7 - Opslag en uitescheiding

Question 1

stofwisseling

Answer 1

het geheel van omzetting die stoffen in een organisme ondergaan

Verschillende stoffen in een organisme worden voortdurend veranderd in andere stoffen -stofwisseling

Bij ééncellige organisme is het vrij eenvoudig > voeding/afvalstoffen kunnen simpel door celwand heen.

Bij meercellige organisme moeten verschillende organen aan stofwisseling meewerken (ademhaling-, spijvertering-, bloedsomloop-, uitscheidingsorganen)

Question 2

Lever: Bouw & Functies

Answer 2

Als glucosegehalte hoger dan 0,1% is zet lever dit om in een ander koolhydraat dat onoplosbaar is in bloed
(reservekoolhydraat = glycogeen)

Question 3

Glycogeen

Answer 3

Reservekoolhydraat - kan gemakkelijk weer omgezet worden in glucose wanner glucosegehalte in bloed weer daalt.

Question 4

Glucagon(hormoon)

Answer 4

zorgt vooral voor de verandering van glycogeen in glucose

Question 5

Insuline(hormoon):

Answer 5

zorgt voor verandering glucose in glycogeen

Question 6

eilandjes van Langerhaus

groep cellen in alvleesklier

Answer 6

Maakt insuline en Glucagon

hormonen

Question 7

Hormoon

Answer 7

regelstof & spelen belangrijke rol bij allerlei omzettingen van stoffen

Question 8

Lever speelt rol bij tal van omzettingen:

Answer 8

Overtollige aminozuren worden bijvoorbeeld omgezet in ammoniak en koolstofverbindingen die gebruikt kan worden als brandstof

> gevormde ammoniak kan vervolgens weer via nieren en zweetklieren lichaam verlaten

Voedingstoffen komen via leverader in grote bloedsomloop, afvalstoffen worden naar de uitscheidingsorganen getransporteerd

Question 9

Uitscheiding (4 categorieën)

Answer 9

Afvalstoffen:
Afbraakproducten na verschillende stofwisselingsprocessen (bv:koolstofdiocide bij verbranding glucose - en ereum bij afbraak aminozuren)

Overbodige Stoffen:
Stoffen waar geen belang bij is (rode bieten kleurstof bijvoorbeeld, wordt niets mee gedaan)

Nuttige stoffen in overtollige hoeveelheid:
Stoffen die niet in te hoge mate in de lichaamsvloeistoffen mogen voorkomen, bij een tekort wordt de uitscheiding juist beperkt

lichaamsvreemde stoffen:
Vaak schadelijke stoffen als gevolg van bacteriële infectie, maar komt ook voor in bijvoorbeeld gebruik van tabak maar ook medicijnen/alcohol:

Question 10

Uitscheidingsorganen

Answer 10

Lever, zweetklieren,longen, nieren

Question 11

Lever (Uitscheidingsorgaanfunctie)

Answer 11

hemoglobine van afgestorven rode bloelichaampjes wordt afgebroken tot galkleurstoffen

> uitgescheinden in twaalfvingerige darm > wordt hier verder afgebroken en kleurt ontlasting bruin

Question 12

Zweetklieren

Answer 12

kleine buisvormige kliertjes > produceren waterige vloeistof met mix van keukenzout, ureum & melkzuur(afbraakproduct ontstaan in spieren)

helpen ook bij warmte regulatie, koelen het lichaam af

Question 13

Longen(uitscheiding)

Answer 13

Uitscheiding koolstofdioxide (deels gebonden aan rode bloedcellen en deels opgeloste vorm in het bloed) gaat via diffusie de longen weer in

Question 14

Nieren (uitscheiding)

Answer 14

twee boonvormige organen (belangrijkste uitscheidingsorganen) = opgebouwd uit kleine kanaaltjes omgeven door bloedvaten (nierkanaaltjes)

> hier worden afbraakproducten en overtollige stoffen verzameld en vormen samen water de urine

Via nierkanaaltjes komt urine terecht in centraal gelegen nierbekken

> van hier door de urineleider naar de blaas (heeft een elastische wand) en dient als reservoir

> bij bepaalde hoeveelheid ontstaat spanning > blaasleging als gevolg (sluitspier aanwezig)

Question 15

Bouw nieren - Bestaat uit twee lagen

Answer 15

Schorslaag:
naar verhouding smal en vormt buitenste laag

Merglaag:
vormt binnenste laag en is in verhouding breed

In beide lagen bevinden zich Nefronen

Question 16

Functies nieren

Answer 16

Behalve uitscheiding ook een belangrijke rol regeling zoutgehalte in lichaamsvloeistoffen -de hoeveelheid natrium, kalium, kalkzouten die teruggepompt wordt is enkel zo groot om te zorgen dat lichaamsvloeistoffen op peil blijven

• Dus bij te weinig wordt er meer van deze mineralen uit voorurine teruggenomen
• Bij te veel wordt er minder teruggenomen

Question 17

terugresorptie (in nierkanaaltjes)

Answer 17

bruikbare bestanddelen van voorurine worden opgenomen in bloed en omringende haarvaten(vooral water)

overige stoffen passeren de wand van nierkanaaltje en komt terecht verzamelbuisjes welke uitmonden in nierbekken

Question 18

glomeruli

Answer 18

Nierslagader vertakt in steeds kleinere slagaders die naar de schors lopen en zich hier vertakken in fijne slagadertjes (Glomeruli) =

Question 19

nierkapseltje

worden lichaampje van malpihghi genoemd

Answer 19

elke glomerulus is omgeven door een dubbelwandig zakje(nierkapseltje) >

worden lichaampje van malpihghi genoemd > hier worden glucose, vetzuren, zouten etc. opgenomen door het nierkapseltje > dit proces heet ultrafiltratie> deze stoffen vormen samen de voorurine.

Question 20

Vanuit nierkapseltje komt vooruirine in nierkanaaltje (bestaat uit 3 delen) gekronkeld deel, lusvormig deel en weer een gekronkeld deel.

Answer 20

in de nierkanaaltjes vindt terugresorptie plaats