Çevresel Aciller Flashcards
Tatlı suda boğulma
Kuru boğulma da denir
Sürfaktan tahrip olur sıvının girmesiyle atelektazi gelişir V/Q uyumsuzluğu olur ayrıca hipotonik olduğu için damara ac den sıvı geçer kalbe giden volüm yükü olur kalp yetmezliği gelişir gelişen kalp yetmezliğine sekonder AC e tekrar sıvı dolar
Boğulmanın en önemli ve ortak sonucu
Hipoksi
Tuzlu suda boğulma
Islak boğulma da denir
Ac e dolan su hipertonik olduğu için Ac e damarlardan sıvı çeker Ac ödemi daha da artar Ac e giren sıvı sürfaktanı tahrip eder atelektazi gelişir v/Q uyumsuzluğu olur
Boğulma tedavisi
100% O2 solutulmalı
KPR
Hipotermik hastanın ısıtılması
AC den sıvıyı boşaltma girişimde bulunmamalıyız
Elektrik yaralanmaları sınıflandırma
> 1000V yüksek voltajlı
<1000 V düşük voltajlı
Sıvı ve elektrolit içeriği yüksek olan dokular akımı daha iyi iletirler
Kalp beyin iskelet sist düz kas hc üzeirndeki direkt etkilerine bağlıdır
AC akım kaynakları ve belirtiler ve bulgular
Alternatif akım
Standart ev elektirği
VF
Tetani sonucu uzun süren maruziyet ve kırıklar
Fırlatma (DC de yapabilir)
Periferik sinir yaralanması (güç kaynağına dokunma sonucu)
DC akım
Doğru akım
Pil batarya akü yıldırım
Düşük frekanslı 50-60Hz DC benzer düzyedeki ACden daha tehlikeli !!!
yüksek voltajlı ise ajitasyon konfüzyon koma
Periferik sinir yaralanması
Ağrısız sarı-gri yanıklar (giriş çıkış yanıkları)
Elektrik yaralanmalarında doku dirençleri
En dirençli Kemik
Orta Kuru deri
En az kas kan damarları sinir
Yıldırım çarpması ile gelen hastada neler görmeyi beklersin
Kompartman sendromu
Rabdomiyoliz (çay rengi idrar)
CPK 5 kat artmış
Tam kat cilt yanıkları
Elektrik yaralanmalarında tedavi
Olay yerinde
1)Kendinizi koruyun öncelikle min 10m uzakta dur ve güç kaynağını kapat
2)sonra TYD
Acilde
Düşük voltajlı yaralanmalarda EKG si normalse ve asemptomatik ise ritm bzkluğu beklemem
Hipotermi nedir
Core ısımızın 35 derecenin altına inmesi
Kondüksiyon sıcaklık gradienti
Konveksiyon bir nesnenin yüzeyi boyunca hareket eden sıvı veya hava ile ısının transferi
Radyasyon ısının sıcaktan soğuğa elektromanyetik dalgalarla transferi
Evoporasyon suyun buharlaşması
Hipotermi nedenleri
Primer Çevresel Sekonder Termoregülasyonun bozulması -hipolar -etanol -sepsis -yanık -masif sıvı /kan verilmesi -hipotalamus lezyonları
Hipotermi sınıflaması
32-35 hafif hipotermi (sinüs bradikardisi)
-bilinç açık yanıt var titreme kan basıncı ve kalp hızı artışı
28-32 orta (AF)
-adinamik, bilinçte azalma, titreme yok
28 in altı ciddi (VF- 26 nın altı asistoli)
-***Osborne dalgaları karakteristik (EKG J noktasında + defleksiyon)
hipotermik kardiak arrest
32 nin altında görülebilir 28 in altında risk artar
Core ısı 30-32 dereceye ısıtana kadar ex diyemeyiz!!!
Hipotermi tanısı ve tedavisi
OEF alt 1/3 veya timpanik membrandan thermistor tekniği (infrared ile ölçülemez)ile core ölçümü veya intrakardiak ölçüm
Nabzı ve solunumu değerlendirmek için 1dk zaman ayırmalıyız
30 derecenin altında E verme 30-35 arası 6-10dk aralıklarla E ver
ECMO (KKY ve AC yetmezliği durumunda) kanı ısıtarak veririz
Temel destek
Yeniden ısıtma
-pasif ısıtma:termoregülasyon sağlam olmalı hastanın kendi kendini ısıtmasına izin veririz metabolizma ısııyıla orta ve ağırda kullnaılmaz
-aktif ısıtma:
eksternal aktif: ticari battaniyeden verilen sıcak hava
internal aktif(en sık tercih edilen): lavaj ile ısıtma mesane lavajı. İçorganlar da ısındığı için tercih edilir
iv sıvılar ve kan 40 dereceye kadar ısıtılmalı
Hipotermi bulguları
Koagülasyon kaskadı inh olur kanamaya eğilim
KC met yavaşlar ilaçların metabolizması azalır toksik düzeyde birikebilir
Endokrin fonk korunur glikoz düzeyi değişebilir
Osborne dalgaları QRS in sonunda J noktasına pozitif defleksiyon
Miyokard aşırı duyarlı
Sıcak çarpması mekanizmaları
VD
Ter üretiminin artması (parasempatik)
Isı üretiminin azalması
Davranışsal ısı kontrolü
her 1 derce artış CO ta 3L/dk artış olur( taşikardi)
Sıcak çarpması bulguları
Aşırı sıcaklık doğrudan toksik
Birkaç saatten güne kadar sürebiliyor sıcak çarpması gelişmesi bu nedenle sıvı elektrolit dengesizlikleri daha geç görülür
40 dereceden yüksek ateş ve bilinç değişimi
Sıcak çarpmasında ayırıcı tanı
Enfeksiyon (menenjit-ensefalit-sıtma) Endokrin (tiroid fırtınası) Nörolojik (SVO) Toksikoloji (Sempatomimetik doz aşımı) Malign hipertermi (süksinilkolin halotan) Nöroleptik malign sendrom (antipsikotik)
Sıcak çarpması tedavi
Soğutma
O2 5-10L/dk
iv sıvı SF veya RL 250ml/sa (foleyle takip)
Rektal OEF vücut ısısı takibi (core sıcaklığı 39 dereceye düşürmek)
boyun inguinal ve aksillere buz koymak
!!!!Antipiretik önerilmez asetaminofen aspirin kullanma sakın!!!!!
Yılan sokmalarında en sık ölüm nedeni
Hematotoksik
sitoktoksik
Miyotoksik
Nörotoksik
en önemli ölüm nedeni solunum yetmezliğidir!!!
Türkiyede en sık zehirli yılan
Engerek (Viper)
Sitotoksik ve hematotoksik etkileri var
Yılan sokmalarında KE olanlar
Turnike
İnsizyon
Emme
Isırılan bölgeye soğuk/buz uygulanması
Yılan sokmalarında tedavi
Hafif nemli ıslak bezle yara silinmeli
Isırılan ekstremitenin immobilizasyonu
Antivenom (doku-sistemik bulgular varsa verilir)
Yılan cansız olmalı başı korunarak alınmalıdır
Tüm vakalara tetanoz yap
Lokal komplikasyon varsa profilaktik AB ver
hastada bulgu yoksa
8-12 sa izlenmeli
4saatte bir muayene etmeliyiz sistemik lokal bulgu gelişiyor mu diye
Yılan sokmalarında doku bulguları
Lokal ödem
Ekimoz
Bül
Kompartman sendromu
