16. Epilepsie

Question 1

Wat is epilepsie? Waardoor ontstaat het? Volgens ILAE?

Answer 1

Geen enkelvoudig syndroom, maar brede categorie van symptoomcomplexen waar verschillende hersenstoornisfuncties aan ten grondslag liggen.
Plotseling terugkerende elektrische ontladingen die resulteren in insulten.
Volgens international league against epilepsy (ILAE) is het een voortdurende neiging tot genereren van epileptische aanvallen en gevolgen op neurobiologisch, cognitief, psychologisch en sociaal niveau.

Question 2

Epidemiologie en prevalentie

Answer 2

Een van de meest voorkomende hersenaandoeningen (1 op de 10 een aanval in zijn leven). Hoogst voor 10e en na 65ste levensjaar

Question 3

4 onderscheidende aspecten van aanvalsverschijnselen

Answer 3

1: mate van bewustzijnsverandering
2: onwillekeurige bewegingen
3: Ervaren van perceptuele of autonome veranderingen
4: Vertonen van gedragsveranderingen

Question 4

Aanvalsclassificatie en Epileptiesyndroomsclassificatie. Wat is hierin van belang? En op welke kenmerken wordt gelet?

Answer 4

Beide om aanvalstypen te onderscheiden.

Niet alleen verschijnselen ook andere klinische kenmerken zoals: oorzaak, lokalisatie, epileptische afwijkingen, debuutleeftijd en prognose.

Question 5

Welk onderscheid wordt gemaakt in aanvallen en wat is de oorzaak?

Answer 5

Onderscheid in partiële (focale) en gegeneraliseerde aanvallen. Bewustzijnsverlies bij complexe partiële aanval.
Bij generaliserende aanval wordt aangenomen dat globale cellulaire afwijking oorzaak is van geboorte af aan en erfelijk bepaald

Question 6

Tonisch-clonische aanval: onderverdeeld in wat, duur, en hoe eindigt deze?

Answer 6

Gaat gepaard met volledig bewustzijnsverlies van enkele minuten. Alle lichaamsspieren aangespannen (tonische fase), soms gillen of tong/wangbijten.
Na ongeveer halve minuut treden clonieën op: ritmische spiertrekkingen.
Aanval houdt meestal vanzelf op en patiënt valt in slaap of verward bijkomt.

Question 7

Status epilepticus

Answer 7

Wanneer aanval direct overgaat in een volgende

Question 8

Absence, wat is het en kenmerken?

Answer 8

Gegeneraliseerde aanval die vooral in de kinderleeftijd voorkomt.
Ictale bewustzijnsstoornis is het centrale verschijnsel die meestal 10 sec duurt.
Niet gepaard met indrukwekkende motorische verschijnselen. Patiënt staart en reageert niet.
Pakken na de aanval draad meteen weer op. Vaak niet bewust van aanval.

Question 9

Drie type epilepsiesyndromen.

Answer 9

• Idiopatische
• symptomatische
• cryptogene

Question 10

Epileptische ontladingen hoe ontstaan deze?

Answer 10

Via verstoorde werking van ionenkanalen in het celmembraan of verstoorde balans in neurotransmitters.
Bij voldoende excessieve en synchroon verlopende ontladingen kan dit tot een aanval leiden.

Question 11

Behandeling (medicatie) type en doel, effect, keuze wel of niet? Hoelang aanhouden en wanneer stoppen? Bijwerkingen?

Answer 11

Medicatie (anti-epileptica) als monotherapie om het excitatiore (glutamaat) effect af te remmenof juist het inhibitoire effect van onder andere GABA te versterken.
Neemt epilepsie niet weg maar houdt aanvallen onder controle te brengen. Aanvalvrij 65%
Keuze medicatie is op basis van lijdensdruk van patiënt.

Absence-epilepsie: Valproaat (Depakine), lamotrigine (lamictal) of ethosuximide.
Partiële aanvallen: Carbamazepine (Tegretol)

Stoppen wanneer patiënt 2 tot 5 jaar aanval vrij is. Te snelle afbouw kan onttrekkingsaanvallen veroorzaken.

Bijwerkingen mild tot matig.

Question 12

Behandeling (operatie). Wat gebeurt er en effectief bij welke vorm? Effect? Voorafgaand aan operatie?

Answer 12

eerste 4 a 5 cm van temporaalkwab en mesiotemporale structuren weggenomen. 70% aanvalvrij overige aanvalreductie.
Voorafgaand postchirurgisch en neurologisch onderzoek

Question 13

Wada-test

Answer 13

wawa? Als je praat als een baby en niet weet wat er bedoeld wordt.

Afgenomen door neuroloog gericht op representatie van taal en geheugenfuncties.

Question 14

Intraoperatieve stimulatie waarvoor dient het?

Answer 14

Aanbieden van congnitieve taken om risico op postoperatieve cognitieve stoornissen te minimaliseren.

Question 15

Nervus-vagusstimulatie (NVS) wat is het en hoe werkt het? Wat is er nog meer?

Answer 15

Stimulator die operatief in de borst wordt geplaatst met elektrode in de hals die aan de vervus vagus wordt aangesloten. Veroorzaakt waarschijnlijk desynchronisatie wat leidt tot minder aanvallen.
Verder recent gestart met diepe hersenstimulatie.

Question 16

Ketogeen dieet. Wat is het en wat wordt er mee bereikt?

Answer 16

Gecontroleerd eten van zeer vetrijk en eiwit-, zetmeel- en suikerarm dieet. Hiermee worden hoge concentraties ketonen bereikt wat anti-epileptische effect kan hebben.

Question 17

Klinische factoren: Stabiele klinische factoren

Answer 17

Structurele hersenafwijking, debuutleeftijd van aanvallen, en type aanvallen.

Question 18

Klinische factoren: Dynamische factoren

Answer 18

deze variëren gedurende de aandoening: aanvalsfrequentie, jaren waarin aanvallen optreden, duur en tijdelijke epileptische ontladingen

Question 19

Symptomatische epilepsieën en wat komt hierin het meest voor?

Answer 19

Oorzaak wel bekend. Bv hersentumor of hersentrauma.
70% betreft Temporal lobe epilepsie (TLE): In helft van de gevallen hippocampale sclerose of atrofie.
- geheugenstoornis

Question 20

Cryptogene epilepsieën en wat vermoedt men?

Answer 20

Wanneer aard niet duidelijk is. sterk vermoede van neurologische oorzaak.

Question 21

Idiopatische epilepsieën

Answer 21

doe niet zo idioot

• Minder ernstig en over het algemeen goed te behandelen.
• Intellect verval geen primair kenmerk.
• Wel diffuus cognitieve beperkingen tot gevolg zoals in: aandacht en informatieverwerkingssnelheid, psycho-motorische en visueel-ruimtelijke vaardigheden.
• Taal en verbaal geheugen veelal ongestoord.

Question 22

Idiopathisch gegeneraliseerde epilepsiesyndroom (IGE) wat valt hieronder?

Question 23

Idiopatische partiële epilepsieën (IPE) - in 10% van de gevallen om BECTP (benigne epilepsie met centrotemporale piekeren).
Wat tijdens actieve fase?

Answer 23

Debuteert op kinderleeftijd, meeste na pubertijd aanvalvrij. Tijdens actieve fase tot 65% van de gevallen leer en gedragsproblemen. Als volwassene geen cognitieve beperking meer.

Question 24

Belangrijkste uitdaging voor klinisch psycholoog in de behandeling is?

Answer 24

Ontrafelen van relatieve verhoudingen tussen klinisch neurologische factoren zoals: soort aanval, duur aanval, maar ook psycho-sociale factoren, etc.

Question 25

Psychiatrische stoornissen bij epilepsie. Suïcide? Grootste voorspeller? Invloed op psycho-sociale aspecten?

Answer 25

Ligt hoger dan algemene bevolking. Risico op angststoornissen en stemmingsstoornissen het hoogst. 40 tot 60% lijdt aan een van deze stoornissen.

Suïcide komt 4x zo vaak voor.

Onvoorspelbaarheid van aanval speelt bij angst grote rol.
Ernst van aanvallen is grootste voorspeller voor angststoornissen. Daarmee meeste invloed op psycho-sociale aspecten (arbeid, onderwijs, relaties, etc.)

Question 26

Depressie: kenmerken en welke komt het meest voor?

Answer 26

Depressieve stemming gaat vaak vooraf aan een aanval of is symptoom van een aanval.

Interactale depressie komt het meest voor. Typeert zich als dysthyme tot ernstige depressie.

Ook als bijwerking van medicatie.

Question 27

Persoonlijkheidsveranderingen: bij welke komt het voor en welk cluster met name?

Answer 27

Zowel bij partiële als gegeneraliseerde epilepsie. Cluster C

Question 28

Pyschoses: kenmerken

Answer 28

Hoge incidentie

Minder negatieve symptomen dan bij schizofrenie.

Question 29

Stigma in Nederland hoog of laag?

Answer 29

laag