtsdyslexie
Soms niet individuele letters kunnen benoemen, vooral niet als ze in combinatie worden gegeven met andere letters
Neglectdyslexie
Bepaald deel van woord verkeerd lezen
Semantische of diepe dyslexie
In plaats van geschreven woord een sematisch gerelateerd woord noemen
Fonologische dyslexie
Pseudowoorden niet kunnen lezen
Surface dyslexie
Moeite met onregelmatige gespelde woorden
