Wykład 15 [leczenie zatruć, odtrutki] Flashcards

1
Q

co oznacza litera A w skrócie ABC odnoszącym się do pomocy lekarskiej w zatruciu

A

airways

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

co oznacza litera B w skrócie ABC odnoszącym się do pomocy lekarskiej w zatruciu

A

breathing, bleeding

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

co oznacza litera C w skrócie ABC odnoszącym się do pomocy lekarskiej w zatruciu

A

circulation, cardiovascular, consciousness

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

w jakim zatruciu podaż tlenu jest niewskazana

A

w zatruciu parakwatem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

jakiej grupy leków nie powinno się stosować w znoszeniu drgawek

A

pochodnych fenotiazyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podaj przykład zatrucia przebiegającego z hipertermią

A
  • metaldehyd
  • insektycydy
  • dinitroalkilofenole
  • aspiryna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podaj przykład zatrucia przebiegającego z hipotermią

A
  • antykoagulanty
  • alfachloraloza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie drogi zatrucia najbardziej ograniczają możliwości dekontaminacji?

A

inhalacyjne i parenteralne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

w przypadkach jakich zatruć stosuje się rozcieńczanie jako metodę dekontaminacji?

A

Stosuje się zwykle w przypadku spożycia substancji żrących, gdy wywoływanie wymiotów jest przeciwwskazane, a sondowanie obarczone dużym ryzykiem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

jakie substancje wykorzystuje się do rozcieńczania jako metody dekontaminacji w sytuacji zatrucia substancjami żrącymi?

A

mleko lub wodę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

co można podać w celu rozcieńczenia treści żołądka w przypadku zatrucia filodendronem?

A

jogurt lub twaróg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

w jakich zatruciach można podać jogurt lub twaróg celem rozcieńczenia treści żołądka?

A

W zatruciach nierozpuszczalnymi szczawianami wapnia (np. zatrucie filodendronem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Przeciwwskazania do prowokowania wymiotów [7]

A
  1. gatunki niewymiotujące (konie, bydło, króliki, gryzonie, ptaki)
  2. brak przytomności
  3. drgawki
  4. zatrucie substancjami żrącymi
  5. zatrucie substancjami lotnymi (rozpuszczalniki, benzyna etc.)
  6. pacjenci niestabilni kardiologicznie (silna arytmia) i z ciężką dusznością (ryzyko zejścia śmiertelnego)
  7. ciała obce ostrokończyste
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

po jakim czasie nie ma już sensu prowokować wymiotów?

A

po 4h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

emetyki stosowane w lecznicy

A

ropinirol, apomorfina, ksylazyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Podaj przykłady substancji, w zatruciu którymi podawanie węgla aktywnego nie ma sensu

A
  • kwasy i zasady
  • chlorany, chlorki
  • cyjanki
  • siarczan żelaza II, jony żelaza
  • etanol, metanol, izopropanol, glikol etylenowy
  • azotany
  • parakwat
  • potas, sód
  • fluorki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Podaj przykłady osmotycznie czynnych środków przeczyszczających

A
  • sól glauberska Na2SO4
  • sól gorzka MgSO4
  • sorbitol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakiego typu środków przeczyszczających nie należy łączyć z węglem aktywnym?

A

środków olejowych, np. parafiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

U jakiego gatunku nie należy przeprowadzać lewatywy?

A

u ptaków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

mechanizm działania krążenia wątrobowo-jelitowego

A

Jest zjawiskiem prowadzącym do przedłużonego utrzymywania się niektórych trucizn lub leków w ustroju.

Ma miejsce niezależnie od drogi podania substancji.

Po wchłonięciu, substancja jest metabolizowana w wątrobie, a następnie w postaci koniugatu wydalana z żółcią do jelit.

Bakterie rozkładają koniugat, a substancja pierwotna jest znów wchłaniana do krwi – wydłużenie działania toksycznego.

Adsorbenty mogą przerywać ten cykl, stąd nawet przy zatruciach parenteralnych podawanie adsorbentów może mieć niekiedy uzasadnienie (np. iwermektyna).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

jakie zjawisko metaboliczne może wpływać na przedłużenie toksycznego działania trucizn i leków?

A

krążenie wątrobowo-jelitowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

jakie zjawisko można zastosować do eliminacji trucizn ulegających jonizacji w fizjologicznych granicach pH moczu?

A

zjawisko pułapki jonowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

dla jakich trucizn ma zastosowanie zjawisko pułapki jonowej?

A

dla trucizn ulegających jonizacji w fizjologicznych granicach pH moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

na czym polega zjawisko pułapki jonowej?

A

W przypadku trucizn, które ulegają jonizacji w fizjologicznych granicach pH moczu można zastosować zjawisko pułapki jonowej (ang. ion trapping).

W tym celu podaje się środki modyfikujące pH osocza co powoduje wtórną zmianę pH moczu.

Związki zjonizowane w moczu pierwotnym nie pokonują ścian kanalików nerkowych i nie ulegają wchłanianiu zwrotnemu, dzięki temu są skutecznie eliminowane z moczem ostatecznym.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

jaką właściwość biologiczną jonów wykorzystuje zjawisko pułapki jonowej?

A

zjawisko pułapki jonowej wykorzystuje fakt, że związki zjonizowane w moczu pierwotnym nie pokonują ścian kanalików nerkowych i nie ulegają wchłanianiu zwrotnemu, dzięki temu są skutecznie eliminowane z moczem ostatecznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

jak należy wpłynąć na pH osocza i moczu, aby zwiększyć wydalanie kwasów?

A

podwyższyć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

jak należy wpłynąć na pH osocza i moczu, aby zwiększyć wydalanie zasad?

A

obniżyć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

podaj przykład związków, których wydalanie wspomaga diureza kwaśna

A

alkaloidy, amfetamina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

jakie leki można zastosować do zakwaszenia moczu?

A
  • NH4Cl p.o. małe 2-5 g
  • Chlorek argininy i.m. i.v. małe 100-200mg/kg
  • Witamina C i.v. 40 mg/kg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

podaj przykłady substancji, których wydalanie zwiększa diureza alkaliczna

A

salicylany, paracetamol, barbiturany, herbicydy fenoksyoctowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

jakie leki można stosować do wywołania diurezy zasadowej?

A
  • NaHCO3 i.v.
  • Płyn Ringera z mleczanami 5-10 ml/kg/h
  • Trometamol
  • Acetazolamid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

w jakich okolicznościach stosuje się dializę otrzewnową?

A

przy niewydolności nerek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

jaka metoda oczyszczania pozanerkowego jest najczęściej stosowana?

A

dializa otrzewnowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

w jakim celu stosuje się dożylne emulsje lipidowe?

A

celu stworzenia lipidowego kompartmentu, do którego przechodzi silnie lipofilowa trucizna (spada stężenie w miejscu toksycznego działania, np. CUN)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

na czym polega dializa otrzewnowa?

A

polega na podaniu dootrzewnowym ok. 10-20 ml płynu/kg m.c. (0.9% NaCl, 2,5% glukozy) i upuszczeniu go po ok. 30-60 min

zabieg wykonuje się wielokrotnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

w jakich zatruciach może być skuteczne zastosowanie dożylnej emulsji lipidowej

A

w zatruciach bupiwakainą, ropiwakainą, pyretroidami, THC, jonoforami, iwermektyną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

możliwe powikłania po zastosowaniu dożylnej emulsji lipidowej

A

hemoliza, zator, hiperlipidemia

38
Q

w jaki sposób działają odtrutki o działaniu chemicznym?

A

działają na truciznę (zmniejszając toksyczność lub zwiększając eliminację, np. związki chelatujące)

39
Q

podaj przykład odtrutki o działaniu chemicznym

A

związki chelatujące

40
Q

w jaki sposób działają odtrutki farmakologiczne?

A

antagonizują działanie trucizny w miejscu działania (np. atipamezol)

41
Q

w jaki sposób działają odtrutki czynnościowe?

A

zmniejszają efekty kliniczne trucizny (np. metokarbamol)

42
Q

wymień związki chelatujące

A
  • wersenian disodowowapniowy (Na2CaEDTA)
  • penicylamina
  • deferoksamina
  • kwas dimerkaptobursztynowy (DMSA)
43
Q

w jakich zatruciach jest skuteczny wersenian disodowo-wapniowy (Na2CaEDTA)?

A
  • zatrucie ołowiem
  • wiąże ponadto kadm, chrom, kobalt, miedź, mangan
44
Q

odtrutka w zatruciu ołowiem

A
  • wersenian disodowo-wapniowy
  • penicylamina
  • DMSA (kwas dimerkaptobursztynowy)
45
Q

odtrutka w zatruciu miedzią

A
  • penicylamina
  • wersenian disodowo-wapniowy
  • tiosiarczan sodowy
  • molibdenian amonowy (hamuje wchłanianie)
46
Q

w jakich zatruciach jest skuteczna d-penicylamina?

A
  • zatrucie miedzią
  • wiąże ponadto ołów, kobalt, rtęć, żelazo, cynk
47
Q

odtrutka w zatruciu żelazem

A

deferoksamina + wit. C, która zwiększa jej skuteczność

48
Q

w jakim zatruciu jest skuteczna deferoksamina?

A
  • żelazem
  • wiąże wolne jony żelaza i glinu
49
Q

odtrutka w zatruciu rtęcią

A

dimerkaprol (DMSA, kwas dimerkaptobursztynowy)

50
Q

w jakich zatruciach jest skuteczny dimerkaprol?

A

wiąże ołów, rtęć i arsen

51
Q

w jakich zatruciach stosuje się błękit metylenowy?

A

azotyny, azotany, chlorany, cyjanki

52
Q

jaki jest cel stosowania błękitu metylenowego?

A

Stosowany jako czynnik redukujący w methemoglobinemii u dużych zwierząt. Działa redukująco dopiero po przemianie w wątrobie do bezbarwnej pochodnej.

53
Q

na co może wskazywać pojawienie się niebieskiego lub zielonego zabarwienia moczu?

A

jest to skutek uboczny stosowania błękitu metylenowego

54
Q

skutek przedawkowania błękitu metylenowego

A

pogłębienie methemoglobinemii

55
Q

odktrutka na antykoagulanty

A

wit. K1

56
Q

w jakim zatruciu stosuje się wit. K1?

A

w zatruciu rodentycydami antykoagulacyjnymi

57
Q

w jakim zatruciu stosuje się hydroksykobalaminę?

A

w zatruciu cyjankami

58
Q

odtrutka w zatruciu cyjankami

A
  • prowitamina B12 (hydroksykobalamina)
  • tiosiarczan sodowy (dostarcza siarki dla rodanazy)
  • azotyn sodowy (tworzy methemoglobinę, która wiąże grupę cyjanową, co reaktywuje oksydazę cytochromową + azotyn rozszerza naczynia)
59
Q

w jakim zatruciu stosuje się protaminę?

A

w zatruciu heparyną (wiąże lek)

60
Q

antidotum w zatruciu heparyną

A

protamina

61
Q

w jakich zatruciach stosuje się nalokson?

A

opioidami

62
Q

antidotum na opioidy

A

nalokson

63
Q

antidotum na benzodiazepiny

A

flumazenil

64
Q

w jakich zatruciach stosuje się flumazenil?

A

w zatruciu pochodnymi benzodiazepiny, np. diazepamem (antagonista receptorów)

65
Q

w jakim zatruciu stosuje się atipamezol

A

alfa-2-agonistami, amitrazą

66
Q

antidotum na alfa-2-agonistów

A

atipamezol

67
Q

antidotum na paracetamol

A

acetylocysteina

68
Q

w jakim zatruciu stosuje się acetylocysteinę?

A

w zatruciu paracetamolem

69
Q

mechanizm działania acetylocysteiny w zatruciu paracetamolem

A

uzupełnia pulę glutationu, który neutralizuje toksyczne metabolity

70
Q

w jakich zatruciach stosuje się fizostygminę?

A

w zatruciach atropiną, skopolaminą – lek hamuje rozkład acetylocholiny, która konkuruje z trucizną o receptor M (działanie obwodowe i centralne)

71
Q

jakie działanie wykazuje fizostygmina?

A

obwodowe i centralne

72
Q

mechanizm działania fizostygminy

A

lek hamuje rozkład acetylocholiny, która konkuruje z trucizną o receptor M

73
Q

jakie działanie wykazuje neostygmina?

A

jedynie obwodowe

74
Q

w jakich zatruciach stosuje się neostygminę?

A

w zatruciu tubokuraryną i innymi lekami miorelaksacyjnymi wywołującymi blok polaryzacyjny, działa podobnie jak fizostygmina, ale jedynie obwodowo

75
Q

jaki lek stosuje się w zatruciu tubokuraryną?

A

neostygminę

76
Q

w jakich zatruciach stosuje się cyproheptadynę?

A

stosowana w zespole serotoniowym wywołanym przedawkowaniem np. trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych (klomipramina), selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (fluoksetyna)

77
Q

mechanizm działania cyproheptadyny

A

antagonista serotoniny

78
Q

lek stosowany w zespole serotoninowym

A

cyproheptadyna

79
Q

antidotum w zatruciu cholekalcyferolem

A

bisfosfoniany, np. kwas pamidronowy

80
Q

w jakim zatruciu stosuje się kwas pamidronowy

A

jest to bisfosfonian stosowany w zatruciu cholekalcyferolem

81
Q

w jakim zatruciu można zastosować swoiste fragmenty Fab przeciwciał wiążących digoksynę?

A

w zatruciu glikozydami nasercowymi

82
Q

antidotum w zatruciach glikozydami nasercowymi

A

fragmenty Fab przeciwciał wiążących digoksynę

83
Q

leki stosowane w leczeniu zatrucia inhibitorami AchE

A

atropina, pralidoksym (tylko fosforoorganiczne)

84
Q

jaki typ objawów znosi atropina w zatruciu karbaminianami?

A

Jest skuteczna w znoszeniu objawów muskarynowych, nie znosi objawów nikotynowych.

85
Q

antidotum w zatruciu związkami fosforoorganicznymi

A

pralidoksym

86
Q

antidotum w zatruciu karbaminianami

A

brak

87
Q

co można zastosować w zatruciu glikolem etylenowym?

A
  • fomepizol
  • etanol
88
Q

mechanizm działania fomepizolu

A

inhibitor dehydrogenazy alkoholowej

89
Q

dlaczego etanol jest skuteczny w przeciwdziałaniu wystąpienia objawów zatrucia glikolem etylenowym?

A

ponieważ ma większe powinowactwo do dehydrogenazy alkoholowej, więc zajmuje ją, a ona nie tworzy toksycznych metabolitów glikolu

90
Q

w jakim zatruciu stosujemy etanol jako odtrutkę

A

w zatruciu glikolem etylenowym

91
Q

w jakim zatruciu stosujemy fomepizol

A

glikolem

92
Q

w jakim zatruciu stosujemy 4-MP

A

glikolem