10_Lifur

Question 1

Hlutverk lifrar? (8)

Answer 1

1) Metabolismi karbóhydrata og fitu
2) Afeitrun lyfja og eiturefna
3) Útskilnaður á fituleysanlegum efnum m.a. bilirubin
4) Myndun plasma próteina og niðurbrot a.s.
5) Myndun gallsýra fyrir meltingu og frásog fitu
6) Forðabúr fyrir járn, glycogen, a.s., vítamín og lípíð
7) Niðurbrot á hormónum
8) Myndun sumra hormóna

Question 2

Hvaða ensím hækka við gallganga skemmd?

Answer 2

ALP og GGT

Question 3

Hvaða ensím hækka við lifrarskaða?

Answer 3

ALAT og ASAT

Question 4

Hvernig sést langvinnur lifrarskaði í blóðprufu?

Answer 4

á lækkuðu albúmíni

því lifirin framleiðir albúmín og það hefur langan helmingunartíma

Question 5

hvað er bilirubin?

Answer 5

Gult efni sem verður til við niðurbrot á Heme

Question 6

Í hvernig formi er bilirubin þegar það fer til lifrar?

Answer 6

Unconjugated (fituleysanlegt) og þarf að vera bundið albumini til að komast inn í lifur

Question 7

Hvað gerast við bilirubin í lifur?

Answer 7

Það verður conjugated (vatnsleysanlegt)

Question 8

Hvað heitir bilirubin eftir að það hefur metabolerast í görn?

Answer 8

stercobilirubin

Question 9

3 tegundir af gulu?

Answer 9

1) prehepatísk (hemolytic)
2) lifrargula
3) stíflugula (posthepatic)

Question 10

Orsakir fyrir prehepatiskri gulu?

Answer 10

1) Aukið niðurbrot á RBK

2) Stórar innri blæðingar

Question 11

meinefnafræði merki prehepatiskrar gulu? (4)

Answer 11

1) aukið ókonjugerað bilirubin
2) aukið urobilinogen í þvagi
3) auknir reticulocytar
4) minnkað haptóglóbín

Question 12

orsakir lifrargulu? (3)

Answer 12

1) minnkuð lifrarupptaka
2) minnkuð konjugering
3) minnkaður intracellular flutningur á bilirubini

Question 13

meinefnafræði merki lifrargulu?

Answer 13

bæði konjugerað og ókonjugerað bilirubin getur verið hækkað í sermi

Question 14

ástæður lifrargulu? (3)

Answer 14

1) lifrarbólga
2) lyf t.d. paracetamól
3) nýburagula

Question 15

Hvað heitir erfanlegur galli á flutningi á bilirubin?

Answer 15

Gilberts

Question 16

Í hvað skiptist stíflugula? (2)

Answer 16

1) Intrahepatisk

2) Extrahepatisk

Question 17

merki um stíflugulu? (3)

Answer 17

1) hækkað konjugerað bilirubin í sermi
2) hækkað bilirubin í þvagi -> dökkt þvag
3) ljósar hægðir

Question 18

afh verða hægðir ljósar af stíflugulu?

Answer 18

ef gallgangar eru lokaðir kemst bilirubin ekki í duodenum og stercobilinogen myndast ekki sem gefur brúnan lit

Question 19

hvaða ensím er óvirkt í nýburagulu og gilberts?

Answer 19

Glucuronyl transferasi

Question 20

Afh fá nýburar ekki gulu fyrr en eftir fæðingu?

Answer 20

ókonjugerað bilirubin er skilið út um fylgju

Question 21

Hvert kemst ókonjugerað bilirubin?

Answer 21

Í MTK

Question 22

Meðferðin við nýburagulu?

Answer 22

Ljósameðferð

Question 23

Í hvernig gulu hækkar ALAT/ASAT?

Answer 23

lifrargulu

Question 24

Í hvernig gulu hækkar ALP?

Answer 24

stíflugulu

Question 25

Hvað veldur hækkun á ALAT og ASAT?

Answer 25

lifrarfrumu drep

Question 26

Hvar má einnig finna ASAT utan lifrar?

Answer 26

í hjarta, nýrum og þverrákóttum vöðvum

Question 27

fyrir hvað stendur ALAT?

Answer 27

Alanine transaminasi

Question 28

fyrir hvað stendur ASAT?

Answer 28

Aspartate transaminasi

Question 29

Hvað veldur aukningu á ALP?

Answer 29

gallstasar valda nýmyndun á ALP frá gallvegaþekju

Question 30

f hvað stendur ALP?

Answer 30

alkalískur phosphatase

Question 31

Hvaðan kemur mest af ALP hjá börnum?

Answer 31

frá osteoblöstum

Question 32

Hvað er mælt til að kanna hvort ALP sé frá lifur?

Answer 32

Mælt gamma-GT