Wykład 13 [leki]

Question 1

Dawkowanie paracetamolu

Answer 1

10mg/kg iv
15mg/kg po

Question 2

Jakiego działania nie wykazuje paracetamol, w odróżnieniu od pozostałych NLPZ?

Answer 2

przeciwzapalnego

Question 3

Jakie działanie wykazuje paracetamol?

Answer 3

Przeciwgorączkowe i przeciwbólowe

Question 4

Mechanizm działania paracetamolu

Answer 4

Podobnie jak NLPZ jego mechanizm związany jest z hamowaniem syntezy prostaglandyn przez cyklooksygenazę, ale proces ten przebiega inaczej, ogranicza się zasadniczo do centralnego układu nerwowego i prawdopodobnie obejmuje też inne mechanizmy.

Question 5

U jakiego gatunku nie stosuje się paracetamolu?

Answer 5

u kotów

Question 6

Na którym etapie łańcucha przemian paracetamolu powstają substancje o działaniu toksycznym?

Answer 6

W procesach metabolicznych I fazy

Question 7

Toksykokinetyka paracetamolu

Answer 7

Po podaniu w terapeutycznej dawce paracetamol jest utleniany do toksycznego metabolitu, N-acetylo-p-benzochinonoiminy (NAPQI), która u większości gatunków zwierząt i człowieka jest sprzęgana z kwasem glukuronowym, siarkowym lub cysteiną i jako całkowicie nietoksyczna usuwana jest z moczem.

Question 8

Wskutek jakiego procesu chemicznego powstaje NAPQI z paracetamolu?

Answer 8

utleniania

Question 9

Jak nazywa się toksyczny metabolit paracetamolu?

Answer 9

NAPQI
N-acetylo-p-benzochinonoimina

Question 10

Z czym sprzęgana jest NAPQI w organizmie?

Answer 10

z kwasem glukuronowym, siarkowym lub cysteiną

Question 11

dlaczego koty są szczególnie wrażliwe na toksyczne działanie paracetamolu?

Answer 11

z powodu niewydolności procesów sprzęgania

Question 12

Mechanizmy toksyczności NAPQI

Answer 12

• łączy się z białkami wątroby powodując groźne uszkodzenie komórek wątrobowych
• łączy się z glutationem i unieczynnia go drastycznie zmniejszając wydolność mechanizmów antyoksydacyjnych komórek

Question 13

Następstwa zatrucia paracetamolem

Answer 13

Związanie glutationu w obrębie erytrocytów prowadzi do powstania methemoglobiny, a także częściowego ich rozpadu.

Prowadzi to do methemoglobinemii i hemoglobinurii.

Zjawiska te szczególnie wyraźnie występują u kotów.🐈

Question 14

Obraz krwi w zatruciu paracetamolem

Answer 14

methemoglobinemia, w erytrocytach stwierdza się obecność ciałek Heinza i hemolizę

Question 15

zmiany AP w zatruciu paracetamolem

Answer 15

• ciemna lakowata krew i podobne zabarwienie tkanek
• zwyrodnienie wątroby ze zmianami martwiczymi w centrum zrazików
• zmiany nekrotyczne w tkance limfoidalnej
• zapalenie spojówek👁️

Question 16

jaką metodą można oznaczyć paracetamol i jego metabolity w celu postawienia rozpoznania?

Answer 16

HPLC (wysokosprawna chromatografia cieczowa)

Question 17

antidotum na paracetamol

Answer 17

n-acetylocysteina

Question 18

mechanizm działania n-acetylocysteiny

Answer 18

N-acetylocysteina doprowadza do odbudowy glutationu

Question 19

Jak należy podać węgiel aktywny i n-acetylocysteinę aby osiągnąć efekt terapeutyczny w zatruciu paracetamolem?

Answer 19

przy podaniu doustnym n-acetylocysteina adsorbuje się na węglu, stąd musi być podana 30-60 min przed podaniem węgla

Question 20

jakich leków nie można stosować w leczeniu zatrucia paracetamolem?

Answer 20

GS i przeciwhistaminowych

Question 21

jaki lek hamuje powstawanie NAPQI?

Answer 21

cymetydyna

Question 22

toksykokinetyka kwasu acetylosalicylowego

Answer 22

Kwas acetylosalicylowy wchłania się bardzo dobrze z żołądka i jelita cienkiego. Bardzo szybko ulega deacetylacji i jako salicylan jest sprzęgany z glicyną lub kwasem glukuronowym i wydalany przez nerki.

U kota z powodu małej wydolności reakcji sprzęgania z kwasem glukuronowym ryzyko zatrucia jest większe.

Question 23

skąd wchłania się kwas acetylosalicylowy?

Answer 23

z żołądka i jelita cienkiego

Question 24

jaki proces chemiczny prowadzi do przekształcenia kwasu acetylosalicylowego w salicylan?

Answer 24

deacetylacja

Question 25

jaki metabolit kwasu salicylowego odpowiedzialny jest za jego przeciwzapalne działanie?

Answer 25

salicylan

Question 26

z czym sprzęgane są salicylany w organizmie?

Answer 26

z kwasem glukuronowym lub glicyną

Question 27

Patomechanizmy działania kwasu salicylowego

Answer 27

1. Salicylany hamując cyklooksygenzę konstytutywną (COX-1) hamują syntezę prostaglandyny E. Reakcja ta w ścianie żołądka prowadzi do zwiększonego wydzielania soku żołądkowego oraz zaburzeń mikrokrążenia w błonie śluzowej.
   → skutkuje to uszkodzeniem błony śluzowej, powstaniem owrzodzeń i krwawień
2. Wpływ na COX-1 w płytkach krwi prowadzi do zahamowania syntezy tromboksanu, co zmniejsza zdolność ich agregacji i wydłuża czas krzepnięcia krwi.
3. Salicylany w dużych dawkach rozprzęgają fosforylację oksydacyjną prowadząc do hipertermii, hiperglikemii i glikozurii oraz hamują glikolizę, co skutkuje wzrostem stężenia kwasu mlekowego i kwasicą metaboliczną.

Question 28

Najwyższą toksyczność spośród wymienionych NSAID wykazuje…

a) paracetamol
b) ibuprofen
c) naproksen
d) fenylobutazon
e) kwas acetylosalicylowy

Answer 28

c) naproksen

Question 29

Który spośród wymienionych leków przechodzi w organizmie przemianę do aktywnego metabolitu?

a) ibuprofen
b) naproksen
c) fentanyl
d) fenylobutazon

Answer 29

d) fenylobutazon

Question 30

Jak nazywa się aktywny metabolit fenylobutazonu?

Answer 30

oksyfenbutazon

Question 31

Jaki charakterystyczny efekt kliniczny obserwujemy w zatruciu fenylobutazonem?

Answer 31

alkaloza typu oddechowego w wyniku stymulacji ośrodka oddychania

Question 32

Działanie kokcydiostatyków jonoforowych u przeżuwaczy

Answer 32

Zauważono, że u przeżuwaczy jonofory dodane do paszy zwiększają produkcję kwasu propionowego w żwaczu (wpływ na fermentację) i obniżenie produkcji metanu.

Stąd stosuje się je u bydła opasowego w stężeniu 5-30 ppm w gotowej racji żywnościowej, aby poprawić wydajność żywieniową o ok. 10-20%.

Question 33

Produkcję jakiego kwasu zwiększa skarmianie bydła jonoforami?

Answer 33

kwasu propionowego

Question 34

Podstawowe zastosowanie jonoforów u przeżuwaczy

Answer 34

poprawa wydajności żywieniowej

Question 35

Pierwsza grupa zatruć jonoforami

Answer 35

Pierwsza grupa zatruć to zatrucia u drobiu w wyniku przedawkowania.

Question 36

Druga grupa zatruć jonoforami

Answer 36

Druga grupa zatruć występuje u innych gatunków, które omyłkowo otrzymały paszę z kokcydiostatykami przeznaczoną dla drobiu.

Question 37

Na które jonofory szczególnie wrażliwe są indyki?

Answer 37

🦃Indyki są wrażliwe na salinomycynę i narazynę.

Question 38

Bardziej wrażliwe na jonofory są ptaki dorosłe czy młode?

Answer 38

Ptaki dorosłe są bardziej wrażliwe

Question 39

Do zatruć którym jonoforem dochodzi najczęściej?

Answer 39

monenzyną

Question 40

Który gatunek jest najbardziej wrażliwy na toksyczne działanie monenzyny?

Answer 40

konie

Question 41

z czym nie wolno łączyć monenzyny

Answer 41

z tiamuliną

Niekorzystne efekty obserwowano także podczas interakcji z makrolidami, chloramfenikolem i sulfonamidami.

Question 42

patomechanizmy jonoforów

Answer 42

• Napływ jonów sodu do komórki
• Zmiany wewnątrzkomórkowego stężenia potasu i wapnia, co wynika z upośledzenia funkcji ATP-az błonowych.
• Zahamowanie hydrolizy ATP i fosforylacji oksydacyjnej
• Zaburzenia funkcji mitochondriów
• Zaburzenie gradientu pH
• Wzrost stężenia katecholamin
• Peroksydacja lipidów

Question 43

skutki zatrucia monenzyną

Answer 43

W zatruciu monenzyną dochodzi do:

• uwolnienia (prawdopodobnie przez wapń) katecholamin, co prowadzi do silnych zaburzeń krążeniowych (dodatni efekt ino- i chronotropowy, rozszerzenie naczyń wieńcowych, arytmia)
• wywoływanych przez uwalniany wapń silnych skurczów mięśni (możliwa rabdomioliza)
• silnego uszkodzenia nabłonków kanalików nerkowych
• rozpadu mitochondriów, spadku produkcji energii i śmierci komórek

Question 44

objawy zatrucia jonoforami u drobiu

Answer 44

W zatruciu ostrym lub podostrym kokcydiostatykami jonoforowymi objawy u drobiu są mało specyficzne. Występuje anoreksja, biegunka, osłabienie, porażenia, ptaki leżą z głową opadłą na skrzydła.

Question 45

dla jakiego zatrucia charakterystyczne są obrzęki w rowku jarzmowym AP

Answer 45

jonoforami

Question 46

Wobec jakich organizmów wykazują aktywność awermektyny i milbemycyny

Answer 46

nicieni i stawonogów

Question 47

Iwermektyna - hydro czy lipofilowa?

Answer 47

lipofilowa

Question 48

u jakich ras psów nie można stosować awermektyn i milbemycyn?

Answer 48

u MDRów

Question 49

co koduje gen MDR1

Answer 49

Gen ten koduje pompę P-gp (glikoproteina P), która odgrywa istotną rolę w przepuszczalności m.in. bariery krew-mózg.🩸🧠

Question 50

Na czym polega polimorfizm kasety wiążącej ATP (ABCB1A)?

Answer 50

to jest po prostu mutacja MDR1 but blazej did his thing xdd

Question 51

patomechanizm działania iwermektyny

Answer 51

Lek po podaniu w dużych dawkach pokonuje barierę krew-mózg.🩸🧠

Poprzez działanie na receptory GABA-ergiczne w neuronach otwiera w nich kanały chlorkowe, co wywołuje stan hiperpolaryzacji błon komórkowych i zahamowanie przekazywania impulsów neuronalnych.

Takie działanie leży u podstawy efektów neurodepresyjnych. Przy stosowaniu dawek leczniczych efektom tym zapobiega P-gp.

Question 52

co powoduje obecność polimorfizmu kasety wiążącej ATP (ABCB-1A)

Answer 52

Mutacja ta powoduje brak białka P-gp w BBB i zwiększa penetrację i neurotoksyczne działanie makrocyklicznych laktonów w OUN.

Question 53

Jaką metodą określa się stężenia milbemycyn w surowicy krwi?

Answer 53

metodą chromatografii cieczowej sprzęgniętej ze spektroskopią masową

Question 54

leczenie zatrucia iwermektyną

Answer 54

brak antidotum, ale wysoce skuteczne są dożylne emulsje lipidowe

ze względu na krążenie jelitowo-wątrobowe wskazane są powtarzane dawki węgla aktywnego + pierwsza dawka węgla powinna zawierać środek przeczyszczający

Question 55

jakich leków należy unikać w zatruciu milbemycyną?

Answer 55

benzodiazepin

Question 56

przeciwko jakim organizmom jest skuteczna amitraza?

Answer 56

przeciwko kleszczom, pchłom, w profilaktyce infestacji Dirofilaria immitis oraz w zwalczaniu nużycy

Question 57

u jakich zwierząt nie należy stosować amitrazy?

Answer 57

Nie zaleca się stosowania amitrazy u koni, kotów i psów małych ras (chihuahua, szpic miniaturowy)

Question 58

mechanizm działania amitrazy

Answer 58

Amitraza jest miejscowo działającym środkiem przeciwpasożytniczym, o nie do końca poznanym mechanizmie działania.

Działa przede wszystkim jako agonista alfa-2-adrenergiczny w OUN oraz jako słaby inhibitor monoaminooksydazy (MAO1).

Question 59

leczenie zatrucia amitrazą

Answer 59

• dekontaminacja, węgiel
• atipamezol
  Przy drgawkach: diazepam, fenobarbital
  Przy hipotensji: płyny koloidalne
  Wymioty: maropitant

Question 60

jakie efekty wywołują alfa-2-agoniści

Answer 60

• sedacja
• analgezja
• miorelaksacja

Question 61

odtrutka na alfa-2-agonistów

Answer 61

atipamezol, johimbina

Question 62

funkcja receptorów alfa-2A

Answer 62

Pośredniczą w efekcie uspokojenia, w nadrdzeniowym działaniu przeciwbólowym, w bradykardii pochodzenia ośrodkowego i w spadku ciśnienia krwi.

Question 63

funkcja receptorów alfa-2B

Answer 63

Pośredniczą w początkowym wzroście oporu naczyniowego i odruchowej bradykardii.

Question 64

funkcja receptorów alfa-2C

Answer 64

Pośredniczą w działaniu hipotermicznym

Question 65

Funkcja receptorów alfa-1

Answer 65

Pobudzane są po przedawkowaniu alfa-2-adrenomimetyków, odpowiedzialne za reakcje pobudzenia OUN, podniecenie i zwiększoną aktywność ruchową.

Question 66

Okres półtrwania dexmedetomidyny u psów i kotów

Answer 66

Okres półtrwania deksmedetomidyny u psów wynosi 40-50 minut, a u kotów 1 godzinę.

Question 67

efekty krążeniowe obserwowane po przedawkowaniu alfa-2-agonistów

Answer 67

bradykardia zatokowa i blok przedsionkowo-komorowy (AV)

Question 68

wpływ alfa-2-agonistów na trzustkę

Answer 68

W czasie zatrucia obserwowano przemijającą hipoinsulinemię z hiperglikemią z powodu hamowania uwalniania insuliny przez trzustkowe komórki beta.

Question 69

różnica w mechanizmie działania benzodiazepin i fenobarbitalu

Answer 69

benzodiazepiny zwiększają częstotliwość z jaką otwierają się kanały chlorkowe

fenobarbital wydłuża czas, na jaki kanał chlorkowy pozostaje otwarty

Question 70

efekty toksyczne, który występują po długotrwałym stosowaniu fenobarbitalu

Answer 70

toksyczne uszkodzenie wątroby

zaobserwowano ponadto uogólnioną supresję szpiku kostnego

Question 71

leczenie zatrucia fenobarbitalem

Answer 71

• węgiel
• alkalizacja moczu

Question 72

w jakim kierunku należy zmienić pH moczu żeby zwiększyć eliminację barbituranów

Answer 72

alkalizować

Question 73

czy bromki wykazują skłonność do kumulacji?

Answer 73

tak

Question 74

mechanizm działania bromków

Answer 74

Jony bromkowe zastępują jony chlorkowe w osoczu, płynie pozakomórkowym i płynie wewnątrzkomórkowym.

Najistotniejszy jest wpływ bromków na błony neuronów, zwłaszcza w OUN, gdzie może dochodzić do zastąpienia ok. 30% jonów chlorkowych. Wraz ze wzrostem stężenia jonów bromkowych dochodzi do uogólnionego działania depresyjnego.

Question 75

co predysponuje do wystąpienia zatrucia bromkami?

Answer 75

Nagła zmiana diety, w której obniża się zawartość chlorków (dieta z ograniczoną zawartością soli), zwiększa ryzyko zatrucia bromkami.

Question 76

Skuteczność węgla aktywnego w terapii bromizmu

Answer 76

znikoma, węgiel nie adsorbuje soli bromu

Question 77

jakie postępowanie jest kluczowe w skutecznej terapii bromizmu

Answer 77

Kluczowe dla terapii jest wymuszenie zwiększonej eliminacji poprzez dożylne podanie 0,9% roztworu NaCl. Tak podany chlorek znacznie skraca okres półtrwania bromku w surowicy.

W celu zwiększenia diurezy podaje się furosemid.