8_Kalsíum, fosfór og bein Flashcards
er kalsíum innan eða utanfrumujón?
utanfrumujón
dæmi um hvaða áhrif breytingar í styrk kalsíums hafa?
t..d við vöðvasamdrátt
Hvaða próteinum er kalsíum bundið í blóði? (2)
1) Aðallega albúmíni
2) líka immúnóglóbúlínum
Lýsa hvernig binding kalsíums við prótein breytist í alkalósis og acidósis
1) Í alkalosis losna H+ jónir frá albúmíni og kalsíum fer á bindistaði H+ jónanna -> frítt Ca lækkar og próteinbundið eykst
2) í acidosis minnkar próteinbundið og frítt eykst
Er sjúklingur með lágt albúmín með hypokalsemíu?
Nei en hann mælist svolítið hypocalsemískur þó allt gangi eðlilega í líkamanum
Hvaða hormón stjórna kalsíum og fosfatstyrk í blóði? (2)
1) PTH (parathyroid hormon)
2) Calcitríól (1,25 díhýdroxý vítamín D)
Hvernig fær parathyroid boð um að losa PTH?
Á yfirborði parathyroid frumna er CASR (calsium-ion sensing receptor) sem sendir boð um að losa Ca ef blóðstyrkur lækkar
Hvernig viðtaki er CASR?
G-prótein-coupled receptor
Hvaða áhrif hefur PTH á bein?
niðurbrot, kalsíum og fosfat losað út í UFV
hvaða áhrif hefur PTH á nýru? (3)
1) minni útskilnaður á kalsíum
2) aukinn útskilnaður á fosfati
3) veldur acidosis
hvaða áhrif hefur PTH á garnir?
eykur frásog Ca
hvað gæti skýrt hátt kalsíum magn við suma illkynja sjúkdóma?
PTHrH sem sum æxli mynda
PTH related protein
Hvernig D vítamín er frásogað í görn?
D3 vítamín
Að hverju verður D3 vítamín í lifur?
25 hydroxychlecalciferol
Hvaða ensím virkar á D3 í lifur?
25 hydroxylasi
Að hverju verður D vítamín í nýrum?
1,25-dihydroxycholecalciferol (virka formið)
Hvaða ensím virkar á D vítamín í nýrum?
1 alfa-hydroxylasi
Hvaða áhrif hefur D vítamín á
1) Þarma
2) Bein
3) Nýru
1) Aukið frásog
2) Örvun á beinniðurbroti
3) Minnkuð myndun á D vítamíni
Hvaða sjúkdómum veldur lágt D vítamín? (6)
1) æðakölkun
2) HÞ
3) meðgönguháþrýstingur
4) sykursýki
5) gigtarsjúkdómum
6) krabbameini (ristil, brjósta, prostata)
Hvenær er calcitonin losað?
þegar kalsíum í plasma er hátt
við greiningu á hvernig krabbameini er calcitonin mælt?
Medullary carcinoma í skjaldkirtli
Hvernig calcitonin losnar við sepsis?
Precalcitónin
Klínísk einkenni hypocalcemíu? (4)
1) Krampar
2) Skyntruflanir
3) Dofi
4) Geðrænar truflanir
Orsakir hypocalcemíu? (4)
1) D vítamín skortur
2) nýrnabilun (sem veldur truflun á D vítamín efnaskiptum)
3) Hypoparathyrodisimsi
4) Mg skortur
Hvernig er hægt að flokka hypocalcemíu í 3?
1) lágt PTH
2) eðlilegt PTH
3) hátt PTH
Dæmi um hypocalcemiu með lágt PTH?
Brottnám á kalkkirtli
Dæmi um hypocalcemiu með hátt PTH?
nýrnabilun
Einkenni hypERkalcemíu? (8)
1) slappleiki
2) megrun
3) vöðvakrafleysi
4) ógleði og uppköst
5) geðrænar breytingar
6) tíð þvaglát
7) nýrnabilun
8) háþrýstingur
Orsakir hypERkalcemíu? (2)
1) krabbamein (parathyroid adenoma)
2) langvarandi nýrnabilun
kominn á glæru 28
.