4 - Ademhaling

Question 1

Celademhaling

Answer 1

uitwisseling van zuurstof met een cel

dit is nodig voor verbranding om de processen in de cel te kunnen uitvoeren = ookwel aerobe dissimilatie

Question 2

Glucose + zuurstof =

Answer 2

Glucose + zuurstof > koolstofdioxide + water + energie

Question 3

Verbrandingsproducten van celademhaling

Answer 3

koolstofdioxide en water

Question 4

Diffusie

Answer 4

het verschijnsel waarbij moleculen van een vloeistof of een gas van een hoge naar een lage concentratie bewegen

Question 5

Bij gaswisseling is er sprake van

Answer 5

Bij gaswisseling (uitwisseling zuurstof en koolstofdioxide) is er sprake van diffusie.

Er is minder zuurstof in de cel aanwezig dus wordt dit opgenomen uit de omringende lucht.

In de longen komt hetzelfde voor:
Ademhaling bij dieren kan middelsingeademde lucht bevat meer zuurstof dan in de bloedvaten en gaat door de longwand heen het bloed, de zuurstof diffundeert door de longwand

Question 6

Ademhaling bij dieren kan middels

Answer 6

Huidademhaling

Tracheeën

Kieuwen

Longen

Question 7

Huidademhaling: diffusie

Answer 7

door de huid rechtstreeks in het bloedvatenstelsel

voorwaarde van huidademhaling = huid moet dun en doorlaatbaar en vochtig zijn.

tevens moet huidoppervlakte groot genoeg zijn.

Komt voor bij regenwormen en ook bij amfibieën

Question 8

Tracheeën

Answer 8

stelsel van buizen (tracheeën) bij insecten die via kleine openingen aan weerzijden van lichaam contact met omgeving maken.

Ze hebben veel vertakkingen en zo kan zuurstof middels diffusie direct bij de cellenkomen, er is dus geen bloedvatenstelselnodig

Question 9

Kieuwen

Answer 9

er gaat zuurstofarm bloed naar de kieuwen toe

door diffusie komen opgeloste zuurstofmoleculen uit het water, via de mond langs de kieuwen en in de bloedsomloop.

Komt voor bij vissen maar ook bij amfibieën in larvale stadie

Question 10

Longademhaling

Answer 10

Komt voor bij dieren die op het land leven zoals: reptielen, vogels, zoogdieren en volwassen stadia van amfibieën.

Bij een kikker zijn de longen twee eenvoudige zakvormige organen.

Bij grotere behoefte aan zuurstof al het ademhalingsoppervlak van de longen groter moeten zijn.

Bij dieren met grote zuurstofbehoefte zal het longoppervlak naar binnen geplooid zijn.

Longen van zoogdieren en vogels vertonen in vergelijking met reptielen een sterkere plooiing

Question 11

Ademhalingsstelsel (longen & luchtwegen) van de mens

Functie =

Answer 11

zuurstof opnemen uit de ingeademde lucht en koolstofdioxide afgeven aan de lucht die uitgeademd wordt.

Question 12

Weg die lucht aflegt:

Answer 12

1. Neusholte
2. Mondholte
3. Keelholte
4. Strottenhoofd
5. Luchtpijp
6. Hoofdbronchus
7. Bronchiën en hun vertakkingen
8. Longtrechtertjes & Longblaasjes

Question 13

1. Neusholte =

Answer 13

verdeeld door tussenshot in linker/rechterhelft

beide helften komen 3 uitstulpingen voor:

• Neusschelpen
• zijn bekleed met trilhaarepitheel om stofdeeltjes en bacteriën vast te houden
• verplaatsen naar keelholte om door te slikken

Question 14

2. Mondholte =

Answer 14

voorste deel gehemelte is hard, achterste deel is zacht.

Zachte gedeelte heeft aan twee kanten van de huig twee plooien (gehemeltebogen) daartussen liggen de beide keelamandelen(tonsillen).

Tijdens slikken sluit het strotklepje zich waardoor luchtpijp afgesloten wordt.

Question 15

3. Keelholte =

Answer 15

evenals mondholte komt ook de neusholte uit in de keelholte

keelholte komt weer uit op strottenhoofd als slokdarm > hier kruist de route van lucht dus die van het voedsel.

Om te voorkomen dat voedsel terechtkomt in strottenhoofd kan deze door strotklepje afgesloten worden en neusholte middels de huig/achterste zachte deel van het gehemelte

Question 16

4. Strottenhoofd =

Answer 16

na keelholte komt lucht in strottenhoofd

bevinden zich beide stembanden die door de uitstromende lucht trillingen maken (geluid).

Door stembanden langer/korter kunnen worden veranderd het geluid (hoog/laag) in pubertijd wordt strottenhoofd groter bij jongens > lagere stem

Question 17

5. Luchtpijp >

Answer 17

na passeren strottenhoofd komt lucht in luchtpijp

Question 18

6. Hoofdbronchus

Answer 18

Luchtpijp vertakt zich in twee hoofdbronchiën, voor elke long één

Question 19

7. Bronchiën en hun vertakkingen

Answer 19

Hoofdbronuchus vertakt zich binnen de long steeds fijner.

Buitenzijde van de luchtpijp en hoofdbronchiën met hun eerste vertakkingen zijn bekleed met hoefijzervormig kraakbeen, binnenbekleding met trilhaarepitheel

Question 20

8. Longtrechtertjes & Longblaasjes

Answer 20

in de longen vertakken de bronchiën zich verder en eindigen in longtrechtertjes (druiventrosvormige trechtertjes)

welke bestaan uit zeer kleine blaasjes (de longblaasjes) deze zijn door fijne bloedvaten omgeven

verder hebben longblaasjes een zeer dunne wand zodat zuurstof door diffusie gemakkelijk het bloed in kan

Question 21

Ademhalingstelsel bestaat uit

bovenste en onderste luchtewegen:

Answer 21

Bovenste luchtwegen:
Neusholte, mondholte, keelholte, strottenhoofd

Onderste luchtwegen(in borstholte): 
luchtpijp, vertakkingen luchtpijp, longen, longblaasjes, longvlies

Question 22

De longen zijn bekleed met een glad vlies:

Answer 22

binnenste borstvlies (longvlies)

de binnenzijde van borstkas is ook bekleed:
buitenste borstvlies

Question 23

Pleuraholte

Answer 23

nauwe spleetvormige ruimte tussen buitenste borstvlies en het longvlies

is gevuld met geringe hoeveelheid vocht.

Tussen moleculen van deze vloeistoflaag en de moleculen van het borstvlies en longvlies bestaat een aantrekkingskracht (adhesie) hierdoor blijven het longvlies en borstvlies aan elkaar “plakken”

Question 24

Ademhalingsbeweging

Answer 24

inademen (inhoud long wordt groter)

uitademen (inhoud wordt kleiner)

Question 25

Longen kunnen niet ui zichzelf groter/kleiner worden

kan alleen wanneer inhoud van borstkas groter wordt:

Answer 25

dit wordt mogelijk gemaakt door

binnenste en buitenste tussenribspieren
-zitten tussen de ribben

de middenrifspieren:
-bevinden zich in koepelvormige middenrif(diafragma)

Question 26

Wanneer middenrifspieren samentrekken:

Answer 26

wordt het middenrif vlakker

hierdoor wordt borstholte groter

tegelijkertijd trekken buitenste tussenribspieren samen > afstand ribben wordt kleiner waardoor deze naar voren en omhoog getrokken worden =ook toename inhoud >

ruimte voor longe neemt toe > zuurstof stroom naar binnen

Question 27

Bij aanspannen binnenste tussenribspieren en ontspannen middenrifspieren

Answer 27

zakt de borstkas juist weer in (ook mede door invloed van zwaartekracht).

Question 28

Vitale capaciteit

Answer 28

maximale hoeveelheid lucht die na maximale uitademing kan worden ingeademd

(afhankelijk van, longelasticiteit, lichaamsgrootte, geslacht)

Vitale capaciteit is gelijk aan:
Rustvolume vermeerderd met inademreserve en uitademreserve

Question 29

Rustvolume

Answer 29

Bij normale inademing wordt ongeveer 0,5l lucht ingeademd/uitgeademd

Question 30

Dode ruimte

Answer 30

het deel aan lucht (ca 0,15l) dat niet verder komt dan neusholte, luchtpijp, bronchiën

Question 31

diepe ademhaling

Answer 31

Bij diepe ademhaling wordt veel meer lucht ingenomen/uitgenomen

maximale inademing tot wel 2,5liter lucht extra = inademreserve

maximale uitademing tot 1,5l extra =

uitademreserve - na een diepe uitademing blijft ca 1liter in longen achter (restvolume)

Question 32

Regeling van de ademhaling

Zuurstofgebruik lichaamscellen is niet constant, meer zuurstof nodig bij lichamelijke inspanning

Answer 32

Ademcentrum (in hersenstam)

regelt voortdurend de wisselende zuurstofbehoefte

ontvangt prikkels uit speciale zintuigcellen in de wand van halsslagader en aorta = chemoreceptoren > reageren op stijging van koolstofdioxidegehalte en verlaging zuurstofconcentratie van het bloed

zenden prikkels via zenuwen naar ademcentrum > stuurt vervolgens impulsen naar de ademhalingsspieren zodat de ademhaling intensiever wordt (krachtiger samentrekken)

Question 33

Hyperventilatie

Answer 33

te veel en te diep ademhalen > verliest te veel koolstofdioxide en stijgt de Ph van het bloed >

ademhalingsprikkel neemt af >

patiënt krijgt het benauwd (dit wordt ook nog eens versterkt door een hoge zuurstofspanning in het bloed.

Tijdelijke oplossing:
ademen doorplastic zakje zodat eigen koolstofdioxide weer ingeademd wordt

Question 34

Ziekte van ademhalingsorganen

Answer 34

COPD = Chronic obstructive pulmonary disease = chronische langzaam progressieve longaandoening waarbij vermogen van luchtwegen geleidelijk vermindert. COPD is verzamelnaam voor:

-Chronische bronchitis:
chronische ontsteking en vernauwing van luchtwegen waarbij de kleine trilharen die het slijm uit de luchtwegen verwijden worden beschadigd.

-Longemfyseem:
Door veelvuldig hoesten en de daar bijkomende drukverhoging in longblaasjes worden de tussenschotjes van de longblaasjes dunner > na verloop van tijd verdwijnen deze > longblaasjes smelten samen tot grotere holten > het longweefsel degenereert

Question 35

Astma

Answer 35

kenmerkend door aanvalsgewijs optredende ziekte

tijdens aanvallen is er een samentrekking van het gladde spierweefsel rondom de fijnste vertakking van bronchiën

> als gevolg wordt met name de uitademing bemoeilijkt > vaak erfelijk

Question 36

Bronchuscarcinoom (Longkanker):

Answer 36

sprake van een kwaadaardig gezwelvorming van het epitheel van de bronchiën >

uit zich door hoesten bloed en slijm en steeds terugkerende longontstekingen

ontstaat vaak als gevolg van inademen sigarettenrook, bevat veel carcinogene (kankerverwekkende) teerproducten