W4. HC.1 Een kind met diarree – gastro-intestinale infecties Flashcards
Definitie diarree: meer dan 3x per dag (water)dunne ontlasting
- Mortaliteit bij kinderen <5jr = 8%
Ziekteverwekkers diarree bij kinderen?
- Viraal: rotavirus, norovirus, astrovirus, adenovirus (zeer besmettelijk!)
- Bacterieel: campylobacter, salmonella, shigella, yersina, escherichia coli, vibrio cholerae, clostridium difficile. Toxines: clostridium, shigella, vibrio
- Parasitair: giardia lamblia, entamoeba histolytica
Risicofactoren en beschermende factoren infectieuse diarree?
Transmissieroute = feco-oraal -> van poep naar mond
Risicofactoren:
- Slechte hygiene
- Hoge pH van de maag/maaginhoud
- Verminderde motiliteit van de darm
- Veranderde intestinale flora
- Deficienteie van antilichamen (IgG, IgA)
- Intrinsieke ziekte darmepitheel
Beschermende factoren:
- Mijden risicofactoren
- Borstvoeding
Niet-infectieuze oorzaken diarree?
-> Dan wel vaak chronische diarree!!
- Anatomisch: M. Hirschsprung, short bowel
- Allergie: koemelk/soya
- Immunologisch: coeliakie
- Inflammatie: NEC, IBD
- Intolerantie: lactase/dissacharidase deficientie
- Endocrien: hyperthyreoidie
- Maligniteit: neuroblastoom
- Metabool: CI-secretoire diarree, cystic fibrose
Hoe inschatten mate van dehydratie?
- Interesse om te drinken
- Gewicht!!
- Bewustzijn
- Vitale parameters: pols/cap. refill/RR/AH
- Temperatuur (perifere) extremiteiten
- Diurese
- Traanproductie
- Vochtigheid slijmvliezen
- Huidturgor
- Ogen (ingevallen)
Extra bevindingen lichamelijk onderzoek?
- Roseolen (rose spots) -> tyfus (S typhi) = verwekker
komt ook bij salmonella voor
inschatten percentage dehydratie?
Deficit berekenen: ((recent gewicht-huidig gewicht)/recent gewicht) x100% =% dehydratie
NVK acute boekje
Kun je de maat van dehydratie bepalen (mild/ matig ernstig/ ernstig)
Aanvullende diagnostiek
Controleer lab bij matige en/of ernstige dehydratie wanneer:
- Anamnese en/of LO niet past bij dehydratie tgv gewone diarree
- IV rehydratie nodig is
Chemie:
- Na, K, chloor, glucose, CRP, creatinine, ureum, bloedgas, osmol
- Anion gap = Na-(Cl+bic): normaal 8-16mmol/L
- Urine Na, K, osmol
Op indicatie:
- Volledig bloedbeeld, kweken van bloed, urine, feces (viraal, bacterieel, parasitair), beeldvorming etc.
Natrium en dehydratie
- Isotone dehydratie: normaal natrium
- Hypotone dehydratie: verlaagd natrium
-> Cave te snelle daling serum osmol bij rehydratie: cerebraal oedeem - Hypertone dehydratie: verhoogd natrium
-> Cave te snelle stijging natrium: centrale pontiene demyelinisatie, hersenbloeding
Behandeling kind met diarree
Orale rehydratie altijd de voorkeur!!!!: evt per sonde
Indicatie iv:
-> Resuscitatie bij > 10% dehydratie
-> Falen orale rehydratie
In principe niet geïndiceerde behandelingen:
- Vermindering van darmmotiliteit (opiaten)
- Adsorptie van toxines (actieve kool = Norit)
- Veranderen van intestinale microflora (probiotica)
ORS: orale rehydratie solutie
- Glucose
- Natrium
- Kalium (weinig)
- Chloor
- Water
- (citraat)
- (smaakstof)
Glucose-afhankelijke natrium transport
SGLT= sodium-glucose linked transporter
Werkingsmechanisme:
- Natrium afhankelijke glucose transporter
- Functioneert ook nog bij beschadigd epitheel
- Natrium naar milieu interieur gepompt
- Passief gaat water mee
Hoeveel vocht?
- Bereken percentage dehydratie en onderhoudsvocht
- Vochtdeficit met ORS teruggeven in 4 uur
- Compenseer voortgaande verliezen!
-> bv. 10ml/kg ORS per portie diarree op basis van gewicht luiers.
-> 2ml/kg per keer braken
Minimale waterbehoefte voor onderhoudstherapie (max. hoeveelheid onderhoudsvocht 2400ml/dag)
Bij iedere graad temperatuurverhoging boven de 38% ong. 12% extra vocht geven
- <10 kg: 100ml/kg/24uur
- 10-20 kg: 1000ml+50ml/kg voor iedere kg>10kg
- >20 kg: 1500ml+20ml/kg voor iedere kg>20kg
Opnameindicatie:
- Vitaal bedreigd, bewustzijnsstoornissen, <2mnd, falen ORS behandeling, acute buik/ileus
- Sociale indicatie (incapabele ouders?)
LET OP: bij ernstige diarree > 10ml/kg/uur is succeskans orale rehydratie lager.
