W3 HC.3 Granulomateuze onstekingsprocessen

Question 1

Stappen acute ontsteking:

Answer 1

1. Schade
2. Vasculaire veranderingen
3. Adhesie & transmigratie
4. Chemotaxis en fagocytose
5. Herstel

Question 2

Cellulaire reactie: volgorde van influx van verschillende leukocyten:

Answer 2

• Oedeem (piek op 0.5 dag)
• Neutrofiele granulocyten (piek op 1 dag)
• Monocyten en macrofagen (piek op 2 dagen)

-> Aantallen van deze cellen in een coupe geven een indicatie van hoe lang geleden de schade is opgetreden

Question 3

Beëindiging van de acute onstekingsreactie vindt plaats wanneer:

Answer 3

• Schadelijke prikkel is geëlimineerd
• Pro-ontstekingsmediatoren zijn gedownreguleerd
• Anti-ontstekingsmediatoren zijn ge-upreguleerd
• Herstel in gang is gezet

Question 4

Herstel
- Per primam
- Per secundam

Answer 4

• Per primam: regeneratie met herstel van normale structuur (intact weefselnetwerk)
• Per secundam:
  -> Reparatie met littekenvorming (beschadigd weefselnetwerk)
  -> Fibrose (blijvende weefselschade)

Question 5

Kenmerken chronische ontsteking:
Ontsteking van langere duur (>7 dagen, soms weken maanden)

Answer 5

Schade door virale infecties, chronische infecties, aanhoudende schade, auto-immuunziekten

Histologie:
- Infiltratie van mononucleair ontstekingscellen (lymfocyen en macrofagen)
- Geen / hooguit enkele neutrofiele granulocyten in infiltraat aanwezig
- Weefseldestructie
- Bindweefselformatie (angiogenese, fibrose)

Question 6

Chronische ontsteking onder de microscoop:

Answer 6

Bindweefsel, vaten, lymfocyten en macrofagen

Question 7

Macrofagen: naast rol bij ontsteking ook op veel plaatsen fysiologisch aanwezig (ze heten alleen vaak anders!)

Answer 7

• Microglia (hersenen)
• Bloed monocyt precursors (bloed)
• Kupffer cells (lever)
• Histiocyt (bindweefsel)
• Lymfe macrofaag (lymfeklieren)
• Osteoclast (botten)
• Alveolaire macrofaag (longen)
• Milt macrofaag
• Synoviale macrofaag
• Glomerulaire mesangiale cellen
• Ontsteking: macrofagen in exudaat, epithelioide cellen, multinucleated giant cellen

Question 8

Waar komen de macrofagen vandaan?

Answer 8

• Beenmerg -> hemapoiëtische stamcel -> bloed monocyt -> geactiveerde macrofaag in ontsteking en macrofagen in huid en intestinale tracti
• Embryo -> progenitor in dooierzak (foetale lever) -> residente weefselmacrofagen (Kupffer cellen, alveolaire macrofagen, microglia, etc)

Question 9

Centrale rol van macrofagen bij ontsteking: M1 en M2 fenotype

Answer 9

Na uittreden bloedvat: weefselmacrofaag

Onder invloed van immuunrespons geactiveerde T-cel, worden microben en cytokines (IFN-y) vrijgemaakt. Hierdoor differentieert weefselmacrofaag in M1:
-> Functie M1: inflammatie en weefselbeschadiging
- Zuurstofradicalen en waterstofperoxidecomponenten
- Proteases
- Cytokines incl. chemokines
- Bloedstollingsfactoren
- AA metabolieten

Onder invloed van IL-4 en andere cytokines wordt weefselmacrofaag gedifferentieerd in M2:
-> Functie M2: reparatie
- Groeifactoren (PDGF, FGF, TGFb)
- Fibrogene cytokines
- Angiogene factoren (FGF)
- ‘Remodelling’ collagenese

Question 10

Versterkingscascade bij chronische ontsteking door samenspel tussen macrofagen en lymfocyten:

Answer 10

• Macrofaag geeft cytokines af (waaronder IL-12) waardoor T-lymfocyt geactiveerd wordt + presenteert antigen aan T-cel.
• geactiveerde T-lymfocyt geeft IFN-y af (en andere ontstekingsmediatoren) die vervolgens de macrofaag weer activeert

Question 11

Granulerende ontsteking kan worden opgevat als overgang van de acute ontstekingsreactie naar herstel van weefselbeschadiging door littekenvorming.

Wat is te zien op histologie van granulatie weefsel?

Answer 11

• Veel jonge bloedvaten
• Fibroblastenproliferatie
• Gaat in latere fasen over in celarm bindweefsel (litteken)
• Kan samengaan met/grenzen aan gebieden met acute ontsteking

Question 12

Angiogenese

Answer 12

1. Angiogenetische factoren
2. Leading ‘tip’ cell ontstaat (pericyten om de vaten wijken een beetje)
3. Als twee leading tips elkaar aanraken: ECM
   -> Pericyten werving
   -> Verlenging van vasculaire stengel
4. Vorming van nieuw vat

Question 13

Granulomateuze ontsteking: chronische ontsteking

Answer 13

• Geactiveerde macrofaag met epitheloïd aspect
• Histologische uiting (onder de microscoop): granuloom

Granuloom (als uiting van granulomateuze ontsteking) bestaat meestal uit:
- Macrofagen
-> Epitheloide macrofagen
-> Langhanse type reuscellen
-> Vreemdlichaams type reuscellen
- Lymfocyten (vooral T cellen)
- Plasmacellen
- Wal van fibroblasten

Question 14

Histologie van granuloom:

Answer 14

• Centrale necrose
• Epitheloïde macrofagen
• Meerkernige reuscellen
• Lymfocyten
• Fibroblasten

Maar granulomateuze ontsteking kan ook zonder meerkernige reuscellen!
-> Meerkernige reuscellen is fusie van meerdere macrofagen doordat een macrofaag een vreemd voorwerp niet kon verteren -> gevolg: fusie macrofagen

Question 15

Wanneer granuloomvorming?

Answer 15

• Immunologische reactie (type IV hypersensitiviteitsreactie)
• Reactie op vreemd lichaam
  -> Exogeen (bv. prothese materiaal)
  -> Endogeen (bv. haren, hoorn)

Question 16

Tuberculose

Answer 16

NOG DOEN!!!

Question 17

Andere voorbeelden van granulomateuze ontsteking

Answer 17

• Lepra: myocobacterium leprae met tuberculoïde en lepromateuze vormen
• Sarcoidose: onbekende oorzaak, mogelijk auto-immuun, niet-verkazende granulomen, alle organen kunnen aangedaan zijn, meestal de longen
• Vreemdlichaamsreactie: hechtdraad, (stukken) prothese materiaal, haar, sequesters

Question 18

DD granulomateuze ontsteking (granuloma):

Answer 18

Vreemdlichaamstype:
- Talk, asbest, silica
- Prothese amteriaal
- Berylliosis en andere metalen
Immunologische type (type IV hypersensitiviteitsreactie)
- Tuberculose
- Kattekrabziekte
- Lepra
- Brucellosis
- Lymphogranuloma inguinale
- Lues (syfylis)
- Sommige schimmel-/parasitaire infecties (histoplasma capsulatum/schistomiasis)
- Ziekte van Crohn (CU meestal niet)
- Sarcoidose