Ekstremite travmalarına yaklaşım Flashcards

1
Q

Travmalarda en sık yaralanan sistem

A

Hareket sistemi (KİS) aynı zamanda en çok gözden kaçan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epifiz kırıkları sınıflaması

A

Salter Harris kırıkları (Çocukta)
SH1-5
SH1 travma sonucunda epifiz hattında katlanma
SH2 epifizin proxinde kırık CXR da dikkatli bakınca görülebilir
SH3 epifizin distalinde kırık ve ayrılma gözden kaçmaz genelde
SH4 epifizn distal+prox inde kırık gözden kaçmaz
SH5 epifizde ezilme

mutlaka karşı tarafla karşılaştır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

CXR da görülemeyen epifiz kırıkları

A

SH1 ve SH5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

SH1 veya 5 kırığını ortaya koymak için ne yaparız

A

MRG

Kemik sintigrafisi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

SH tip1 veya 5 ten nasıl şüphelenirsin

A

Travma sonrasında gelen çocukta alt veya üst ekstremitesinde hassasiyet olmalı ve hareket kısıtlılığına sebep veriyor özellikle ağrı olan yeri hareket ettirmemeye çalışıyor inspkesiyon N olabilir palpasyonda ciddi bir hassasiyet ağrı varsa bizi o kemikte kırık olabilir diyor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Epifiz kırığı sekeli

A

Tanı koyulamamış zamanında sh tip1 veya 5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

CXR epifiz kırığında

A

2 yönlü grafi çek+uzun filmler çek+karşılaştırmalı filmvyorumla+ bir prox bir distal kemikte kırık olasılığı unutulmamalı!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Torus kırığı nedir

A

Metafizinde gerçekleşmiş kemiğin o nedenle adı torus
epifizde olsaydı SH tip1 derdik
ikisinin de tedavisi atel

Sıklıkla dorsiflexionda volare düşme
Radius distal metafizinde bir korteksin kırıldığı (katlanma) ancak diğer tarafın korteksinin? sağlam kaldığı kırıklardır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

SH tip1 ve 5 tedavisi

A

Atele alınır (yarım alçı) üzerine yük vermesi engellenir ve iyileşmesi sağlanır
Acilde yapılan alçıyı max 1hf tutyoruz mutlaka ortopedi ve travmatoloji hekimi görmeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Dadı dirseği nedir

A

CXR tamamen N
Çocuklarda Anüler ligamanın gevşek olması sonucu radius başının yerinden çıkması
Etiyoloji: Çocuğu her iki elinde tutarak birden bire kaldırmak subluksasyon/luksasyon olabilir

Ortopedi kons

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Radius başı kırıkları

A

Düşme vurma çarpma ile gelen çocuk ağrılı hiç hareket etmeyen bir dirsekle gelir FM de palpasyonla hassasiyet olmalı kırıktan şüphelenmeliyiz redükte olabilen her kırığın tedavisi omuzdan el bileğine giden alçı tedavisi yapılır
CXR N görülebilir deneyim önemli

Suprakondiller kırık
Radius başı kırığı
Ulna kırığı olabilir (olecranon kırığı mı apofiz mi karşılaştır karşı tarafla)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Alçı yapılırken dikkat edilmesi gerekenler

A

10cm 15cm elastik bandaj
10cm üst ekstremize
15cm alt ekstremite
Elstik bandajı neden uyguluyoruz?
O bölgeye binen yükü zalatıyor üzerine alıyor %30-35 kadar üzerine alır o bölgenin istirahat etmesini sağlar
RICE tedavisi Rise İce Compression Elevation yeti sağlar elastik bandaj rölatif sabilizasyo sağlıyor
Kompresyon yaparak ödemin azalmasını sağlıyor R+C yapıyor ice ve elevationı biz yapıyoruz
Gelen tüm yumuşak doku travmalarında elastik bandaj grade 3 ve kırıkları alçı kullanıyoruz

Elastik bandaj nereden nereye sarılır
Distalden proxe doğru sarılır patoloji neredeyse oradan başlarız önce distalini sonra tekrar hasarlı yerin üstünden geçerek proxy ini sararız yükü ve hareket genişliğini azaltır

Elastik bandaj nereden nereye uygulanır
Elastik bandaj asla omuz ve kalçayı kapsamaz
parmak üstüne asla elastik bandaj kullanılmaz atel kullanılır

Eğer yaralanma eklemde ise dirsek eklemi mesela bir proxy bir distal ekleme kadar sarılır
El bileğinde yumuşak doku travması var dirseğe ve metakarpophalangeallere kadar sar

Dirsekte yaralanma el bileğine ve omuza kadar sararız
Ön kolda eklemde değil nereden nereye saranız
Bir proxy bir distal eklemi geçip bir sonraki ekleme kadar sararız
El bileğini geçiiğ map kadar saranız omuza kadar sararız

Omuz için omuz askılıkları var

Ayak bileği MTF den dizekadar sar
Diz kalçaya ve ayak bileğine kadar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Prox radius kırıkları

A

Açık el üzerine düşme
Lokal ağrı
9-12y
Rotasyonda ağrı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Adolesan kilolu E ani başlayan kalça ağrısı aksama ve ayak dışa dönük basma azalmış kalça flexionu 1-2cm kısalık var. ne düşünürsün?

A
Cline çizgileri
AP pelvis grafisinde Femur boynundan üst sınırından geçen çizgi femur başını delip geçmeli teğet geçiyorsa patolojik 
Tanı:Femur başı epifiz kayması!!!
Solda daha fazla
Ted cerrahi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

KİS acilleri

A
Kırık (özle açık)
Çıkık
Defisit
Kompartman send
Rabdomiyoliz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kırık nedir

A

Kemiğin çeşitli zorlamalar sonucu anatomik bütünlüğünün bozulması + alttaki kemik hasarı ile oluşan yumuşak doku yaralanmasıdır

17
Q

Kırık belirtileri

A
Genel Travma belirtileri
Ağrı
Hassasiyet
Ödem
Ekimoz-Hematom
Fonksiyon kaybı
Asıl kırık belirtileri
Deformite (kısalık-angülasyon-rotasyon-translokasyon)
Anormal hareket
Krepitasyon (çıtçıt sesi)
Palpasyon bulguları
18
Q

Açık kırık nedir

A

Kırık hematomunun dış ortamla temasına yol açan kırıklardır (Kİ den sızan kan herhangi bir cilt yerinden ağızlaşınca veya kemiğin direkt deriyi delmesi)

En fazla açık kırık tibiada görülür

19
Q

Açık kırık tedavi prensipleri

A
Öncelikle yumuşak doku tedavi edilir
Yıkama
Debridman
Parenteral AB (1.kuşak SS+aminoglikozit(g-)+anaerob en fazla etkiyen S.aureustur bu nednele 1.SS verilir kirlilik derecesinde göre diğerleri de eklenebilir )
Tetanoz
20
Q

Çıkık nedir

A

Her zaman eklem çıkığı şeklinde adlandırılır humerus çıkığı vs denmez
Kemik eklem bütünlüğü bozulmuş eklem yüzleri kavuşmuyor birbirine
En sık Anteroinferiora çıkar omuz!!!

21
Q

Omuz çıkığı belirtileri ve tedavisi

A

10/10 ağrı
Sulcus işareti

Mutlaka sabitle omuz askısı yerine oturt tecrübemiz varsa yoksa sabitle ve başka merkeze yönlendir

22
Q

Defisit muayenesi

A

Dolaşım
kapiller dolşaım içi tırnak yatağına bastır 1-2sn içinde pembeleşmiyorsa sıkıntı
Nabzı alamıyorsa soğukluk solukluk varsa arteriyel problem düşün

23
Q

Radius başı çıkığında etkilenen sinir

A

Post interosseoz sinir

24
Q

Fibula başı çıkığında etkilenen sinir

A

Peroneal sinir

25
Q

Kalça çıkığında etkilenen sinir

A

Siyatik

26
Q

Humerus gövde kırıklarında etkilenen yapı

A

N.radialis ve arter?

27
Q

Humerus distali kırıklarında etkilenen yapı

A

N.ulnaris(medial epikondil)

N.medianus(lateral epikondil)

28
Q

Omuz çıkığında etkilenen sinir

A

N.axillaris

29
Q

Kompartman Sendromu nedir

A

Facia dokuları içinde kas iskelet damar sinir birlikte seyrediyor bu faica travma ezilme sıkışma sonucu ödemlenirse kompartman sendromu gelişir facianın çevresindeki dokular yeterince esneyemediği için

30
Q

Kompartman sendormu etiyoloji

A
Kapalı kırık (bandaj)
Dar alçı ve bandajlar
Kırık traksiyonu
Ekstremite ezilmesi
Yılan ısırığı
İlaç enjeksiyonu
31
Q

Kompartman sendromu bulguları

A
6P
Pallor
Pulselessness
Pain
Paralizi
Parestezi
Pressure

ted acil faciatomi

32
Q

Suprakondiller humerus kırığı etiyoloji

A

Çocukta dirsek yaralamalarında ortaya çıkar basketçi break dansçı