Zapalenia błony naczyniowej Flashcards

1
Q

Zapalenia błony naczyniowej jako przyczyna ślepoty

A

Jedna z najczęstszych przyczyn ślepoty na świecie (10-20%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Klasyfikacja anatomiczna zapaleń błony naczyniowej

A

Zap. przedniego odcinka błony naczyniowej:
-Tęczówka
-Przednia część ciała rzęskowego
(czyli jak jest mowa o zap. przedniego odc. błony naczyniowej to mówimy o zap. tęczówki)

Zap. części pośredniej bł.nacz.:
-Tylny odcinek, płaska część ciała rzęskowego

Zapalenie naczyniówki =tylny odcinek bł.nacz.

Zap. całej bł.nacz. = panuveitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Klasyfikacja etiologiczna zapaleń błony naczyniowej

A

75% - nieinfekcyjne ZBN

25% - pozostałe ZBN (infekcyjne; zespoły “maskujące” - charakter neo i nieneo; pourazowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nieinfekcyjne ZBN - jakie 2 grupy:

A

Towarzyszące chorobom układowym:

  • zesztywniające zap. stawów kręgosłupa
  • MIZS
  • łuszczycowe zap. stawów
  • CU, Leśniowski-Crohn
  • sarkoidoza

Dotyczące tylko narządu wzroku:

  • specyficzne, ściśle określone jednostki chorobowe (np. choroidopatia pełzająca)
  • niespecyficzne = endogenne, samoistne, idiopatyczne (nie da się ich wyodrębnić w żadne specyficzne jednostki chorobowe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Klasyfikacja kliniczna zapalenia błony naczyniowej

A

Ostre
Przewlekłe
Nawracające (najczęściej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zapalenie przedniego odcinka bł. naczyniowej klinicznie dzielimy na postaci: (2)

A

Ostre:

  • głębokie, okołorąbkowe przekrwienie gałki ocznej
  • zrosty tylne (między tęczówką a soczewką -> zniekształcenie źrenicy)

Przewlekłe:

  • gałka oczna nie zadrażniona
  • zrosty tylne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ostre zapalenie przedniego odcinka bł.nacz(=zap. tęczówki) - objawy

A

Ból oka, światłowstręt, niewyraźne widzenie, obniżona ostrość wzroku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ostre zapalenie przedniego odcinka bł. nacz. - jedno ze schorzeń w z. czerwonego oka - objawy

A

(-Czerwone oko obejmuje też zapalenie rogówki, twardówki, nadtwardówki, spojówki i ostry atak jaskry)

  • Charakteryzuje się rzęskowym (głębokim) zadrażnieniem gałki ocznej, głównie okołorąbkowo
  • Odczyn zapalny w przedniej komorze: wysięk, komórki zapalne, ropostek (hypopyon) (duża liczba komórek sedymentuje ku najniżej położonym częściom przedniej komory oka - ropostek to menisk ropy w przedniej komorze oka)
  • Osady rogówkowe - gromadzenie się komórek zapalnych na śródbłonku rogówki
  • Zlepy tylne (między tęczówką a soczewką) -> zdeformowanie źrenicy -> nieregularna, wąska, słabo reagująca na światło
  • ciecz wodnista jest mętna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Rzęskowe (głębokie) zadrażnienie gałki ocznej - 3 postacie przekrwienia gałki ocznej

A

Zadrażnienie/przekrwienie powierzchowne (spojówkowe) - dotyczy załamków (górnego i dolnego) gałki ocznej, bo jest zlokalizowane w pobliżu równika gałki ocznej

Zadrażnienie rzęskowe (zapalenie nadtwardówki, zapalenie twardówki, zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej=tęczówki)

Zadrażnienie mieszane (choroby zapalne rogówki, zapalenie wnętrza gałki ocznej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Osady rogówkowe w badaniu szczelinowym - co to, jak wygląda, jaki kolor i kiedy

A

=depozyty komórek zapalnych, które osiadły na śródbłonku rogówki

  • Zazwyczaj w kształcie trójkąta ze szczytem skierowanym ku górze rogówki
  • Zazwyczaj największe osady są w dolnych częściach rogówki
  • W górnej części trójkąta gromadzą się drobne, mniejsze osady

Kolor osadów:
Czynne zapalenie wewnątrzgałkowe (zapalenie tęczówki) - jasne, kremowe osady

Wygasanie/brak aktywności zapalenia wewnątrzgałkowego - ciemniejsze, ubarwione, silnie wysycone barwnikiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zrosty tęczówkowo-soczewkowe po podaniu mydriatyku (np 1% r-r tropikamidu)

A

Świeże zmiany - częściowe poszerzenie źrenicy, w mscach braku adhezji źrenica staje się szeroka, w mscach adhezji źrenica się nie poszerza -> przyjmuje nieregularny kształt = liść koniczyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zrosty tęczówkowo-soczewkowe - czym można je rozerwać?

A
mieszanina neosynefryny (fenylefryna i tropikamid) - krople do worka spojówkowego
->rozerwanie zlepów tylnych -> regularna, okrągła źrenica, na powierzchni soczewki widoczne resztki włóknika którymi tęczówka była sklejona z powierzchnią soczewki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Przewlekłe zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej - objawy:

A

Objawy podobne jak w postaci ostej, ALE:

  • na powierzchni tęczówki mogą tworzyć się guzki zapalne (które nigdy nie wystąpią w ostrym zap. przedniego odc. bł. nacz.)
  • mogą być przy brzegu źrenicznym/na powierzchni tęczówki
  • mogą być pojedyncze/mnogie, pokrywające całą powierzchnię tęczówki

-b. często brak dolegliwości bólowych, a gałka oczna jest “blada”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Czy nieregularność źrenicy w zrostach tylnych ma wpływ na funkcję oka?

A

nie ma istotnego wpływu na funkcję narządu wzroku, chyba że zrost okrężny, obejmujący 360 stopni obwodu źrenicy -> brak prawidłowego krążenia cieczy wodnistej -> jaskra wtórna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

MIZS - kiedy kontrole okulistyczne?

A

Początek systemowy (ch. Stilla) - nie wymaga badania okulistycznego

Początek wielostawowy - co 9 mcy

Początek wielostawowy + ANA - co 6 mcy

Początek z zajęciem niewielu stawów - co 4 mce

Początek z zajęciem niewielu stawów + ANA - co 3 mce

Przy niepokojących objawach okulistycznych częstość badań kontrolnych uzależniona jest od objawów klinicznych i reakcji dziecka na leczenie
ANA = p/c przeciwjądrowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

MIZS - objawy oczne

A

Główny objaw to przewlekłe zapalenie przedniego odcinka bł.nacz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

MIZS - początek systemowy = ch.Stilla - kiedy kontrola okulistyczna

A

Nie wymaga kontroli okulistycznej

Zapalenie bł.nacz nie wyst. u pacjentów z układowym początkiem choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

MIZS - początek wielostawowy - kiedy kontrola okulistyczna, jakie objawy

A

Co 9 mcy (+ ANA - co 6 mcy)
Zapalenie bł.nacz jest rzadko spotykane u dzieci z postacią wielostawową - ryzyko zapalenia przedniego odcinka bł.nacz. wynosi 5%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

MIZS - początek z zajęciem niewielu stawów - kiedy kontrola okulistyczna, jakie objawy

A

Największe ryzyko zap.bł.nacz jest w MIZS z początkiem z zajęciem niewielu stawów,
Gdy obecność ANA i HLA-DR5+ -częstość ZBN w tej grupie pacjentów wynosi 20%

Początek z zajęciem niewielu stawów - co 4mce badanie okulistyczne
+ANA lub HLA-DR5(+) - co 3 mce pod warunkiem, że w interwałach między badaniami dziecko nie manifestuje niepokojących objawów okulistycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Najistotniejszy test w diagnostyce różnicowej zapalenia przedniego odcinka bł.naczyniowej:

A
HLA B27:
dodatni:
*z objawami systemowymi:
   -ZZSK
   -Łuszczycowe zap. stawów
   -ch. Crohna
   -CU
   -z. Reitera
*bez objawów systemowych

ujemny:

  • MIZS
  • sarkoidoza
  • gruźlica
  • kiła
  • Herpes simplex, Herpes zoster (herpetyczne zapalenia tęczówki)

Gdy stwierdzimy HLA B27+ i nawracające zapalenia tęczówki (raz w jednym, raz w drugim oku) -> regularne kontrole okulistyczne i reumatologiczne

Zap. przedniego odc. bł.nacz. może wyprzedzać nawet wiele lat poważną chorobę systemową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

W każdym przypadku zap. przedniego odcinka bł. nacz. wykluczyć

A

heterochromię Fuchs’a - to jedyna postać zap. przedniego odc. bł.nacz. niewymagająca leczenia p/zapalnego

  • przewlekłe, nieziarninujące zapalenie o podstępnym początku
  • typowo dotyczy jednego oka (bardzo rzadko obustronnie), pojawia się najczęściej u młodych dorosłych (ale może też w dzieciństwie)
  • 4% wszystkich zap.bł.nacz.
  • często źle rozpoznawany
  • heterochromia nie zawsze obecna, trudno ją wykryć przy brązowych oczach
  • zwykle oko zajęte jest jaśniejsze i z szerszą źrenicą (wynik rozlanego zaniku miąższu tęczówki) - ale w Davida Bowiego oko z heterochromią Fuchsa miało ciemniejszą tęczówkę c:
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Objawy heterochromii Fuchsa w lampie szczelinowej

A
  • Drobne, rozsiane osady na CAŁEJ powierzchni śródbłonka rogówki (w przeciwieństwie do innych postaci zapaleń tęczówki, w których osady rogówkowe przyjmują kształt trójkąta szczytem skierowanego ku górze)
  • Rozlany zanik tęczówki (występuje w heterochromii Fuchs’a, ale nie w innych postaciach zapalenia tęczówki)
  • W heterochromii Fuchsa brak tworzenia się zlepów tylnych -> źrenica nigdy nie przyjmuje nieregularnego kształtu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Uszkodzenie wzroku u pacjentów z zap.bł.nacz jest wynikiem:

A

przewlekłego procesu zapalnego i rozwojem powikłań, np:

  • zaćma
  • keratopatia taśmowata
  • zaniki tęczówki (sektorowe/rozlane)
  • neuropatia jaskrowa (przez zapalenie trabeculum prowadzące do wzrostu IOP)
  • cystowaty obrzęk plamki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Keratopatia taśmowata:

A

=zwyrodnienie taśmowate

  • częste powikłanie głównie przewlekłych zap. tęczówki
  • odkładanie soli wapniowych w przedniej części warstwy Bowmana
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Cystowaty obrzęk plamki - objawy
Powikłanie zapalenia błony naczyniowej - Odczyn zapalny w centralnej części siatkówki - Zniesienie zagłębienia (dołeczka) - Pogorszenie widzenia centralnego - Mroczek w centralnym polu widzenia - Pogorszenie ostrości wzroku ocenianej przy użyciu tablic Snellena - Metamorfopsje
26
Zapalenie cz. pośredniej bł.naczyniowej
=idiopatyczne, przewlekłe zapalenie części płaskiej ciała rzęskowego (oprócz niego obejmuje też obwodową część siatkówki z naczyniami siatkówki i leżącą pod obwodową cz. siatkówki naczyniówkę) - typowo dotyczy dzieci i młodych dorosłych - 8% zapaleń błony naczyniowej - głównie obustronnie, ale zmiany o charakterze asymetrycznym
27
Zapalenie cz. pośredniej bł.naczyniowej - objawy
Bad. oftalmoskopowe przeprowadzamy z uciskiem obwodowej cz. siatkówki ze wzgl. na obwodową lokalizację zmian -Wysięki zawieszone w ciele szklistym = "kule śnieżne" lub "kłębki waty" -Wysięki wzdłuż pars plana = "zaspa śnieżna" (to najważniejszy objaw pars planitis - szarożółtawe blaszki zajmujące dolną cz. pars plana, widoczne tylko w oftalmoskopii pośredniej z wgłobieniem twardówki; w zaawansowanych zmianach blaszka może wydłużać się ku tyłowi i zajmować obwodową cz. siatkówki)
28
Zapalenie cz. pośredniej bł.naczyniowej - towarzyszące choroby ogólne:
Sarkoidoza SM - u 10-15% pacjentów z zapaleniem cz. pośredniej bł.nacz rozwija się SM (główna immunogenetyczna predyspozycja DLA-DR15) Toksokaroza Ch. z Lyme (borelioza)
29
Przebieg i rokowanie zapalenia cz. pośredniej bł.naczyniowej
U niektórych pacjentów pojedynczy, samoograniczający się, kilkumiesięczny epizod U większości pacjentów przewlekłe, tlące się, kilkuletnie zapalenie z wieloma podostrymi zaostrzeniami i niepełnymi remisjami Rokowanie dobre
30
Powikłania zapalenia cz. pośredniej bł.naczyniowej:
Torbielowaty obrzęk plamki (jest najczęstszą przyczyną upośledzenia widzenia w zapaleniu cz. pośredniej bł. naczyniowej) Rozwój błony nasiatkówkowej w plamce (też uszkadza widzenie centralne) Zaćma Trakcyjne odwarstw. siatkówki (w zaawansowanych przypadkach, przez kurczenie się tkanki włóknisto-naczyniowej przy części pośredniej ciała rzęskowego - to może powodować też krwotok do komory ciała szklistego) Błony cyklityczne (przez masywne proliferacje unaczynionego wysięku na torebce tylnej soczewki) Trakcja przez błonę na ciele rzęskowym -> odwarstwienie ciała rzęskowego -> zmniejszenie wydzielania cieczy wodnistej -> hipotonia -> zanik gałki ocznej
31
Zapalenie tylnego odc. błony naczyniowej - objawy + od czego zależą:
Zależą od lokalizacji ognisk zapalnych - zmiany zapalne w ciele szklistym (przymglenie ciała szklistego) i męty w ciele szklistym (zagęszczenia ciała szklistego) - Ogniska zapalenia naczyniówkowo-siatkówkowego (pojedyncze/mnogie; rozsiane w całym dnie/zlokalizowane w jednym miejscu dna oka) - Ogniska zapalne blisko tylnego bieguna, obejmujące tarczę n. II, plamkę i duże pnie naczyniowe mogą powodować istotne pogorszenie ostrości wzroku - Ogniska zapalenia chorioretinalnego zlokalizowane na obwodzie/w równiku mogą być klinicznie nieme - Zapalenie naczyń siatkówki (Częściej zapalenie okołożylne (periphlebitis)) - Obrzęk zapalny tarczy n.II - Cystowaty obrzęk plamki
32
Męty w polu widzenia mogą być pierwszym objawem:
zapalenia wewnątrzgałkowego
33
Jednym z częstszych powikłań zapalenia bł. naczyniowej jest torbielowaty obrzęk plamki:
Diagnostyka - angiografia fluoresceinowa: kontrast gromadzi się w cystach -> hiperfluorescencja o kształcie płatków kwiatów OCT - cysty wypełnione płynem Test Amslera - metamorfopsje (krzywienie linii testu), w zaawansowanym torbielowatym obrzęku plamki pojawia się mroczek centralny
34
Zmiany zapalne w ciele szklistym w oftalmoskopii:
Całe ciało szkliste może być przymglone przez wysięk komory ciała szklistego Zagęszczenia w ciele szklistym –męty zapalne –kulki/masywne męty w części obwodowej dna oka/nad tylnym biegunem uniemożliwiając ocenę struktur dna oka/tuż za soczewką (w tej lokalizacji mętów można ocenić występujące w nich komórki zapalne) dno oka "za mgłą" Oceniać w USG (różnicowanie z wylewem krwi do komory ciała szklistego w ciężkiej, krwotocznej, wysiękowej postaci AMD czy z guzem wewnątrzgałkowym)
35
Ogniska zapalenia chorioretinalnego w dnie oka:
Czynne: Jasne, kremowe ogniska mnogie/pojedyncze, w dowolnej części dna oka (w lokalizacji plamkowej szybko powodują pogorszenie widzenia, w lokalizacji obwodowej bezobjawowo) Nieaktywne: silnie pigmentowane, z ostrymi, mocno wysztancowanymi granicami - tutaj już nie trzeba leczenia p/zapalnego
36
Zapalenie naczyń siatkówki w zapaleniu tylnego odcinka bł.nacz.:
Najczęściej okołożylne zapalenie (periphlebitis) Może prowadzić do niedrożności naczyń siatkówki Pochewki okołonaczyniowe w dnie oka (/kremowo-białe mufki wzdłuż naczynia) - patognomoniczne dla zapaleń okołonaczyniowych
37
Etiologia zapaleń tylnego odcinka bł.nacz:
Autoimmunologiczne - 75%: izolowane / zwz. z chorobami systemowymi (sarkoidoza, ch. reumatyczne, kolagenozy) 25%: reszta: - zapalenia związane z z. maskującymi neo/nieneo - pourazowe - zap. infekcyjne: * Bakteryjne (gruźlica, kiła) * Wirusowe (HSV, VZV, CMV, różyczka) * Grzybicze (Candida albicans, Histoplasma capsulatum, Cryptococcus) * Pasożytnicze (Toxoplasma gondii, Toxocara canis, Pneumocystis carinii)
38
Toksoplazmoza oczna:
Główna przyczyna zapaleń siatkówki u osób z prawidłowym układem immunologicznym Większość przypadków spowodowana reaktywacją infekcji prenatalnej, ale toksoplazmozowe zapalenie siatkówki nabyte po urodzeniu może występować częściej niż podają statystyki
39
Toksoplazmoza oczna nabyta:
W dnie oka: intensywne przymglenie ciała szklistego, a czynne ognisko zapalenia chorioretinalnego przypomina "reflektor świecący we mgle"
40
Nawrotowa postać toksoplazmozy:
-między 10 a 35 r.ż. Pęknięcie cysty -> uwolnienie tachyzoitów do normalnych komórek siatkówki -> zakażenie Blizny, w których obrębie rozwijają się nawroty, mogą być miejscem zakażenia wrodzonego (częściej) /dawnego nabytego (rzadziej) Aktywne zapalenie siatkówki jest głównie związane z ziarninującym/nieziarninującym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej (więc zawsze w zap. przedniego odc. błony naczyniowej badamy dno oka) Obok starych, wyleczonych, nieaktywnych ognisk bliznowatych wypełnionych pigmentem widać świeże, aktywne, kremowe ogniska zapalenia w przebiegu zakażenia T. gondii
41
AIDS - objawy oczne
Mogą być pierwszą manifestacją choroby | Powikłania oczne pojawiają się u 75% chorych, w fazie objawowego zakażenia
42
Najczęstsze zmiany w narządzie wzroku w AIDS:
1. Retinopatia w przebiegu AIDS ("kłębki waty") 2. CMV retinitis 3. Mięsak Kaposiego powiek lub rogówki
43
Retinopatia w AIDS
Retinopatia drobnych naczyń siatkówki, zwykle bezobjawowa i samoograniczająca się W dnie oka ogniska kłębków waty, którym mogą towarzyszyć krwotoki śródsiatkówkowe, mikrotętniaki i cechy zapalenia naczyń siatkówki
44
CMV zapalenie siatkówki w AIDS - objawy
- najczęstsze zapalenie siatkówki u pacjentów z AIDS (a czasem jest pierwszym objawem) - Terapia antyretrowirusowa znacznie ograniczyła częstość CMV zapalenia siatkówki u pacjentów z AIDS - występuje zwykle, gdy liczba limf. CD4 <50/ul - może też być po przeszczepach, w białaczce -Powolne zapalenie siatkówki, często rozpoczynające się obwodowo i postępujące ku części centralnej dna oka LUB -Piorunujące zapalenie siatkówki z niepowstrzymanym (jak paląca się trawa) zapaleniem wzdłuż naczyń, może objąć tarczę n. II; nieleczone w kilka tygodni-miesięcy prowadzi do ślepoty (przez rozległe zmiany siatkówki, odwarstwienie siatkówki, rozległy zanik tarczy n. II)
45
CMV zapalenie siatkówki - leczenie
Gancyklowir ogólnie/doszklistkowo, też foskarnet i cydofowir Skuteczność leczenia: 95%, ale możliwy nawrót do 2 tygodni przy zaniechaniu leczenia
46
Mięsak Kaposiego w AIDS:
Guz wolno rosnący, o niskim stopniu złośliwości U dorosłych pojawia się jako podrażnienie/bezbolesne przebarwienie Płaska, jasnoczerwona zmiana, głównie w dolnym załamku worka spojówkowego (możliwe pomylenie z przewlekłym wylewem podspojówkowym)
47
AIDS - zakażenia oportunistyczne (zap. siatkówki, naczyniówki) - jakie?
Mogą być powodowane przez 2-3 patogeny jednocześnie - problemy diagnostycze Wirusowe: CMV, HSV, VZV Pierwotniakowe: Pneumocystis carinii, Toxoplasma gondii Grzybicze: Cryptococcus, Candida, Histoplasmosis Bakteryjne: Mycobacterium tbc, atypowe prątki
48
Toksokaroza oczna - objawy
Zapalenie błony naczyniowej | Leukokoria w zaawansowanych postaciach
49
Toksokaroza - postacie kliniczne:
1. Wędrująca larwa trzewna - ok.2r.ż., objawy ogólne, bez zmian okulistycznych 2. Oczna postać - brak objawów narządowych, zajęcie narządu wzroku - różnicować z siatkówczakiem bo LEUKOKORIA; różny obraz tej postaci: Może przypominać przewlekłe zapalenie wnętrza gałki ocznej lub przyjąć postać ziarniniaka (częściej): -ziarniniak tylnego bieguna (małe dzieci, 2-9r.ż.) -ziarniniak obwodowy (u młodych dorosłych)
50
Diagnostyka toksokarozy ocznej:
Serologiczne: ELISA test z użyciem nierozcieńczonej surowicy, przy wątpliwych wynikach zrób ELISA z płynów wewnątrzgałkowych (ciecz wodnista, ciało szkliste)
51
Leczenie toksokarozy ocznej:
Leczenie systemowe: Albendazol, tiabendazol, mebendazol Sterydy Leczenie uzupełniające - krioterapia/laserokoagulacja ziarniniaka
52
Toksokaroza - źródło zakażenia:
Spożycie ziemi/pokarmu zanieczyszczonych jajami z psich odchodów W jelicie człowieka rozwijają się larwy -> one penetrują do ściany jelita i wędrują do narządów (wątroba, płuca, skóra, mózg, oczy) Larwy giną i rozpadają się -> reakcja zapalna i ziarninowanie
53
Ziarniniak - charakterystyczny objaw toksokarozy ocznej:
Tylnego bieguna oka - jednostronny okrągły, żółto-biały, lity ziarniniak o średnicy 1-2 tarcz n.II, w okolicy plamkowej lub tarczy n.II Obwodowy - obniżenie ostrości wzroku przez pociąganie plamki/odwarstwienie siatkówki, biały, półkolisty ziarniniak w równiku/jednym z przednich kwadrantów dna oka w części obwodowej, ziarniniakowi często towarzyszą pasma szklistkowe rozciągające się do tylnej części dna oka, sięgające nierzadko do okolicy tarczy n. II, błony proliferacyjne i pasma łącznotkankowe obkurczając się, przeciągają tarczę n. II i wyprostowują naczynia
54
Zapalenie całej błony naczyniowej = panuveitis - zapalenie współczulne błony naczyniowej
=ophthalmia simpatica -obustronne ziarninujące zapalenie całej błony naczyniowej; ciężkie zapalenie autoimmunologiczne Może być indukowane urazem perforującym oka (przypadkowym/jatrogennym np w witrektomii, trabekulektomii) Opóźniona reakcja immunologiczna nadwrażliwości na antygeny naczyniówki -> uszkodzenie oka towarzyszącego Rozwija się w okresie od 5 dni do 50 lat po urazie
55
Panuveitis współczulne - objawy
Światłowstręt, zapalenie ziarninujące tęczówki z tworzeniem tylnych zrostów i wtórną jaskrą, zapalenie guzkowe tylnego odcinka naczyniówki, któremu może towarzyszyć wysiękowe odwarstwienie siatkówki Pierwsze objawy z oka towarzyszącego - problemy z czytaniem, pisaniem, pracą wzrokową do bliży (przez uszkodzenie mięśnia rzęskowego i porażenie akomodacji)
56
Zmiany w dnie oka charakterystyczne dla panuveitis
Rozsiane guzki Dahlen Fuchsa (też są w zapaleniu naczyniówki w sarkoidocie)
57
Leczenie współczulnego panuveitis:
P/zapalne i immunosupresja całe życie, bo ciężki charakter zapalenia wewnątrzgałkowego i wysokie ryzyko utraty wzroku
58
Panuveitis w sarkoidozie
Ciężka postać zapalenia naczyń siatkówki, które w dnie oka przypominają kapiącą świecę -patognomoniczny objaw dla ZBN w przebiegu sarkoidozy Możliwe zobliterowanie naczyń siatkówkowych, co może prowadzić do niedrożności naczyń
59
Endogenne odogniskowe zapalenia błony naczyniowej - definicja, gdzie te ogniska
Najczęściej bakteryjne, Związane z występowaniem utajonych ognisk zakażenia Definicja –zlokalizowane, przewlekłe zmiany patologiczne, które przy osłabieniu odporności organizmu mogą spowodować poważne choroby systemowe 90% ognisk w obrębie głowy 80% związanych z zębami, tkankami przyzębia i migdałkami
60
Endogenne odogniskowe zapalenia błony naczyniowej - patogeneza
- Krwiopochodny rozsiew mikroorganizmów, toksyn i mediatorów zapalenia z ogniska pierwotnego do błony naczyniowej - Przedostanie się czynników zapalnych przez unerwienie gałki ocznej; udział n.V - Reakcja antygen-p/c
61
Co w dnie oka świadczy o dużej zjadliwości patogenu w endogennym odogniskowym zapaleniu bł.nacz?
duża komponenta krwotoczna
62
Endogenne odogniskowe zapalenia błony naczyniowej - objawy
Menisk ropy w przedniej komorze oka Wysięki zapalne, przymglenie tęczówki i źrenicy w przedniej komorze oka W tylnym odc. gałki ocznej kremowo-żółte ogniska zapalne i możliwe komponenty krwotoczne
63
Narządy (nie tylko głowy), w których mogą lokalizować się ogniska zapalne powodujące zapalenie bł.naczyniowej:
``` Płuca (zapalenie, ropnie) ZUM bakteryjne ZOMR Ropnie wątroby Zap. wsierdzia Zap. migdałków Zap. zatok Stany zapalne j. ustnej (zęby) ```
64
Postępowanie w endogennym odogniskowym zapaleniu błony naczyniowej
Iniekcje antybio okołogałkowe, doszklistkowe Systemowa antybiotykoterapia Znalezienie i wyleczenie pierwotnego ogniska zapalnego (w 25-30% nie udaje się go znaleźć) (żeby zmniejszyć lokalny odczyn zapalny można też pars plana witrektomia - usunięcie zawartości gałki ocznej, bo tworzy się z niej ropień i komora ciała szklistego wypełnia się ropą)
65
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - 1 linia:
1 linia: KORTYKOSTERYDY (krople, iniekcje okołogałkowe, doszklistkowe, implanty, systemowe) - implanty biodegradowalne /niebiodegradowalne w komorze ciała szklistego - w ciężkich przypadkach, z ch. systemową, z obustronnym zap.bł.nacz oka - systemowo GKS
66
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - 1 linia: skutki uboczne:
Skutki uboczne: - ogólne: zah. wzrostu u dzieci, osteoporoza, aseptyczna martwica głowy kości udowej, miopatia, NT, reaktywacja zakażenia np gruźliczego - miejscowe: zaćma, jaskra
67
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz
1 linia: kortykosterydy 2 linia: leki immunosupresyjne i immunomodulujące 3 linia: terapia biologiczna Leczenie uzupełniające: laseroterapia, krioterapia, chirurgia, iniekcje anty-VEGF
68
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - 2 linia
2 linia: Leki immunosupresyjne i immunomodulujące (systemowo, doszklistkowo) -wskazania: brak skuteczności GKS, poważne działania uboczne przewlekłego stosowania GKS, konieczność leczenia wysokimi dawkami GKS by kontrolować proces wewnątrzgałkowy
69
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - 2 linia: skutki uboczne
Rozwój chorób nowotworowych, podarność na zakażenia, nefrotoksycnzość, hepatotoksyczność, mielotoksyczność
70
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - 3 linia
3 linia: Terapia biologiczna | -adalimumab to jedyny lek biologiczny zarejestrowany do leczenia idiopatycznych, nieinfekcyjnych zap.bł.nacz.
71
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - 3 linia: skutki uboczne:
Inf. wirusowe, grzybicze, reaktywacja gruźlicy, zaostrzenie objawów SM, niewyd. krążenia, wzrost zachorowania na ch. nowotworową (chłoniak, białaczka
72
Algorytm leczenia nieinfekcyjnych zap.bł.nacz - leczenie uzupełniające
w zależności od patologii towarzyszącej zapaleniu bł.nacz/rozwijającej się jako powikłanie zapalenia wewnątrzgałkowego Anty VEGF we wtórnej neowaskularyzacji naczyniówkowej –powikłanie przewlekłego ZBN
73
Adalimumab
-monoklonalne p/c przeciw TNF-alfa, zarejestrowane w IDIOPATYCZNYM zap.bł.nacz (a nie infekcyjnym!!) Wskazanie do stosowania u dorosłych: -zap. cz. pośredniej błony naczyniowej -zap. tylnego odc. bł.nacz. -zap. całej bł.nacz. w przypadku: -niewystarczającej odpowiedzi na kortykosterydy -gdy istnieje konieczność zmniejszenia dawki kortykosterydów, a redukcja dawki powoduje zaostrzenie lub nawrót zap.bł.nacz.
74
Zap. błony naczyniowej może być pierwszym objawem:
choroby systemowej
75
W ilu % zapaleń bł.nacz. nie udaje się znaleźć czynnika etiologicznego?
75%