Nowotwory Flashcards
Łagodne nowotwory powiek: (10)
- torbiele gruczołu Molla, Zeisa, łojowego
- brodawczak kolczystokomórkowy
- rogowacenie łojotokowe
- rogowacenie słoneczne
- rogowiak kolczystokomórkowy
- róg skórny
- naczyniak ziarninujący
- znamiona (barwnikowe, które mogą być amelanotyczne!!)
- naczyniaki włośniczkowe (głównie “znamię truskawkowe”)
- plama “czerwone wino
Torbiele gruczołów powiek (czy często złośliwieją i czy usuwać) (Łagodne nowotwory powiek)
- Rzadko złośliwieją
- teoretycznie nie wymagają interwencji, ale mogą powodować zaburzenia funkcjonalne (np. niedomykalność szpary powiekowej)
- no i ze wzgl. kosmetycznych usuwamy
Brodawczak kolczystokomórkowy - cechy, leczenie (Łagodne nowotwory powiek)
- może być uszypułowany
- ma własne unaczynienie
- wstępnie przymrozić/usunąć chirurgicznie
- spowodowane infekcją HPV
- istnieje ryzyko rozsiania miejscowego przy usuwaniu jak się rozkruszy
Stany przedrakowe w obrębie powiek: (Łagodne nowotwory powiek)
rogowacenie słoneczne i łojotokowe - należy je obserwować
rogowiak kolczystokomórkowy (keratoacanthoma) - wygląda jak rak podstawnokomórkowy, ale wał nie przypomina pereł; tak czy siak usuwać i słać na histpat bo ciężko odróżnić
Ziarniniak ropotwórczy (Łagodne nowotwory powiek)
b. obficie unaczyniony, krwawi, uszypułowany - usuwać
Róg skórny (cornu cutaneum) (Łagodne nowotwory powiek)
usunięcie głębokich tkanek bo tak nacieka
Naczyniak włośniczkowy - “znamię truskawkowe” (Łagodne nowotwory powiek)
- pojawia się u małych dzieci, rośnie do 2 r.ż. i potem ulega inwolucji
- powieka ciężko się unosi
- najpierw leczenie propranololem - jak brak efektu to rozważyć chirurgię
Plama typu “czerwone wino” (Łagodne nowotwory powiek)
- zmiany w z. Sturge’‘a-Webera
- rozpoznawane już u małych dzieci
- zaburzenia ukrwienia spojówkowe, nadtwardówkowe(żyły), w oczodole
- zaburzenia ukrwienia (większy opór w żyłach nadtwardówkowych) -> podwyższone IOP
- w dnie oka może być rozlany naczyniak naczyniówki (może odwarstwić siatkówkę lub spowodować wtórną jaskrę)
Naczyniak ziarninujący (Łagodne nowotwory powiek)
-na podłożu przewlekłego zapalenia, czasami wystaje spomiędzy powiek
Czy znamiona barwnikowe mogą zezłośliwieć?
tak (do czerniaka)
Złośliwe nowotwory powiek:(4)
Basalioma (rak podstawnokomórkowy) >90% złośliwych powiek
Rak kolczystokomórkowy
Rak gruczołu łojowego Meiboma
Czerniak (melanoma)
Basalioma = rak podstawnokomórkowy - lokalizacje (Złośliwe nowotwory powiek)
Dolna powieka - 70%
Kąt przyśrodkowy - 15% (najgorsza lokalizacja, bo nacieka oczodół, szczególnie przy niecałkowitym usunięciu)
Górna powieka - 10%
Kąt boczny - 5%
Basalioma = rak podstawnokomórkowy - postępowanie (Złośliwe nowotwory powiek)
- usuwać chirurgicznie z marginesem 2-3mm (z śródoperacyjną oceną marginesów np. techniką Mosa lub po prostu histpat)
- zamknięcie ubytku, rekonstrukcja powieki jak jesteśmy pewni czystych marginesów
- trzeba odtworzyć wszystkie struktury anatomicznę (np tarczkę - pobieramy pasek tarczki z górnej powieki)
Rak kolczystokomórkowy (Złośliwe nowotwory powiek)
częściej w górnej powiece, leczony chirurgicznie
Rak gruczołu łojowego Meiboma (Złośliwe nowotwory powiek)
- początkowo wygląda jak gradówka, więc weryfikować w histpat
- nacieka miejscowo i przerzutuje limfą podobnie jak rak kolczystokomórkowy
Czerniak (Złośliwe nowotwory powiek)
- Najbardziej złośliwy ze złośliwych neo powiek
- przerzutuje krwią
Basalioma = rak podstawnokomórkowy - wygląd (Złośliwe nowotwory powiek)
Typ guzkowy - w środku guzka owrzodzenie, brzegi guzka =konglomerat perełek, twardy naciek, wyraźne granice
Typ wrzodziejący - niewyraźny naciek ale palpacyjnie wyczuwalny wał zgrubienia otaczający owrzodzenie
Rak kolczystokomórkowy - wygląd (Złośliwe nowotwory powiek)
Typ guzkowy
Typ wrzodziejący
(wrzodziejąca (guzek ma twarde, wałowate brzegi – bez perłowatego wyglądu – i głębokie owrzodzenie) oraz postać brodawkująca (zmiany na powierzchni są przerośnięte))
Rak gruczoły Meiboma (Złośliwe nowotwory powiek) - wygląd
Guzkowy lub naciekający
Czerniak (Złośliwe nowotwory powiek) - wygląd
Może pojawiać się na bazie:
- znamienia
- plamy soczewicowatej (lentigo maligna)
Wygląd guzkowy lub szerzący się powierzchownie + pamiętać że może być amelanotyczny
Mięsak Kaposiego (Złośliwe nowotwory powiek)
- w immunosupresji (AIDS, po przeszczepach)
- przypomina wybroczynę (tylko że się nie wchłania a rośnie dalej)
Rak z komórek Merkla (Złośliwe nowotwory powiek)
- bardzo rzadki
- napięty, twardy, lity, intensywnie unaczyniony guz naciekający całą strukturę powieki
- powieka nie może się unieść
Łagodne guzy spojówki (4)
Znamiona (często przyrąbkowo, ale też spojówka gałkowa/ w załamkach/ w okolicy mięska łzowego)
Brodawczak (uszypułowany lub płaski, przypomina galaretę)
Skórzak (choristoma) =odpryskowiaki
Skórzako-tłuszczak (dermolipoma)
Guzy potencjalnie złośliwe (pre-malignant) spojówki (2)
Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ)
Pierwotna nabyta melanoza (PAM)
Złośliwe guzy spojówki (4)
Melanoma
Rak płaskokomórkowy
Mięsak Kaposiego (przypomina wielką wybroczynę)
Chłoniak (lymphoma) (różowe wałeczki w załamkach)
Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ) - jaka konsekwencja, co nacieka, chirurgia
- konsekwencja: rak płaskonabłonkowy z nabłonka rogówki
- tendencja do naciekania twardówki i rogówki (jak rak płaskonabłonkowy)
- twardo związana z podłożem
- wycinać z dużymi marginesami (3-4mm+ fragment twardówki + warstwa rogówki)
- trudno się preparuje, więc pomocne są przymoczki z alkoholem absolutnym, co ułatwia odpreparowanie i zabezpiecza przed rozsiewem
- bardzo krwawi przy preparowaniu
Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ) - terapia neoadjuwantowa
- uzupełniająca, po chirurgii, do wyboru 3:
- Miejscowa chemioterapia (mitomycyna C)
- Mscowa immunoterapia (IFN alfa 2B)
- aplikator rutenowy (brachyterapia) - pod warunkiem że zmiana dotyczy spojówki gałkowej, bo brak możliwości płytkiego napromieniowania załamków/spojówki powiekowej
mitomycyna C bardziej uszkadza, IFN alfa 2B bardziej przyjazny, równa skuteczność
Wewnątrznabłonkowa neoplazja (carcinoma in situ) - leczenie w dwóch słowach
Chirurgia i potem terapia neoadiuwantowa
Pierwotna nabyta melanoza (PAM)
- duże ryzyko czerniaka
- wygląda jak takie kripi brudne oko
- pobrać materiał ze wszystkich bardziej ubarwionych/guzkowatych miejsc
- głównie zmiany rozlane więc niemożliwe jednoczasowe usunięcie
- histpat decyduje czy leczenie czy obserwacja (w zal. czy są komórki czerniaka)
- czasami towarzyszy melanoza skóry
- oczno-skórna melanoza - znamię Ota
- przy melanozie twardówki częściej czerniak naczyniówki
Czerniak spojówki (złośliwe guzy spojówki) - etiologia, przerzutowanie
- w 25% przerzutuje
- tendencja do przerzutowania do węzłów
- w 50-75% przypadków rozwija się z PAM
- w 20% rozwija się z znamion
- 5-10% de novo
-może być ograniczony, rozlany lub naciekający oczodół
Chłoniak (złośliwe guzy spojówki)
- głównie MALT
- dopiero po usunięciu wiadomo czy ograniczony tylko do spojówki czy nie
- konsultacja hematologiczna - bad. obrazowe pod kątem chłoniaka systemowego
Skórzako-tłuszczak (dermolipoma) - łagodne neo spojówek
mięciutkie, żółtawe, nie trzeba usuwać
Skórzak (choristoma) =odpryskowiaki - łagodne neo spojówek
twardy guzek twardo związany z podłożem, czasami po usunięciu zostawia przymglenie twardówki/rogówki, wycinać chirurgicznie
Pierwotne guzy wewnątrzgałkowe u dorosłych głównie w:
błonie naczyniowej (ona ma dużo melanocytów btw)
też złośliwe nowotwory u dorosłych dot. głównie naczyniówki