6_Sýru-basa jafnvægi og blóðgös

Question 1

ph í blóði?

Answer 1

7,35-7,45

Question 2

hver er mikilvægasti bufferinn í ufv?

Answer 2

bíkarbónat buffer

Question 3

hvaða buffer er þýðingarmikill í þvagi?

Answer 3

fosfat

Question 4

hvað veldur buffer í IFV? (2)

Answer 4

1) prótein

2) fosfat

Question 5

lágmarks pH í þvagi?

Answer 5

4,6

Question 6

hvernig fæða veldur súru þvagi og hvernig veldur basísku?

Answer 6

prótein valda súru og grænmetisfæði veldur basísku

Question 7

hvað er langalgengasta form kolsýru í blóði?

Answer 7

bíkarbóna (HCO3-)

Question 8

Hvað mælist í sömu mælingu þegar bíkarbónat er mælt? (3)

Answer 8

1) CO2 (gas)
2) H2CO3 (kolsýra)
3) Karbamínósambönd
(CO2 bundið amínóhópum á próteinum)

Question 9

hvernig er hægt að skipta orsökum sýru-basa truflana í 2 flokka?

Answer 9

1) Respíratórísk orsök
2) Metabólísk orsök

(líka blandað af þessu báðu)

Question 10

4 megin orsakir fyrir metabólískri acidósu?

Answer 10

1) Aukin myndun á H+ jónum
2) Inntaka á sýru
3) Minnkaður útskilnaður vetnisjóna
4) Tap á bíkarbónat

Question 11

Orsakir fyrir aukinni myndun á H+ jónum? (4)

Answer 11

1) Ketóacidósis
2) Lactic acidósis
3) Arfgengar acidúríur
4) Eitranir (etanól) sem umbreytast í efni með sýruvirkni

Question 12

Orsakir fyrir minnkuðum útskilnaði vetnisjóna? (3)

Answer 12

1) Renal tubular acidosis (RTA)
2) Nýrnabilun (minnkaður útskilnaður Na, fosfats og sulfats)
3) Karbónik anydratasa inhibitorar

Question 13

Orsakir fyrir tapi á bíkarbónat? (2)

Answer 13

1) Niðurgangur

2) GI fistula

Question 14

Hvað veldur hækkuðu anjónabili?

Answer 14

Hækkun á ómældum anjónum?

Question 15

Hvað veldur hækkun á ómældum anjónum? (6)

Answer 15

1) Ketóacidosis
2) Lactic acidosis
3) Nýrnabilun, fosföt og súlföt
4) Eitrun
5) Alkalosis
6) Hemoconcentration

Question 16

Er hækkað eða lækkað anjónabil algengara?

Answer 16

Hækkað. Lækkað er sjaldgæft

Question 17

Hvað veldur lækkuðu anjónabili? (3)

Answer 17

1) Hypoproteinemía
2) Hypergammaglóbúlínemía með pósitíva hleðslu
3) Hækkun á ómældum katjónum

Question 18

Hvernig er hægt að flokka metabólískar acidósur?

Answer 18

Efitr því hvort anjónabil er aukið eða ekki

Question 19

Orsakir fyrir metabólískri acidósu með hækkuðu anjónabili? (8)

Answer 19

1) Díabetísk ketóacidósa
2) Uremía
3) Metanól + IEM metabólítar
4) Paraldehýð
5) Salísylöt
6) Alkóhól ketóacidósa
7) Laktat acidósa
8) Etýlen glýkól

DUMP SALE

Question 20

Orsakir fyrir metabólískri acidósu með eðlilegu anjónabili? (4)

Answer 20

1) Niðurgangur með tap á bíkarbónati
2) Renal tubular acidosis (RTA)
3) Karboník anhýdratasa inhibitor
4) Þvag leitt í görn, t.d. ureterosigmoidostomy

Question 21

Hvaða sjúkdómahópar valda respíratórískri acidósu? (5)

Answer 21

1) Loftvegastífla (COPD)
2) Bæling á öndunarmiðstöð (lyf, trauma, æxli)
3) Taugavöðvasjúkdómar (Motor neuron sjúkd)
4) Lungnasjúkdómar (fibrosa, lungnabólga)
5) Brjóstkassasjúkdómar (flail chest =slys, kyphoscoliosis)

Question 22

Hvað mælist í blóð við metabólíska ALKALOSU? (4)

Answer 22

1) Lækkað H+
2) Hækkað pH
3) Hækkað PCO2
4) Hækkað HCO3-

Question 23

Orsakir fyrir metabólískri ALKALOSU? (4)

Answer 23

1) tap á vetnisjónum
2) gjöf efna með alkalívirkni
3) hlutfallslega aukið uppsog bíkarbónats í nýrum, t.d. ef minnkaður UFV
4) Respíratórísk kompansering er takmörkuð

Question 24

Hvað er respíratórísk kompansering?

Answer 24

Svar öndunarstöðvar við sýrustiginu, breyta ÖT

Question 25

Hvað er nýrna kompansering?

Answer 25

Svar nýrna við sýrustiginu

Question 26

þyrfti að anda í poka við acidosu eða alkalosu?

Answer 26

alkalosu

Question 27

Leiðréttir oföndun hækkaðan PCO2 eða lækkaðan PO2?

Answer 27

hækkaðan PCO2

Question 28

Orsakir fyrir hypoxemíu? (5)

Answer 28

1) Minnkuð innöndun súrefnis
2) Alveolar hypoventilation (bæling á öndunarmiðstöð, taugavöðvasjúkdómur)
3) Minnkuð diffusion
4) “Shunt”
5) Ventilation/perfusion ójafnvægi

Question 29

Orsakir fyrir súrefnisskorti í vefjum? (5)

Answer 29

1) Hypoxemía
2) Anemía (-> minnkuð flutningsgeta á súrefni í blóði)
3) Truflun á virkni Hgb þannig að súrefni losnar ekki frá í vefjum
4) Minnkað útfall hjarta
5) Æðaherping/þrenging/stífla

Question 30

kominn á glæru 45/47

Answer 30

.