Zehirlenmelere yaklaşım Flashcards

1
Q

Zehirlenme şüphesi

A
  • Koma dahil her türlü bilinç bozukluğu olan hastalar,
  • Hayatı tehdit eden ritim bozukluğu olan hastalar,
  • Travmaya uğramış kişiler,
  • Belirti ve bulguların hiç bir hastalığa uymadığı değişik klinik gidişe sahip hastalar,
  • Zehirlenme veya psikiyatrik hastalık öyküsü varlığı
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Zehirlenme ile gelen hastanın hikayesinde neleri sorgularsın

A

Hasta ile ilgili bilgi verebilecek herkesten bilgi alınmalıdır.
Alınan maddenin adı, içeriği, kutusu, kokusu, rengi,
Maddenin ne zaman, ne kadar, hangi yollarla alındığı,
Kaza sonucu veya bilerek mi alındığı,
Hastaneye başvurmadan önce herhangi bir girişim yapılıp yapılmadığı sorgulanmalıdır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zehirlenme ile gelen hastada FM

A
Vital bulgular:
Nabız
Kan basıncı
Solunum sayısı
Vücut ısısı
Oksijen saturasyonu
Tepeden tırnağa muayene
-Baş boyun (midriazis...
-solunum
-dolaşım
-gis
-cilt 
Otonomik belirtiler (terleme, kuruluk)
Renk
Yanık varlığı
İğne izleri
Büller 

-sss

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Miyozis yapan ilaçlar

A

Kolinerjikler, klonidin, karbamatlar
Opioidler, organofosfatlar
Fenotiazinler, pilokarbin
Sedatif-hipnotikler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Midriazis yapan ilaçlar

A

Sempatomimetikler
Antikolinerjikler
Çekilme sendromları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Toksidrom nedir

A

Belirli bir madde grubuna maruziyet sonucu görülen otonomik ve nörokimyasal süreçlere dayanan belirti ve bulgular topluluğudur.

Maruz kalınan madde
Hasta yönetimi
Tedavi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Toksidromların sınıflandırılması

A

*Sempatomimetik
*Kolinerjik
(SLUDGE)
*Antikolinerjik
*Opioid
*Sedatif-hipnotik

İlk başta hasta eksite mi deprese mi diye bak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Sempatomimetik zehirlenmesi yapabilen ilaçlar

A

Kokain, amfetamin, kafein, LSD, teofilin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Sempatomimetik zehirlenmesi belirtileri

A

Hipertemi, taşikardi, terleme, ajitasyon, flushing, midriyazis, nöbet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kolinerjik zehirlenme yapabilen mdler (Tarım işçisi)

A

Organofosfatlar, karbamatlar, bazı mantarlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kolinerjik zehirlenmesi belirtileri

A

Salivasyon, lakrimasyon, ürinasyon, defekasyon, emezis, bronkore, terleme, miyozis
S-L-U-D-G-E

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Antikolinerjik zehirlenme yapabilen ilaçlar

A

Atropin, skopolamin, antihistaminikler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Antikolinerjik zehirlenme belirtileri

A

Hipertermi, kuru ve kızarık cilt, deliryum, halüsinasyon, midriyazis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kolinerjik sendrom nedir

A

Kolinerjik sendrodaki muskarink etlkilere nikotinik etkiler de eklenenince fasiklasyon da eklenir kolinerjik sendrom diyebilmemiz için mutlaka fasikülasyon da olmalı kolinerjik sendromda muskarinik ve nikotinik özellikler birlikte!!
Kolinerjik sendromda birincil toksik etkilerini….. Üzerindenyapar!!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Opiod toksikasyonu yapan mdler

A

Eroin, morfin, fentanyl, metadone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Opioid toksikasyonu belirti ve bulgular

A

SSS depresyonu, solunum depresyonu, miyozis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Sedatif hipnotik toksikasyonu yapan mdler

A

Alkol, barbitürat, benzodiyazepin, GHB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Sedatif hipnotik belirti ve bulguları

A

Sedasyon, anestezi, hipotermi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zehirlenmede ayırıcı tanı

A
A- Alkol, asidoz
E- Ensefalopati, elektrolit
 İ - İnfeksiyon
O- Opioid, overdoz
U- Üremi

T- Travma
İ- İnsülin
P- Psikoz
S- Stroke, nöbet

20
Q

Zehirlenmede tanısal testler

A
Klinik bulgular ve şüphelenilen maddeler ışığında
Tam kan sayımı
Glukoz !!!! Hipoglisemi
Serum biyokimya
BFT, KCFT, Elektrolitler
Gebelik testi doğurganlık çağıdanki her kadında mutlaka iste
Arter kan gazları analizi
Serum osmolaritesi
Etanol 
Elektrokardiyografi
Radyoloji
Toksik tarama paneli
AMP, BNZ, COC, OPI, PCP, THC, APA
Yanlış negatif, yanlış pozitif, terapötik doz parasetamol asetaminofen toksisitesi araştırılmasında kullanılabilir
21
Q

Zehirlenmelerde tedavi

A
  • Uygun destek tedavisi
  • Dekontaminasyon
  • Eliminasyonun arttırılması(tüm bağırsak irrigasyonu,hemodiyaliz,serum alkalinziasyonu,plazmaferez)
  • Spesifik antidot kullanımı
22
Q

Dekontaminasyon yöntemleri

A

*Göz
SF ile 20 dk. yıkama
Nötralizan madde kullanılmaz
*Dermal
Elbiseler çıkarılır ve bol su sabunla yıkanır
Basınçlı su kullanılmaz
*İnhalasyon
Hasta ortamdan uzaklaştırılır
%100 Oksijen verilir
*Gastrik lavaj (asla kusturulmaz hasta) ilk 1 saat içinde uygulanabilir
Orogastrik tüp (≥30 Fr) kullanılarak ağızdan alınan bir toksik maddenin mideden doğrudan çıkarılması işlemidir.
Orogastrik tüpten ile gelen içerik berraklaşana / ilaç partikülü gelmeyene kadar, her seferinde 200‐300 ml SF/çeşme suyu toplamda 2‐4 litre olacak şekilde mideye verilip-aspire edilir.
*Aktif Kömür Li Fe Kurşun dışında kullanılabilir!! ancak hastanın bilinci açık olmalı!

23
Q

Gastrik lavaj KE

A
Kostik madde alımı
Alkol intoksikasyonu
Paket halinde madde alımı
Hidrokarbon alımı
Bilinç durumunda değişiklik veya bilinçte kapanma olasılığı
24
Q

Aktif kömürün verilemeyeceği maddeler

A
Pestisidler
Ağır metaller
Asit/alkali
Demir
Lityum
Solventler
25
Q

Aktif kömür dozlaması

A
Aktif kömürün genel dozu oral yolla 25-100 gramdır.
Çocuklarda 0,5-1 gr/kg
İdeal doz: 
Aktif kömür: toksin
10:1

Havayolu güvenliği
Obstrüksiyon

26
Q

Tüm bağırsak irrigasyonu nasıl uygulanır

A

Vücutta emilmeyen, vücudun sıvı değişimine katılmayan bir polietilen glikol solüsyonu ile uygulanır.

Etkili olabilmesi için, yetişkin bir insanda saatte 2 litre hızda verilmelidir.
Bu nedenle nazogastrik tüp gerekir.

27
Q

Tüm bağırsak irrigasyonu endikasyonları

A

Uzamış salınımlı ilaçlar, yasadışı paket halinde madde yutanlar ve metal (demir, kurşun..) alımında tüm barsak irrigasyonu kullanılabilir.

28
Q

TBİ KE

A

Kritik hastalarda,
Barsak hipoperfüzyonunda ve
Barsak obstrüksiyonunda kontrendikedir!

29
Q

Eliminasyon arttırma yöntemleri

A

Hemodiyaliz (Lityum toksikasyonunda kullanılır)
Yarı geçirgen bir membrandan konsantrasyon gradiyenti olusturularak toksinin filtre edilme ilkesine dayanır. Ayrıca molekül ağırlığı 500 Daltondan hafif olan, suda eriyen ve plazma proteinlerine bağlanmayan maddeler için hemodiyaliz faydalıdır.

Hemoperfüzyon
Hemoperfüzyon sırasında kan aktive kömür veya karbonla kaplı kartuştan geçirilir. Bu yöntemin hemodiyalizden farkı plazma proteinine bağlanan toksik maddelerin bile temizlenebilmesidir.

Hemofiltrasyon
Yüksek molekül ağırlıklı (500-40000) maddelerin hidrostatik basınç ile plazma semipermeabl membrandan geçmesi ilkesine dayanır

30
Q

Hemodiyaliz uygulanabilen toksinler

A
Salisilatlar
Metil alkol
Etilen glikol
Metformin 
Teofilin 
Lityum 
Valproik asit
Barbitüratlar
31
Q

Tekrarlayan dozda aktif kömür uygulanan toksinler

A
Aminofilin /Teofilin 
Barbitüratlar 
Karbamezapin 
Salisilatlar 
Dapson 
Kinin
32
Q

Serum alkalinizasyonu kullanılan maddeler

A

Salisilatlar, metotreksat ve fenobarbital gibi bazı suda çözünen maddeler serum yeterince alkali hale getirilirse artmış üriner eliminasyona uğrar.

33
Q

Serum alkalinizasyonunda hedef ph ve dozlam

A

Serum pH: 7,50
İdrar pH: 8.00
Serum Potasyum seviyesi normal sınırlarda tutulmalı

1 litre %5 dekstroz içinde 150 mEq %8,4 NaHCO3 ve 20-40 mEq Potasyum, 250 cc/h hızını geçmeyecek şekilde intravenöz verilir.

34
Q

Plazmaferez endikasyonları

A

Toksik madde alımında kandaki toksik maddeyi tamamen ya da kısmen hızlı bir şekilde uzaklaştırır.
Özellikle plazma proteinlerine yüksek oranda bağlanan ve plazma yarılanma ömrü uzun olan maddelerle olan zehirlenmelerde toksik maddenin hızlı bir şekilde atılımını sağlayan bir yöntemdir. (Kolşisin zehirlenmesi)

Plazmanın kandan ayrıştırılıp geri kalan kısmın replasman sıvısı (taze donmuş plazma, albümin, albümin-salin solüsyonu) ile tekrar dolaşıma verilmesi temeline dayanır.
Plazmaferez, bir çok immünolojik ve toksik hastalıkta kullanılan non spesifik** (vücuttan otoantikorların uzaklaştırılması) bir yöntemdir

35
Q

NAC hangi toksinin antidotudur

A

Asetaminofen

36
Q

Metil alkolün antidotu

A

Etil alkol

37
Q

Fomepizol hangi toksinin antidotudur

A

Etilen glikol

38
Q

CO zehirlenmesinde kullanılan antidot

A

Oksijen

39
Q

Opioid antidotu

A

Nalokson

40
Q

Flumazenil hangi toksinle zehirlenmede kullanılır

A

Bzp

41
Q

Antikolinerjik zehirlenmesinde kullanılan antidot

A

Fizostigmin

42
Q

Organofosfat zehirlenmesinde kullanılan antidot

A

Atropin Pralidoksim

43
Q

Demir intoksikasyonunda kullanılan spesifik antidot

A

Deferoksamin

44
Q

Dimerkaprol hangi mdlerle toksikasyonda kullanılır

A

Arsenik

Kurşun

45
Q

Kurşun zehirlenmesinde spesifik antidot

A

Ca EDTA

46
Q

TCA zehirlenmesi olan hastada spesifik antidot tedavisi

A

NAHCO3