4.5 Renale Zuur-Base fysiologie Flashcards

1
Q

Wat is de fysiologie van de zuur-base regulatie?

A

Handhaving zuur-base evenwicht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de pathologie van de zuurbase regulatie?

A

Verdediging tegen zuur-base afwijkingen zoals acidose en alkalose met respiratoire of metabole oorzaak

Metabool Acidose (zuurvorming):
- Diabetische ketoacidose
- Lactaat acidose
- Diarree
- Nierfalen

Metabole Alkalose:
- Antacida
- Maagzuur verlies
- Braken

Respiratoir acidose:
- Hypoventilatie (CO2 ophoping)

Respiratoire alkalose:
- Hyperventilatie (CO2 teveel kwijt)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat zijn de verdedigingslinies tegen de zuur-base afwijkingen?

A
  • Buffers: HCO3-, CO2, eiwit (Hb), fosfaat
  • Alveolaire ventilatie: Regelt de pCO2
  • Zuur (base) uitscheiding door de nier
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waartoe leidt nierfalen?

A
  • Renale Tubulaire Acidose (RTA)
  • Nier scheidt namelijk voornamelijk zuur uit
  • De hoeveelheid netto zuur uitscheiding kan gemeten worden door de H+ in de urine buffers (NH4+, fosfaat, creatinine, urinezuur) -> 70 mmol/etmaal
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe wordt zuur geproduceerd?

A

Vluchtig zuur komt uit de verbranding van glucose en vet. Er ontstaat dan H+ en HCO3-. Deze zuren kunnen als CO2 worden afgeblazen (660 gram per dag)

Niet vluchtige zuren ontstaan uit onder andere glucose, aminozuren, voedingszuren. Er ontstaat voornamelijk H+, sulfaat, fosfaat of lactaat. Voedingszuren en H3PO4 krijgen we via het dieet.
Niet-vluchtige zuren moeten door de nieren verwijderd worden (Metabolisme 40 mmol/dag, Dieet 20 mmol/dag en HCO3- verlies 10 mmol/dag)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe worden de niet vluchtige zuren verwijderd?

A

1) H+ wordt geneutraliseerd door de HCO3- buffer gevolg door de CO2 uitademing. Hierbij daalt de HCO3- concentratie (beperkte capaciteit van de buffer, mits H+ wordt gesecreteerd)

2) Er is secretie van H+ in het nier filtraat gekoppeld aan de secretie van nieuw HCO3- in het bloed (ter compensatie van systemisch HCO3- verlies)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ammoniak (NH3) werkt als buffer in de nier filtraat/urine. Wat zijn hier de voordelen van?

A
  • Het is een efficiënte buffer (pH in nierfiltrat/urine = 4,5 - 6,8 -> 99% NH3 is geprotoneerd)
  • Geen calcium precipiteren zoals met fosfaat wel kan optreden
  • NH3 productie in de Proximale tubulus kan met ongeveer 100 stijgen bij chronische acidose -> Nuttige adaptieve

40% fosfaat (HPO4) -> Creatinine -> Urinezuur (Titreerbaar zuur)
60% NH3 (ammoniak) -> Niet titreerbaar zuur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe wordt het zuur-base evenwicht gehandhaafd in de nier?

A

1) Terugresorptie van HCO3- uit het nierfiltraat (4320 mmol/dag -> 98%)
Compartimenten zijn:
- Proximale tubulus 80%
- TAL 15%
- DT + CCD 5%

2) Excretie van de dagelijkse productie van niet vluchtige zuren in de urine (70 mmol/dag -> 2%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is de NAE?

A

De netto zuur excretie door de nier

NAE: Vurine * ([NH4+] + [titreerbaar zuur] - [HCO3-]) urine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe gaat de terugresorptie van HCO3- in de Proximale tubulus?

A

Na en HCO3- komen samen voor in het filtraat. Na wordt uitgewisseld tegen 1 proton (NHE)

Het proton en de HCO3- vormen samen H2CO3 en worden door CA omgezet tot H2O en CO2

H2O en CO2 komen in de cel, ze worden gereabsorbeerd en worden door de CA weer omgezet naar HCO3- en H+
H+ wordt gebruikt bij de NH3

HCO3- gaat naar het bloed via de NBCe1 (Basolateraal) waarbij 1 Na ion meegaat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hoe gaat de uitscheiding van H+ via niet HCO3- urine buffers?

A

Kan via fosfaat
(pKa -> 7,2)

Voordeel:
- Winst van 1 HCO3- per H+ (apicaal)
- Reduceert Na verlies in urine

Capaciteit beperkt door:
- Concentratie fosfaat (Te hoog kan problemen geven met calcium)
- Maximale pH gradiënt (pHurine is 4,4 - 8)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe gaat de uitscheiding van H+ via ammoniak in de Proximale tubulus?

A

Glutamine wordt in de cel afgebroken tot glucose (gluconeogenese). Er ontstaat hierbij ammonium (NH4+) en HCO3- (evenwicht). HCO3- wordt aan het bloed afgegeven via NBCe1

NH4+ verliest zijn H+ die via NHE3 naar het filtraat gaat. De NH3 die over is, kan nu door het membraan naar het filtraat gaan. In het filtraat komen de NH3+ en H+ weer samen tot NH4+

Ammoniak gaat naar plek met laagste pH (vanwege 1000 keer meer NH4 buiten)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe wordt NH4+ terug geresorbeerd in de TAL?

A

NH4+ gaat via NKCC2 naar binnen samen met Na, K en 2Cl-. Het wordt ook deels opgenomen via K+ kanaal (ROMK)

In de cel wordt er NH3 en H+ gevormd

NH4+ en NH3 worden opgenomen in het bloed
NH4+ via de NHE4 transporter terug naar het bloed

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hoe gaat de excretie van NH4+ van het interstitium in de urine in de verzamelbuis?

A

In de verzamelbuis zitten alfa intercalair cellen (IC) die bestaan uit principal cellen (PC). In de alfa intercalair cel zit een proton pomp (apicaal) die protonen van binnen naar het filtraat pompen, ATP gedreven. Dit is alleen actief bij zure urine

Protonpomp weinig actief bij normale pH

Van het ammonium wat in het bloed zat, is in de lever ureum van gemaakt en op die manier weer uitgescheiden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat gebeurd er met de alfa intercalair cel bij zuur urine?

A

De protonpomp wordt geactiveerd en gaat uit CO2 en H2O een bicarbonaat en H+ maken. Protonpomp activiteit in de alfa intercalair cellen wordt gereguleerd door pH en aldosteron

Het proton wordt actief door de pomp uitgescheiden en komt terecht in het lumen. Bicarbonaat wordt afgegeven aan de bloedzijde

Ammonium kan niet door de cel heen, maar ammoniak wel en beweegt zich naar de plek waar het zuurst is (het lumen van de verzamelbuis)

Dus bij verzuring van urine zal je meer ammoniak in de urine krijgen als buffer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welke beslissing met betrekking tot H+ wordt er gemaakt in de verzamelbuis?

A

In de verzamelbuis wordt er een beslissing gemaakt of NH3 het zal binden aan een proton en zal functioneren als buffer van zuur of gaat het richting de lever en wordt het omgezet tot ureum

17
Q

Wat gebeurd er met de ammonium trap bij acidose?

A

Acidose -> Proton pomp gestimuleerd -> NH4+ val omhoog -> H+ excretie als NH4+

18
Q

Wat gebeurd er met de ammonium trap bij alkalose?

A

Alkalose -> Proton pomp niet actief -> NH4+ val omlaag -> NH4+ naar lever -> Vorming ureum

19
Q

Hoe gaat de regulatie van de proton pomp in de alfa intercalair cel?

A

Geactiveerd door een lage pH (maar kosten energie)

In de alfa intercalair cel liggen membraanblaasjes met een protonpomp die klaarliggen als reserve. Bij een lage pH of bij bepaalde hormonen worden de blaasjes naar de apicale membraan verplaatst

Bij een zuurbelasting fuseren ze met het apicale membraan. Hierdoor komen er extra protonpompen in het membraan geplaatst

20
Q

Wat doet de nier bij acute acidose?

A

Nier gaat de zuursecretie verhogen in de Proximale Tubulus:
- NBCe1 en NHE3 worden verhoogd
- Verhoogd pCO2 in het lichaam
- pH daalt

Compensatie mechanisme nier (proximaal + distaal) -> Netto Zuur Excretie (NAE) omhoog

Bij een acute acidose worden de NHE3 en NBCe1 transporters meer actief

21
Q

Wat doet de nier bij chronische acidose?

A

Dan worden er in de Proximale Tubulus meer transporters en enzymen gemaakt (duurt 2-6 dagen). Gluconeogenese capaciteit wordt ook vergroot

Dus verhoogde NH3 synthese en H+ secretie

In de verzamelbuis, dus in de alfa intercalair cel wordt de proton pomp geactiveerd -> Recrutering van de blaasjes met de protonpomp richting de apicale membraan (Stimulatie inbouw en activiteit van de H+ pomp)

22
Q

Wat doet de nier bij een acute alkalose?

A

De zuursecretie wordt nu verlaagd
- Verlaging pCO2
- Verhoging pH

Regulatie ligt vooral in de alfa intercalair cel. Hier wordt de rekrutering en activiteit van de protonpomp geremd

Compensatie mechanisme nier (proximaal + distaal) -> Netto Zuur Excretie (NAE) gaat omlaag

23
Q

Wat doet de nier bij een chronische alkalose?

A

In de verzamelbuis worden bèta intercalair cellen gemaakt met pendrin aan het apicale membraan. Dit is een HCO3-/ chloride exchanger waarbij HCO3- naar het lumen gaat

De protonpomp gaat nu aan de basolaterale membraan zitten

24
Q

Waartoe leidt diarree en waartoe leidt braken?

A

Excessief braken -> Alkalose (Vocht en zuur verlies)
Diarree -> Acidose (HCO3- verlies)

Volume depletie:
- Baroreceptoren geactiveerd
- RAAS systeem geactiveerd
- Verhoogde Na opname (Na-retentie)

Compensatie mechanisme nier (Proximaal + distaal) -> Netto Zuur excretie (NAE) omhoog (Niet handig voor alkalose, maar Na-retentie heeft voorrang)

25
Q

Hoe worden NHE3 en NBCe1 in de proximale tubulus geactiveerd?

A

Door Angiotensine II en Noradrenaline

In de acute situatie

26
Q

Hoe komen er meer protonpompen naar het apicale membraan van de CD?

A

Door aldosteron, dat stimuleert het (en ook door SGK1)

a-IC cel gestimuleerd door de aldosteron en lage pH om de protonpompen naar het apicale membraan te brengen