Wykład 10 [mikotoksyny] Flashcards
Podział grzybów produkujących mikotoksyny
- grzyby polowe – produkcja mikotoksyn w czasie wegetacji (wysoka wilgotność, np. Fusarium)
- grzyby magazynowe – produkcja w czasie przechowywania surowców roślinnych i żywności (niższa wilgotność, np. Aspergillus, Penicillium)
czy zdjęcie warstwy pleśni z pożywienia zmniejsza ryzyko zatrucia mikotoksynami?
Zdjęcie z paszy warstwy pleśni nie zmniejsza ryzyka zatrucia, gdyż zdecydowana większość mikotoksyn jest produkowana do podłoża.
Czy obecność określonego grzyba w paszy pozwala na przewidzenie, czy i jaka mikotoksyna jest w tej paszy obecna?
nie
Czy obecność określonej liczby zarodników pleśni w paszy pozwala na przewidzenie, czy i jaka mikotoksyna jest w tej paszy obecna?
nie
obecność jakich populacji pleśni zwiększa ryzyko zatrucia mikotoksynami?
Mikotoksykoza jest mniej prawdopodobna przy heterogenicznych populacjach pleśni, w przeciwieństwie do sytuacji, gdy występuje tylko jeden gatunek i szczep produkujący toksyny.
mechanizm działania aflatoksyn
Ulegają epoksydacji i łączą się z DNA prowadząc do jego uszkodzeń, silne działanie kancerogenne (nowotwory wątroby)
do jakich nowotworów predysponuje zatrucie aflatoksynami?
wątroby
która aflatoksyna jest najbardziej toksyczna
AFB1
w jakich warunkach rozwijają się grzyby produkujące aflatoksyny
Produkujące je grzyby preferują wysoką temperaturę🌡️ i wilgotność💦
Na co odporne, a na co wrażliwe są aflatoksyny?
Bardzo odporne na działanie wysokich temperatur, lecz wrażliwe na działanie światła (zwłaszcza UV) i powietrza.
Jak niszczymy aflatoksyny?
Niszczy je ogrzewanie w obecności amoniaku lub podchlorynu.
gdzie kumulują się aflatoksyny?
w wątrobie, w nerkach, mięśniach i tłuszczu
które ogniwo łańcucha metabolizmu aflatoksyn jest najbardziej toksyczne?
metabolity I fazy
Epoksydowe metabolity powstające w wyniku utleniania mikrosomalnego są bardziej toksyczne od związków macierzystych i są odpowiedzialne za objawy ostrej toksykozy.
gdzie odbywa się inaktywacja aflatoksyn?
w wątrobie
przy udziale jakiego związku odbywa się inaktywacja aflatoksyn?
glutationu
Przebieg inaktywacji aflatoksyn
Inaktywacja tych związków w wątrobie odbywa się przy udziale glutationu.
Dopiero ich połączenia z kwasem taurocholowym lub glukuronowym pozbawia je działania toksycznego.
z czym wydalają się aflatoksyny
z żółcią, moczem, mlekiem
wymień gatunki zwierząt szybko metabolizujące aflatoksyny
kaczki, indyki, psy, świnie
Dochodzi u nich do rozwoju objawów toksykozy nadostrej, ostrej lub podostrej.
wymień gatunki zwierząt wolno metabolizujące aflatoksyny
szczury, małpy, bydło
toksykoza ma charakter przewlekły i jest wynikiem wiązania się macierzystych aflatoksyn z DNA, co prowadzi do zahamowania transkrypcji i syntezy białka
jaki charakter zatrucia aflatoksynami dominuje u ptactwa?
ostry
najczęstsze skutki zatrucia aflatoksynami u ludzi
Zatrucia przewlekłe dużo częstsze: u ludzi rak wątrobowokomórkowy (synergizm z wirusem zap. wątroby typu B i C).
- zaburzenia rozrodu u mężczyzn
- immunosupresja
- encefalopatia ze stłuszczeniem narządów wewnętrznych
- zaburzenia wzrostu u dzieci
- zwłóknienie płuc
zmiany parametrów krwi w przebiegu zatrucia aflatoksynami
- wzrost AST
- wzrost ALT
- wzrost ALKP
- wzrost bilirubiny
- spadek poziomu białka
- spadek azotu niebiałkowego
- spadek mocznika
zmiany HP w przebiegu zatrucia aflatoksynami
🔬Mikroskopowo stwierdza się hiperplazję nabłonka dróg żółciowych i zmiany nekrotyczne zrazików wątrobowych.
mechanizm zatrucia trichotecenami
Zahamowanie syntezy białek poprzez hamowanie peptydylotransferazy (zaburzenie funkcji rybosomów)
- Wtórnie zahamowanie syntezy DNA i RNA
- Zahamowanie funkcji leukocytów i immunosupresja (złożone mechanizmy)
- Zaburzenie bariery jelitowej
- Stres oksydacyjny i uszkadzanie błon komórkowych
- Wpływ na przekaźnictwo w OUN (utrat apetytu, wymioty)
- Indukcja ogólnej odpowiedzi zapalnej
jakie grzyby wytwarzają trichoteceny
Trichoteceny wytwarzane są głównie przez grzyby polowe z rodzaju Fusarium porastające kukurydzę, proso, sorgo, pszenicę, żyto, jęczmień i inne uprawy zbożowe.
na jakich roślinach spodziewamy się znaleźć trichoteceny?
kukurydza, proso, sorgo, pszenica, żyto, jęczmień i inne uprawy zbożowe
warunki sprzyjające wzrostowi grzybów produkujących trichoteceny
Wzrostowi pleśni i produkcji toksyn sprzyjają naprzemienne temperatury chłodne i ciepłe w zakresie od 5°C do 15°C. Wytwarzanie toksyn może występować w ziarnie późno zebranym lub przezimowanym.