Thema 9: Hypothalamus - hypofyse (hc12)

Question 1

Ritme [cortisol]

Answer 1

Circidaans ritme

Question 2

Korte termijn stress

Answer 2

Bij stress wordt een zenuwsignaal gegeven vanuit de hypothalamus naar de ruggengraat. Daar wordt het signaal doorgegeven aan de adrenal medulla (bijnier). Afgifte epinephrine en norepinephrine.

Question 3

Lange termijn stress

Answer 3

Bij stress wordt in de hypothalamus hormonen afgegeven naar de hypofyse. ACTH wordt afgegeven in de bloedbaan en migreert naar de bijnierschors. Afgifte van mineralocorticoiden en glucocorticoiden.

Question 4

Cell-cell communicatie

Answer 4

2 strategies:

1. Endocrien systeem = via de hormonen in de bloedbaan > lokaal via autocrien en paracrien; op afstand is langzaam, verspreid.
2. Autonoom ZS = via neuronen > lokaal via gap junctions; ZS is snel, specific, ver weg.

Question 5

Hormonen

Answer 5

processen die hormonaal gereguleerd worden:

• groei en ontwikkeling
• rijping en veroudering
• stofwisseling
• intern milieu (T, waterbalens)
• voortplanting

Question 6

Regelgeving calcium

Answer 6

Homeostase: Bloed Ca2+ niveau (ca. 10 mg/100 mL)
Stimulus: daling bloed Ca2+ niveau > parathyroide klier geactiveerd > PTH afgegeven > stimulatie Ca2+ afgifte botten en Ca2+ opname nieren (> activatie vit D > stimulatie opname Ca2+ darmen) > bloed Ca2+ niveau stijgt > homeostase.

Question 7

Hypothalamus-hypofyse as: neurohypofyse

Answer 7

Hypothalamus > neurosecretaire cellen geven neurotransmitters af aan axonen > neurohormoon gaat naar hypofyse > wordt daar afgegeven aan bloed

Question 8

eminentia mediana

Answer 8

bloed komt hier aan vanuit het lichaam en stroomt door de hypofyse. Dit is nodig voor hormoonregulatie. Hormonen worden via deze capillairen afgegeven dor hypofyse.

Question 9

Negatieve feedback hypothalamus-hypofyse-endocriene klier as

Answer 9

korte loop: ophoping van het hormoon vóór de endocriene klier geeft feedback aan hypothalamus.
lange loop: ophoping hormoon vóór targetweefsel geeft feedback aan hypothalamus en hypofyse.

Question 10

Werkingsmechanisme hormonen (2)

Answer 10

1. extracellulair membraanreceptoren

2. intracellulair nucleaire receptoren

Question 11

Extracellulaire membraanreceptor respons

Answer 11

snel respons
Hormoon-receptor binding > signaal wordt doorgegeven in de target cel (activatie enzym > ATP naar cAMP > activatie cellulaire functie)

Question 12

Intracellulair nucleaire receptoren respons

Answer 12

langzaam respons
Hormoon-receptor complex > geeft zelf signaal ( hormoon diffundeert door membraan > bindt in cytosol aan receptor > DNA replicatie > nieuw eiwit afgegeven)

Question 13

Chemische classificatie hormonen

Answer 13

1. Non-steroide hormonen (hydrofiel)
   a. Amino hormonen = synthese vanuit tyrosine, bijv. schildklierhormoon
   b. Peptide hormonen = synthese via gentranscriptie, bijv. insuline
2. Steroide hormonen (lipofiel)
   a. synthese vanuit cholesterol, bijv. geslachtshormonen zoals androgynen, oestrogenen en progestagenen

Question 14

Eigenschappen wateroplosbare hormonen

Answer 14

• geen transport eiwit
• kort halfwaarde tijd (minuten)
• binding aan receptor op celmembraan
• activatie second messenger systeem
• AZ afgeleide (zoals glycoproteinen, polypeptiden, catecholamines)

Question 15

Eigenschappen lipofiele hormonen

Answer 15

• transport eiwitten
• lang halfwaarde tijd (uren)
• intracellulaire receptoren
• binding aan receptor-hormoon complex naar specifieke locatie DNA
• Cholesterol afgeleide, m.u.v. schildklier hormonen

Question 16

Secundair probleem cortisol

Answer 16

Probleem ligt bij hypofyse.

Question 17

Tertair probleem cortisol

Answer 17

Probleem ligt bij hypothalamus.

Question 18

Diagnostiek cortisol: over- of onderproductie

Answer 18

Toediening van exogeen cortisol, zoals dexamethason….

Question 19

Effecten adrenaline en noradrenaline

Answer 19

• glycogeen afbraak naar glucose
• verhoging bloeddruk
• verhoging ademhaling
• verhogen metabolisme
• verandering blood flow patterns: verhoging alertheid en minderde digestie, uitscheid en reproductie activiteit

Question 20

Effecten mineralocorticoiden

Answer 20

• retentie natrium ionen en water door nieren

- verhoging bloedvolume en bloeddruk

Question 21

Effecten glucocorticoiden

Answer 21

• eiwitten en vetten afgebroken en omgezet naar glucose; verhoging bloed suiker niveau
• partiele suppressie van immuun systeem.

Question 22

Hormonen neurohypofyse

Answer 22

ADH = nieren en tubuli
Oxytocine = mammaklieren, baarmoederspieren.

Question 23

Hormonen adenohypofyse

Answer 23

FSH en LH = testes en ovaria
TSH = schildklier
ACTH = bijnierschors
Prolactine = mamaklieren
GH = lever, botten en andere weefsels
MSH = melanocytes (eigenlijk middenkwab)

Question 24

Hypothalamus-hypofyse as: adenohypofyse

Answer 24

hypothalamus > neurosecretaire cellen geven hormonen af aan bloedbaan > hormonen komen terecht in klierweefsel hypofyse > hormoon afgifte naar bloedbaan.

Question 25

Diagnostiek plasma hormoon concentraties

Answer 25

• beperkte circulatie
• binding aan carrier eiwit
• conversie van hormonen
• afgegeven hormonen komen niet in circulatie terecht
• pulsatiele secretie
• brede referentie waarden

Question 26

Test onderproductie

Answer 26

stimulatietest
gezond dier, waarden stijgen.
ziek dier, waarden blijven laag.

Question 27

Test overproductie

Answer 27

suppressietest
gezond dier, waarden dalen.
ziek dier, waarden blijven hoog.

Question 28

Endocriene ziekten zijn het resultaat van:

Answer 28

– hypo- of hypersecretie van een hormoon door een perifeer orgaan (primair)
– een defect in de feedback pathway (secundair of tertiair)
– een defect in de receptoren
– hormoonbepalingen in bloed/urine & functionele testen helpen om de oorzaak te achterhalen