10. Aandacht en executieve functies Flashcards
Fasische en tonische fluctuaties
- Fasische: korte verandering in alertheid
- Tonische: Veranderingen over een langere periode. Organisch bepaald bv circadiaan ritme, verslapte aandacht na studie.
Vigelantietaken
Bestuderen van alertheid tijdens langdurige, monotone taken.
Neuroanatomisch model van aandacht van Posner en Petersen: Vigilantienetwerk, Posterieure en Anterieure aandachtsnetwerken.
Bestaande uit:
- Vigilantienetwerk: alertheid
- Posterieure aandachtsnetwerk: richten van visuospatiële aandacht
- Anterieure aandachtsnetwerk: actief en selectief detecteren van info.
Koude en warme cognitieve functies
- Koude: plannen organiseren, monitoren, oplossen van problemen en beslissen.
- Warme: Emotionele en sociale gedragingen
Mentaalschematheorie (Norman en Shallice): competitie selectie
selectie van schema’s verloopt automatisch
Mentaalschematheorie (Norman en Shallice): Laterale modulatie
Onderlinge invloed van schema’s waarmee een actief schema een incompatible schema onderdrukt.
Mentaalschematheorie (Norman en Shallice): SAS/ superviserend aandachtssysteem
Actief wanneer we bewust keuzes moeten maken en routine onderdrukt moet worden.
Prefrontate cortex (Tekin en Cummings):
- Dorsale prefrontale circuit
- Orbitofrontale circuit
- anterieure gyrus cinguli
- Dorsale prefrontale circuit: adequate taakuitvoering - selectief richten van aandacht
- Orbitofrontale circuit: sociale cognitie
- anterieure gyrus cinguli: motivatie en nemen van initiatief + detecteren van fouten.
Basala ganglia
centraal selectiemechanisme voor motorische en cogitieve capaciteiten
Thalamus
Schakelstation
Dysexecutief syndroom
Wanneer executieve stoornissen na hersenbeschadiging op de voorgrond staan en ook op gedragsniveau te observeren zijn. Vervanging van frontaalsyndroom.
Persoon wordt ernstig belemmerd in het zelfstandig functioneren.
Gecontroleerde en automatische informatieverwerking (Shiffrin en Schneider)
Gecontroleerde: verloopt traag en vergt bewuste aandacht en inspanning (als je voor het eerst iets doet). Proces verloopt serieel. Doet sterk beriep op executieve functies.
Automatische: meerdere taken naast elkaar uitvoeren. Proces verloopt parallel. (bv autorijden en radiozender veranderen).
Cortico-ponto-cerebellair netwerk
Verbindt cerebellum met de anterieure hersengebieden