Nowotwory Flashcards

1
Q

Łagodne nowotwory powiek: (10)

A
  • torbiele gruczołu Molla, Zeisa, łojowego
  • brodawczak kolczystokomórkowy
  • rogowacenie łojotokowe
  • rogowacenie słoneczne
  • rogowiak kolczystokomórkowy
  • róg skórny
  • naczyniak ziarninujący
  • znamiona (barwnikowe, które mogą być amelanotyczne!!)
  • naczyniaki włośniczkowe (głównie “znamię truskawkowe”)
  • plama “czerwone wino
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Torbiele gruczołów powiek (czy często złośliwieją i czy usuwać) (Łagodne nowotwory powiek)

A
  • Rzadko złośliwieją
  • teoretycznie nie wymagają interwencji, ale mogą powodować zaburzenia funkcjonalne (np. niedomykalność szpary powiekowej)
  • no i ze wzgl. kosmetycznych usuwamy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Brodawczak kolczystokomórkowy - cechy, leczenie (Łagodne nowotwory powiek)

A
  • może być uszypułowany
  • ma własne unaczynienie
  • wstępnie przymrozić/usunąć chirurgicznie
  • spowodowane infekcją HPV
  • istnieje ryzyko rozsiania miejscowego przy usuwaniu jak się rozkruszy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Stany przedrakowe w obrębie powiek: (Łagodne nowotwory powiek)

A

rogowacenie słoneczne i łojotokowe - należy je obserwować

rogowiak kolczystokomórkowy (keratoacanthoma) - wygląda jak rak podstawnokomórkowy, ale wał nie przypomina pereł; tak czy siak usuwać i słać na histpat bo ciężko odróżnić

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ziarniniak ropotwórczy (Łagodne nowotwory powiek)

A

b. obficie unaczyniony, krwawi, uszypułowany - usuwać

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Róg skórny (cornu cutaneum) (Łagodne nowotwory powiek)

A

usunięcie głębokich tkanek bo tak nacieka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Naczyniak włośniczkowy - “znamię truskawkowe” (Łagodne nowotwory powiek)

A
  • pojawia się u małych dzieci, rośnie do 2 r.ż. i potem ulega inwolucji
  • powieka ciężko się unosi
  • najpierw leczenie propranololem - jak brak efektu to rozważyć chirurgię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Plama typu “czerwone wino” (Łagodne nowotwory powiek)

A
  • zmiany w z. Sturge’‘a-Webera
  • rozpoznawane już u małych dzieci
  • zaburzenia ukrwienia spojówkowe, nadtwardówkowe(żyły), w oczodole
  • zaburzenia ukrwienia (większy opór w żyłach nadtwardówkowych) -> podwyższone IOP
  • w dnie oka może być rozlany naczyniak naczyniówki (może odwarstwić siatkówkę lub spowodować wtórną jaskrę)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Naczyniak ziarninujący (Łagodne nowotwory powiek)

A

-na podłożu przewlekłego zapalenia, czasami wystaje spomiędzy powiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czy znamiona barwnikowe mogą zezłośliwieć?

A

tak (do czerniaka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Złośliwe nowotwory powiek:(4)

A

Basalioma (rak podstawnokomórkowy) >90% złośliwych powiek
Rak kolczystokomórkowy
Rak gruczołu łojowego Meiboma
Czerniak (melanoma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Basalioma = rak podstawnokomórkowy - lokalizacje (Złośliwe nowotwory powiek)

A

Dolna powieka - 70%

Kąt przyśrodkowy - 15% (najgorsza lokalizacja, bo nacieka oczodół, szczególnie przy niecałkowitym usunięciu)

Górna powieka - 10%

Kąt boczny - 5%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Basalioma = rak podstawnokomórkowy - postępowanie (Złośliwe nowotwory powiek)

A
  • usuwać chirurgicznie z marginesem 2-3mm (z śródoperacyjną oceną marginesów np. techniką Mosa lub po prostu histpat)
  • zamknięcie ubytku, rekonstrukcja powieki jak jesteśmy pewni czystych marginesów
  • trzeba odtworzyć wszystkie struktury anatomicznę (np tarczkę - pobieramy pasek tarczki z górnej powieki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rak kolczystokomórkowy (Złośliwe nowotwory powiek)

A

częściej w górnej powiece, leczony chirurgicznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Rak gruczołu łojowego Meiboma (Złośliwe nowotwory powiek)

A
  • początkowo wygląda jak gradówka, więc weryfikować w histpat
  • nacieka miejscowo i przerzutuje limfą podobnie jak rak kolczystokomórkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czerniak (Złośliwe nowotwory powiek)

A
  • Najbardziej złośliwy ze złośliwych neo powiek

- przerzutuje krwią

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Basalioma = rak podstawnokomórkowy - wygląd (Złośliwe nowotwory powiek)

A

Typ guzkowy - w środku guzka owrzodzenie, brzegi guzka =konglomerat perełek, twardy naciek, wyraźne granice

Typ wrzodziejący - niewyraźny naciek ale palpacyjnie wyczuwalny wał zgrubienia otaczający owrzodzenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rak kolczystokomórkowy - wygląd (Złośliwe nowotwory powiek)

A

Typ guzkowy

Typ wrzodziejący

(wrzodziejąca (guzek ma twarde, wałowate brzegi – bez perłowatego wyglądu – i głębokie owrzodzenie) oraz postać brodawkująca (zmiany na powierzchni są przerośnięte))

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Rak gruczoły Meiboma (Złośliwe nowotwory powiek) - wygląd

A

Guzkowy lub naciekający

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czerniak (Złośliwe nowotwory powiek) - wygląd

A

Może pojawiać się na bazie:

  • znamienia
  • plamy soczewicowatej (lentigo maligna)

Wygląd guzkowy lub szerzący się powierzchownie + pamiętać że może być amelanotyczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Mięsak Kaposiego (Złośliwe nowotwory powiek)

A
  • w immunosupresji (AIDS, po przeszczepach)

- przypomina wybroczynę (tylko że się nie wchłania a rośnie dalej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Rak z komórek Merkla (Złośliwe nowotwory powiek)

A
  • bardzo rzadki
  • napięty, twardy, lity, intensywnie unaczyniony guz naciekający całą strukturę powieki
  • powieka nie może się unieść
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Łagodne guzy spojówki (4)

A

Znamiona (często przyrąbkowo, ale też spojówka gałkowa/ w załamkach/ w okolicy mięska łzowego)
Brodawczak (uszypułowany lub płaski, przypomina galaretę)
Skórzak (choristoma) =odpryskowiaki
Skórzako-tłuszczak (dermolipoma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Guzy potencjalnie złośliwe (pre-malignant) spojówki (2)

A

Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ)

Pierwotna nabyta melanoza (PAM)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Złośliwe guzy spojówki (4)

A

Melanoma

Rak płaskokomórkowy

Mięsak Kaposiego (przypomina wielką wybroczynę)

Chłoniak (lymphoma) (różowe wałeczki w załamkach)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ) - jaka konsekwencja, co nacieka, chirurgia

A
  • konsekwencja: rak płaskonabłonkowy z nabłonka rogówki
  • tendencja do naciekania twardówki i rogówki (jak rak płaskonabłonkowy)
  • twardo związana z podłożem
  • wycinać z dużymi marginesami (3-4mm+ fragment twardówki + warstwa rogówki)
  • trudno się preparuje, więc pomocne są przymoczki z alkoholem absolutnym, co ułatwia odpreparowanie i zabezpiecza przed rozsiewem
  • bardzo krwawi przy preparowaniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ) - terapia neoadjuwantowa

A
  • uzupełniająca, po chirurgii, do wyboru 3:
  • Miejscowa chemioterapia (mitomycyna C)
  • Mscowa immunoterapia (IFN alfa 2B)
  • aplikator rutenowy (brachyterapia) - pod warunkiem że zmiana dotyczy spojówki gałkowej, bo brak możliwości płytkiego napromieniowania załamków/spojówki powiekowej

mitomycyna C bardziej uszkadza, IFN alfa 2B bardziej przyjazny, równa skuteczność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ) - leczenie w dwóch słowach

A

Chirurgia i potem terapia neoadiuwantowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Pierwotna nabyta melanoza (PAM)

A
  • duże ryzyko czerniaka
  • wygląda jak takie kripi brudne oko
  • pobrać materiał ze wszystkich bardziej ubarwionych/guzkowatych miejsc
  • głównie zmiany rozlane więc niemożliwe jednoczasowe usunięcie
  • histpat decyduje czy leczenie czy obserwacja (w zal. czy są komórki czerniaka)
  • czasami towarzyszy melanoza skóry
  • oczno-skórna melanoza - znamię Ota
  • przy melanozie twardówki częściej czerniak naczyniówki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Czerniak spojówki (złośliwe guzy spojówki) - etiologia, przerzutowanie

A
  • w 25% przerzutuje
  • tendencja do przerzutowania do węzłów
  • w 50-75% przypadków rozwija się z PAM
  • w 20% rozwija się z znamion
  • 5-10% de novo

-może być ograniczony, rozlany lub naciekający oczodół

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Chłoniak (złośliwe guzy spojówki)

A
  • głównie MALT
  • dopiero po usunięciu wiadomo czy ograniczony tylko do spojówki czy nie
  • konsultacja hematologiczna - bad. obrazowe pod kątem chłoniaka systemowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Skórzako-tłuszczak (dermolipoma) - łagodne neo spojówek

A

mięciutkie, żółtawe, nie trzeba usuwać

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Skórzak (choristoma) =odpryskowiaki - łagodne neo spojówek

A

twardy guzek twardo związany z podłożem, czasami po usunięciu zostawia przymglenie twardówki/rogówki, wycinać chirurgicznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Pierwotne guzy wewnątrzgałkowe u dorosłych głównie w:

A

błonie naczyniowej (ona ma dużo melanocytów btw)

też złośliwe nowotwory u dorosłych dot. głównie naczyniówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Pierwotne guzy wewnątrzgałkowe:

A

Znamiona błony naczyniowej (jagodówki)

Czerniak bł. nacz. (jagodówki) - tęczówki, ciała rzędkowego, naczyniówki

Naczyniaki naczyniówki - ograniczony, rozlany

Guzy siatkówki i n.II

Guzy nabłonka barwnikowego siatkówki (gł. łagodne przerosty)

36
Q

Naczyniaki naczyniówki - głównie u kogo, jakie typy

A

Ujawniają się głównie u młodych dorosłych pogorszeniem widzenia, bo zlokalizowane są głównie w tylnym biegunie – blisko tarczy n. II, blisko centralnej siatkówki

Rozlane np. w zespole Sturge’a-Webera rozpoznawane już u małych dzieci i leczenie głównie brachyterapią
Ograniczone u dorosłych leczone dopiero gdy są objawowe, bo każde leczenie pogarsza funkcję

37
Q

Leczenie naczyniaków naczyniówki

A

Gdy jest objawowy

  1. terapia fotodynamiczna PDT– fotouczulacz iv, laser diodowy -> uczynnienie barwnika
    Zalety: zaoszczędzenie sąsiednich struktur, najłagodniejsze leczenie
  2. przezźreniczna termoterapia TTT - Laser diodowy -> Podgrzanie tkanki
  3. brachyterapia
    Przy naczyniakach: brachyterapia do 5 mm Ruten-106
38
Q

Guzy siatkówki i n.II - w zal. od wieku:

A

Dzieci –siatkówczak

  • Agresywny nowotwór
  • Zagrożenie życia
  • Dwustronny głównie w dziedzicznym siatkówczaku
  • Głównie liczne guzy w jednym oku –niekoniecznie pojawiają się synchronicznie
  • Leczenie zależy od umiejscowienia i wielkości guza
  • Leczenie miejscowe po 2-3 cyklach chemioterapii systemowej (chemioredukcji)

Dorośli –zmiany siatkówkowe są łagodne

39
Q

Rozpoznawanie guzów wewnątrzgałkowych - jakie 3 podstawowe badania?

A

Lampa szczelinowa + wziernikowanie + USG wysokiej rozdzielczości /częstotliwości (ultrabiomikroskopia, 35-50 MHz) przedni odcinek, 10-20 MHz tylny odcinek

Te 3 ww. badania wystarczą do rozpoznania i diagnostyki różnicowej w > 95% przypadków

40
Q

Diafonoskopia:

A

dla znalezienia podstawy guza np. przy naszyciu aplikatora na powierzchnię twardówki/znaczników tantalowych przy przygotowaniu do terapii protonowej

41
Q

SS OCT:

A

(swept source OCT) = deep range imaging -głębszy zasięg niż zwykła OCT:

  • Pokonanie bariery nabłonka barwnikowego i zajrzenie w naczyniówkę
  • Ocena zmian w tylnym biegunie
  • Przydatna w zmianach < 2 mm, bo przy tak małych zmianach USG tylnego odcinka nie ma dobrej rozdzielczości
  • Różnicowanie znamion a czerniaków
  • Wykazanie struktury kostniaka
  • Diagnostyka różnicowa guzów przerzutowych, czerniaków, naczyniaków, kostniaków
  • Wystarcza do rozpoznania i diagnostyki różnicowej w 99% przypadków
42
Q

Kiedy możemy podejrzawać AMD?

A

zmiana m. naczyniówką a siatkówką, w tylnym biegunie, w plamce

43
Q

Angiografia fluoresceinowa w guzach wewnątrzgałkowych

A

Widać, czy zmiana ma wysoką, czy niską reflektywność:
Kostniak jest przeźroczysty
Chorioid jest przeźroczysty, widać strukturę kości lameralną, gąbczastą
Naczyniak –inne guzy powodują zatarcie struktury naczyń, a w naczyniaku prawidłowe są choriokapilary, powiększone naczynia naczyniówki

44
Q

Autofluorescencja

A

Pokazuje lipofuscynę, ubytki nabłonka barwnikowego

45
Q

Fotografia barwna, angiografia, autofluorescencja

A

służą do dokumentowania, mało przydatna rola wdiagnostyce

46
Q

CT i MR w guzach wewnątrzgałkowych?

A

Nieprzydatne (rozdzielczość za słaba!!I

MR przydatny w zmianach zagałkowych, głównie gdy nacieki zewnątrzgałkowe przekraczają 4mm grubości (USG nie sięga)

47
Q

Biopsja w guzach wewnątrzgałkowych?

A

trudne pobranie, rozsiew przy czerniaku, więc wykonaj tuż przed naszyciem aplikatora

Do oceny ryzyka przerzutów czerniaka błony naczyniowej

48
Q

Czerniaki - hetero czy homogenne?

A

są heterogenne –większość typ mieszany –komórki wrzecionowate (mniej agresywne) i nabłonkowate (bardziej agresywne?) w jednym guzie
Typ mieszany –guzy funkcjonujące obok siebie, z czasem szybciej rosnąca komponenta nabłonkowata przeważa

49
Q

Chromosomy w guzach wewnątrzgałkowych

A

Zaburzenia ch. 6, 8, monosomia 3 w guzie - złe rokowanie

50
Q

Wspólne objawy w zniamieniu tęczówki i czerniaku tęczówki:

A

Mogą przeciągać brzeg źreniczny i powodować wywinięcie listka barwnikowego nabłonka barwnikowego

51
Q

Co widać w czerniaku bezbarwnikowym tęczówki?

A

Jego unaczynienie

52
Q

Z czym różnicujemy czerniaka tęczówki?

A

Znamię

Mięśniak gładkokomórkowy (leiomyoma - b.rzadko)

Gruczolak nabłonka barwnikowego - transformuje do gruczolakoraka

Czerniak ciała rzęskowego - nacieka tęczówkę i naczyniówkę

Guz przerzutowy

Pierwotna torbiel

53
Q

Najgorsza lokalizacja dla rokowania czerniaka? + 4 objawy

A

Ciało rzęskowe - schowany za tęczówką, rośnie nierozpoznawany bardzo długo, dzięki perforatom w twardówce większa szansa tworzenia nacieków zewnątrzgałkowych, kontakt z naczyniami

  • Przemieszczenie tęczówki do przodu,
  • Po mydriatykach nieregularność źrenicy
  • Ucisk na soczewkę -> astygmatyzm, zaćma (sektorowa - zaćmiony kwadrant w miejscu ucisku guza)
  • Poszerzone naczynia twardówkowe (mogą być pomylone z zapaleniem nadtwardówki - ale w czerniaku naczynia nie są bolesne!!)
54
Q

Różnicowanie znamienia i czerniaka tęczówki - co wskazuje na złośliwy charakter zmiany?

A
Udokumentowany postępujący wzrost
Zajęcie dolnej połowy tęczówki
Obfite unaczynienie
Ograniczone zaćmienie soczewki
Jaskra wtórna
55
Q

Leczenie czerniaka tęczówki i ciała rzęskowego

A
  1. Iridektomia, irydocyklektomia(cz. tęczówki i ciała rzęskowego) - małe lub średnie guzy
  2. Wyłuszczenie gałki ocznej (enukleacja) - duże guzy
  3. Radioterapia - wybrane przypadki (częściej niż enukleacja, nawet przy bardzo dużych guzach, szczególnie gdy są płaskie, o dużej podstawie)
56
Q

Różnicowanie typowe a podejrzane znamię barwnikowe naczyniówki (tylny odc.)

A

Typowe: płaskie, małe i druzy na powierzchni (Druzy (zmiany zwyrodnieniowe siatkówki) świadczą, że zmiana utrzymuje się długo, a więc nie rośnie)

Podejrzane, bo większa podstawa, lokalizacja przytarczowa i pomarańczowy barwnik –lipofuscyna –wskaźnik transformacji

Grubość

57
Q

Jakie są dwa najbardziej alarmujące wskaźniki w znamieniu barwnikowym naczyniówki?

A

Rzadka struktura (niska gęstość) guza w USG i lipofuscyna – podejrzane znamię

58
Q

Grubość zmiany barwnikowej naczyniówki a jej charakter:

A
Grubość:
 > 2 mm -zawsze leczenie
 < 2 mm:
czynniki ryzyka powiększenia małej zmiany:
To Find Small Ocular Melanoma:
Tumor thickness > 2 mm
Fluid (subretinal) –obecność płynu
Symptoms –objawy pogorszenia funkcji
Orange pigment -lipofuscyna
Margin touching optic disc or close to the macula –zmiana w pobliżu tarczy n. II, w tylnym biegunie, przyplamkowo
59
Q

Czerniak naczyniówki - czynniki ryzyka, częstość, obraz kliniczny

A

Najczęstszy pierwotny guz wewnątrzgałkowy

Czynn. ryzyka: obciążenia genetyczne (z. znamion dysplastycznych)
melanoza oczna
jasne tęczówki

Obraz kliniczny: wielkość, umiejscowienie, kształt, ubarwienie

Przy przerwaniu błony Brucha staje się grzybiasty

Duży guz odwarstwia siatkówkę

60
Q

Różnicowanie czerniaka naczyniówki (tylny odc.)

A

Odwarstwienie naczyniówki

Ziarniniak

Krwiawienia podsiatkówkowe

Guz przerzutowy

Duże znamię barwnikowe

Ograniczony naczyniak

61
Q

Czerniak naczyniówki a guz przerzutowy:

A

Guz przerzutowy:

  • Nieregularna reflektywność
  • Płaski, rozlany
  • Czasami wieloczłonowy
62
Q

Czerniak naczyniówki a ziarniniak:

A

Ziarniniak:

  • zapalny
  • USG - pogrubienie kontur
63
Q

Czerniak naczyniówki a odwarstwienie naczyniówki:

A

Odwarstwienie naczyniówki:

  • Też przez niskie IOP
  • Naczyniówka o niezmienionej strukturze
  • Naczyniówka podminowana płynem
  • Czasami okrężne
  • USG odpowie na pytanie czy czerniak, czy tylko odwarstwienie naczyniówki –pokaże tylko przestrzeń płynową za uniesioną naczyniówką, a nie guza
64
Q

Czerniak naczyniówki a krwawienia podsiatkówkowe:

A

Krwiawienia podsiatkówkowe:
-obraz guza
-ciemny kolor przy wchłaniającej się krwi, ALE rosnące czerniaki też mogą powodować krwawienia, więc krew nie jest elementem różnicującym
-USG –niehomogenna struktura, nieregularna reflektywność
–struktury wysokoreflektywne (łącznotkankowe) wymieszane ze strukturami płynowymi
(Czerniaki są rzadkie, więc mają niską reflektywność)

65
Q

Histologiczna klasyfikacja czerniaków jagodówki

A

Najczęściej: 45% guz mieszany (cz. nabłonkowa rośnie niezależnie od cz. wrzecionowatej)

45% wrzecionowatokomórkowy

5% nabłonkowaty - niskozróżnicowany

5% martwiczy - unaczynienie nie nadąża za szybko rosnącym guzem

66
Q

Przerzuty w czeniaku bł. naczyniowej

A

Rozpoznanie najczęściej w stadium przerzutowym

Przerzuty odległe u >50% osób - do wątroby(90%0, płuc, mózgu i innych

Badać wątrobę co roku przy czerniaku

67
Q

Co pogarsza rokowanie w czerniaku bł. naczyniowej:

A
Histologiczny typ (nabłonkowaty)
Nacieki zapalne
Zaburzenia chromosonalne w guzie (monosomia ch.3)
Rozrost zewnątrzgałkowy
Umiejscowienie w ciele rzęskowym
Duże rozmiary Guza
Wiek >65lat
68
Q

Guzy przerzutowe w oku - jaki najczęściej, gdzie najczęśćiej

A

Najczęściej z raka sutka - w wywiadzie najczęściej już po jakimś leczeniu (u mężczyzn z raka oskrzela - tutaj nie ma historii onkologicznej)

Najczęstszy guz wewnątrzgałkowy u dorosłych (pojawia się głównie w terminalnym okresie choroby) (0,1%-0,4% przypadków)

Przerzut głównie do naczyniówki -90%, a tęczówka tylko 10%
Przerzuty głównie do naczyniówki, bo 20 tętnic rzęskowych tylnych krótkich (wchodzą do wnętrza gałki ocznej w tylnym odcinku wokół tarczy n. II), które zaopatrują naczyniówkę

Przerzuty głównie są mnogie
W 25% przerzuty obuoczne

69
Q

Kostniak naczyniówki - w OCT, co mogą niszczyć

A

Struktura widoczna w OCT bo jest przejrzysty
Między siatkówką a kostniakiem przestrzeń płynowa w OCT
Kostniaki ewoluują i produkują błony noewaskularyzacyjne (Avastin –anty VEGF doszklistkowo), uszkadzają siatkówkę np. przez zniszczenie naczyniówki –zewnętrzne warstwy siatkówki tracą odżywienie

70
Q

Znamię olbrzymiokomórkowe - gdzie głównie występuje

A

głównie występuje na obrzeżach tarczy n. II

71
Q

Metody leczenia nowotworów wewnątrzgałkowych

A

Radioterapia
Leczenie chirurgiczne(zarezerwowane dla guzów u dorosłych): wycięcie, enukleacja, egzenteracja
Fototerapia (TTT)

Leczenie skojarzone
Leczenie paliatywne

72
Q

Radioterapia w nowotworach wewnątrzgałkowych

A

Brachyterapia:

  • Ruten (beta) - grubość guza <5mm
  • Jod (gamma) - >5mm

Terapia protonową wiązką

73
Q

Leczenie chirurgiczne nowotworów wewnątrzgałkowych - wycinanie

A

Wycięcie –czerniaki
Retinoblastoma nie wycinamy! Napromienianie po wcześniejszej chemioredukcji

Wycięcie czerniaka przeztwardówkowo–obwodowe guzy okolicy równika i przed równikiem (pod płatem twardówki wytacza się guz i wycina)
Wycięcie czerniaka podczas pars plana witrektomii –endoresekcja
Pod płatem twardówki –egzoresekcja

W tylnym biegunie zlokalizowany guz podczas pars plana witrektomii –endoresekcja

74
Q

Leczenie chirurgiczne nowotworów wewnątrzgałkowych - enukleacja - wskazania

A

Brak możliwości zachowania gałki ocznej ze względu na duże rozmiary guza
Liczne wznowy
Naciekanie n. II

75
Q

Leczenie chirurgiczne nowotworów wewnątrzgałkowych - egzenteracja - co to

A

–wypatroszenie oczodołu z/bez powiek zależnie od lokalizacji guza
Obecnie praktycznie nie stosowane
Zastąpiona poszerzoną enukleacją

76
Q

TTT = przezźreniczna termoterapia - zastosowanie:

A

Retinoblastoma:
Guzy małe, w tylnym biegunie –też laserokoagulacja
*(Decyzja o miejscowym leczeniu podejmowana dopiero po 2 cyklach chemioredukcji;
Chemioredukcja zabezpiecza przed uogólnionym rozsiewem siatkówczaka, trilateral retinoblastoma, powoduje obkurczenie się guzów wewnątrzgałkowych)
Guzy małe, obwodowo –krioterapia

Dorośli:
Ograniczony naczyniak naczyniówki – terapia fotodynamiczna/termoterapia
Guzy przerzutowe –TTT
Czerniak -uzupełnienie brachyterapii (metoda kanapki, fototerapia skojarzona z radioterapią - w guzy przy tarczy n.II)

77
Q

Brachyterapia w nowotworach wewnątrzgałkowych:

A

Założenie płytki -> napromieniowanie guza od podstawy (przez twardówkę) -> nieobjęcie części przytarczowej ze względu na osłonki n. II, które uniemożliwiają wsunięcie płytki bezpośrednio pod guza - wtedy stosujemy metodę kanapki (brachy+TTT)

78
Q

Radioterapia - czym się to robi?

A

Brachyterapia:
60Co - efektywne, ale promieniowanie rozproszone - zagrożenie dla personelu
106Ru - do 5-6mm; nie do grubych guzów
125I

Zewnętrzne źródło EBRT

Nałądowane cząstki pochodzenia cyklotronowego:

  • protony (czerniak naczyniówki - małe guzy w pobliżu struktur krytycznych; też naczyniaki naczyniówki)
  • jony He
79
Q

Dawka na szczyt guza w brachyterapii:

A

80-100 Gy

80
Q

Co w USG guza po brachyterapii:

A

Wzrost nieregularności i reflektywności wewnętrznej
Zmniejszenie wymiarów guza (nie zawsze)
Zanik unaczynienia wewnętrznego

Wystarczy żeby nie rósł dalej i okluzja naczyniowa

81
Q

Jak w dnie oka wygląda wznowa po napromienianiu?

A

Jasna tkanka rosnąca na powierzchni płaskiej ciemnej blizny

82
Q

Powikłania po radioterapii guzów wewnątrzgałkowych:

A

Narastają w czasie:
Po kilku mcach-latach pojawia się retinopatia i neuropatia popromienna - leczymy doszklistkowymi iniekcjami anty VEGF i/lub GKS, ewentualnie uzupełnienie laserokoagulacją
Jaskra, zaćma,

83
Q

Powikłania po chirurgii guzów wewnątrzgałkowych:

A

Krwawienia, odwarstwienie siatkówki, hipotonia

84
Q

Powikłania po TTT=termoterapii guzów wewnątrzgałkowych:

A

Krwawienia, wysokie ryzyko wznowy (więc to terapia uzupełniająca)

85
Q

W jakich neo damy kobalt radioaktywny?

A

Spojówkowy melanoma
Rak płaskonabłonkowy
Napromienianie spojówki załaków i powiekowej

86
Q

Jakie szanse przeżycia po różnych leczeniach nowotworów?

A

Takie same szanse przeżycia po protonach, enukleacji, brachyterapii

87
Q

Co jest większym zabiegiem: naczycie płytek do brachyterapii czy znaczników tantalowych do terapii protonowej?

A

Znaczników tantalowych +trzeba czekać aż się wygoją, a brachyterapię od razu naszywasz i działa….