31. Istorijsko kriticka metoda

Question 1

Koji su sinonimi za ist-krit metodu?

Answer 1

Ist-literarna analiza
istorijski kriticizam
dijahroni pristup

Question 2

Na sta se fokusira istorijsko kriticka metoda?

Answer 2

na istorijsku dimenziju teksta i smislu istrazivanja okolnosti njegovog nastanka i prvobitnog znacenja.
Usmerena je na autore tekstova i na njihov svet.

Question 3

Koja sinteza dveju analiza se ovde koristi?

Answer 3

filoloska analiza i istorijska

Question 4

Cime se bavi literarna kritika?

Answer 4

Bavi se jezikom
knjizevnom vrstom
kompozicijom
tezi da otkrije svojstva tekstova i njihovih izvora.

Question 5

Cime se bavi ist-krit metoda?

Answer 5

Ima za cilja da vrednuje spise kao istorijske i teoloske sadrzaje.
Zeli da otkrije svet pisca, idejnu pozadinu ili zivotnu situaciju iz kojih biblijski tekstovi nastaju.

Question 6

Na koje se pomocne discipline oslanja ova metoda?

Answer 6

Tekstologiju
Arheologiju
filologiju
istoriju
geografiju
antorpologiju
sociologiju
psihologiju
itd.

Question 7

Da li se oslanja i na savremena tehnicka dostignuca?

Answer 7

Da.
Sondiranje terena
C14 - karbonsku analizu teksta
tehnike konzervacije
genetska istrazivanja
itd.

Question 8

Sa cime se vremenski poklapa pocetak ove metode?

Answer 8

Sa naucnom revolucijom 17 veka.

Question 9

Na koje se ideje oslanja naucna revolucija iz 17 veka?

Answer 9

Na ideje renesansnog humanizma.

Question 10

Koje je bilo osnovno nacelo renesanse?

Answer 10

Povratak izvorima.

Question 11

Ko je znacajna figura ovog vremena?

Answer 11

L. Vala (1407 - 1457)

Question 12

Sta je otkrio L.Vala?

Answer 12

Da postoje mnoge greske u latinskom tekstu koje su citaoce dovodile do pogresenog razumevanja godinama.

Question 13

Kako se zovu prvi pocei ist-krit metode?

Answer 13

niza kritika

Question 14

Koji je bio presudan momenat?

Answer 14

Otkrice stamparije (Gutemberogovo)

Question 15

Kada je stampana Biblija?

Answer 15

1454-1455 i to je prvi veliki stampani projekat.

Question 16

Sta se nametnulo stampanjem Biblije?

Answer 16

Pitanje izvornosti teksta, odnosno pitanje autoritativnog teksta (prvog, najstarijeg).

Question 17

Cemu tezi protestantksa teologija?

Answer 17

Prvobitnom smislu teksta.

Question 18

Sta je jos dodatno afirmisalo ovu metodu?

Answer 18

Uspon prirodnih nauka.

Question 19

Kakvo je bilo misljenje pre ist-krit metode?

Answer 19

Da je Biblija knjiga koja je “poslata sa neba” i nema dodira sa kulturom i istorijom u kojoj je nastala.

Question 20

Koje su se filosofske ideje prelivale na tlo biblijskih istrazivanja?

Answer 20

Ideje renesanse, empirizma i racionalizma.

Question 21

Kada je ziveo Varuh Spinoza?

Answer 21

1632-1677

Question 22

Sta je smatrao Spinoza?

Answer 22

“Metod za tumacenje Biblije ne treba ni u cemu da se razlikuje od metode za tumacenje prirode”

Question 23

Sta je potrebno istrazivati za bolje razumevanje biblijskog teksta?

Answer 23

Zivot
Obicaje
Namere pisca
Ko je pisac?
U kojim prilikama i vremenu pisac pise
Na kom jeziku pise pisac

Question 24

Sta je bitno za razumevanje svetopisamskih tekstova?

Answer 24

Konkretne potrebe rane Crkve - zivtoni prosto u kome nastaju Jevandjelja.

Question 25

Sta podrazumeva Biblijski tekst za svoje tumacenje?

Answer 25

Posto to nije bezkontekstualni govor koji se desio u bezvremenom i besprostornom momentu, zahteva:
Pisca
Vreme
Mesto
Recipijente
itd.

Question 26

Kojim su se metodama koristili sveti Oci?

Answer 26

Alegorezom
Gramaticko-istorijskom
Tipoloskom metodom

Question 27

Cemu pripadaju 3 metode kojima su se koristili Oci?

Answer 27

Standardnim metodama tumacenja Antickog sveta.

Question 28

Sta je danas polazna tacka za tumacenje Biblijskog teksta?

Answer 28

Istorijsko-kriticka metoda.
Ona je osnova svake biblijske metodologije.

Question 29

Sta se pokusava preneti ist-krit metodom?

Answer 29

Njome se, kao metodoloskim postupkom, pokusava preneti prvobitni smisao u realnost.

Question 30

Sta nam pored prvobitnog smisla teksta omogucava jos kriticka metoda?

Answer 30

Da se sto bolje odredi prvobitna teoloska intencija teksta.

Question 31

Kakva se distanca prevazilazi koriscenjem ove metode?

Answer 31

Prevazilazi se istorijska distanca kao i nejasnoce koje se desavaju zbog te distance.

Question 32

Kakav je bio odjek ove metode na Zapadu u Crkvi?

Answer 32

Ova metoda nije naisla na veliko odobravanje u crkvenom zivotu na Zapadu.

Question 33

Zasto ova metoda nije naisla na odobravanje?

Answer 33

Zato sto je imala ateisticki karakter jer je usled primenjivanja raznih metoda malo ostavljala prostora Bozjiem Oktrivenju u tekstu.
Predocavano je samo ono sto su ljudi mislili, verovali ili govorili o Bogu.

Question 34

Koje metode spadaju u ist-krit metodu?

Answer 34

1. Kritika Teksta (Textkritik)
2. Literarna Kritika/ Kritika izvora (Literarkritik/quellenkritik)
3. Istorija oblika (formgeschihte)
4. Istorija redakcija (Redaktionsgeschihte)
5. Istorija Pojmova i motiva (Begriffs und Motivgeschihte)
6. Reiligijsko istorijska komparativna metoda
   (Der religiongeschichtliche Vergelich)

Question 35

Sta je kritika teksta (textkritik)?

Answer 35

Ova metoda se bavi proucavanjem svih rukopisa i prepisa biblijskog teksta kroz istoriju i uporedjuje ih i pokusava da rekonstruise izvorni biblijski tekst koje je izgubljen.

Question 36

Sta je bitno imati u vidu kada koristimo Kritiku teksta?

Answer 36

Teksto se najpre mora pazljivo procitati.
Treba zabeleziti sva pitanja, primedbe, utiske itd.
Pravi se spisak utisaka.
Vazno je imati u vidu da mi biblijske tekstove citamo u prevodu i da ne postoji ni jedan univerzalni, originalni tekst.

Question 37

Cime se bavi literarna kritika?

Answer 37

Bavi se otkrivanjem i definisanjem izvora koji su korisceni za odredjene biblijske tekstove onakve kakvi su pred nama.
Posto nema direktnih ocevidaca dogadjaja ima njihovih tradicija.

Question 38

Primer za Literarnu kritiku?

Answer 38

Recimo 4 izvora u Petoknjizju
Sinopticki problem

Question 39

Cime sa bavi istorija oblika? (formgeschichte)

Answer 39

Ona se bukvalno bavi formom i oblikom teksta.
Polazi od toga da se za odredjenje vrste komunikaciju biraju odredjene knjizevne forme/vrste.

Question 40

Zasto su forme teksta za nas vazne?

Answer 40

U antici su postojale ustaljene forme teksta kojima se posreduje odredjena poruka.
Novozavetni pisci su koristili forme svoga vremena kako bi narodu priblizili poruku na njima razumljiv nacin.
Sami Biblijski tekstovi su zanrovski razliciti.

Question 41

Cime se bavi Istorija Redakcija? (Redaktionsgeschichte)

Answer 41

Bavi se nacinom na koji su autori komponovali (kombinovali) svoje izvore.
Takodje ona posmatra konacnog redaktora nekog teksta kao teologa i samim tim pokusava da nadje posebne momente kod autora.

Question 42

Koji su primeri za istoriju redakcije? Koji su primeri za posebne momente kod autora?

Answer 42

Recimo, kako je Luka koristio Q, Marka i poseban izor.
Kako je konacni redaktor petoknjizja spojio jahvisticki, elohisticki i svestenicki izvor.

Posebni momenti su recimo: Luka - socijalna pravda
Matej - odnos prema Zakonu
itd.

Question 43

Sta istrazuje istorija pojmova i motiva? (Begriffs und Motivgeschichte)

Answer 43

Istrazuju se pojmovi koji su korisceni u biblijskom tekstu.
To je pokusaj da se Biblijski tekst dovede u vezu sa opstim pojmovima toga doba i samim tim u vezu sa svetom oko sebe u kojem nastaju.

Question 44

Koja je razlika pojma i motiva?

Answer 44

Motiv je na primer, motiv stradanja, motiv pokajanja.

Question 45

Cime se bavi reiligijsko-istorijsko komparativna metod (der Religionsgecthichte Vergleich)?

Answer 45

Bavi se poredjenjem kulturoloskih konteksta u kojima su nastajali biblijski tekstovi.

Question 46

Na sta nam ukazuje religijsko- istorijska komaprativna metoda?

Answer 46

Ukazuje nam na moguce analogije i tradicije iz biblijskog okruzenja.
Postavlja pitanja o eventualnim zavisnostima.