Omurga travmaları Flashcards
Omurga travmalı hastaya ek yaralanmalar neler olabilir
İntraabdominal (KC dalak) en sık
Pulmoner
Komşu omurga kırıkları
Alt ekstremite,pelvis kırıkları (izole asetabulum kırıkları)
Omurga yaralanmaları nedenleri
Yüksek enerjili tafik kazaları
yüksekten düşme aksiyel kompresiyon (yukardan ve aşağıdan baskılama ve flexion (>3m , kişini boyundan en az 2 katı yüksekten düşmesi)
düşme(patolojik kırık özle ostoporoz by olan hastada osteoporoz omurga met ac prostat meme tiroid corpus bölümüne ve torakal bölgeye metastaz olur buradaki kırıkların en sık nednei metastazdır bruvella ve tbc ın omurgaya yansıması pott hastalığı ufak bir travma hatta öksürme hapşırma ile omurgada kırıklar meydana gelebilir patolojik kırığın en önemli sebebi post menapozal osteoporozdur)
Kuvvetli hapşırma sonrası sırtta ağrıda omurga kırığıa kla gelmeli
Omurga travmasına yaklaşım
Sert zemine yatırmak oynamadan travma tahtasına alınması servikl collar takılması (kitap/kütük gibi hareket ettir hasta yan tarafa çevrilir)
Acilde ise A+C BCDE Bulbokavernöz karın cildi refleks duyusal ve kuvvet muayeneleri GKS
Omurga muayenesi
Yana çevrilince inspeksiyonda pek bir şey göremem
Palpasyon (en önemlisi) herhangi bir bölgede hissedilen hassasiyet vertebral kolumnda önemli
Spinal şok gelişmişsse bulbokavernöz refleks ve rektl tonus kaybolur
Omurga travmasında görüntüleme
Hepsinde CXR çek AP ve lateral tüm omurga
BT görülmeli sonra (ne tip bir kırık)
Sonrasında ilgili bölgenin MR( ligamanları gösterir)
bu 3 ünü isteriz sırasıyla
Lateral grafide neler görmeyi beklersin
Omurga corpusunda yükseklik kaybı
3lü çizgilerin paralelliğinin bozulması
omurganın orta arka aksının bozulması
spinöz processlerin simetrisinin bozulması
Kırıklar
beraberinde üstte ve altta komşu kırıklar taramalıyız KC dalak yaralanmasına dikkat
BT de ön corpusu etkilemiş orta ve arka kompartmana ilerlemiş MS e bası yapıyor. Hangi tip kırık? Bu hastada nörolojik defisit bekler misin?
Burst kırığı
kırık tipini belirlemek tedavi aciliyetini ve yöntemi belirler
Olabilir de olmayabilir de nörolojik defisit ancak sinir dokulara bası var kuvvet kaybı ortaya çıkabilir dikkatli ol
Omurlik yaralanmaları en sık hangi yaşlarda görülür ve en sık ölüm nedeni ilk 1 yıl içinde?
21-30y en sık
Sepsis
Omurilik yaralanmaları en sık nerede görülür
Servikal
Omurilik yaralanmalarında duyu muayene
Duyu muayenesi:
0 anestezik
1 bozulmuş
2 N
Omurilik yaralanmalarında motor muayene
Motor muayene: 5 tam dirence karşı ekstremite hareketli 4 dirence karşı ekstremite hareketli 3 yer çekimine karşı hareket var 2 yer çekimine karşı hareket yok ekstremite hareketi var 1 palpe edilen görülen kontraksiyon 0 güç yok (paralizi)
tekrarlayan nörolojik muayene önemli değişebilir hastanın durumu
Omurilik yaralanması dereceleri
tam yaralanma M0 D0
Tam olmayan yaralanma M0 D1
tam olmayan yaralanma M3/5 D 1/2
N M5 D2
Yüksekten düşmeye bağlı kırıklar en sık nerede görülür
Torakolomber bileşke T12-L1
15-29y
E
Medüller kanal T1-10 arası en dardır nörolojik defisit en sık burada görülür
Denis sınıflaması
- bölge(ön) corpus (ön 2/3) ant long ligament
- bölge(orta) 1/3 post corpus post long ligament annulus fibrosus
- bölge (arka) orta kolonun arkası
1.bölgedeki kırıklara ne ad verilir? Kliniği nasıldır?
Kompresyon kırığı
Stabil kırıktır
Yükseklik kaybı corpusta
1+2 bölgede kırık var ne ad verilir klinik nasıl olur?
Burst kırığı
İnstabil burst kırığı (nörolojik defisit / post ligaman kopmuşsa) acil ameliyata alınır
Stabil değildir (post ligaman kopmuşsa)
Yükseklik kaybı>%40
MS in içinde kemik fragmanları var
Nörolojik defisit beklerim nörolojik defisit olmak zorunda değil ama sonradan da çıkabilir
Kısmi sinir harabiyeti olabilir tekrar duyu kazanabilir
1+2+3 kırıklarına ne ad verilir
Emniyet kemeri (Chance) kırıkları Emniyet kemeri üzerine aşırı flexion Tam nörolojik defisit vardır D0 M0 bu bölgenin altında İnstabildir tamamen kopma olduğu için iyileşmez
Kırıklı çıkıkta da 1+2+3 etkilenebilir kötü prognoz
1+2 yi ilgilendiren kırıklarda nörolojik defisit beklerim
- bölgede kırıklara ne ad verilir klinik nasıl olur
Palpasyonu çok ağırlı
Nöorlojik defisit yok
Arka taraftan darbe almıştır
Minör kırıklar
Transvers çıkıntı kırığı İzole faset kırığı Spinöz çıkıntı kırığı Pars interartikülaris kırığı Stabil kırıklardır hepsi
SCIWORA nedir
Spinal Cord Injury Without Radiologic Abnormality
özle 8y altı çocukta
nörolojik defisit var
Omurgada kırık yükseklik kaybı yok BT CXR N o nednele ancak MS içinde yırtık var travmaya bağlı ik 24sa içinde MRG da da çıkmıyor
(multisistem travmalı hasta mutlaka 24sa acilde gözlenmeli)
İlk 8 saattinde omurga yaralanmasının gelen bir hastada acilde hangi tedavileri uygularsın
Metilprednizolon (30mg/kg bolus-5,4mg/kg/sa infüzyon 24 sa boyunca) ödemi geri çevirme ve sinir dokusunu rahatlatmak
Vagal etkiyi azaltmak için iv Atropin (0.4mg)
Multisistem travmalı hastada hipovolemik şok ile nörolojik şok ayrımı nasıl yapılır
Nörolojik şokta hipotansiyon bradikardi olur
Hipovolemik şokta hipotansiyon taşikardi olur
