21. Parkinson Flashcards
Parkinsonisme en Parkinson
Groep van progressieve neurodegeneratieve aandoeningen, waarbij sprake is van een aantal motorische verschijnselen. Ook cognitieve en affectieve stoornissen dragen bij aan verminderde kwaliteit van leven.
Parkinson meest bekendste vorm. Andere vormen zijn: MSA, PSP, CBD en demensie met Lewy-lichaampjes
4 kenmerken van motorische symptomen (hypokinetisch-rigide syndroom)
- Bewegingsarmoede/ traagheid
- Rigiditeit
- Rusttremor
- Houdingsinstabiliteit
Bewegingsarmoede/ traagheid: akinesie, hypokinesie en bradykinesie. Kenmerken?
Akinesie: Beweging niet direct begonnen kan worden na opdracht.
Hypokinesie: Verminderdbeweging, weinig mimiek/ maskergelaat
Bradykinesie: Langzame uitvoering van bewegingen of “freezing” van bewegingen.
Rigiditeit
ervaren als strakheid en spierpijn. Tandratfenomeen), schuifelen, hypofonie (weinig stemvolume).
Rusttremor
Beven van handen, benen of hoofd wanneer patiënt niet in beweging is.
Houdingsinstabiliteit
Opvallend gebogen houding. Kan leiden tot vallen.
Niet-motorische symptomen: welke en waar komt het meest voor?
Merendeel van symptomen is niet motorisch, maar wordt vaak niet onderkend. Zoals: vermoeidheid (1/2), pijn (2/3), slaapstoornis (60 to 98%), hyposmia (gestoord reukvermogen), affectieve stoornis, apathie, cognitieve stoornissen, impulscontrolestoornissen, psychose/hallucinaties. Komt relatief veel voor bij atypisch primaire parkinsonisme.
Autonome stoornissen
Bloeddrukschommelingen, overmatig transipreren, obstipatie, blaasproblemen en seksuele stoornissen.
REM sleep behaviour disorder (RSBD): wat en kenmerken?
Gestoorde remslaap waardoor patiënten tijdens hun slaap gaan roepen, bewegen, slaan. Droominhoud is vaak levendig en angstige thema’s. Patiënt zelf weinig last van. Partner wel.
Vaststellen van de ziekte van Parkinson. Wanneer wel en niet waarschijnlijk en beeldvormend onderzoek?
Wanneer er sprake is van bradykinesme met een van de volgende symptomen: rigiditeit, rusttremor en/of houdingsinstabiliteit.
Minder waarschijnlijk wanneer er geen motorische verbetering optreed na medicatie of wanneer sprake van visuele hallucinaties en dementiesyndroom.
Beeldvormend onderzoek weinig ondersteunend.
3 subtype Parkinson
- Tremordominantie: Minder niet-motorische verschijnselen
- Hypokenetische-rigide type
- Een met balansproblemen
Prevalentie en incidentie
2,38 per 1000. Vrouwen net iets meer dan mannen. Incidentie neemt sterk toe met leeftijd.
Unified Parkinson Disease Rating Scale (UPDRS)
Gebruikt voor vaststellen parkinson
Etiologie (+brein) en neuropathologie. Wanneer krijgt met last?
Veroorzaakt door pigmentatie (degeneratie) van dopamineproducerende neuronen in deel van substantia nigra (SN; de zwarte kern). Vermindering van motor cortex door verstoring van het cortico-basale ganglia-thalamo-corticale circuit.
Last bij 50% afbraak dopaminerge neuronen.
Lewy-lichaampjes en waar ontwikkelen ze?
Abnormale inkapseling van eiwithoudend materiaal die zich in substantia nigra of corticaal ontwikkelen
