Wykład 15 [leczenie zatruć, odtrutki]

Question 1

co oznacza litera A w skrócie ABC odnoszącym się do pomocy lekarskiej w zatruciu

Answer 1

airways

Question 2

co oznacza litera B w skrócie ABC odnoszącym się do pomocy lekarskiej w zatruciu

Answer 2

breathing, bleeding

Question 3

co oznacza litera C w skrócie ABC odnoszącym się do pomocy lekarskiej w zatruciu

Answer 3

circulation, cardiovascular, consciousness

Question 4

w jakim zatruciu podaż tlenu jest niewskazana

Answer 4

w zatruciu parakwatem

Question 5

jakiej grupy leków nie powinno się stosować w znoszeniu drgawek

Answer 5

pochodnych fenotiazyny

Question 6

Podaj przykład zatrucia przebiegającego z hipertermią

Answer 6

• metaldehyd
• insektycydy
• dinitroalkilofenole
• aspiryna

Question 7

Podaj przykład zatrucia przebiegającego z hipotermią

Answer 7

• antykoagulanty
• alfachloraloza

Question 8

Jakie drogi zatrucia najbardziej ograniczają możliwości dekontaminacji?

Answer 8

inhalacyjne i parenteralne

Question 9

w przypadkach jakich zatruć stosuje się rozcieńczanie jako metodę dekontaminacji?

Answer 9

Stosuje się zwykle w przypadku spożycia substancji żrących, gdy wywoływanie wymiotów jest przeciwwskazane, a sondowanie obarczone dużym ryzykiem.

Question 10

jakie substancje wykorzystuje się do rozcieńczania jako metody dekontaminacji w sytuacji zatrucia substancjami żrącymi?

Answer 10

mleko lub wodę

Question 11

co można podać w celu rozcieńczenia treści żołądka w przypadku zatrucia filodendronem?

Answer 11

jogurt lub twaróg

Question 12

w jakich zatruciach można podać jogurt lub twaróg celem rozcieńczenia treści żołądka?

Answer 12

W zatruciach nierozpuszczalnymi szczawianami wapnia (np. zatrucie filodendronem)

Question 13

Przeciwwskazania do prowokowania wymiotów [7]

Answer 13

1. gatunki niewymiotujące (konie, bydło, króliki, gryzonie, ptaki)
2. brak przytomności
3. drgawki
4. zatrucie substancjami żrącymi
5. zatrucie substancjami lotnymi (rozpuszczalniki, benzyna etc.)
6. pacjenci niestabilni kardiologicznie (silna arytmia) i z ciężką dusznością (ryzyko zejścia śmiertelnego)
7. ciała obce ostrokończyste

Question 14

po jakim czasie nie ma już sensu prowokować wymiotów?

Answer 14

po 4h

Question 15

emetyki stosowane w lecznicy

Answer 15

ropinirol, apomorfina, ksylazyna

Question 16

Podaj przykłady substancji, w zatruciu którymi podawanie węgla aktywnego nie ma sensu

Answer 16

• kwasy i zasady
• chlorany, chlorki
• cyjanki
• siarczan żelaza II, jony żelaza
• etanol, metanol, izopropanol, glikol etylenowy
• azotany
• parakwat
• potas, sód
• fluorki

Question 17

Podaj przykłady osmotycznie czynnych środków przeczyszczających

Answer 17

• sól glauberska Na2SO4
• sól gorzka MgSO4
• sorbitol

Question 18

Jakiego typu środków przeczyszczających nie należy łączyć z węglem aktywnym?

Answer 18

środków olejowych, np. parafiny

Question 19

U jakiego gatunku nie należy przeprowadzać lewatywy?

Answer 19

u ptaków

Question 20

mechanizm działania krążenia wątrobowo-jelitowego

Answer 20

Jest zjawiskiem prowadzącym do przedłużonego utrzymywania się niektórych trucizn lub leków w ustroju.

Ma miejsce niezależnie od drogi podania substancji.

Po wchłonięciu, substancja jest metabolizowana w wątrobie, a następnie w postaci koniugatu wydalana z żółcią do jelit.

Bakterie rozkładają koniugat, a substancja pierwotna jest znów wchłaniana do krwi – wydłużenie działania toksycznego.

Adsorbenty mogą przerywać ten cykl, stąd nawet przy zatruciach parenteralnych podawanie adsorbentów może mieć niekiedy uzasadnienie (np. iwermektyna).

Question 21

jakie zjawisko metaboliczne może wpływać na przedłużenie toksycznego działania trucizn i leków?

Answer 21

krążenie wątrobowo-jelitowe

Question 22

jakie zjawisko można zastosować do eliminacji trucizn ulegających jonizacji w fizjologicznych granicach pH moczu?

Answer 22

zjawisko pułapki jonowej

Question 23

dla jakich trucizn ma zastosowanie zjawisko pułapki jonowej?

Answer 23

dla trucizn ulegających jonizacji w fizjologicznych granicach pH moczu

Question 24

na czym polega zjawisko pułapki jonowej?

Answer 24

W przypadku trucizn, które ulegają jonizacji w fizjologicznych granicach pH moczu można zastosować zjawisko pułapki jonowej (ang. ion trapping).

W tym celu podaje się środki modyfikujące pH osocza co powoduje wtórną zmianę pH moczu.

Związki zjonizowane w moczu pierwotnym nie pokonują ścian kanalików nerkowych i nie ulegają wchłanianiu zwrotnemu, dzięki temu są skutecznie eliminowane z moczem ostatecznym.

Question 25

jaką właściwość biologiczną jonów wykorzystuje zjawisko pułapki jonowej?

Answer 25

zjawisko pułapki jonowej wykorzystuje fakt, że związki zjonizowane w moczu pierwotnym nie pokonują ścian kanalików nerkowych i nie ulegają wchłanianiu zwrotnemu, dzięki temu są skutecznie eliminowane z moczem ostatecznym

Question 26

jak należy wpłynąć na pH osocza i moczu, aby zwiększyć wydalanie kwasów?

Answer 26

podwyższyć

Question 27

jak należy wpłynąć na pH osocza i moczu, aby zwiększyć wydalanie zasad?

Answer 27

obniżyć

Question 28

podaj przykład związków, których wydalanie wspomaga diureza kwaśna

Answer 28

alkaloidy, amfetamina

Question 29

jakie leki można zastosować do zakwaszenia moczu?

Answer 29

- NH4Cl p.o. małe 2-5 g - Chlorek argininy i.m. i.v. małe 100-200mg/kg - Witamina C i.v. 40 mg/kg

Question 30

podaj przykłady substancji, których wydalanie zwiększa diureza alkaliczna

Answer 30

salicylany, paracetamol, barbiturany, herbicydy fenoksyoctowe

Question 31

jakie leki można stosować do wywołania diurezy zasadowej?

Answer 31

- NaHCO3 i.v. - Płyn Ringera z mleczanami 5-10 ml/kg/h - Trometamol - Acetazolamid

Question 32

w jakich okolicznościach stosuje się dializę otrzewnową?

Answer 32

przy niewydolności nerek

Question 33

jaka metoda oczyszczania pozanerkowego jest najczęściej stosowana?

Answer 33

dializa otrzewnowa

Question 34

w jakim celu stosuje się dożylne emulsje lipidowe?

Answer 34

celu stworzenia lipidowego kompartmentu, do którego przechodzi silnie lipofilowa trucizna (spada stężenie w miejscu toksycznego działania, np. CUN)

Question 35

na czym polega dializa otrzewnowa?

Answer 35

polega na podaniu dootrzewnowym ok. 10-20 ml płynu/kg m.c. (0.9% NaCl, 2,5% glukozy) i upuszczeniu go po ok. 30-60 min zabieg wykonuje się wielokrotnie

Question 36

w jakich zatruciach może być skuteczne zastosowanie dożylnej emulsji lipidowej

Answer 36

w zatruciach bupiwakainą, ropiwakainą, pyretroidami, THC, jonoforami, iwermektyną

Question 37

możliwe powikłania po zastosowaniu dożylnej emulsji lipidowej

Answer 37

hemoliza, zator, hiperlipidemia

Question 38

w jaki sposób działają odtrutki o działaniu chemicznym?

Answer 38

działają na truciznę (zmniejszając toksyczność lub zwiększając eliminację, np. związki chelatujące)

Question 39

podaj przykład odtrutki o działaniu chemicznym

Answer 39

związki chelatujące

Question 40

w jaki sposób działają odtrutki farmakologiczne?

Answer 40

antagonizują działanie trucizny w miejscu działania (np. atipamezol)

Question 41

w jaki sposób działają odtrutki czynnościowe?

Answer 41

zmniejszają efekty kliniczne trucizny (np. metokarbamol)

Question 42

wymień związki chelatujące

Answer 42

- wersenian disodowowapniowy (Na2CaEDTA) - penicylamina - deferoksamina - kwas dimerkaptobursztynowy (DMSA)

Question 43

w jakich zatruciach jest skuteczny wersenian disodowo-wapniowy (Na2CaEDTA)?

Answer 43

- zatrucie ołowiem - wiąże ponadto kadm, chrom, kobalt, miedź, mangan

Question 44

odtrutka w zatruciu ołowiem

Answer 44

- wersenian disodowo-wapniowy - penicylamina - DMSA (kwas dimerkaptobursztynowy)

Question 45

odtrutka w zatruciu miedzią

Answer 45

- penicylamina - wersenian disodowo-wapniowy - tiosiarczan sodowy - molibdenian amonowy (hamuje wchłanianie)

Question 46

w jakich zatruciach jest skuteczna d-penicylamina?

Answer 46

- zatrucie miedzią - wiąże ponadto ołów, kobalt, rtęć, żelazo, cynk

Question 47

odtrutka w zatruciu żelazem

Answer 47

deferoksamina + wit. C, która zwiększa jej skuteczność

Question 48

w jakim zatruciu jest skuteczna deferoksamina?

Answer 48

- żelazem - wiąże wolne jony żelaza i glinu

Question 49

odtrutka w zatruciu rtęcią

Answer 49

dimerkaprol (DMSA, kwas dimerkaptobursztynowy)

Question 50

w jakich zatruciach jest skuteczny dimerkaprol?

Answer 50

wiąże ołów, rtęć i arsen

Question 51

w jakich zatruciach stosuje się błękit metylenowy?

Answer 51

azotyny, azotany, chlorany, cyjanki

Question 52

jaki jest cel stosowania błękitu metylenowego?

Answer 52

Stosowany jako czynnik redukujący w methemoglobinemii u dużych zwierząt. Działa redukująco dopiero po przemianie w wątrobie do bezbarwnej pochodnej.

Question 53

na co może wskazywać pojawienie się niebieskiego lub zielonego zabarwienia moczu?

Answer 53

jest to skutek uboczny stosowania błękitu metylenowego

Question 54

skutek przedawkowania błękitu metylenowego

Answer 54

pogłębienie methemoglobinemii

Question 55

odktrutka na antykoagulanty

Answer 55

wit. K1

Question 56

w jakim zatruciu stosuje się wit. K1?

Answer 56

w zatruciu rodentycydami antykoagulacyjnymi

Question 57

w jakim zatruciu stosuje się hydroksykobalaminę?

Answer 57

w zatruciu cyjankami

Question 58

odtrutka w zatruciu cyjankami

Answer 58

- prowitamina B12 (hydroksykobalamina) - tiosiarczan sodowy (dostarcza siarki dla rodanazy) - azotyn sodowy (tworzy methemoglobinę, która wiąże grupę cyjanową, co reaktywuje oksydazę cytochromową + azotyn rozszerza naczynia)

Question 59

w jakim zatruciu stosuje się protaminę?

Answer 59

w zatruciu heparyną (wiąże lek)

Question 60

antidotum w zatruciu heparyną

Answer 60

protamina

Question 61

w jakich zatruciach stosuje się nalokson?

Answer 61

opioidami

Question 62

antidotum na opioidy

Answer 62

nalokson

Question 63

antidotum na benzodiazepiny

Answer 63

flumazenil

Question 64

w jakich zatruciach stosuje się flumazenil?

Answer 64

w zatruciu pochodnymi benzodiazepiny, np. diazepamem (antagonista receptorów)

Question 65

w jakim zatruciu stosuje się atipamezol

Answer 65

alfa-2-agonistami, amitrazą

Question 66

antidotum na alfa-2-agonistów

Answer 66

atipamezol

Question 67

antidotum na paracetamol

Answer 67

acetylocysteina

Question 68

w jakim zatruciu stosuje się acetylocysteinę?

Answer 68

w zatruciu paracetamolem

Question 69

mechanizm działania acetylocysteiny w zatruciu paracetamolem

Answer 69

uzupełnia pulę glutationu, który neutralizuje toksyczne metabolity

Question 70

w jakich zatruciach stosuje się fizostygminę?

Answer 70

w zatruciach atropiną, skopolaminą – lek hamuje rozkład acetylocholiny, która konkuruje z trucizną o receptor M (działanie obwodowe i centralne)

Question 71

jakie działanie wykazuje fizostygmina?

Answer 71

obwodowe i centralne

Question 72

mechanizm działania fizostygminy

Answer 72

lek hamuje rozkład acetylocholiny, która konkuruje z trucizną o receptor M

Question 73

jakie działanie wykazuje neostygmina?

Answer 73

jedynie obwodowe

Question 74

w jakich zatruciach stosuje się neostygminę?

Answer 74

w zatruciu tubokuraryną i innymi lekami miorelaksacyjnymi wywołującymi blok polaryzacyjny, działa podobnie jak fizostygmina, ale jedynie obwodowo

Question 75

jaki lek stosuje się w zatruciu tubokuraryną?

Answer 75

neostygminę

Question 76

w jakich zatruciach stosuje się cyproheptadynę?

Answer 76

stosowana w zespole serotoniowym wywołanym przedawkowaniem np. trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych (klomipramina), selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (fluoksetyna)

Question 77

mechanizm działania cyproheptadyny

Answer 77

antagonista serotoniny

Question 78

lek stosowany w zespole serotoninowym

Answer 78

cyproheptadyna

Question 79

antidotum w zatruciu cholekalcyferolem

Answer 79

bisfosfoniany, np. kwas pamidronowy

Question 80

w jakim zatruciu stosuje się kwas pamidronowy

Answer 80

jest to bisfosfonian stosowany w zatruciu cholekalcyferolem

Question 81

w jakim zatruciu można zastosować swoiste fragmenty Fab przeciwciał wiążących digoksynę?

Answer 81

w zatruciu glikozydami nasercowymi

Question 82

antidotum w zatruciach glikozydami nasercowymi

Answer 82

fragmenty Fab przeciwciał wiążących digoksynę

Question 83

leki stosowane w leczeniu zatrucia inhibitorami AchE

Answer 83

atropina, pralidoksym (tylko fosforoorganiczne)

Question 84

jaki typ objawów znosi atropina w zatruciu karbaminianami?

Answer 84

Jest skuteczna w znoszeniu objawów muskarynowych, nie znosi objawów nikotynowych.

Question 85

antidotum w zatruciu związkami fosforoorganicznymi

Answer 85

pralidoksym

Question 86

antidotum w zatruciu karbaminianami

Answer 86

brak

Question 87

co można zastosować w zatruciu glikolem etylenowym?

Answer 87

- fomepizol - etanol

Question 88

mechanizm działania fomepizolu

Answer 88

inhibitor dehydrogenazy alkoholowej

Question 89

dlaczego etanol jest skuteczny w przeciwdziałaniu wystąpienia objawów zatrucia glikolem etylenowym?

Answer 89

ponieważ ma większe powinowactwo do dehydrogenazy alkoholowej, więc zajmuje ją, a ona nie tworzy toksycznych metabolitów glikolu

Question 90

w jakim zatruciu stosujemy etanol jako odtrutkę

Answer 90

w zatruciu glikolem etylenowym

Question 91

w jakim zatruciu stosujemy fomepizol

Answer 91

glikolem

Question 92

w jakim zatruciu stosujemy 4-MP

Answer 92

glikolem