W 14 HC.1 Diagnostiek in de nefrologie Flashcards
Hoe werkt de kinetische Jaffe reactie?
berust op de snelheid waarmee het stofje picrinezuur met creatinine reageert tot Janovsky complex. Dit complex is rood-oranje gekleurd, gemeten bij 520 nm. Dus de snelheid waarmee het rood-oranje kleurt, is een maat voor de concentratie creatinine.
Nadelen Jaffe bepaling:
Interfereren met meer dan 50 chromogenen:
- Positieve interferentie met ketonen, cefoxitine, hoog total eiwit, hyperglycemie.
- Negatieve interferentie met hyperbilirubinemia (voorloper bilirubine) zorgt voor verlaging lichtabsorptie bij 520 nm.
Voordelen enzymatische bepaling t.o.v. Jaffe bepaling
- beter te gebruiken in bepaalde patiëntengroepen (DM type 1 patiënten: ketose, extreem hyperglycemie)
- betere specificiteit (minder fout-positieven): geen interferentie door ketonzuren, hoog total eiwit, hyperglycemie
- betere sensitiviteit (minder fout-negatieven): minder (maar nog wel aanwezige) interferentie door hyperbilirubinemie
- standaardisatie tegen kreatinine LCMS methode
Hoe kun je de verlaging of verhoging van het kreatinine interpreteren?
Verlaagd creatinine kan door:
- lage spiermassa
- malnutritie
- interferentie door bilirubine
- gentamycine, cefalosporine
Verhoogd creatinine kan door:
- NIERINSUFFICIENTIE
- hoge spiermassa (topsporters)
- kreatine supplementen, anabole steroïden
- dieet met veel vlees
- spierafbraak
- hoge koorts
Wat zijn algemene nadelen van het gebruik van creatinine als parameter?
- De creatininewaarde is afhankelijk van leeftijd, geslacht, spiermassa en etniciteit.
- Creatinine wordt voor een (heel klein) deel gesecreteerd door de tubuli. Dit kan leiden tot een overschatting van de nierfunctie bij sterk afgenomen glomerulaire filtratie
- Bacteriën breken creatinine af in het geval dat urine voor een langere tijd in aanwezigheid is van een kamertemperatuur.
Waar wordt naar gekeken bij algemeen urineonderzoek (dipstick)?
Urobilinogee, glucose, bilirubine, ketonen, soortelijk gewicht bloed, pH, eiwit, nitriet, leucocyten
Noem de classificatie van proteinuria: (3 vormen)
- Tubulair
- lage sensitiviteit met dipstick
- filtratie door glomerulus
- echter geen reabsorptie in proximale tubulus
- laag-moleculaire eiwitten - Overflow
- productie van grote hoeveelheden laag-moleculaire eiwitten door ‘ziekteproces’
- glumerulaire filtratie
- echter reabsorptiecapaciteit proximale tubulus schiet tekort
- tubulo-toxische nefropathie!
- ziekteprocessen: multiple myeloom, AML, in vivo hemolyse, rhabdomyolyses. - Glomerulair
Noem de fout-positieve en fout-negatieve situaties bij gebruik van dipstick voor aantonen van proteinuria:
Fout positief
- pH >7,0
- Ernstige hematuria
- Hoog soortelijk gewicht
- Oxiderende stoffen
- fenazopyridine (pijnbestrijding urinewegen)
Fout-negatief
- Sterk verdunde urine
- Eiwitverlies anders dan albumine
Hoe werkt sedimentanalyse?
Een goed gemengde urine wordt gecentrifugeerd en een druppeltje van het sediment wordt op objectglaasje gedaan en afgedekt met dekglaasje
-> vergroting 10x10 voor globaal overzicht
-> vergroting 10x40 voor detail
Waar kijk je naar bij sedimentanalyse?
- Cellen -> ery’s, leuko’s, epitheel, bacteriën, gist, parasieten, spermatozoa
- Cylinders -> eiwit ‘afgietsels’ van tubuli (mn. lis van henle). Tamm-Horsfall-eiwit (uromoduline).
- Gevulde cylinders -> pathologisch, gevuld met ery’s, leuko’s bacteriën of korrels, vet, bilirubine, etc.
- Lege cylinders -> niet-pathologisch, hyaline, was
Wat kun je zien aan de cellen bij een sedimentanalyse?
Erytrocyten:
-> isomorf = normale vorm
-> dysmorf = afwijkende vorm
Leukocyten:
Epitheel:
> plaveisel (uit urethra of vagina)
> rondcellig (uit blaas of pyelum)
Bacteriën:
Wanneer wordt een hyalinecylinder gevonden?
Bij dehydratie, koorts, inspanning
Wanneer wordt een erytrocytencylinder gevonden?
Bij glomerulaire hematuria
Wanneer wordt een korrelcylinder gevonden?
Bij parenchymziekte of dehydratie
Hoe bereken je de GFR?
(UxV)/P
GFR x P = totale hoeveelheid gefiltreerde stof
U x V = totale hoeveelheid uitgescheiden stof
