Zaburzenia wyższych czynności nerwowych

Question 1

Afazja

Answer 1

– nabyte zaburzenie sprawności języka spowodowane uszkodzeniem OUN
– nie mylić z dyzartrią (zaburzenia aparatu mowy, artykulacji)

Question 2

afazja Broki

Answer 2

(ruchowa)
– pacjent nie mówi lub używa tylko pojedynczych słów albo sylab
– chory zdaje sobie sprawę z własnej niesprawności, co powoduje u niego zdenerwowanie
– ośrodek Broki znajduje się w płacie czołowym (zakręt dolny)

Question 3

afazja Wernickego

Answer 3

(czuciowa)
– mowa jest płynna, ale bez sensu, częste są parafazje i neologizmy
– pacjent nie rozumie mowy innych
– ośrodek Wernickego znajduje się w płacie skroniowym (zakręt górny)

Question 4

afazja globalna

Answer 4

– pacjent ma problemy zarówno z mówieniem, jak i rozumieniem mowy
– upośledzone są wszystkie funkcje językowe
– najczęstsza przyczyna: rozległe uszkodzenie półkuli dominującej w zakresie unaczynienia tętnicy
środkowej mózgu

Question 5

afazja przewodzeniowa

Answer 5

– typowo zaburzone jest powtarzanie, zachowane jest rozumienie mowy
– najczęściej występuje jako zejście afazji Wernickego
– uszkodzenie dotyczy pęczka łukowatego

Question 6

afazja transkorowa

Answer 6

– ruchowa => podobna do afazji Broki, ale zachowane jest powtarzanie słów
miejsce uszkodzenia: TMA
– czuciowa => podobna do afazji Broki, ale zachowane jest powtarzanie słów (bez ich rozumienia)
miejsce uszkodzenia: TSA

Question 7

afazja amnestyczna

Answer 7

– problem ze znajdowaniem właściwych słów przy nazywaniu przedmiotów
– rozumienie jest zachowane

Question 8

afazja podkorowa

Answer 8

– początkowo mutyzm, potem afazja ruchowa z parafazjami, zaburzeniami nazywania
– przy uszkodzeniach wzgórza lub jąder podkorowych półkuli dominującej

Question 9

Agrafia

Answer 9

– nabyte zaburzenia zdolności pisania

– prawie zawsze towarzyszy w jakimś stopniu afazji

Question 10

agrafia czołowa

Answer 10

– zwykle towarzyszy afazji ruchowej

– brak płynności pisania

Question 11

agrafia ciemieniowa

Answer 11

– paragrafie, dużo słów – mało treści

Question 12

Aleksja

Answer 12

– nabyte zaburzenia zdolności czytania

Question 13

aleksja bez agrafii

Answer 13

– pacjent nie umie przeczytać tego, co sam napisał
– umie rozpoznawać pojedyncze litery, przeliterowywać dane słowo
– uszkodzenie z zakresu unaczynienia lewej tętnicy mózgu tylnej

Question 14

aleksja z agrafią

Answer 14

– pacjent nie umie ani czytać, ani pisać
– często towarzyszy afazji czuciowej
– uszkodzenie obszaru granicznego płatu ciemieniowego i skroniowego po stronie lewej

Question 15

Apraksja

Answer 15

– niezdolność do wykonywania złożonych ruchów celowych mimo braku zaburzeń ruchu i czucia
– ocena praksji wymaga wcześniejszego wykluczenia deficytów ruchowych

Question 16

apraksja ideomotoryczna:

Answer 16

– zaburzenie wykonywania na polecenie określonego gestu, problemy z naśladowaniem ruchów
– uszkodzenie płata ciemieniowego lewej półkuli

Question 17

apraksja ideacyjna (wyobrażeniowa)

Answer 17

– pacjent nie umie przeprowadzić wyobrażonej serii ruchów złożonych w odpowiedniej kolejności
– obustronne uszkodzenie płatów czołowych lub ciemieniowych

Question 18

Agnozja

Answer 18

– niezdolność do rozpoznawania znaczenia (interpretacji) bodźca
– ocena agnozji wymaga wcześniejszego wykluczenia zaburzeń czucia

Question 19

Agnozja rodzaje:

Answer 19

agnozja apercepcyjna => pacjent nie rozpoznaje przedmiotów, nie umie skopiować rysunku
agnozja asocjacyjna => pacjent nie rozpoznaje przedmiotów, ale umie skopiować rysunek
prozopagnozja => pacjent nie rozpoznaje twarzy
agnozja kolorów => pacjent nie rozpoznaje kolorów
symultagnozja => pacjent nie potrafi rozpoznać nałożonych na siebie obrazów przedmiotów
agnozja słuchowa (głuchota korowa) => pacjent nie rozpoznaje dźwięków
agnozja dotykowa => pacjent nie rozpoznaje przedmiotów dotykiem

Question 20

Agnozja zaniedbywanie połowicze (pomijanie stronne)

Answer 20

– ograniczona zdolność chorego do reagowania i zwracania uwagi na bodźce pochodzące z jednej
strony ciała (przeciwnej do miejsca uszkodzenia w mózgu, najczęściej lewej)
– powyższe zaburzenia nie mogą być wyjaśnione zaburzeniami czucia i deficytami ruchowymi
– może dotyczyć modalności wzrokowej, czuciowej, słuchowej, ruchowej a także wyobrażeń
– przyłóżkową metodą oceny zaniedbywania jest ekstynkcja bodźców równoczesnych (pacjent jest
w stanie rozpoznać która strona ciała jest dotykana przez badającego tylko wtedy, gdy jest dotykana
np. jedna kończyna na raz – jeśli badający dotyka obu kończyn, pacjent czuje dotyk tylko po jednej)
– z zaniedbywaniem często współistnieje asomatognozja (nierozpoznawanie części własnego ciała),
anozognozja (nieświadomość własnej choroby), agnozja palców, agnozja stron