W3 HC.1 Diagnostiek van infectieziekten Flashcards
Differentiaal diagnose
Patiëntgegevens
- Demografische gegevens
- Voorgeschiedenis
- Immuun status
- Anamnese
- Lichamelijk onderzoek
Epidemiologische gegevens
- Vóórkomen van infectieziekten (waar wel, waar niet?)
Aanvullend onderzoek
- Beeldvorming (bv. X-thorax, CT scan, echo)
- Klinisch chemisch onderzoek, hematologisch onderzoek
- Microbiologisch onderzoek
Epidemiologie
Belangrijk bij infectieziekten:
- Contacten, mens en dier
- Reizen, verblijf buitenland
Waar kijk je naar bij klinisch chemisch/ hematologisch aanvullend onderzoek?
- Lokale schade door micro-organismen/ toxinen?
- Ontstekingsreactie
- Cytokinen en chemokinen
- C-reactief proteine (CRP) = acuut fase eiwit
- Leukocyten telling
- Leukocyten differentiatie
- Lever- en nierfunctie
Waarom microbiologisch onderzoek, oftewel: belang van aantonen ziekteverwekker:
- Bepaalt keuze en duur van anti-microbiële therapie
- Gevolgen voor omgeving (transmissie gevaar, vaccinatie)
- Epidemiologisch belang (prevalentie/incidentie, epidemieën)
- Kan wijzen op verminderde afweer
Het onderzoek dat je inzet is afhankelijk van DD:
verwekker, klachten/materiaal, eerste ziektedag/beloop
Welk onderzoek zet je in?
1. Direct preparaat
2. Antigeentest
3. Kweek + gevoeligheidsbepaling
4. Serologie
5. Moleculaire diagnostiek
Bacteriën vnml:
- Kweek + Moleculaire diagnostiek
Virussen vnml:
- Serologie + Moleculaire diagnostiek
-> Direct preparaat wordt niet gedaan!
Parasieten vnml:
- Direct preparaat + Moleculaire diagnostiek
-> Kweek is hier niet mogelijk!
Schimmels/gisten vnml:
- Kweek + Moleculaire diagnostiek
- Direct preparaat:
Diagnostiek direct op materiaal, meestal mbv kleuring
Kleuringen lichtmicroscopie:
- Gramkleuring
- Auramine (mycobacterie)
- Blankophor (fungi)
- JKJ/ jodine (parasieten faeces)
- Ziehl nielsen (oa myobacterie)
Voor-/nadelen microscopisch onderzoek met kleuring:
Voordelen:
- Meerdere micro-organismen samen
- Snel
- M.n. in steriele materialen (bv liquor) grote waarde. In sputum zitten bv. sowieso al bacteriën.
- Ook niet kweekbare micro-organismen aantoonbaar
Nadelen:
- Weinig sensitief
- Voor nadere determinatie en gevoeligheidsbepaling andere techniek nodig
- Antigeentest:
- Kweek + gevoeligheidsbepaling:
Micro-organismen in het lab laten vermenigvuldigen tot er genoeg zijn om ze te ‘zien’
Diverse lichaamsmaterialen:
Sputum, pus, urine, feces, bot, cathetertip, bloed, wattenstokken van allerlei origine (o.a. huiduitstrijk)
- Vloeibare media: o.a. bloedkweekflesjes)
- Vaste media: agar (gelei)
Keuze kweekmethode en medium afhankelijk van materiaal en vraagstelling:
- Meeste bacteriën en fungi goed kweekbaar
- Geen vraagstelling? -> banaal (reguliere kweekplaat)
- Niet banaal: bv. Legionella, Campylobacter, Gonokokken
Voor-/nadelen kweek
Voordelen:
- Meerdere micro-organismen
- Aansluitend identificatie en gevoeligheidsbepaling mogelijk
- Redelijk sensitief
- Relatief goedkoop
Nadelen:
- Alleen kweekbare micro-organismen
- Soms arbeidsintensief (mn virale kweek)
Verschil electieve en selectieve kweekmedia?
Electief: vergemakkelijkt determinatie
Selectief: remming oninteressante flora
- Bloedagar: electief
- Chocoladeagar: electief
- McConkey: selectief en electief
Hoe wordt een kweek uitgewerkt?
Groei 1
Groei 2
Groei 3
Groei 4
Moet nog uitleggen!
Methoden gevoeligheid voor antibiotica testen:
!!!! nog doen!!
- Serologie:
Meten van immunologische respons van gastheer tegen een micro-organisme
In de acute fase vd infectie is over algemeen (na enkele dagen tot weken) micro-organisme specifiek IgM aantoonbaar. -> Later ook IgG (vaak levenslang)
Werking serologie:
Nog uitleggen!!! Iets met wegwassen
Voor-/nadelen serologie
Voordelen:
- Ook voor moeilijk te kweken micro-organismen is immuniteit/vaccinrespons te bepalen
- Relatief goedkoop
Nadelen:
- Nauwelijks geschikt voor acute infectie; meestal 2e serum nodig (na dagen tot weken meetbaar en enkele meting zegt niet genoeg)
- Aanvragen specifieke pathogenen
- Geen antibiogram
- Kruisreactiviteit (pathogenen onderling, maar ook bv. reumafactoren)
- Invasief onderzoek
