Wykład 11 [toksyny i jady] Flashcards

1
Q

Zatrucie jadem kiełbasianym - nazwa i jaka bakteria wywołuje

A

Botulizm, Clostridium botulinum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na jakie czynniki fizyczne jest wrażliwa toksyna botulinowa?

A

Jad ten jest wrażliwy na wysoką temperaturę🌡️ i ulega zniszczeniu w procesie pasteryzacji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jaki typ toksyny botulinowej znajdziemy w gnijącej padlinie?

A

typ C1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jaki typ toksyny botulinowej znajdziemy w zepsutej karmie pochodzenia roślinnego?

A

typ B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jaki gatunek najczęściej ulega zatruciu toksyną botulinową?

A

kurczęta i dzikie ptactwo - zwłaszcza kaczki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

W jakich warunkach najczęściej dochodzi do zatruć toksyną botulinową u przeżuwaczy?

A

Botulizm u bydła szczególnie często spotyka się w Afryce Południowej i innych regionach z deficytem fosforu. Z tego względu zwierzęta często interesują się kośćmi i padliną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie choroby wywołuje zatrucie toksyną botulinową u koni?

A

🌱Choroba pastwiskowa koni (ang. equine grass disease, dysautonomia koni)

🐎Shaker foal syndrome

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W jakim wieku najczęściej występuje shaker foal syndrome u koni?

A

2-5 tyg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Objawy shaker foal syndrome

A
  • postępujący symetryczny paraliż mięśni
  • szczudłowaty chód
  • drżenia mięśniowe
  • tracenie równowagi i silne osłabienie
  • zwierzę nie je
  • występują zaparcia
  • rozszerzenie źrenic
  • częste oddawanie moczu.

Śmierć następuje po 24-72 godz. od wystąpienia objawów i jest związana z zatrzymaniem oddechu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zmiany sekcyjne w przebiegu shaker foal syndrome

A

Sekcyjnie stwierdza się wrzody żołądka i ropnie wątroby.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jaka jest bezpośrednia przyczyna botulizmu u dzikiego ptactwa wodnego?

A

🦆Przyczyną masowych zatruć ptactwa dzikiego są wyrzucone na brzeg martwe bezkręgowce. Do zatruć dochodzi na jeziorach o bardzo płytkich brzegach z fluktuującą linią brzegową.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Z jakim pierwiastkiem są związane toksyny botulinowe?

A

Są one metaloproteazami związanymi z cynkiem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Mechanizm toksycznego działania toksyn botulinowych

A

Hamują przekaźnictwo cholinergiczne we wszystkich typach połączeń.

Łączą się trwale ze specyficznymi białkami pęcherzyków gromadzących acetylocholinę w kolbce presynaptycznej nie dopuszczając do uwolnienia mediatora do przestrzeni synaptycznej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Czy procesy toksyczne zachodzące w przebiegu działania toksyn botulinowych są odwracalne?

A

Nie, ze względu na postępującą atrofię połączeń nerwowo-mięśniowych, powrót do zdrowia wymaga stworzenia ich na nowo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co jest bezpośrednią przyczyną śmierci podczas zatrucia toksyną botulinową?

A

Śmierć następuje z powodu porażenia oddychania i zatrzymania akcji serca.🫀

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Charakterystyczna postawa przyjmowana przez bydło narażone na kontakt z toksyną botulinową

A

Pokładanie się na mostku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Objawy botulizmu u ptaków

A

Często obserwuje się wiotkie porażenie szyi i łatwe odchodzenie piór.

Śmierć podobnie jak u ssaków jest wynikiem porażenia oddychania.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Postać botulizmu która występuje wyłącznie u koni

A

Nadostra - obserwuje się nagłe i silne osłabienie mięśni, zwierzęta leżą i szybko giną z objawami zapaści

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zmiany AP w przebiegu botulizmu

A

Nie są patognomiczne.

  • Narządy wewnętrzne są przekrwione z wybroczynami.
  • W wątrobie czasem występują ogniskowe zmiany martwicze, ropnie.
  • Błona śluzowa przewodu pokarmowego jest przekrwiona i pokryta gęstym śluzem.

🦊U lisów stwierdza się obrzęk wątroby, śledziony i węzłów chłonnych

🐓U ptaków zapalenie jelit i powiększenie śledziony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Leczenie botulizmu

A

W leczeniu wskazane jest zastosowanie antytoksyny zwłaszcza w początkowym stanie zatrucia.

Oprócz tego ograniczanie kontaktu z toksyną - zmiana karmy, dezynfekcja, rozpraszanie dzikiego ptactwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Dla jakich gatunków są dostępne szczepionki przeciwko jadowi kiełbasianemu?

A

Dla norek i koni.

U innych gatunków jest to też możliwe, aczkolwiek drogie i dlatego rzadko wykonywane.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Który gatunek powinien być rutynowo szczepiony przeciwko jadowi kiełbasianemu?

A

Norki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Postępowanie w przypadku użądlenia przez pszczoły

A

W przypadku użądlenia przez pszczoły delikatnie usunąć żądło tak żeby nie wycisnąć z woreczka jadu.🐝

Odkazić, steryd miejscowo, antyhistaminowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Różnice w postępowaniu lekarskim pomiędzy ukąszeniem osy a pszczoły

A

W przypadku użądleń os dobrze jest miejsce wkłucia poddać zakwaszeniu słabym kwasem.

W przypadku pszczół przemyć węglanem sodowym.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Przy ukąszeniu którego pasiastego owada miejsce wkłucia się zakwasza
osy
26
Przy ukąszeniu którego pasiastego owada miejsce wkłucia przemywa się węglanem sodu
pszczoły
27
Rozcieńczenie i dawka adrenaliny w przypadku reakcji anafilaktycznej
rozcieńczenie 1 do 1000 dawka 0.1-1ml roztworu podskórnie
28
gąsienice należące do jakich gatunków zawierają silnie drażniące substancje?
Mocno owłosione gąsienice motyli należących do korowódek i kuprówek .
29
Jakie stadia rozwojowe gąsienic posiadają substancje drażniące?
Substancje drażniące posiadają tylko larwy 3-5 stadium.
30
Gdzie w gąsienicy znajdują się substancje drażniące
Substancje drażniące posiadają tylko larwy 3-5 stadium i znajdują się one we włoskach pokrywających ciało gąsienicy.
31
Nazwa głównej substancji drażniącej którą zawierają gąsienice
taumetopoenina
32
objawy miejscowe kontaktu z gąsienicą korowódką
- Najczęściej są zlokalizowane w obrębie błony śluzowej policzków i okolicy warg. - W ciągu 1-2 dni rozwija się zapalenie jamy ustnej, języka, gardła. - Występuje ślinotok. - Na języku pojawiają się owrzodzenia a potem zmiany nekrotyczne. - Na brzegu warg widoczne są wydłużone nadżerki. - Czasami zmianom towarzyszy obrzęk powiek. - Po kontakcie ze skórą występuje na niej rumień na miejscu którego pojawia się egzema.
33
objawy ogólne po spożyciu gąsienicy korowódki u koni
🐎U koni obserwowano bóle kolkowe, nerwowość, postępującą agresję poprzedzoną narastającym świądem wzdłuż grzbietu.
34
objawy ogólne po spożyciu gąsienicy korowódki u drobiu
🐓U drobiu po zjedzeniu gąsienic wystąpiło ostre zapalenie jelit.
35
Do jakiej rodziny owadów należą meszki
Simuliidae
36
W jakich porach doby atakują meszki?
Meszki atakują zwierzęta masowo tylko w okresie dnia🌇, najczęściej rano i wieczorem.
37
W czym rozpuszcza się jad meszek?
Jad meszek jest substancją rozpuszczalną w wodzie.💦
38
Do jakiej substancji wykazuje podobieństwo jad meszek pod kątem specyfiki działania?
W badaniach laboratoryjnych na sercu żaby stwierdzono, że ma działanie podobne do glikozydów nasercowych.
39
Działanie jadu meszek
Po podaniu podskórnym jad meszek działa drażniąco, wywołując miejscowo silny ból, działa ponadto ogólnie neurotoksycznie🧠, obniża poziom hemoglobiny🩸 i liczbę erytrocytów oraz wywołuje leukocytozę.
40
Leczenie zwierzęcia narażonego na atak meszek
Nie ma skutecznej odtrutki. Stosowano leki przeciwzapalne i środki podtrzymujące oddychanie i krążenie. Miejscowo stosuje się okłady z zimnej wody lub wody amoniakalnej.
41
Przykład występującej w europie ropuchy dysponującej toksynami
- ropucha paskówka (Bufo calamita) - ropucha szara (Bufo bufo)
42
Gdzie na żabie są umiejscowione gruczoły jadowe?
Gruczoły jadowe umiejscowione są na skórze grzbietu i tylnej części głowy. Niektóre bardziej jadowite gatunki posiadają specjalne gruczoły przyusznicze.
43
Substancje, które zawiera jad ropuchy.
- drażniące steroidy np. bufogeniny (podobne działanie do glikozydów nasercowych) - bufotoksyny (sprzężone z argininą bufogeniny) - bufoteniny (aminy) - katecholaminy - serotonina
44
które gatunki najczęściej ulegają zatruciu jadem ropuch
psy i bydło
45
Bezpośrednia przyczyna śmierci po zatruciu ropuchą u psów
Przyczyną śmierci było działanie toksyn na serce.🫀
46
Leczenie zatrucia ropuchą
- Okolicę pyska i oczy zmyć dużą ilością wody. - Rozważyć wywoływanie wymiotów, podać węgiel aktywny. Można podać zwierzętom środki przeczyszczające. - W przypadku stwierdzenia arytmii na skutek działania toksyn podaje się propranolol lub inne środki antyarytmiczne. - Przy bradykardii podać atropinę. - Podać płyny dożylnie. - W przypadku drgawek stosuje się benzodiazepiny.
47
Leki stosowane w leczeniu zatrucia ropuchą
- węgiel aktywny, środki przeczyszczajace - propanolol - atropina - benzodiazepiny
48
Poziom którego pierwiastka powinno się kontrolować po stwierdzeniu zatrucia ropuchą?
potasu
49
W jakich miesiącach zdarzają się ukąszenia żmii?
Przypadki zatruć zdarzają się od kwietnia do października.
50
Gatunki niewrażliwe na działanie jadu żmii
orły, wrony, jeże i węże mało wrażliwe są świnie
51
W jaki sposób jad żmii dostaje się z miejsca ukąszenia do krążenia ogólnego?
Z miejsca ukąszenia jad dostaje się do krążenia głównie drogami chłonnymi🪢.
52
Czego należy bezwzględnie unikać po ukąszeniu żmii?
ruchu - ruch zwierzęcia może znacznie przyspieszyć wchłanianie jadu
53
objawy miejscowe po ukąszeniu żmii
- w miejscu ukąszenia w ciągu około 20 min pojawia się silny, gorący i bolesny obrzęk - najczęściej widoczne są wówczas dwie ranki pozostałe po wkłuciu zębów węża - zmiany te mogą przechodzić w zmiany nekrotyczne - może pojawić się krwotok Obrzęk w późniejszej fazie staje się twardy i zimny.❄️🪨
54
kiedy powinno nastąpić podanie surowicy przeciw jadowi żmii?
Powinno być przeprowadzone po wystąpieniu charakterystycznych dla zatrucia objawów (zimny obrzęk) i wykonane z dużą ostrożnością.
55
Kiedy stosujemy leki przeciwhistaminowe w postępowaniu po ukąszeniu żmii?
przed podaniem surowicy
56
Kiedy stosujemy glikokortykosteroidy w postępowaniu po ukąszeniu żmii?
Nigdy, w ogóle nie należy stosować glikokortykosteroidów
57
Jakich leków nie należy stosować po ukąszeniu żmii?
glikokortykosteroidów
58
częste powikłanie obserwowane po ukąszeniu żmii
botulizm - beztlenowce żyją w jamie gębowej węży
59
Węże należące do rodziny zdradnicowatych
kobra, mamba, wąż koralowy
60
Węże należące do rodziny żmijowatych
żmije właściwe i grzechotniki
61
Jak deponują jad węże z rodziny zdradnicowatych?
Węże zdradnicowate mają krótkie zęby jadowe i po uchwyceniu ofiary ich jad natychmiast i "automatycznie" zostaje wprowadzony do ciała ofiary.
62
Jak deponują jad węże z rodziny żmijowatych?
Żmijowate mają długi zęby jadowe do których jad spływa specjalnym kanałem jadowym, który jest w czasie ukąszenia może zostać otwarty lub pozostać zamknięty.
63
Działanie toksyczne jadu węży z rodziny zdradnicowatych
🧠Jad ten ma przede wszystkim działanie neurotoksyczne i zabija przez szybkie porażenie ośrodka oddychania.
64
Działanie toksyczne jadu węży z rodziny żmijowatych
Jad tych węży ma głównie działanie hemotoksyczne, przeciwkrzepliwe i miejscowo nekrotyzujące.
65
Do jakiego królestwa należą sinice?
prokarionty należące do bakterii
66
jak nazywa się zjawisko masowego pojawiania się sinic
zakwit
67
kiedy występują zakwity
najczęściej wiosną lub jesienią🌱🍂
68
Jakie zachwianie poziomu pierwiastków w wodzie towarzyszy występowaniu zakwitów?
W czasie zakwitu występuje niski stosunek azotu do fosforu.
69
Jaki gatunek jest najbardziej podatny na zatrucia sinicami?
Psy
70
Podstawowe działanie toksyczne mikrocystyn
hepatotoksyczne
71
Podstawowe działanie toksyczne anatoksyn
działają neurotoksycznie
72
Mechanizmy działania mikrocystyn
- hamowanie aktywności fosfataz białkowych 1 i 2a - uszkodzenie struktury cytoszkieletu hepatocytów związanego z przeorganizowaniem włókien aktynowych - uszkodzenia mitochondriów - generowanie wolnych rodników
73
mechanizm działania anatoksyny-a
Agonista receptorów Nm. Anatoksyna-a wykazuje zdolność pobudzania receptorów nikotynowych🚬 w połączeniach nerwowo-mięśniowych.
74
mechanizm działania anatoksyny-as
Anatoksyna-as jest nieodwracalnym inhibitorem acetylocholinoesterazy w połączeniach cholinergicznych obwodowych, doprowadzając w nich do wzrostu stężenia acetylocholiny.
75
Czy anatoksyny penetrują barierę krew-mózg?
nie
76
Działanie toksyczne nodularyny
hepatotoksyczne
77
Działanie toksyczne saksytoksyny
neurotoksyczne
78
Mechanizm działania saksytoksyn
działają neurotoksycznie hamując przewodnictwo neuronalne przez zablokowanie kanałów sodowych
79
Działanie cylindrospermopsyny
szerokie spektrum niekorzystnych działań - uszkadzajace narządy miąższowe, p. pokarmowy, serce, płuca, grasicę oraz nadnercza
80
wymień toksyny sinicze o działaniu hepatotoksycznym
- mikrocystyna - nodularyna
81
wymień toksyny sinicze o działaniu neurotoksycznym
- anatoksyna-a - anatoksyna-as - saksytoksyna
82
Objawy zatrucia mikrocystynami
Po zatruciu mikrocystynami występuje ostra hepatotoksykoza prowadząca w ciągu kilku godzin do śmierci. Zwierzęta wykazują: biegunkę, silne osłabienie, bladość błon śluzowych, żółtaczkę, zatrucie kończy się wstrząsem. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się wzrost aktywności ALP, AST, ALT, hiperbilirubinemię, hiperkalcemię i hipoglikemię.
83
Objawy zatrucia anatoksyną-a
Po zatruciu anatoksyną-a (agonista rec. Nm) obserwuje się sinicę, szybko postępującą sztywność kończyn i drżenia mięśni a następnie ich porażenie. Śmierć następuje bardzo szybko - od kilku minut do kilku godzin po przyjęciu trucizny.
84
Objawy zatrucia anatoksyną-as
Po zatruciu anatoksyną–as (inhibitor obwodowej acetylocholinesterazy) występują: - objawy muskarynowe: obfite ślinienie, łzawienie, biegunka, oddawanie moczu - objawy nikotynowe: drżenia, brak koordynacji ruchów. W końcowej fazie zwierzęta leżą. Śmierć następuje zwykle po upływie ok. 30 minut od wystąpienia objawów i jest wynikiem zatrzymania oddychania.
85
Jakiego typu objawy (i dlaczego) wywołuje zatrucie anatoksyną-as?
Zatrucie anatoksyną-as wywołuje wyłącznie obwodowe objawy pobudzenia receptorów cholinergicznych, ponieważ jest nieodwracalnym inhibitorem AchE na obwodzie - nie przenika przez barierę krew-mózg.
86
Postępowanie lekarskie w zatruciu mikrocystynami
- dekontaminacja (wymioty, węgiel) - wit. K1 - środki hepatoprotektywne - terapia przeciwwstrząsowa
87
Postępowanie lekarskie w zatruciu anatoksyną-a
- dekontaminacja (wymioty, węgiel) - diazepam lub fenobarbital - metokarbamol
88
Postępowanie lekarskie w zatruciu anatoksyną-as
- dekontaminacja (wymioty, węgiel) - atropina
89
Jaki gatunek sinic był odpowiedzialny za katastrofę ekologiczną w Odrze w 2022r?
prymnesium parvum
90
działanie prymnezyny na ryby
Toksyny zmieniają przepuszczalność błon komórkowych co szczególnie prowadzi do uszkodzenia skrzeli. Opisano u ryb krwawienie ze skrzeli🩸, nadmierną produkcję śluzu i zaburzenia zachowania (opadanie na dno lub próby oddychania powietrzem atmosferycznym).