Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Toksykologia > Wykład 4 [azot, cyjanki, tlenek węgla, siarka] > Flashcards

Wykład 4 [azot, cyjanki, tlenek węgla, siarka] Flashcards

azotany, cyjanki, tlenek węgla, siarka

1
Q

Jakie gatunki najczęściej ulegają zatruciu azotynami?

A

Najczęściej zatruciu azotanami i azotynami ulegają przeżuwacze🐄. Opisywano je również u świń. U innych gatunków może również wystąpić.

Zatrucie może przebiegać w formie ostrej lub przewlekłej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Formy zatrucia azotynami

A

Zatrucie może przebiegać w formie ostrej lub przewlekłej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Rośliny kumulujące związki azotowe

A
  • buraki
  • kukurydza
  • owies
  • chwasty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wpływ suszenia na zawartość azotynów w paszy

A

W czasie suszenia surowców roślinnych, z których robi się paszę wzrasta wyraźnie stężenie związków azotowych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wpływ kiszenia na zawartość azotynów w paszy

A

Natomiast w czasie procesu kiszenia zawartość azotynów i azotanów w paszy
zmniejsza się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaki smak mają nawozy na bazie związków azotowych

A

słony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Toksykodynamika azotanów

A

działanie drażniące na śluzówkę przewodu pokarmowego a także dróg moczowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Toksykodynamika azotynów

A
  • utleniają hemoglobinę do methemoglobiny
    -> silnie niedotlenienie tkanek, możliwe pośrednie efekty neurotoksyczne
  • rozszerzają naczynia krwionośne, prowadząc do silnego spadku ciśnienia krwi (NO)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Przebieg reakcji azotynów z hemoglobiną

A

W reakcji tej jon azotynowy utlenia dwuwartościowe żelazo hemoglobiny (Hb) do żelaza trójwartościowego methemoglobiny (MetHb).

Powstawanie niezdolnej do przenoszenia tlenu methemoglobiny prowadzi do niedotlenienia organizmu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co się dzieje (biochemicznie) w zatruciu przewlekłym azotynami i jakiego gatunku ten proces dotyczy?

A

W zatruciu przewlekłym (przeżuwacze) istotną rolę może odgrywać tworzenie się kompleksowego połączenia pomiędzy powstającym z azotynów tlenkiem azotu a cytochromem P-450, co hamuje szereg reakcji enzymatycznych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Toksykokinetyka azotynów u przeżuwaczy

A

Azotyny i azotany łatwo wchłaniają się z przewodu pokarmowego do krwi i łatwo przechodzą do tkanek.

U przeżuwaczy azotany przechodzą w przedżołądkach pod wpływem flory bakteryjnej intensywne przemiany do znacznie bardziej toksycznych azotynów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czy azotyny wiążą się z białkami?

A

Nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy ostre zatrucia azotynami

A
  • Początkowo poliuria i objawy pokarmowe: ślinienie, bóle i skurcze, wymioty, biegunki, czasem krwawe prowadzające do odwodnienia.
  • Następnie występują trudności w oddychaniu wyrażone dusznością, pojawia się sinica.
  • Równolegle pojawiają się objawy krążeniowe: spadek ciśnienia krwi z powodu rozszerzenia naczyń (gwałtowne u koni). Tętno jest przyśpieszone, słabo wyczuwalne.
  • Objawy nerwowe wyrażone są chwiejnym chodem, brakiem koordynacji ruchów, drżeniami mięśni, w końcowej fazie występują drgawki kloniczne.
  • Występuje ogólne osłabienie. Śmierć z objawami konwulsji lub w śpiączce następuje najczęściej w ciągu pierwszej doby.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zmiany AP w przebiegu zatrucia azotynami

A

Naczynia krwionośne przepełnione lakowatą, brunatną krwią (methemoglobinemia), ogólna wybroczynowość.

Błony śluzowe: sine

🍔Przewód pokarmowy: silne przekrwienie błony śluzowe, wybroczyny, krwotoczne zapalenie żołądka i jelit, naczynia krezkowe nastrzykane

Wątroba, nerki, płuca silnie przekrwione zabarwione brunatno, w płucach - obrzęki, na błonach surowiczych - liczne brunatne wybroczyny.

Krwawy płyn w jamie otrzewnowej.🩸

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wygląd krwi AP w zatruciu azotynami

A

Naczynia krwionośne przepełnione lakowatą, brunatną krwią (methemoglobinemia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Test do identyfikacji zatrucia azotynami

A

test z difenylaminą i
odczynnikiem Griessa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Materiał do badań na zatrucie azotynami

A
  • woda
  • pasza
  • płyn oczny (również poronionego płodu)
  • płyny z dróg rodnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

leczenie zatrucia azotynami

A
  • Przy methemoglobinemii podaje się dożylnie błękit metylenowy u bydła (redukcja żelaza w methemoglobinie)
    • maksymalnie w dawce 9 mg/kg (jako 2-4% roztwór), u innych gatunków w dawce 5 mg/kg, w razie konieczności powtórzyć
    • alternatywnie: kwas askorbowy dożylnie w dawce 5-10 mg/kg
  • przeciwobjawowo: przy spadku ciśnienia - adrenalina, analeptyki, leki
    alkalizujące (tlenek magnezu), antybiotyki redukujące florę jelitową, tlen - jeśli to możliwe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Właściwości chemiczne błękitu metylenowego wykorzystywane w leczeniu methemoglobinemii

A

Błękit metylenowy jest środkiem, który może być wykorzystywany jako środek:

  • o właściwościach utleniających (jako barwnik antyseptyczny)
  • o właściwościach redukujących (jako środek redukujący nieenzymatyczne żelazo trójwartościowe (Fe3+) zawarte w methemoglobinie do żelaza dwuwartościowego (Fe2+) hemoglobiny

Jako barwnik jest utleniaczem. Właściwości redukujące nabywa po wprowadzeniu do ustroju po przemianie w metabolit tzw. leukobłękit metylenowy (bezbarwny). Jest to stosunkowo mało wydajna reakcja zależna od NADPH.

W methemoglobinemii błękit metylenowy stosuje się w relatywnie niskich dawkach. Przedawkowanie prowadzi do wysycenia reakcji konwersji w leukobłękit i pozostawania leku w formie utleniającej, co powoduje methemoglobinemię.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Objawy zatrucia przewlekłego azotynami

A
  • obserwuje się głównie spadek produkcyjności zwierząt oraz zaburzenia w rozrodzie.
  • u owiec i świń zaburzenia funkcji tarczycy - spadek produkcji hormonów tarczycy
  • objawy awitaminozy A szczególnie u świń gdyż azotany i azotyny obniżają poziom witaminy A i karotenów w paszy. Również hamują przejście prowitaminy A w witaminę w jelicie.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kolor, forma i zapach HCN

A

Cyjanowodór (HCN) jest bezbarwną cieczą o zapachu gorzkich migdałów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Co to, chemicznie, są cyjanki?

A

Cyjanki to połączenia grupy cyjanowej z metalami. Najbardziej znanymi truciznami z tej grupy są cyjanek sodu (NaCN), i cyjanek potasu (KCN).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jaki gatunek jest najwrażliwszy na zatrucie glikozydami cyjanogennymi

A

Najwrażliwsze na zatrucie roślinami zawierającymi glikozydy uwalniające HCN są przeżuwacze, u których w przedżołądku zachodzi enzymatyczne odczepianie HCN pod wpływem roślinnych i bakteryjnych hydrolaz.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Skąd się wchłania cyjanowodór?

A

HCN wchłania się bardzo szybko przez skórę, płuca oraz z p. pokarmowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Główny tor przemian HCN w organizmie

A

Głównym torem przemian jest tworzenie pod wpływem siarkotransferazy tiosiarczanowej (rodanazy) rodanków (SCN), związków ok. 200 razy mniej toksycznych.

26
Q

Aktywność jakiego enzymu hamuje jon cyjankowy?

A

Jon CN- hamuje aktywność enzymów oddechowych (oksydazy cytochromowej a), co prowadzi do zahamowania oddychania tkankowego.

27
Q

Toksykodynamika cyjanków

A

on CN- hamuje aktywność enzymów oddechowych (oksydazy cytochromowej a), co prowadzi do zahamowania oddychania tkankowego.

Po zablokowaniu systemu przenoszenia elektronu w mitochondrium przez grupę cyjanową zahamowaniu ulega synteza ATP co doprowadza do głębokiego deficytu energii w komórce.

Tkanki nie pobierają dostarczanego z krwią tlenu, stąd krew żylna staje się utlenowana (żywo czerwona). Niedotlenieniu sprzyja także skurcz naczyń.

28
Q

Kolor krwi żylnej w przebiegu zatrucia cyjankami

A

Tkanki nie pobierają dostarczanego z krwią tlenu, stąd krew żylna staje się utlenowana (żywoczerwona).

29
Q

Fazy zatrucia cyjankami w postaci ostrej

A
  1. faza I
    podniecenie i narastająca duszność, wymioty, zaczerwienienie błon śluzowych, wytrzeszcz oczu i rozszerzenie źrenic
  2. faza II
    drgawki, silne skurcze np. mięśni szczęk, bezwolne oddawanie kału i moczu, zwolnienie oddechów, utrata przytomności
  3. faza III
    faza porażenia, w której następuje obniżenie temperatury i zwolnienie czynności serca, stopniowy zanik oddechów, sinica, zapaść i śmierć
30
Q

zmiany AP w zatruciu cyjankami

A

Tuż po śmierci - jasnoczerwona zabarwiona krew, która w miarę upływu czasu ciemnieje.

  • wybroczyny w płucach, przekrwienie płuc🫁
  • przy zatruciach roślinnych - przekrwienie błon śluzowych żołądka i jelit
  • treść pachnąca migdałami🌰
31
Q

Co się dzieje z krwią po śmierci na skutek zatrucia cyjankami?

A

Tuż po śmierci - jasnoczerwono zabarwiona krew, która w miarę upływu czasu ciemnieje.

32
Q

Leczenie zatrucia cyjankami

A
  • Przeprowadzenie hemoglobiny w methemoglobinę przy użyciu azotynu sodowego NaNO2 (jako 10% roztwór)
    → Methemoglobina z HCN tworzy nietoksyczną cyjanomethemoglobinę reaktywując oksydazę cytochromową.
  • Hydroksykobalamina
  • Przeprowadzenie cyjanków w nietrujące rodanki przy użyciu tiosiarczanu sodowego

U przeżuwaczy - podanie dożwaczowe 4l octu w ok. 20 l schłodzonej wody w celu spowolnienia hydrolizy glikozydów w żwaczu.

Podanie wersenianu dikobaltowego

33
Q

Gatunki wrażliwe i mało wrażliwe na zatrucie tlenkiem węgla

A

Gatunki bardzo wrażliwe to ptaki, szczury.

Mniej wrażliwe są mięsożerne, a stosunkowo mało wrażliwe jest bydło🎉

34
Q

Jakie stężenia tlenku węgla w powietrzu stanowią niebezpieczeństwo dla zdrowia?

A

0,2% - wywołuje śmierć po kilku minutach
0,1% - może wywołać poważne objawy zatrucia
0,01% - nie jest niebezpieczne jeżeli narażenie ma charakter przerywany

35
Q

Toksykokinetyka tlenku węgla

A

Tlenek węgla wchłania i wydala się przez nabłonek płucny.🫁

W organizmie praktycznie nie podlega przemianom metabolicznym.

Wchłanianie tlenku węgla zależy od jego stężenia w powietrzu, czasu narażenia i intensywności wentylacji płuc.

36
Q

Toksykodynamika tlenku węgla

A

Tlenek węgla łączy się z hemoglobiną tworząc karboksyhemoglobinę (HbCO).

Proces jest trudno odwracalny gdyż tlenek węgla wykazuje ponad dwieście razy większe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen.

37
Q

Cechy karboksyhemoglobiny

A

Karboksyhemoglobina nie ma zdolności przenoszenia tlenu i jej nadmiar w warunkach zatrucia doprowadza do silnego niedotlenienia tkanek organizmu i śmierci. W warunkach niedotlenienia zwiększa się także stabilność połączenia hemoglobiny z tlenem.

Karboksyhemoglobina ma trwałą barwę jasnoczerwoną, którą nadaje krwi i tkankom. Barwa ta utrzymuje się pośmiertnie przez dłuższy okres czasu.

38
Q

Co powoduje tlenek węgla w komórkach organizmu?

A

Tlenek węgla może się łączyć się także z innymi hemoproteinami, szczególnie mioglobiną mięśnia sercowego. Tlenek węgla powoduje stres oksydacyjny, uszkodzenie mitochondriów, peroksydację lipidów i apoptozę m.in. w OUN.

39
Q

AP zwłok po zatruciu tlenkiem węgla

A

Karboksyhemoglobina ma trwałą barwę jasnoczerwoną, którą nadaje krwi i tkankom.
-> !!!Barwa ta utrzymuje się pośmiertnie przez dłuższy okres czasu!!!

  • krew barwy jasnoczerwonej, płynna🩸
  • błony śluzowe, tkanka łączna podskórna, mięśnie szkieletowe barwy jasnej, miejscowo żywoczerwonej (malinowo-czerwonej)
  • 🫁płuca na przekroju ociekają jasnoczerwonym płynem
  • przekrwienia, szczególnie w mózgu🧠, w którym ponadto stwierdzić można obrzęki, ogniska martwicy, uszkodzenia płatów bocznych
40
Q

Objawy ostrego zatrucia tlenkiem węgla

A

W zatruciu ostrym:

  • oszołomienie
  • silne osłabienie mięśni
  • duszność, oddech typu Cheyne-Stokesa
  • przyśpieszenie tętna, skurcze, porażenia
  • utrata przytomności, śmierć z objawami uduszenia, u drobiu przed śmiercią występuje wyraźny stan pobudzenia
  • ronienia
41
Q

Patognomiczny objaw zatrucia tlenkiem węgla

A

oddech typu Cheyne-Stokesa

42
Q

Cechy siarki czystej

A

Czysta siarka, bezpostaciowa (kwiat siarczany, siarka sublimowana) po przyjęciu doustnym nie wchłania się stąd jest praktycznie nietoksyczna. Jako składnik aminokwasów (cysteiny i metioniny), jest jednak niezbędna dla
organizmu.

43
Q

Najczęstsza przyczyna zatruć siarką

A
  • Przypadkowe spożycie przez zwierzęta dużej ilości siarki mikronizowanej używanej w rolnictwie jako fungicyd - najczęściej u bydła.

Zdarzały się także próby użycia siarki mikronizowanej zamiast kwiatu siarczanego (u koni) do poprawy jakości sierści zwierząt.

44
Q

Toksykodynamika siarki

A

Po podaniu w dużej ilości siarki pewna jej część ulega w żołądku zredukowaniu do siarkowodoru, który po wchłonięciu wywiera działanie toksyczne.

45
Q

Objawy kliniczne zatrucia siarką

A

🍔p. pokarmowy: u przeżuwaczy wzdęcia, stany spastyczne okrężnicy, skurcze i bóle brzucha, u koni bardzo silna kolka, biegunki (czasem krwotoczne) lub zaparcia, brak łaknienia

🧠ukł. nerwowy: otępienie, znużenie, ataksja, drżenia, rozszerzenie źrenicy

🫁ukł. oddechowy: duszność, wydychane powietrze o woni siarkowodoru

🐴u koni: silne poty, sporadyczne drgawki

Śmierć w ciągu kilku do kilkunastu godzin.

46
Q

Zmiany AP w zatruciu siarką

A

Przekrwienie błony śluzowej żołądka i jelit, wybroczyny, często również w pęcherzu, mięśniach, sercu, płucach.

  • zmiany martwicze w żwaczu
  • treść jelit o woni siarkowodoru
47
Q

Cechy siarkowodoru

A

Siarkowodór jest gazem, o silnym zapachu zgniłych jaj wyczuwalnym w stężeniu 0,02 ppm, cięższym od powietrza.

W stężeniu 100-200 ppm poraża nabłonek węchowy.

Łatwo łączy się z metalami (Ag, Fe, Pb) tworząc ciemno zabarwione, nierozpuszczalne w wodzie związki.

48
Q

Działanie siarkowodoru na organizm

A

Siarkowodór jest gazem o działaniu drażniącym, hamującym oddychanie komórkowe i neurotoksycznym.

  • Posiada właściwości blokowania enzymów oddechowych poprzez wiązanie żelaza w oksydazie cytochromowej.
  • Podobnie jak cyjanki zapobiega wykorzystaniu tlenu przez komórki.
  • 🧠Uszkadza komórki nerwowe.
  • 🫀Zaburza pracę serca przez wpływ na kanały wapniowe.
  • Łączy się także z innymi metalami, blokując funkcje enzymatyczne.
  • Reaguje z hemoglobiną prowadząc do powstania sulfhemoglobiny.
49
Q

Toksykokinetyka siarkowodoru

A

Siarkowodór łatwo wchłania się z płuc i przewodu pokarmowego.

W organizmie ulega częściowemu utlenieniu do kwasu siarkowego.

Wydala się w formie niezmienionej przez płuca lub w postaci wolnych lub sprzężonych siarczanów.

50
Q

Objawy zatrucia siarkowodorem

A

🫁Układ oddechowy: kaszel, hyperwentylacja, a następnie duszność

🍔Układ pokarmowy: ślinienie, czasami biegunki, kał może być ciemnoszary lub czarny,

Łzawienie, sinica błon śluzowych

🧠Układ nerwowy: niepokój, potem apatia, skurcze przechodzące przed śmiercią w skurcze tężcowe, w końcu utrata przytomności

🫀Układ krążenia: spadek ciśnienia, arytmie, kwasica metaboliczna

Przebieg może być nadostry: zejście w ciągu kilku minut, z objawami obrzęku płuc, z bolesnym, ciężkim oddechem. Nagła śmierć związana z zatrzymaniem oddechu i wstrząsem pochodzenia sercowego.

51
Q

Kolor kału w zatruciu siarkowodorem

A

ciemnoszary lub czarny

52
Q

zmiany AP w zatruciu siarkowodorem

A
  • sinica błon śluzowych
  • obserwuje się także szarawe zabarwienie tkanek (w związku z tworzeniem barwnych kompleksów z metalami)
  • nieskrzepła krew o barwie brunatno-zielonkawej
  • 🫁obrzęk płuc oraz zmiany obrzękowe jelit i mózgu🧠
  • 🫀wybroczyny i wykrwawienia w m. sercowym
  • 🍔przekrwienia błon śluzowych p. pokarmowego
  • zmiany degeneracyjne wątroby, nerek i śledziony
  • padlina wydziela woń siarkowodoru
53
Q

kolor krwi w zatruciu siarkowodorem (AP)

A

brunatno-zielonkawy

54
Q

kolor tkanek w zatruciu siarkowodorem (AP)

A

ciemnoszary

55
Q

zwierzęta narażone na zatrucie dwutlenkiem siarki

A

dotyczy to zwierząt pasących się w pobliżu kopalni węgla zwłaszcza brunatnego, hut lub innych zakładów przemysłowych, w których spala się bogaty w siarkę węgiel.

56
Q

toksyczność dwutlenku siarki

A

W przypadku zwierząt wypasanych w pobliżu źródeł emisji groźny jest nie tylko gazowy ditlenek siarki, ale powstający z niego kwas siarkowy (VI) z kwasu siarkowego (IV), który jest bardziej toksyczny i zanieczyszcza paszę.

57
Q

toksykokinetyka dwutlenku siarki

A

Ditlenek siarki wchłania przez drogi oddechowe.🫁 Przy dużych stężeniach ditlenku siarki w powietrzu do pęcherzyków płucnych dociera procentowo niewielka jego ilość gdyż większa część (90%) wdychanego gazu dobrze rozpuszcza się wydzielinie górnych dróg oddechowych i jest usuwana przez silny kaszel lub kichanie. W mniejszych stężeniach większość gazu dostaje się do płuc.

W organizmie ditlenek siarki ulega utlenianiu. Wydala się głównie pod postacią siarczanów z moczem.

58
Q

Toksykodynamika dwutlenku siarki

A

Ditlenek siarki jest gazem o silnych właściwościach drażniących.

Rozpuszcza się wydzielinach błon śluzowych tworząc kwas siarkowy (IV), który również drażni tkanki.

W wyniku podrażnień dochodzi często do skurczu oskrzeli.

Po dłuższej ekspozycji (kilka dni) wywołuje zwłóknienie płuc.

59
Q

objawy zatrucia dwutlenkiem siarki

A
  • podrażnienie błon śluzowych, łzawienie, ślinotok i kaszel
  • nieregularny oddech
  • duszność wywołana spazmem oskrzeli, obrzękiem płuc, wylewami krwawymi lub rozedmą
  • śmierć w wyniku anoksji
60
Q

zmiany AP w zatruciu dwutlenkiem siarki

A
  • sinica
  • przekrwienie i obrzęk płuc
  • rozedma, wylewy krwawe
  • zmiany zwłóknieniowe w płucach (gdy proces trwał dłużej)
  • wtórne zapalenie płuc

Toksykologia (14 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions