15. Docent: dr. Claerhout Flashcards
Wat is het doel van prenatale zorg?
- Opvolging van ZS tot de geboorte van een gezond kind en preventie van problemen bij de moeder
- Prenatale diagnose van problemen
- Screening congenitale afwijkingen
- Prenatale therapie
Bij welke zorgverleners vinden prenatale consultaties plaats?
- Vroedvrouw
- Gynaecoloog
- Huisarts
Wat zijn de 4 grote pijlers van prenatale follow-up?
- Anamnese
- klinisch onderzoek
- labo
- echo
Welke standaardconsulten staan er doorheen de zws gepland?
- 6-7w
- 11-14w
- 16-17w
- 20-21w
- 24w
- 27w
- 30w
- 33w
- 36w
- 38w
Bespreek het prenataal consult aan 6-7w
- Echo: diagnose zws
- Labo
- Anamnese
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 11-14w
- Echo: 1ste trim
- Labo NIPT
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 16-17w
Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 20-21w
- Structurele echo
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 24w
Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 27w
- Labo: screening GDM
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 30w
- Groeiecho
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 33w
- Labo: screening maternele problemen
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 36w
- GBS screening
- Klinisch onderzoek
Bespreek het prenataal consult aan 38w
Klinisch onderzoek
Wat zijn algemene risicofactoren voor een risicozwangerschap?
- Oudere leeftijd
- Late prenatale zorg
- Sociale problematiek
- Cosanguiniteit
- Familiale of persoonlijke VG van afwijkingen
Wat zijn medische risicofactoren voor een risicozwangerschap?
Diabetes → ZS-Diabetes
Hypertensie → ZS-Hypertensie en preclampsie
Stollingsstoornis → trombo-embolie
Epilepsie → Neurale buisdefecten en schizisproblematiek
Infecties → seroconversie toxo, CMV
Wat zijn obstetrische risicofactoren voor een risicozwangerschap?
- preclampsie
- dreigende vroeggeboorte, Cx insufficiëntie
- Bloedingen
- IUGR
- Hyperemesis
- Rh immunisatie
- Meerlingzwangerschappen
Wat houdt prenatale diagnose in?
= opsporen van afwijkingen of problemen bij het ongeboren kind
Hoeveel afwijkingen zien we? Ernstig/klein?
2-3% ernstig
15% klein
Welke oorzaken kunnen aangeboren afwijkingen hebben? Hoeveel %?
- Genetisch 15-25%
- Externe invloed 8-12%
- Multifactorieel 20-25%
- Onbekend 40-60%
Geef enkele voorbeelden van genetische afwijkingen
- aneuploidieën
- Mitochondriaal
- Mozaïcisme
Welke externe invloeden kunnen voor aangeboren afwijkingen zorgen?
- Medicatie
- Alcohol
- Drugs
- DM
- Straling
- Infecties
Geef een voorbeeld van multifactoriële oorzaak van afwijkingen.
Omgevingsfactoren met genetische voorbeschiktheid → NBD, schisis
Wat zijn de voordelen van afwijkingen opsporen voor de geboorte?
- Geruststelling bij normale bevindingen
- Afbreking mogelijk
- Behandeling mogelijk
- Opstellen antenataal beleid
- Voorkomen latere problemen
- Mentale voorbereiding
Wat zijn screeningstesten?
Risico-inschattende testen voor een bepaalde aandoening.
Worden aan ALLE zwangeren aangeboden
Wat is het doel van de screeningstesten?
Uit een ganse groep van zwangeren een kleine risicogroep te selecteren met een verhoogd risico op een specifiek probleem.
Geef enkele voorbeelden van screeningstesten
- GCT
- NIPT
- NT-meting
Wat zijn de kenmerken van een ideale screeningstest?
- Veilig
- Kosten-baten efficient
- Hoge detectieratio
- Lage vals-positieve ratio
- Betrouwbaar en reproduceerbaar
- Vroeg in de zwangerschap
- Mogelijkheid tot interventie
Hoe noem je het feit dat elke zwangere een risico heeft op een chromosomale afwijking bij haar kind?
A priori risico of background risk
Wat is aneuploïdie?
Aneuploïdieis de aanwezigheid van een chromosoomaantal dat afwijkt van het eenvoudige veelvoud van het basischromosoomaantal
Hoe is een normale cel chromosomaal samengesteld?
22x2 autosomen
2 geslachtschromosomen
→ 46
Wat is een trisomie? Geef de drie bekendste.
1 chromosoom extra:
T21: syndroom van Down
T18: Syndroom van Edwards
T13: Syndroom van Pateau
Wat is een monosomie? Geef een voorbeeld
1 chromosoom minder:
45X: monosomie X: Syndroom van Turner
Wat is een triploïdie?
69 chromosomen
materneel/paterneel niet ontdubbeld
Hoe screenen we op aneuploïdie?
NIPT
Welke diagnostische testen bestaan er?
- Vruchtwaterpunctie/VWP
- Vlokkentest/CVS/chorionvillus biopsie
- NIPT test
- Navelstrengpunctie/cordocentese
- Foetale biopsie
Hoeveel % van de zwangerschappen ondergaan een amniocentese?
2%
Bespreek de techniek van een amniocentese
- Spinale naald tot in vruchtwater om te aspireren
- Echografisch zicht
- Transabdominaal/transvaginaal
- 15-20ml
Wanneer gaat de amniocentese meestal door?
En bij meerlingen?
15-18w
10-13w
Wat kan je onderzoeken met een amniocentese?
- Genetisch onderzoek
→ Karyotypering - Foetale infectie
→ Cultuur - Chemische bepalingen
→ Bilirubine, ionogram
Hoe kan je een amniocentese ook als behandeling inzetten?
Amniodrainage bij polyhydramnion
Amnio-infusie bij oligohydramnion
Welke complicaties zien we bij een amniocentese?
- Infectie door onvoldoende asepsis
- Miskraam (0.5-1%)
- Vruchtwaterlek 1% maar in 90% zonder verder gevolg
- Maternele iso-immunisatie
- Best vermijden bij Hep C, actieve Hep B en HIV omwille van transmissierisico
Bij een meerlingzwangerschap gaat de amniocentese vroeger door. Dit zorgt voor hoger risico op___?
- VW verlies, bloedverlies en miskraam (2.2 % binnen de 30 dagen)
- Klompvoet
- Congenitale heupluxatie
- longproblemen
Wat is CVS?
Chorionvillus sampling
Vlokkentest
→ afname van placentaweefsel
Waarom is het interessant om placentaweefsel te testen?
Omdat placentavlokken dezelfde embryologische oorsprong hebben als de foetus
Vanaf wanneer is CVS mogelijk?
11 weken
Bespreek de transabdominale techniek van CVS.
Naald wordt onder echogeleide doorheen de buikwand tot in de placenta gebracht. Het stilet wordt verwijderd en de vlokken worden geaspireerd (ev. 2° naald door eerste)
Bespreek de transcervicale techniek van CVS.
- Ofwel een flexibele catheter (met stilet)door de cervix tot in de placenta geschoven, stilet wordt verwijderd en vlokken worden geaspireerd
- Ofwel wordt met een biopsietang een biopsie van de vlokken genomen
Welke complicaties zien we bij CVS?
- miskraam : 1%
- lidmaatafwijkingen
- bloedingen : zeldzaam na transabdominale, meer frequent na transcervicale puncties (7-10%);
- infecties : beperkt tot 0,3%, noodzaak tot strikte asepsis
- maternele iso-immunisatie
Hoe kunnen de resultaten van een CVS vervalst zijn?
- Maternele contaminatie (↑kans transcervicaal)
- Placentair mozaïcisme
Welke indicaties zijn er voor CVS?
- Genetisch onderzoek
- Karyotypering
→ vooral bij relatief hoog risico op afwijkingen
Waarvoor staat NIPT?
= Niet Invasieve Prenatale Test
Hoe werkt de NIPT?
- Bij de vorming van de placenta komen DNA fragmenten van de placentaire cellen terecht in de moederlijke circulatie.
- Deze cellen kunnen vanuit het moederlijke plasma geïsoleerd worden.
- Chromosomale samenstelling placentaire cellen is identiek aan de chromosomensamenstelling van de foetale cellen.
NIPT: hoeveel bloed nemen ze af?
10ml
Vanaf wanneer kan NIPT? Wanneer terugbetaald?
Kan vanaf 10-11 weken
Vanaf 12 weken terugbetaald (eigen inbreng +-8 EUR)
Wat is de tijdsduur voor het verkrijgen van NIPT resultaat?
7-10 dagen
Wat is het percentage van NIPT resultaten na de eerste bloedname?
98 %
Wat is de failure rate van de NIPT test?
2 %
Wat is het percentage van NIPT resultaten na de tweede bloedname?
99,7 %
Wat betekent een normaal resultaat van de NIPT?
Geen indicatie voor T21, 18 of 13; geen verdere onderzoeken nodig
Wat betekent een abnormaal resultaat van de NIPT?
Sterke indicatie voor T21, 18 of 13; confirmatie nodig via vruchtwaterpunctie
Wat betekent een inconclusief resultaat van de NIPT?
T21, 18 of 13 kan niet worden bevestigd of uitgesloten
→ herhalen NIPT of followup met echo/VWP
Wat zijn contra-indicaties voor NIPT?
- Voorafgaande bloedtransfusie, stamceltherapie, immuuntherapie of transplantatie bij moeder
- Echografische afwijkingen bij foetus of nekplooidikte > 3.5 mm
Wat is een belangrijke overweging bij tweelingzwangerschappen in relatie tot NIPT?
Identiek/niet?
Vanishing twin!
Wat zijn de beperkingen van NIPT?
- Mosaïcisme van chromosoom 18 of 21
- Kleine afwijkingen (deleties en duplicaties) van chr. 18 en 21
- Andere chromosoomafwijking
- Moleculaire monogene afwijkingen
Wat moet er gebeuren bij een positieve NIPT-test?
Altijd nog te bevestigen met VWP of CVS
Noem twee voorbeelden van moleculaire monogene afwijkingen.
- Mucoviscidose
- Fragiel X
Geef enkele “incidental findings” van de NIPT.
- Andere foetale autosomale aneuploidieën: 1/500
- Foetale chromosomale “ segmental imbalance”: 1/1250
- Maternele chromosomale afwijkingen: 1/370
- Maternele presymptomatische tumoren: 1/5000
Hoeveel van de zwangerschappen zijn tweelingen?
1/100
Hoeveel % zijn monozygote tweelingen? En di-zygote?
1/4 monozygote
3/4 di-zygote
Wat is een di-zygote tweeling?
2 eicellen + 2 zaadcellen
= twee-eiïge tweeling, genetisch verschillend, niet identiek
Incidentie 1/90
Wat is een monozygote tweeling?
1 eicel + 1 zaadcel met splitsling van het vroege embryo
= 1-eiïge tweeling, genetisch identiek
Incidentie 1/250
Hoe kan je de zygociteit bepalen? Prenataal/postnataal.
Prenataal: invasieve testing: Amnioscentese, CVS
Postnataal: DNA analyse of “fingerprinting”
Hoe kan je de chorioniciteit bepalen? Wat bepaalt de chorioniciteit?
Echografisch:
* Het aantal placenta’s
* Dikte “scheidingsvlies”
* Karakteristieken rand scheidingsvlies
Wanneer de eicel splitst bepaalt het
Wat zien we hier van chorioniciteit? Hoe ontstaat dit?
DCDA: di-chorionic - di-amniotic
Als twee bevruchte eicellen afzonderlijk implanteren (100% van dizygoot)
OF
Als 1 bevruchte eicel splitst voor dag 4 (33% van monozygoot)
Elke eigen placenta!
Wat zien we hier van chorioniciteit? Hoe ontstaat dit?
MCDA: mono-chorionic - di-amniotic
Als 1 bevruchte eicel splitst tussen dag 4 en 8 (65% van monozygoten)
Gedeelde placenta!
Wat zien we hier van chorioniciteit? Hoe ontstaat dit?
MCMA: mono-chorionic - mono-amniotic
Als 1 bevruchte eicel splitst tussen dag 8 en 13 (2% van monozygoten)
Gedeelde placenta!
Wat gebeurt er als een bevruchte eicel splitst na dag 13?
Siamese tweeling
Wat is belangrijker bij uitkomst/opvolging van een tweelingzws? Chorioniciteit of zygociteit? Waarom?
Chorioniciteit
Monochoriaal: veel hogere incidentie van miskraam en perinatale sterfte (vanwege gedeelde placenta)
Wat is selectieve foetocide? Wanneer is het te overwegen?
“Opofferen” van één foetus om kansen op een levend kind te vergroten
Wat als 1 lid van een monochoriale tweeling sterft?
Hoog risico voor ander lid
Wat is het voordeel bij monozygoten ovv invasieve testing?
Moet maar bij 1 lid want genetisch identiek
Hoe werkt een echotoestel?
Hoogfrequente geluidsgolven die door de weefsels gaan en worden voortgeleid en teruggekaatst ngl de aard van het weefsel waardoor ze worden gestuurd.
Heeft een echografie schadelijke effecten?
Voorlopig niet aangetoond
Waarover kan een echografie informatie geven?
- foetus
- vruchtwater
- placenta
- baarmoederhals
Welk doel heeft een echografie?
- Morfologische screening
- Diagnose
- Evaluatie foetale groei
- Evaluatie foetaal welzijn
- Hulpmiddel bij puncties en therapie
Welke variabelen heeft een echografisch onderzoek?
- De onderzoeker
- Het echotoestel
- De zwangere: littekens, dikte buikwand, fibromen
- Embryo of foetus: ZS-duur, aard afwijking, orgaansysteem, VW, ligging
- Soort afwijking
Welke standaardecho’s zijn er? Waarom zou je erbovenop nog extra echo’s doen?
- Dateringsecho
- 3 screeningsecho’s (per timester)
Extra op basis van verhoogd risico
Wat is het doel van de allereerste echo?
- ZWS bevestiging
- Exacte ZWS-duur + VBD
- Lokalisatie ZWS
- éénling/meerling?
Wat kan je in week 4 zien op een echo?
- Verdikt endometrium
- Corpus luteum op het ovarium
- Echogene ring
Wat kan je in week 5 zien op een echo?
- Vruchtzak groeit 1mm/dag
- Dooierzak
Nu pas echt zichtbaar
Wat kan je in week 6 zien op een echo?
- Diameter vruchtzak: 16-20mm
- CRL 4-9mm
- Hartslag
Wat wordt nagezien op de 1ste trimester screeningsecho?
- Ledematen
- Maagvulling en blaasvulling
- Splitsing en symmetrie hersenhelften
- Hygroma colli (zwelling in hals)
- NT-meting
Wat is de tijdsperiode voor NT-meting?
11 weken 3 dagen tot 13 weken 6 dagen
De CRL (Crown-Rump Length) moet tussen de 48 en 84 mm zijn.
Wat meet de NT-meting echografisch?
Hypo-echogene zone tussen de huid en de weke weefsels ter hoogte van de cervicale wervelzuil van de baby
Hoe wordt de waarde van de NT-meting beoordeeld?
De waarde wordt vergeleken met de waarden van gezonde foetussen van dezelfde grootte
Normaal gezien gezien tussen 1 en 3 mm.
Wat zijn de voordelen van een NT-meting?
- Weining belastende test
- Makkelijk te evalueren ahv foto’s
- Geen risico’s
- Vroeg in de zwangerschap uit te voeren
- Ook screeningstest andere, niet chromosomale afwijkingen, vnl hartafwijkingen
→ selectie risicozwangerschappen
Wat zijn de nadelen van een NT-meting?
- Vergt basiskennis echografie
- Vergt soms veel geduld (en dus tijdrovend)
- Grote inter-observervariabiliteit
- Ook intra-observervariabiliteit
- Beïnvloed door houding baby (hoofd moet in neutrale houding)
→ Objectiveerbaarheid en reproduceerbaarheid ?
Waarmee is een verdikte NT geassocieerd?
- Chromosomale abnormaliteiten
- Foetale sterfte
- Cardiopathie
- NBD
- …
Welke onderliggende pathofysiologieën zorgen voor een verdikte NT?
- Cardiale dysfunctie
- Falen lymfedrainage
- Foetale anemie
- …
Buiten de NT-meting, wat zijn andere markers voor chromosomale afwijkingen?
- Neusbeenbot
- Abnormaal patroon bloedflow in de ductus venosus
- Lekkende tricuspidklep
- Afgeplatter profiel gelaat
Wat houdt de tweede trimester screeningsecho in?
- Tussen 18 en 22 weken
- Systematisch scannen foetus obv doorsneden en volgen specifieke richtlijnen
→ 92% van de structurele afwijkingen op te sporen
Resterende 8%: ontstaat later of niet op echo zichtbaar
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van het hoofd
Normale vorm cranium
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van het gezicht
Intacte bovenlip
Mond aanwezig
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van de ogen
Heldere lenzen
Gelijke grootte
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van skelet
Wervelzuil vlot gebogen?
Ledematen in verhouding?
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van abdomen
opbouw en insertie NS
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van thorax
Cardiale structuren
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van placenta
Positie
Wat bekijken ze in de derde trimester screeningsecho?
- Foetale ligging
- Foetale groei en evaluatie lengtegroei baby
- Placentalocalisatie
- Inschatten foetaal welzijn en vruchtwater
Welke types van placenta previa zijn er?
Geef enkele “soft markers” voor chromosoomdefecten
- Kort neusbeenbot
- Blijvend verdikte nekplooi
- Hypoplasie middenste kootje van de pink
- Korte humerus
- Korte femur
- Choroidplexuscyste
- Echogene focus in hart (“golfbal”)
- Uitzetting van de nierbekkens
Wat zorgt voor de beste detectie voor het kleinst aantal “gealarmeerde” ptn?
Gecombineerde eerste trimester screening
Biochemisch + echografisch
Wat bedoelen we met “biometrie” als we het hebben over echografische evaluatie?
Metingen van foetale grootte
Tot wanneer meten we de CRL?
Wat meten we erna?
13weken
In 2de en 3de trimester:
* BPD en schedelomtrek (HC)
* V-A en dwarse abdominale diameter + abdominale omtrek ( AC)
* Femurlengte
* Transcerebellaire diameter
* + verhoudingen bepalen
Hoe werken percentielen?
Bekomen waarden van biometrie vergelijken met referentiewaarden van een standaardpopulatie
Groeicurves
Wanneer spreken we over normale waarden?
p10-p90
→ “average for gestational age” (AGA)
Groeicurves
Wanneer spreken we over hoge waarden?
boven p90
→ “Large for gestational age” (LGA)
Groeicurves
Wanneer spreken we over lage waarden?
onder p10
→ “small for gestational age” (SGA)
Wanneer spreken we over IUGR? Welke soorten?
Bij groei die duidelijk onder de verwachtingen is
Symmetrisch/asymmetrisch
Wat zijn mogelijke oorzaken voor SGA?
- Verkeerde bepaling zwangerschapsduur
- Normale kleine foetus
- Placentaire insufficientie
→ Asymmetrische IUGR - “abnormale” kleine foetus: genetische afwijking, intra-uteriene infectie
→ Symmetrische IUGR
Wat zijn de functies van het vruchtwater?
- Nodig voor normale ontwikkeling van longen
- Creëert thermostabiele omgeving
- Beschermt foetus tegen traumata
Hoe wordt VW geproduceerd?
- Transport van vocht over de membranen/foetale huid (begin ZS)
- Urineproductie door de foetus is na 16 weken de hoofdbron
- Orale secreties, secreties AH stelsel
Hoe wordt VW resorbeerd?
- Foetale darm: foetaal slikken en darmresorptie
- Transport over amnion- en chorionmembraan
Waar komt VW vandaan zeer vroeg in de ZWS?
Transsudaat van materneel plasma
Wat zijn normale en abnormale hoeveelheden VW?
Einde ZWS: 700-800ml = NORMAAL
< 500ml = oligohydramnion
>1.5l = polyhydramnion
Met welke methode kan je de hoeveelheid VW opmeten?
AFI: amniotic fluid index
= de som van de diepste verticale loges in de vier kwadranten van de uterus
Wat is de incidentie van oligohydramnion?
1/500
Wat zijn mogelijke oorzaken van oligohydramnion?
- Vruchtwaterverlies ( P-PROM)
- Nierafwijkingen
- Lage obstructieve uropathie
- Slechte placentaire functie
- Infecties (TORCH)
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van het hoofd
Normale vormcranium
Tweede trimester screeningsecho
Geef een voorbeeld van screening van het gezicht
Intacte bovenlip
Mond aanwezig
Wat is de incidentie van polyhydramnion?
1/200
Wat zijn mogelijke oorzaken van polyhydramnion?
- méér urineren
- Verminderd slikken
- slokdarmatresie/darmobstructie
- Compressieve longafwijkingen
- Nauwe thorax
Wat is het beleid bij polyhydramnion?
- Grondige echo met biometrie/ OGTT/ TORCH
- Cervixlengte
- Bij uitgesproken maternele last evaluerende punctie
- Weten dat slokdarmatresie niet uitgesloten is.
Wat zijn de kenmerken van een normale NS?
- 3 bloedvaten gewindeld
- Gelei van Wharton + amnion
- Centrale insertie
Hoe noem je een NS met 2 bloedvaten?
Prevalentie?
SUA: single umbilical artery
1%, vaker bij meerlingen
Welke risico’s zijn verhoogd bij SUA?
- cardiale afwijkingen
- urogenitale afwijkingen
- groeirestrictie → groeiecho 30 w
Dit op zich is geen indicatie tot genetisch onderzoek foetus
Wat is een vereiste voor normale foetale activiteit?
Goede zuurstofvoorziening van CZS
Wat zien we gebeuren bij zuurstoftekort?
Progressief wegvallen van specifieke foetale “functies”
Eerst wegvallen ademhalingsproblemen
↓
Daarna wegvallen foetale bewegingen + tonus
↓
Bij langdurig probleem: redistributie bloed (cfr. Doppler) + minder urineproductie
↓
Evolutie naaar “centrale hypoxie” met weerslag op CTG.
Wat is BFP?
Observatieduur?
Biofysisch profiel
= Scoresysteem dat schatting geeft van de foetale conditie en van het risico op foetale dood door ZUURSTOFTEKORT
30min
Welke parameters maken deel uit van het BFP?
- Foetale bewegingen
- Foetale AHbewegingen
- Foetale tonus
- VW-volume
- CTG
Wat zijn geruststellende scores bij een BFP?
Vanaf 8/10
Wanneer is de score van een BFP een indicatie voor bevalling?
6/10 of minder
Welke infomatie krijgen we met een Doppler onderzoek?
- Bloedstroom
- Anatomie hart en vaten
- Werking hart
- Maternele bloedvaten
Waarvoor dient een pulsed Doppler?
meting bloedsnelheidsprofielen
= de snelheid waarmee het bloed beweegt doorheen een bloedvat op een specifiek meetpunt, op een specifiek moment
Pulsed doppler
Hoe kan je de verkregen gegeven analyseren?
Kwalitatief, kwantitatief, semi-kwantitatief
Kwalitatief: bloedstroom/niet
Kwantitatief: debiet, snelheid
Semi-kwantitatief: weerstand in de vaten
Hoe werkt een kleurendoppler? Waarvoor zou je het gebruiken?
- Richting bloed gecodeerd met kleur:
Rood naar sonde
Blauw weg van sonde - Semi-kwantitatieve controle
- Toepassingen:
→ opsporen vaten
→ onderzoek foetaal hart
Waarvoor gebruik je een pulsed doppler?
- IUGR door placentair lijden
- Screenen voor ↑ risico op placentaire insufficientie
- Opsporen foetale anemie
Hoe kan je de placentaire functie beoordelen met een pulsed doppler?
Concrete toepassing?
Onderzoek arteria umbilicalis
IUGR door placentair lijden
Welke twee stappen houdt een pulsed doppler onderzoek in als we het hebben over IUGR door placentair lijden?
- Placentaire functie (art. umb)
- Foetale orgaanfunctie en toestand (foetale art en venen)
Welke stadia zien we bij IUGR?
- Brain-sparing of compensatie
- Decompensatie
- Heartsparing
IUGR
Wat houdt brainsparing in?
Voorbeeld van een gevolg?
Compensatoire herverdeling van de bloedstroom met zuurstofvoorziening naar de “belangrijkste” organen (hersenen, hart en bijnier) ten koste van skelet, darm en nieren.
verminderde nierdoorbloeding (→ oligohydramnion)
IUGR
Wat houdt decompensatie in?
Zuurstofnood in de weefsels
→ ontstaan hartfalen en ↑ centraal veneuze druk
Wat houdt heartsparing in?
= uitzetting van het hart + toename coronaire doorbloeding
Hoe kan je dmv een pulsed doppler screenen op placentaire insufficiënties?
De weerstand in uteriene arteries daalt → debiet naar placenta ↑
- Normale doppler uteriene arteries op 24 weken: kleine kans op ernstige vroegtijdige problemen door placentaire insufficientie
- Abnormale doppler: verhoogde kans op IUGR, pre-eclampsie, prematuriteit
Hoe kan je foetale anemie gaan opsporen dmv pulsed doppler?
- Bij meten van normale maximumsnelheid in de mid-cerebrale arterie is ernstige anemie weinig waarschijnlijk.
- Vooral van belang bij bv. Rhesus-immunisaties of parvovirusinfecties
- Zekerheid dmv NS-punctie
Wanneer en waarom gaat men de cervixlengte meten?
- Vanaf 22w
- Grote voorspellende waarde naar vroeggeboorte
Hoe meet men de cervixlengte?
Vaginaal
Met lege blaas
Wat is de cervixlengte?
afstand tussen ostium internum en ostium externum
Wat zie je hier?
“Funneling”
Verkorte cervixlengte
Welke resultaten van cervixlengte zijn geruststellend? Vanaf wanneer niet?
- > 35 mm: geruststellend
- 25-35 mm: te controleren
- < 25 mm: Hoog risico: 60% kans op partus < 32 weken
Hoe werkt een 3D en 4D echografie?
Op dezelfde manier als 2D maar met specifieke sonde
Wat zijn de voorwaarden van 3-4D echo?
- Goed 2D-beeld (voldoende VW)
- Stilliggende baby
Wat is het nut van 3-4D echografie?
Mooie beeldjes maken :)