Week 1B: inleiding Flashcards
Fondsen en exportkredietverzekeringen
Wat zijn fondsen?
Een soort spaarpot voor toekomstige activiteiten of het dekken van onvoorziene financiële risico’s. Niet zo van belang op nationaal niveau, maar wel voor de EU.
Wat zijn voordelen van fondsen?
- Mogelijkheid om bepaalde inkomsten toe te wijzen aan een specifiek doel.
- Allocatie middelen efficiënter.
- Waarborg tegen wegvloeiing naar algemene middelen.
- Betrekken van private partijen.
- Doorvloeiing van middelen van centrale naar decentrale overheid.
Wat zijn nadelen van fondsen?
- Niet alle uitgaven kunnen optimaal en integere wijze tegen elkaar worden afgewogen.
- Verlies van overzicht over overheidsfinanciën.
- Toename van rigiditeit; kost meer werk.
- Uitlokken van bestedingsdrang, vooral als inkomstenpeil afhankelijk is van uitgavenpeil.
Welke begrotingsfondsen bestaan er?
- AOW-fonds (opgeheven): bedoeld voor het uitkeren van AOW.
- Fonds Economische Versterking: investeringen in economische structuur.
- Waddenfonds (opgeheven).
- BTW-compensatiefonds: verrekenen btw door decentrale overheden.
- Gemeente- en Provinciefonds.
- BES-fonds: algemene uitkeringen aan Bonaire, St. Eustacius en Saba.
- Deltafonds: waterveiligheid en meer.
Wat zijn privaatrechtelijke fondsen?
Stichtingen die een financiële bijdrage krijgen van Het Rijk, en vervolgens zelf weer subsidie verlenen (cultuurfonds). Een voordeel hiervan is dat direct betrokkenen een rol krijgen in de verdeling ervan.
Wat is een depositogarantie?
Dit is bij bankfaillissement, de (spaar-)tegoeden zijn gegarandeerd tot €100.000,-.
Sinds 2016 storten banken dus in een fonds, zodat ze genoeg uit kunnen keren.
Wat is een begrotingsreserve?
Een aparte meerjarige budgettaire voorziening die door een ministerie op een afzonderlijke rekening-courant gehouden wordt bij het Ministerie van Financiën (zoals staat in Comptabiliteitswet). Het vormt een interne budgettaire reserve binnen de Rijksbegroting.
Wat zijn structuurfondsen?
Fondsen speciaal bedoeld voor ontwikkeling en verkleinen van welvaartsverschillen tussen de regio’s en lidstaten van de EU. Voorbeelden van bepaalde fondsen:
- Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRD).
- Europees Sociaal Fonds (ESF).
- Cohesiefonds.
Wat zijn de voor- en nadelen van open-einde-regelingen?
Open-einde-regelingen zijn financiële regelingen waar geen budgettair plafond zijn toegerekend. Een risico hiervan is dat geen budgettering/plafond kan leiden tot enorme begrotingstekorten.
Voordelen:
- Minder risico op lange wachtlijsten.
- Ontvangers hebben rechtszekerheid.
- Automatische stabilisatie (denk aan werkloosheidsuitkeringen).
Nadelen:
- Budgettair risico op grote begrotingstekorten.
- Kan tot onbeheersbaarheid leiden.
Wat is cederen?
Het overdragen van een vordering van de ene partij naar de andere. Dit betekent dat je het recht om een bepaalde schuld te innen overdraagt naar een andere partij.
Wat zijn exportkredietverzekeringen en wie zijn daar verantwoordelijk voor?
Dit zijn verzekeringen voor betalingsrisico’s die verbonden zijn aan Nederlandse export en investeringen in het buitenland die zonder deze verzekering niet tot stand zouden zijn gekomen. Hiermee wordt een internationaal gelijkwaardig speelveld gecreëerd.
Uitvoering hiervan gaat via Atradius Dutch State Business (ADSB).
De verantwoordelijken zijn:
- Uitvoering –> Minister van Financiën
- Budgettair –> Minister van Financiën
- Beleid –> Staatssecretaris van Financiën & Minister voor BHOS
Wanneer kan een exportkredietverzekering ingezet worden?
De Nederlandse staat biedt in aanvulling op de private markt faciliteiten aan waarmee Nederlandse ondernemers en hun financiers betalingsrisico’s kunnen afdekken bij de staat. De ekv-faciliteit is aanvullend op de markt, omdat hier pas aanspraak op gemaakt kan worden als exportorders niet commercieel verzekerd kunnen worden.
Deze verzekering is vaak voor export naar ‘politiek en economisch ingewikkelde landen’. Er is vastgelegd welke risico’s (looptijd, omvang en landen) verzekerd kunnen worden op de private markt en daarmee voor welke risico’s de Nederlandse staat aanvullende zekerheid kan bieden.
Wat leveren ekv’s Nederland precies op? Wat heeft de bedrijseconomische resultaatbepaling ermee te maken?
Ze kunnen de export doen groeien en daarmee dus ook financiële groei. In het geval van schade kan het ook geld kosten. Daarom wordt het ook meegenomen in het financiële resultaat van de overheid.
Op de resultatenrekening wordt de bedrijfseconomische resultaatbepaling gezet. Het biedt inzicht in de financiële resultaten van de exportkredietverzekeringen. Het is belangrijk dat deze correct en eerlijk berekend worden, zodat deze verzekeringen niet leiden tot oneerlijke concurrentie op internationale markten. Nederland kan dan een voordeel hebben.
De bedrijfseconomische resultaatbepaling kan ook aangeven in hoeverre de ekv-faciliteit voldoet aan de internationale afspraak om minimaal kostendekkend te zijn en niets meer.
Hoe werkt een gefinancierde transactie?
- Bedrijf NL exporteert goed A naar Bedrijf Z.
- Bedrijf NL regelt daarvoor exportkrediet bij Nederlandse bank B.
- Bank B verzekert dit krediet bij Atradius Dutch State Business.
- Atradius contacteert het Ministerie van Financiën.
- Ministerie controleert de gegevens en voert een risicoanalyse uit.
- Atradius stelt (bij goedkeuring ministerie) in overleg met bank B een polis op.
- Atradius stelt de hoogte van de polis vast die aan de Staat wordt betaald.
- Bank B sluit de polis af bij Atradius.
- De Staat betaalt Atradius een vergoeding voor de diensten.
Hoe werkt een contante transactie?
Bij een contante transactie vraagt het exporterende bedrijf zelf ene ekv bij de Staat.
- Bedrijf A uit NL exporteert goed X aan bedrijf Y uit land Z.
- Bedrijf A levert, bedrijf Y betaalt niet.
- Bedrijf A staakt de levering.
- Atradius neemt de vordering over. Dit is dus cederen.
Wat is recupereren?
Dit vindt plaats wanneer er schade is uitgekeerd. Dit bedrag moet natuurlijk terugverdiend worden. Dit wordt onder meer via de Club van Parijs gedaan, wanneer het om een publieke debiteur gaat.
Een publieke debiteur is een schuldenaar die een overheidsentiteit of andere publieke instelling vertegenwoordigt. Deze schuldenaar is dus onderdeel van de publieke sector.
Wat is de Club van Parijs?
Een informele groep van landen die samenwerken om de schulden van arme landen te herstructureren, en op een verantwoorde manier om te gaan met betalingsachterstanden.
Het doel van de Club van Parijs is om landen die financiële problemen hebben, te helpen bij het herstructureren van hun buitenlandse schulden, zodat zij hun economieën kunnen stabiliseren.
Landen die dus in de schulden zitten, worden geholpen door bijvoorbeeld schuldverlaging, uitstel van betaling of heronderhandelen van schuldvoorwaarden.
Hoe zijn EKV’s precies gelinkt aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken?
Ekv’s zijn gelinkt aan Buitenlandse Zaken, omdat ze ingezet kunnen worden om strategisch diplomatische doelen te ondersteunen, denk aan bevorderen van stabiliteit in armere landen. Dit is namelijk een doel van Buitenlandse Zaken.
Dankzij Ekv’s kan de economische groei in ontwikkelingslanden bevorderd worden, omdat deze landen makkelijker toegang krijgen tot de internationale markt en dat zonder een ekv niet had gekund.
Wat is de HGIS?
Homogene Groep Internationale Samenwerking. Het is een begrotingscategorie van de overheidsbegroting mbt ontwikkelingssamenwerking en hulp.
De HGIS-nota omvat alle uitgaven in het kader van internationale samenwerking, waaronder Official Development Assistance (ODA).
Kwijtschelding van schulden kan (in sommige gevallen) toegerekend worden aan de HGIS-nota, omdat een ontwikkelingsland zich dan kan richten op ontwikkeling ipv schulden aflossen. Om een kwijtschelding toe te rekenen aan de HGIS-nota moet het desbetreffende land op de lijst van het OESO DAC van ODA-ontvangende landen staan, anders zou er sprake zijn van een verhulde exportsubsidie.
Opmerking: de HGIS-nota is een aparte constructie, en GEEN begroting op zichzelf. Deze nota wordt slechts ter informatie aan de Tweede Kamer voorgelegd.
Wat is de Minister van BHOS?
Dit is de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Samen met de Staatssecretaris van Financiën is deze verantwoordelijk voor het ontwikkelen van beleid op het gebied van ekv’s.
Het is een minister zonder portefeuille, en heeft geen eigen begroting. Het bedrag dat aan de ODA moet worden uitgegeven wordt bij elk Regeerakkoord opnieuw vastgesteld.
Waarom worden kwijtscheldingen die toegerekend worden aan de HGIS-nota niet officieel goedgekeurd?
Een schuldenkwijtschelding die als ODA wordt aangemerkt, leidt tot een arbitraire reductie van de feitelijke uitgaven in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Dit betekent dat je minder gaat uitgeven.
Het wordt niet officieel goedgekeurd omdat het strijdig is met het budgetrecht van het parlement. Het parlement controleert het bedrag niet, en kan ook niet goedkeuren of afwijzen, omdat de regering juridisch verplicht is om te betalen.
