wątróbka Flashcards
wątroba położenie
od piątej pmż do prawego łuku żebrowego
pole nagie
jedyne niepokryte otrzewną
powierzchnia dolna wątroby sąsiaduje z
nerka
dwunastnica
okrężnica
żołądek
przyczep więzadła sierpowatego
dzieli na płat prawy i lewy
widocznie wyraźna linia podziału po zamknieciu jednej z tętnic
od łożyska pęcherzyka do tyłu i na lewo sięgajac do ŻGD
płat ogoniasty segment
I
płat lewy segment
II, III
płat czworoboczny segment
IV
płat prawy segmenty
V, VI, VII, VIII
unaczynienie wątroby
1500 ml w ciągu 1 min
75% krwi z żyły wrotnej - 50% utlenienia
reszta z tętnicy wątrobowej
żyly wątrobowe
zwykle prawa, środkowa, lewa uchodzące do ŻGD
w 25% –> obecne prawa dolna żyła wątrobowa i liczne niewielkie żyly z płata ogoniastegobezpośrednio dochodzące do ŻGD
budowa zrazika
krew z przestrzeni wrotnch na obwodzie do żyly centralnej w centrum zrazika
kazdy zawiera gałęzie t watrobowej, żywy wrotnej i przewodu żółciowego
poszerzona prawostronna hepatektomia
resekcja całego miąższu wątroby na prawo od w sierpowatego
poszerzoną hemihepatektomię prawostronną (segmenty IV, V–VIII ±I)
komórki Kupffera
układu siateczkowo-śródbłonkowego
usuwają erytrocyty, bakterie, wirusy, endotoksyny
zespół Gilberta
zaburzenie UGT1A1 - UDP-glukuronylotransferazę
zaburzenia sprzęgania bilirubiny w hepatocytach
rozpoznanie:
test z fenobarbitalem - spdek bilirubiny
kwas nikotynowy, glodówka - wzrost bilirubiny
wrodzona sferoctoza może wymagać
splenektomii
żółtaczka hemolityczna przycyzny
sferocytoza wrodozna
przetoczenie krwi
zabieg chirurgiczny
wypadek - kiedy wątroba nie radzi sobie z ilością barwnika z krwiaka
zółtaczka miąższowa, a interwencja chirurgiczna
może nasilić dolegliwości
żółtaczka mechaniczna przycyzny
wewnątrzwątrobowe - ostre/przewlekłe choroby wątroby
leki - chlorpromazyna
zewnątrzwątrobowe - kamienie żółciowe i rak głowy trzustki, rak oklicy okołobrodawkowej, przerzut neo, jatrogenne zwężenie DŻ, torbiel przewodu żółciowego wspólnego
świąd w żółtacze
wywołany brakiem możliwości wydzielania kwasów żółciowych do niedrożnych DŻ
więzadło wątrobowo-dunastnicze
między pwoierzchnią trzewną wątroby a opuszką 12 tnivy
tworzy dolną (prawą) część sieci mnejszej
co w więzadle w-12tniczym
przewód żółciowy wspólny - po stronie prawej żyła wrotna - w środku, trochę do tyłu tętnica wątrobowa właściwa - po lewej naczynia chłonne splot współczulny
poszerzona prawostronna hemihapetotektomia segemnty
5,6,7,8
4,
1
poszerzona lewostronna hemihepatektomia segmenty
2,3
4
1
5,8
uraz wątroby
drugi po śledzionie
zaopatrzenie watroby po urazieQ
Packing
najczestsze wskazanie do resekcji watroby
guz neo (przerzut jelita grubego)
najczestszy guz neo watroby
przerzut
tepe urazy wątroby leczenie
najczęsciej zachowawczo
kiedy operować? –> gdy wstrząs pomimo leczenia albo gdy wskazania w TK
leczenie przutów do wątroby - które nie
rak okolicy trzustkowo-dwunastniczej
czerniak złośliwy
kiedy neo wątroby nieresekcyjny
rozwidlenie t watrobowej, żyły wrotnej - wnęka
przerzuty raka sutka do wątroby
resekcyjne pod warunkiem spełnienia warunków:
dobra odp na leczenie systemowe
okres od leczenia zmiany pierwotnej do pojawienia się przerzutow >12 mscy
brak innych zmian poza wątrobą
możlwiość wykonania radyklanej resekcji
rak jasnokomórkowy nerki przerzuty w wątrobie
resekcyjne pod warunkiem braku innych zmian
przerzuty raka jelita grubego do wątroby
40-60% chorych
synchorniczne 15-30%
metachroniczne 15-30%, najczęściej w ciągu 3 lat
mediana przeżycia przy braku leczenia 6-18 msc
resekcyjność przerzutów - 20%
metody leczenia przerzutów do wątroby
resekcja- Z WYBORU termodestrukcja: -przezskórna -laparoskopowa -otwarta embolizacja echemioterapia
w jakich neo chętnie usuwamy przerzuty?
neuroendokrynne, jelito jajnik żołądek - z wyjątkiem wpustu jasokomórkowy nerki sutka
powikłąnia reskecji przerzutów
zbiorniki płynu, ropnie 5-10% przeciek żołci 3% NW krwawienie zakażenie miejscowo wysięk opłucnowy zapalenie płuc powikłąnia zakrzepowo-zatorowe śmiertelność 2%
kryteria nieresekcyjności przerzutów do wątroby
brak radyklaności zabiegu operacyjnego
technika resekcji - mnogie przrzuty do obu płatów wątroby, naciek dużych naczyń śródwątrobowych
niekorzystne rokowanie - liczba przerzutów >4, wielkośc przerzutu >12
zwiazane z rozległością reskcji - rozległość zabiegu uniemożliwia resekcję tak żeby zachować prawidłowoą funkcję wątroby 30%
ile wątroby musi zostać, żeby działało
30%
najlpopularnijesza technika ablacji przerzutów do wątroby
RadioFrequency Ablation
- temepratura - komórki utrzymują zdolność do 40 stopni; 46 - śmierć po 60 min; 52 - śmierć po kilku minutach; 55 stopni - po kilku sekunach; 60 stopni - natcyhmiastowa
-zmienny prąd elektryczny
o dużej częstotliwości (200 kHz do 20MHz) - wytwarza dużą energię cieplną - temp 100 stopni
najczęstszy nowotwór wątroby
łagodny gruczolak wątroby - nabłonkowy
najczęstszy neo wątroby nienablonkowy
naczyniak
najczęstszy guz złośliwy wątroby
HCC w nałbonkowych i w ogóle
nienabłonkowy - naczyniakomięsak
HCC
najczęstszy neo wątroby
90% na bazie marskości, w wzwB może się rozwijać bez marskości
M 80%, wiek >50 rz
otorebkowany - pseudotorebka, dobrze unaczyniony
naciekanie naczyń 10-50%, naciekanie DŻ 5% - uszkodzone/nieczynne hepatocyty
leczenie HCC
1 wybór - przeszczep wątroby - leczymmy go i z marskości i z HCC
gdy się nie da to resekcja całego segmentu, jak się nie da to ablcja RFT
guzek w marskiej wątrobie co robić?
Algorytm – guz de novo <1 cm – obseraja USG 3 msc
Do 2 cm – 2 badania obrazowe MR i TK – radiolodzy napiszą spełnia kryteria do HCC- leczenie
>2cm – w 1 badaniu potiwrdzenie HCC lub AFP>400 – też patognomiczne, w razie wątpliwości biopsja
jak się szerzy HCC?
wraz z gałęziami żył wrotnych
przeżycia chorych po resekcji wątroby z HCC
20% 5 letnie
czy wyższe przeżycia po resekcji wątroby po HCC czy po przerzucie?
po przerzucie
rak DŻ wewnątrzwątorbiwych częstość
wzrasta, szczególnie u K
ale ogólnie rzadki
z czym może być związany rak DŻ w
z anomaliami DŻ
z infekcją - Clonorchis sinensis - Chiny, Opisthorchis
viverrini - Tajlandia)
torbiele DŻ - Davidson
objawy raka DŻw
skąpoobjawowy W badaniach biochemicznych wzrost
poziomu enzymów cholestatycznych
[w zewnątrz będzie żółtaczka]
marker raka DŻw
podwyższony poziom Ca 19-9, ale nie zawsze
rak DŻw
źle rokuje, szczególnie gdy zajęcie pni nerwowych. ww chł
leczenie raka DŻw
Leczenie: resekcja (R0) z limfadenektomią więzadła
wątrobowo-dwunastniczego!
gruczolak wątorbowokomórkowy - kiedy podejrzewać?
Młoda kobieta + hormony w wywiadzie Ø Brak innej przewlekłej choroby wątroby Ø Brak cech włóknienia wątroby Ø Zmiana o średnicy < 5 cm Ø Guz o dużej zawartości tkanki tłuszczowej
gruczolak wątrobowokomórkowy - kiedy operować
U mężczyzny- zawsze! Ø Średnica > 5 cm Ø Powikłany (przebyty krwotok), objawowy Ø Mutacja β-kateniny Ø Gruczolakowatość (>10) Ø Wątpliwości diagnostyczne odnośnie charakteru zmiany, Ø Powiększenie się rozmiarów w trakcie obserwacj
jak odróżnić FNH od gruczolaka wątrobowokomorkowego
blizna centralna w FHN (w 50%) gruczolak otorebkowany FHN - silne wzocnienie w fazie tętniczej a gruczolak ma mniej jednorodną strukturę i słabiej wzmacnia FHN - pojedyczny, gruczolak mnogi FHN mniejszy, gruczolak większy
wg książki - oznaczenia cytokeratyny 7 i 1 9 oraz neuronalnej cząsteczki adhezyjenje w preparatach biopsyjnych
który FHN czy gruczolak wzmacnia po kontraście i dlaczego?
FHN po podaniu kontrastu hepatotropowego wzmacnia w fazie póżniej bo ma przeowdy żółciowe w sobie, gruczoalk nie ma i nie wzmacnia
najlepsza waertość diagnostyczna przy zmianie ogniskowej wątroby
MRI
jakie markery przy zmianie ogniskowej wątroby
CEA, Ca 19-9, AFP)-
najczęstszy neo łagodny watroby
naczyniak
rakowiak, neo neuroendokrynnne reskcja wątroby
tak, ale ma charakter paliatywny
gruczolak wątrobowokomórkowy objawy
może byc bezobjawowoy
zwykle jednak ból w prawym podżebrzu - krwawienie do guza
guzy położone powierzchownie - samoistne krwawienie z objamwami wskazujacymina obecnośc krwi w otrzewenej
gruczolak wątrobowokomorkowy rozpoznanie
USG lub TK
wyniki pób czynnościowych i AFP - zwykle prawidłowe
FNH
u K bezobjawowy może się sam wycofać (z czasem albo po odstwaieniu hormonów) centralna blizna nigdy nie przeksztalca się w neo nie wymaga operacji, chyba, że objawy
agiiosarcoma
mięsak naczyniowy
rzadki
narazenie przemysłowe na chlorek winylu lub thorotrast
hemangioendothelioma
śródbłoniak krwionośny nabłonkowaty
rozległa, wieloogniskowa zmiana i rzadko nadaje się do resekcji
cystaadenoma
torbielakogruczolak z nabłonka DŻ
rzadko
znacznie częściej U K
obarczony ryzykiem zezłośliwienia (25%) - trzeba wyciąć
przerzuty do wątroby objawy
hepatomegalia tkliwość uciskowa kacheksja żółtaczka wodobrzusze podwyższona T ciała w 10% często towarzyszy wzrost akt fosfatazy alkalicznej i y-glutamylotransferazy
5 letnie przeżycie po resekcji przerzutu do wątroby
30-40%
chlorpromazayna
może wywołać żółtaczkę mechaniczną wewnątrzwątrobową
żółtaczka poziom
50 umol/l ( a norma do 20 bilirubiny)
żółtaczka mechaniczna wskażniki biochemiczne
sprzężona bilirubina wydalana z moczem - ciemny mocz
w moczu brak urobilinogenu
wzrost ysntezy ALP poprzedza wzrost bilirubiny i trwa dłużej
wzorst LDH
wzrost transaminaz
kryteria mediolanśkie HCC
do przeszczepu wątroby
obecność guza do średnicy 5 cm lub do 3 guzów o średnicy <3 cm
HCC gdzie najczęściej
Afryka i Daleki Wschód –> czynnikiem ryzyka aflatoksyna z grzyba Aspergillus flavus (zanieczyszczenie kukurydzy i orzechów)
rzadko w krajach rozwinietych
w 2/3 marskosć, pozostałe wzwz b lub c
keidy PTC
niemal wyłacznie przed wprowadzneiem stentu/cewnika do DŻ w celu odbarczenia żóltaczki mechanicznej wywołanej niedrożnością bliższego odc DŻ
torbile porste w wątrobie jak często
5% populacji
torbiele proste w wątrobie
wyścielone nabłonekim DŻ, surowiczy płyn, nie łaczą się z DŻ
czasami nawracają po aspiracji
leczenie z wyboru usunięcie chirurgiczne- usunięcie części ściany
naczyniak jamisty
6x częściej u K
5% populacji
zwykle podtorebkowo, izolowany gzu
czasami w usg jako lite hiperechogeniczne zmiany przypominające neo
naczyniak jamisty znaleziony w laparotomii przypadkowo
zostawić nic nie robić
kiedy zoperować naczyniaak jamitego
objawowy, któego średnica >5cm
ropnie wątroby jakie najczęściej
bakteryjne wywodzące się z DŻ
powikłanie promienicy
ropnie grzybicze
ropień kryptogenny
żródło zakażenia nieznane - 1/3 przypadków
przcyzyny ropnii
Streptococus milleri E.coli S faecalis S.aoureus Bacteroides
objawy ropnia wątroby
podstępnie lub gorączka o nieznanej przyczynie
może byc: gorączka, dreszcze, objawy toksyczne, żółtaczka
rozpzoananie ropnia wątroby
USG lub TK –> nieregularny kształt, gruba torebka
umożliwiają przezskórne nakłucie
L ropnia wątroby
drenaż USG/TK + dren
antybiotyk
rzadko drenaż chirurgiczny
niewielkie mnogie ropnie mogą być leczone antybiotykiem przez 8 tyh
pełzakowy ropeiń wątroby
E.histolytica
z j gubego z cyst wykluwja się trofozoity i trafiają do krążenia wrotnego
duże rozmiary, cienka torebka
pojedyncze, prawy płat, ciemnobrązowe w środku - anchoi
pełzakowaty ropeiń objawy
brak apetytu, ból w prawym kwadrancie, n, pocenie w nocy, spadek mc
ŻÓŁTACZKA WYSTĘPUJE RZADKO
wysięk opłucnowy, leukocytoza
badania w pełzakowatym ropniu
słabo odgraniczona zmiana w USG/TK
konieczne badanie kału na pełzaka/cysty
pośrednie i bezpośrednie testy serologiczne
ropeiń pelzakowy leczenie
metronidazol przez 5 dni
jeśłi nie zareaguje po 3 dniach –> nakłucie ropnia
bąblowiec w wątrobie
Echinococus granulosus (pies, pojedyncczy, 75% W teżś płuca) Echinococus multicularis (lis, mnogi, 99% W, jak neo)
torbiel bąblowacowa
prawy płat
warstwa zew i wew wyścielona nabłonkiem zarodnikowym, otoczona tkanką włóknistą
torebil bąblowcowa objawy
bezobjawiwi zwykle ew przewlekły ból brzucha, powiększenie wątroby pęknięcie - ostra reakcja anafilaktyczna wtórne zakażenie torbieli uisk na DŻ
torbiel bąblowcowa badania
eozynofilia
testy serologiczne na obecność obcego białka - wiążanie dopełniacza
torbiele często ulegają zwpanieiu - przeglądowe RTG, też USG, TK
gruba sciana i liczne torbiele w środku
leczenie torbieli bąblowcowej
bez objawów - bez leczenie
albendazol, mebendazol
wycięcie, można laparoskopowo
prawidłowe ciśnienie w żyle wątrobwej
5-15 cmH2O
nadciśnieine wrotne ciśnienie
> 25 cmH20
przedwarobowe przycyzny nadciśnienia wrotnego
-wrodzone zarośnięcie żyły wrotnej
-zakrzepica żyły wrotnej - najczęsciej powikąłie zakażenia pępka u noworodka
posocznica nwoordków
ropień poch żylnego
uraz
neo
-ucisk żyły rtoenj z zewnątrz
choroby trzustki
powiekszenie ww chł
guzy DŻ
wewnatrzwątrobowe przycyzny nadciśnienia wrotnego
marskosc - alkohol
schistosomatoza = Afryka Płn, Środkowy Wschód, Chiny
pozawątrobowe przycyzny nadciśnieina wrotnego
neo, srodki antykoncepcyjne, polcytemia, nieprawidłowe czynniki krzpenięcia –> zespół Budda CHirirgo
zaciskające zap osierdzia
zespół Budda-CHiriego
nadciśnienie wrotne, przerost płata ogoniastego, NW, duże wodobrzusze
krwawienie z żylaków przełyku u ilu osób z marskością
40%
jak często zgon w wyniku krwawienia z żylaków przełyku
1/3
OBJAWY nadciśnienia wrotnego
hipersplenizm - niedokrwistość, małopłytkowosć, leukopenia
wodobrzusze - wzrost il chłonki powstającej w wątrobie i narządach trzewnych , hipoalbulinemia, retncja sodu i wody, wzrost aldosteronu, ADH
żółtaczka
pajączki naczyniwoe
encefalopatia - grubofaliste drżenie rąk, dyzartria, niewyraźna mowa
ryzyko enceflopatii w nadciśnieniu wrotnym
wysokie zwłaszcza w przypadku samoistnych lub chirirgicznych zepsoleń wrotno-układowych z dużym przepływem krwi
krwawienie do pp –> wzrost wchłaniania zwz azotowych i może wywołać encefalopatię
klasyfikacja CHilda
bilirubina PT encefalopatia wodobrzusze albulimna
ile procent ludzi z krwaeiniem z zylaków przęłyku ma owrodzenia trawienne i zap bł ślz
20%
trzeci stopeiń zaawansowania żylaków
bez względu na nasilenie ch wątroby profilaktyka krwawienia z żylaków - propranolol
co toczyć w krwaieniach z żylaków
tylko świeżą krew (osocze i płytki po konsulatcji hemato)
tamowanie krwawienia z żylaków przełyku
z wyboru - podwiazki
też oktretyd doustnie - spadek ciśnienia w ukł wrotnym
endoskopia i obliteracja entolamina
tamponada balonowa - zgłębnik MInesota
co po zdjeciu Sengstakena
zespolenia wrotno ukłądowe przez żyłe szyjną lub chirurgiczne np poprzeczne przecięcie przełuku
zapobieganie nawrotom krwanienia
iniekcje środka obliterujacego w odstępach 1-2 tyg - ale za często da amrtwicę i owrzodzenia
zabiegi dewasularyzacyjne
przerwanie połączen miedzy ukł wrotnym a systemowym - przecięcie przelyki
zabiegi Siugury
wysoka śmiertelność i powikłania
ostantnia próba zatrzymania krwawienia
TIPSS vs podwiązki
TIPSS - mniej nawrotów, ale nie poprawia przeżycia chorych i więcej enecefalopatii
antybiotyk w krwawieniu z żylaków
cyprofloksacyna 7 dni
gastropatia wrotna
zapalenie błn ślz żoładka wywołane masywnymi krwawieniami z żyalków
leczenia wodobrzusza
spironolakton
zabieg LeVeena - zespolenie między otrzewną a żyłą szyjną - rzadko drożne łużej niż 12 msc
hamartoma z nabłonka zółciowego
pod torebką wątroby
małe włókniste guzki
do pomylenia z przerzutem
czy gruczolak moze zezłośliwieć
tak
HCC u chorych bez marskości
znaczne rozmiary przed wywoąłniem bólu i pwoiekszenia brzucha
HCC u chorych z marskością
nagłe pogorszenie czynności wątroby, związane z wrastaniem guza do światła żyły wrotnej
żółtaczka w HCC
rzadko - poza zaawanasowaną marskoscią
AFP w HCC
w 1/3 chorych z pop kaukaskiej, a 80% u ray negrodalnej
USG HCC
pozwala rozpoanc charakter nieprawidłowy obraz
biopsja HCC
wtedy gdy nie planuje się resekcji, bo jest ryzyko rozsiewu
chemioterpaia w HCC
char paliatywny
doksorubicyna, metotreksat, 5FU
ale wskaznikodp nie przekracza 20%
sorafenib - przedłuza życie
paliacja w HCC
chemioterapia
sorafenib
miekscowa embolizacja z wykrozystaniem wybiórczej arteriografii
rak z komórek nablonka dż objawy
żółtaczka, ból, powiekszenie wątroby - naśladuje ropień watroby