Week 9 HC.1 Immuniteit van transplantatie

Question 1

Transplantaties

Answer 1

Bij alle organen een dalende lijn in de overleving

• Nabloeding
• Andere chirurgische complicaties
• Infecties
• Afstotingsreactie

Question 2

Vormen van transplantatie

Answer 2

Toename genetische verschil –> toename immunologische afstoting

• Auto-transplantatie= eigen weefsel –> geen afstoting
• Syngene transplantatie= tussen genetisch identieke individuen (eeneiige tweeling) –> soms nog wel epigenetische verschillen in minor HLA-genen (geen grote rol)
• Allogene transplantatie= niet-gerelateerde individuen –> hoe meer genetische verschillen, hoe groter de mate van afstoting.
• Xenogeen= over species bariere heen –> meestal groot probleem ( hartklep van varken wordt niet afgestoten want het is niet gevasculariseerd, geen HLA)

Question 3

Transplantaat antigenen

Answer 3

• MHC antigenen
• Non-MHC antigenen ( minor antigenen)
  
  • AB0 bloedgroep-antigenen

MHC= major histocompatibility complex, MHC-genen liggen op de korte arm van chromosoom 6.

MHC klasse I= A,B en C
MHC klasse II= DP,(DN,DM, DO),DQ,DR

Question 4

MHC expressie

Answer 4

• Twee niet verwante individuen zijn vrijwel nooit MHC-identiek
• Veel polymorfisme, polygenie en codominantie

Question 5

Alloreactiviteit van T-cellen

Answer 5

• T-cellen herkennen MHC-moleculen
• Immunologisch geheugen –> bij eerdere afstoting met hetzelfde weefsel, treedt een snellere afstoting op.
• First-set rejection and second-set rejection

Question 6

Inductie van alloreactieve T-cellen

Answer 6

• Langerhans cellen: dendritische cellen die sterk immunogeen zijn.
• Brengen MHC-moleculen aan het oppervlak, stimulatoire co-factoren
• DC kruipt uit stuk getransplanteerde huid
• Komt langs de eerst volgende drainerende lymfeklier
• Presenteert zijn lichaamsvreemde MHC aan T-cellen
• Expansie en effector T-cellen
• Effector cellen verhuizen naar getransplanteerde huid–>
  weefselafstoting

Question 7

Immuniteit van transplantatie

Answer 7

• DC cellen bepalen voornamelijk de immuniteit van transplantatie
• Verschillende typen weefsels hebben ook een verschillende immuniteit
• Beenmerg en huid veel DC’s
• Factoren:
  
  • Variatie in MHC expressieniveau
  • Variatie in aantal APC’s : met name DC

Hoe meer DC’s, hoe immunogener het orgaan en dus hoe groter de kans op afstoting.

Question 8

Directe en indirecte T-cel alloreactie

Answer 8

Direct

• Donor DC (APC) komt aan in de drainerende lymfeklier van de ontvanger
• Presenteert lichaamsvreemd MHC aan de T-cel met een willekeurig peptide –> activatie van T-cellen.
• Speelt in het begin na de transplantatie een rol in de afweerreactie
• Directe herkenning van vreemd, intact donor MHC door TCR van ontvanger

Indirect

• Herkenning van eigen MHC met gepresenteerde lichaamsvreemde peptide, afkomstig uit donor-MHC. De donorcel gaat bv kapot, verliest antigenen en dit wordt opgenomen door lichaamseigen APC.
• Chronische afstoting (enkele maanden na transplantatie)

Question 9

Directe T-cel alloreactie

Answer 9

• Kruisreactie
• Geen speciale T-cel per se bij transplantatie, gewoon die normaliter bacteriën en virussen opruimen.
• Kunnen peptide-onafhankelijk kruisreageren met lichaamsvreemd donor-MHC
• Virus specifieke ontvanger T-cellen kunnen bijdragen aan alloreactie

Question 10

Adaptieve afweer na transplantatie

Answer 10

• Vreemd MHC, vreemd AB0 bloedgroep
• T-cellen, macrofagen en antistoffen

Effectorfase van CD4+ T-cel

• Stimulatie van B-cellen tot antilichaamproductie
• Cytotoxie van HLA- klasse II
• DTH= vertraagde type overgevoeligheidsreactie

Effectorfase van CD8+ T-cel
- CD8+ T-cellen differentiatie naar cytotoxische T-cellen via HLA-klasse I die cellen kunnen lyseren.

Question 11

Adaptieve afweer: gepreformeerd/geinduceerd

Answer 11

• Gepreformeerd (pre-tx): Al eerder transfusie/ transplantatie gehad –> geactiveerde T-cellen en antistoffen liggen al klaar op moment van transplantatie, geeft een snelle afstotingsreactie ( in de bloedvaatwand zitten bloedgroep antigenen)
• Geinduceerd( post-tx)= gaat de transplantatie naief in, respons opgewekt op het transplantaat –>langzamere afstotingsreactie.

Question 12

Type afstotingsreacties

Answer 12

1. Hyperacuut, humoraal (24uur)
   
   • Door gepreformeerde allo-antistoffen tegen donor MHC en AB-bloedgroep ( anti-HLA en anti-AB0 antilichamen)
     - Bij bekende sensibilisatie –> plasmaferese, antistoffen er uit filteren
2. Acuut, cellulair en/of acuut humoraal ( < eerste 3-6mnd)
   - Door inductie adaptieve allo-immuunrespons tegen donor MHC ( anti-HLA, anti-minor T-lymfocyten)
3. Chronisch ( na maanden tot jaren)
   - Door zowel allo-immuunresponsen als niet-immunologische oorzaken:
   
   • Hypertensie
   • Hyperlipidemie
   • Geneesmiddeltoxiciteit
   • Virale infecties
   • Late effecten van ischemie-/reperfusieschade
   • Terugkeer oorspronkelijke ziekte
     - Vaatschade: meest dominante rol bij afstoting

Proliferatie van myofibroblasten –> hypertrofie van tunica intima –> neo-intima –> occlusie vat –> ischemie en afstoting.

Question 13

Afweer bij transplantatie

Answer 13

1. Adaptieve afweer
   - Allo-immuunrespons van T-cellen en B-cellen tegen lichaamsvreemde AB0- en MHC antigenen.
2. Aangeboren afweer
   Factoren:
   • Ziekte of trauma waaraan donor is overleden
   • Duur hersendood
   • Mate ischemie/reperfusieschade
   • Operatieprocedure
     –> invloed: op allogeniciteit donororgaan

Mechanismen: leukocyten- en complementactivatie; cytokinenproductie