4. CTG (deel 2) Flashcards
Wat gebeurt er met de zuurstofverzadiging van het arteriële bloed bij aanvang van hypoxie?
De zuurstofverzadiging daalt, maar de cel- en orgaanfuncties blijven intact.
Waar bevinden zich de chemoreceptoren die de foetale reactie op hypoxie activeren?
In de grote bloedvaten.
Wat activeert de chemoreceptoren in de foetus?
Een daling van de zuurstofverzadiging van het arteriële bloed.
Wat is de eerste verdediging van de foetus tegen hypoxie?
Een efficiëntere opname van zuurstof.
Wat kan een extra verdedigingsmechanisme zijn tegen hypoxie in de foetus?
Afname van foetale bewegingen en ademhaling.
Welke verdediging zet de foetus in tegen langdurige hypoxie?
Afname groeisnelheid
Hoe lang kan een foetus een situatie van beperkte zuurstoftekort verdragen?
Dagen of weken.
Wat mag er verwacht worden tijdens de bevalling van een foetus die langdurige stress heeft ervaren?
Minder goed in staat zijn acute hypoxie tijdens de bevalling te verwerken.
Bieden de verdedigingsmechanismen (groeisnelheid ↓ en beweging ↓) een meerwaarde tijdens de arbeid en de partus?
Nee.
Gradueel toenemend zuurstoftekort
Wat gebeurt er wanneer de zuurstofverzadiging verder afneemt?
De verdedigingsmechanismen van de foetus schieten tekort → toename stresshormonen
→ redistributie vh bloed naar centrale organen
Wat gebeurt er met de perifere weefsels door de redistributie vh bloed naar de centrale organen?
Metabolisme wordt anaëroob
Welke organen ontvangen meer bloed tijdens hypoxie?
Hart, hersenen en bijnieren.
Welke stresshormonen komen vrij bij de alarmreactie?
Hoe kan je dat zien?
- adrenaline (epinefrine)
- noradrenaline (norepinefrine)
↑ BL
Wat activeert de plotselinge toename aan adrenaline?
De bètareceptoren op het oppervlak van de cellen
→ activatie cyclische AMP
→ ↑ cellulaire activiteiten
→ activatie fosforylase
Wat is het effect van het enzym fosforylase?
Het zet opgeslagen suiker (glycogeen) om in vrije glucose (glycogenolyse).
Dit markeert de start van anaëroob metabolisme.
Wat gebeurt er wanneer hypoxie beperkt blijft tot de perifere weefsels?
Er ontstaat geen foetale schade.
Centrale organen verzekeren zich van hun toevoer van bloed, glucose en zuurstof.
Hypoxie in perifere weefsels
Hoe lang kan de foetus deze mate van hypoxie aan?
Een aantal uren.
Waarom is er een risico van orgaanuitval in verband met hypoxie?
Dit komt doordat de cellulaire energieproductie niet langer voldoende is om te voldoen aan de vraag.
Hoe reageert de foetus op acute hypoxie?
Maximale activering van het sympathisch zenuwstelsel & afgifte stresshormonen
→ Anaëroob metabolisme in centrale organen
→ Glycogeenreserves aanspreken
Wat type metabolisme vindt plaats in de centrale organen tijdens hypoxie?
Anaëroob metabolisme
Waar moet de foetus zijn glycogeenreserves aanspreken?
In de lever en de hartspier
De hersenen hebben zeer weinig glycogeen opgeslagen.
Waar zijn de hersenen van de foetus afhankelijk van tijdens hypoxie?
Van de levering van glucose vanuit de lever
Wat probeert de foetus zo lang mogelijk in werking te houden?
Het cardiovasculaire systeem
Dit omvat een uitgesproken redistributie van bloed.
Wat gebeurt er als de foetale verdediging zijn laatste fase bereikt?
Het hele systeem stort zeer snel in met hersen- en hartfalen
Wat moet er gebeuren bij persisterende bradycardie of acute hypoxie?
De foetus moet binnen een paar minuten ter wereld worden geholpen
Wat is een teken van zuurstoftekort in de hersenen?
Het wegvallen van de normale variabiliteit en cycling
Dit is gerelateerd aan onomkeerbare acute hypoxie.
Wat zijn de mechanismen die de foetus ondersteunen bij het omgaan met zuurstofgebrek?
- Verhoogde zuurstofonttrekking door de weefsels
- Verminderde niet-essentiële activiteit
- Verhoogde sympathische activiteit (stijging foetale cardiale basisritme)
- Redistributie van de circulatie
- Anaëroob metabolisme
Wat betekent intacte verdediging in de context van foetale hypoxie?
Een optimale reactie op hypoxie met volledige compensatie.
Welke tekenen zijn kenmerkend voor een compenserende foetus tijdens hypoxie?
- Deceleraties
- Verlies acceleraties
- Stijging van de basislijn
Wat zijn de gevolgen van het ontbreken van een foetale verdediging?
Minimale reactie op hypoxie en grote kans op schade.
Wat doet maternaal gebruik van bètablokkers?
Het verhindert de cardiovasculaire compensatiemechanismen
Wat doet het gebruik van bètamimetica?
Het verkleint de reserves
Bètamimetica stimuleren de hartfunctie en kunnen de zuurstofbehoefte verhogen, wat de reserves kan uitputten.
Welk effect is meer uitgesproken, dat van bètamimetica of bètablokkers?
Het effect van bètamimetica
Welk effect hebben de contracties op hypoxie?
En wat bij bètablokkers?
- Terugkerende episodes
- Belangrijk om snel O2 te redistribueren zodra CT afneemt
Die beschermen het hart → meer hersenschade
Overzicht (de)compensatie
Welke elementen worden beoordeeld bij de interpretatie van het cardiotocogram?
- Basislijn
- Aanwezigheid van acceleraties
- Variabiliteit
- Cycling
- Aan- of afwezigheid van deceleraties
→ verband met tocogram
Wat zijn de classificatiesystemen voor het CTG?
- Normaal
- Suboptimaal
- Abnormaal
- Preterminaal
Waarom is kennis van het maternaal en obstetrische dossier belangrijk?
Om eventuele onderliggende factoren op te sporen die de abnormale bevindingen kunnen verklaren.
Wat is de frequentste oorzaak van intrapartum hypoxie?
Hyperstimulatie.
Wat is de gepaste behandeling voor hyperstimulatie?
Stopzetting van weeënstimulerende middelen, eventueel gevolgd door toediening van tocolyse
Wat kan nuttig zijn tijdens de uitdrijving om te helpen bij hypoxie door?
Even stoppen met persen, zodat moeder, uterus en foetus de tijd hebben om te recupereren en opnieuw geoxygeneerd te geraken.
Wat is (buiten CT’s) een frequente oorzaak van hypoxie peripartaal?
Maternale positie
VCS
Wat is de aanbevolen positie voor zwangeren vanaf 25 weken om hypoxie te vermijden?
Halfzittend of in linker zijligging
Hoe kan men de repercussies van transiënte compressie van de navelstreng verhelpen?
Door de maternale positie te veranderen
Wat kan epidurale anesthesie veroorzaken bij de moeder?
Plotse maternale hypotensie
Hoe kan men plotse maternale hypotensie corrigeren?
Snelle toediening van vocht of een bolus epinephrine
Wat is de frequentste oorzaak van een tachycard cardiotocogram?
Maternale temperatuurverhoging.
Dit kan te wijten zijn aan een intra-uteriene infectie zoals chorioamnionitis, of aan extra-uteriene factoren.
Noem enkele extra-uteriene factoren die tachycardie kunnen veroorzaken.
- Maternale temperatuurverhoging na epidurale anesthesie
- Dehydratatie na langdurige arbeid
- Maternale infecties zoals pyelonefritis
- Maternale stress
Hoe kan maternale stress een foetale tachycardie uitlokken?
Door transplacentaire passage van adrenaline en noradrenaline.
In dat geval wordt er ook altijd een maternale tachycardie teruggevonden.
Welke medicaties kunnen een tachycardie veroorzaken?
- Bètamimetica
- Parasympaticusblokkers
Wat is een mogelijke oorzaak van geïsoleerde tachycardie?
Secretie van catecholaminen als compensatiereactie op hypoxie.
Hoe manifesteert chronische hypoxie zich in het foetale hartritme?
Als een associatie van tachycardie én verminderde variabiliteit.
Wat moet er gedaan worden bij vaststelling van tachycardie tijdens de arbeid?
- De maternale lichaamstemperatuur controleren
→ Maternale koorts behandelen met hydratatie en paracetamol - Plaats van intraveneuze antibiotica evalueren
- Hypoxie van de foetus uitsluiten of bevestigen
Wanneer spreken we over milde bradycardie?
100-110 sl/min, vaak gezien bij postterm foetus
Dit komt door een overwicht van de activiteit van de nervus vagus en toont bewaarde variabiliteit.
Welke pathologieën kunnen bradycardie veroorzaken?
- Congenitaal hartblok,
- Maternale of foetale pathologie
- Medicatie
- Acute hypoxie
Welke medicamenten kunnen leiden tot bradycardie?
- Benzodiazepines
- Labetalol
- Bètablokkers
- Morfinomimetica
- Magnesiumsulfaat
Vaak geassocieerd met een verminderde variabiliteit.
Hoe herken je acute hypoxie als oorzaak van bradycardie?
Als een plotse verandering van een normaal basisritme naar bradycardie, vaak tijdens de uitdrijvingsfase
Het kan ook wijzen op solutio placentae of ernstige navelstrengcompressie!
Wat moet je doen bij een bradycardie?
Uitsluiten van onderliggende oorzaken zoals hypoxie door hyperstimulatie
Wat kan een vaginale onderzoek bij bradycardie helpen uitsluiten?
Navelstrengprolaps en eventueel bloedverlies
Wat moet er gecontroleerd worden bij bradycardie?
Of niet de maternale pols wordt geregistreerd
Dit kan gedaan worden via de saturatiemeter.
Wat zijn mogelijke behandelingen bij hyperstimulatie tijdens bradycardie?
- Stoppen van oxytocine
- Intravenieuze acute tocolyse
- Atosiban
- Nitraat
- Calciumblokker
Wat kan een verminderde variabiliteit veroorzaken?
- Medicatie
- Hypoxie
- Foetale infectie
- Bestaande hersenschade
Wat is de ernstigste reden voor verminderde variabiliteit bij de foetus?
Hypoxie
Het autonome zenuwstelsel reageert niet op stressprikkels → cerebrale hypoxie
Bij een toegenomen variabiliteit boven 25 slagen per minuut, hoe wordt dit patroon genoemd?
Saltatoir patroon
Een saltatoir patroon kan optreden bij navelstrengcompressie of acute hypoxie.
Wanneer wordt een saltatoir patroon vaker aangetroffen?
Tijdens de uitdrijvingsfase
Vooral in combinatie met deceleraties.
Wat kan een vroeg teken zijn van acute foetale nood?
Een kleine toename van variabiliteit (‘zigzagpatroon’ of ‘saltatoir’)
Deze toename kan snel gevolgd worden door tekenen van acute foetale nood.
Wat moet er in eerste instantie worden gedacht bij verminderde variabiliteit?
Foetale hypoxie
Welke aanvullende techniek kan helpen om de etiologie van verminderde variabiliteit te achterhalen?
STAN-registratie
Wat moet er gebeuren als het patroon van variabiliteit niet verbetert?
De zwangerschap moet spoedig beëindigd worden
Sectio/kunstverlossing
Wat verwijst de naam ‘chemoreceptor’ deceleratie naar?
Wijziging in de hoeveelheid beschikbare zuurstof en de hoeveelheid circulerend CO2
Chemoreceptoren in de hersenen detecteren deze veranderingen.
Hoe worden de vroege uniforme (chemoreceptor) deceleraties gekarakteriseerd?
- Ondiep (< 40 slagen),
- kort,
- behoud van variabiliteit,
- synchroon met contractie
Het dieptepunt valt samen met het zenit van de contractie.
Wat zijn de kenmerken van late uniforme deceleraties?
- Langzame graduele vertraging,
- U-vormig,
- ↓ variabiliteit,
- begint meer dan 20 seconden na contractie
- Het hartritme daalt progressief gedurende minstens 30 sec
- Gradueel herstel van minstens 30sec
Stel, je hebt een CTG zonder acceleraties en met ↓ variabiliteit. Waar let je extra op bij late deceleraties?
Amplitudes van 10-15 slagen worden als significant beschouwd
→ steeds het gevolg van chemoreceptor gemedieerde foetale hypoxie
Waarom moet je steeds denken bij late deceleraties?
Chemoreceptor gemedieerde foetale hypoxie
Wat moet gedaan worden bij late deceleraties?
Optimaliseren van placentaire doorbloeding en zuurstoftoevoer → linkerzijlig
EN synto STOP
Wat moet er gebeuren als het patroon bij uniforme laattijdige deceleraties niet verbetert?
CTG als ernstig afwijkend beschouwen en zwangerschap beëindigen
Wat verwijst de naam ‘baroreceptor’ deceleratie naar?
Wat detecteert deze veranderingen?
Verwijst naar een wijziging in de hoeveelheid circulerend bloedvolume
Baroreceptoren in de hersenen detecteren deze veranderingen.
Wat zijn de kenmerken van variabele deceleraties?
- V-vormig,
- snelle daling van het foetale hartritme,
- bewaarde variabiliteit,
- snel herstel naar basishartfrequentie
- Shouldering
Wat is ‘shouldering’?
Korte acceleraties voor en na de variabele deceleratie
Wat zijn de meest voorkomende deceleraties tijdens arbeid?
Variabele deceleraties
Waarop zijn baroreceptor deceleraties een respons?
↑ arteriële druk
Voorbeeld: navelstrengcompressie.
Wanneer zijn variabele deceleraties geassocieerd met belangrijke hypoxie?
ZELDEN!
- Basisritme herstelt zich na variabele deceleraties traag
- Variabiliteit vermindert
- Deceleraties van +3min
→ alsnog tekens van hypoxie
Wat is het verschil tussen niet-gecompliceerde en gecompliceerde variabele deceleraties?
- Niet-gecompliceerd duurt < 60 seconden (en < 60 sl/min verlies)
- gecompliceerd duurt > 60 seconden
Wat is een langdurige deceleratie?
Hartfrequentie van < 80 bpm gedurende ten minste 2 min of < 100 bpm gedurende ten minste 3 min
→ Vanaf 5 minuten: verlengde deceleratie
→ Vanaf 10 minuten: bradycardie
Wat kan een verlengde deceleratie veroorzaken?
Foetale hypoxie:
* gereduceerde utero-placentaire doorbloeding
* aanhoudende compressie van de navelstreng
Niet-hypoxisch;
* aanhoudende druk op het foetale hoofd vlak voor geboorte
Wat moet er gebeuren bij een onomkeerbare oorzaak van verlengde deceleratie?
En bij omkeerbare oorzaak?
Bevalling inzetten, vaak via sectio.
Oorzaak wegwerken
Wat is de 3-6-9-12 regel in het CTG?
De 3-6-9-12 regel houdt in dat:
* 3 min voor en na de deceleratie is de variabiliteit normaal
* Na 6 tot 9 minuten is herstel waarschijnlijk
* Na 12 minuten moet er volledig herstel zijn van de basislijn en de variabiliteit.
Hoe kan men vaststellen of de oorzaak van de verlengde deceleratie omkeerbaar is?
Als de variabiliteit in de 3 minuten voor de deceleratie normaal is en de variabiliteit in de eerste 3 minuten van de deceleratie normaal is, dan is er 90% zekerheid dat herstel optreedt.
Wat gaan vaak vooraf aan een verlengde deceleratie en een vermindering van variabiliteit?
Gecompliceerde variabele deceleraties
Wat is een sterkere hint dat er sprake is van foetale hypoxie?
- Gecompliceerde variabele deceleraties
- verminderde variabiliteit
- een langzame verschuiving van de basislijn naar een meer tachycard patroon
Wat is het beleid bij acute hypoxie?
- zijligging
- vochttoediening
- Synto stop + tocolyse
- VO om prolaps uit te sluiten
Welke systemen worden gebruikt op een CTG-analyse te maken?
- FIGO classificatie
- Onderverdeling obv wel/geen hypoxie & type
Welke categoriën gebruikt de FIGO-classificatie?
- Normaal
- Suboptimaal
- Abnormaal
- Preterminaal
Welke categoriën gebruikt de hypoxie-classificatie?
- Geen hypoxie
- Chronische hypoxie
- Graduele hypoxie
- Subacute hypoxie
- Acute hypoxie
Wat laat het omkeren van foetale hypoxie of foetale acidose toe?
Het laat toe een arbeid veilig verder te kunnen zetten of de foetale toestand zodanig te verbeteren tot een urgente verlossing mogelijk is.
Waarvan is de zuurstoftoevoer naar de foetus afhankelijk?
De zuurstoftoevoer naar de foetus is afhankelijk van:
* Uterine zuurstofvoorziening
* Utero- placentaire circulatie
* Transfer van zuurstof naar de foetus
* Foetale circulatie
Noem de factoren die de uterine zuurstofvoorziening beïnvloeden.
De factoren zijn:
* Maternaal hemoglobine
* Bloeddruk
* Zuurstoftoevoer
* Maternale positie
Wat zijn de kenmerken van ‘foetale distress’?
Foetale distress wordt gekenmerkt door:
* Deceleraties
* Foetale bradycardie (< 110bpm gedurende >10min)
* Uteriene hyperstimulatie
* Verlies variabiliteit
* Stijgen van de basislijn
Wat is aanbevolen management bij foetale distress?
Aanbevolen management omvat:
* Vloeistof toedienen
* Maternale herpositionering
* Stop oxytocine
* Overweeg tocolyse
Wat is een mogelijke bijwerking van tocolyse?
Het kan leiden tot maternale tachycardie en hypotensie.
+ hogere kans op PPH
Welke maternale houdingen kunnen de navelstrengcompressie opheffen?
Zijligging en all fours
Wat is hier aan de hand?
Wandering baseline: kan wijzen op neurologische schade
