Thema 12: Biosynthese melk (hc16 + wc12)

Question 1

wat zit er in melk?

Answer 1

46 gr/L koolhydraat (lactose)
35 gr/L eiwit (vnl. caseine)
39 gr/L TAG
Mineralen (Ca2+, PO4(3-))

Question 2

melk belangen

Answer 2

• voor het jonge zoogdier:
  a. garantie voor instant voedsel (optimale samenstelling, T, steriel)
  b. aangepast aan digestie van zuigeling (caseïne als eiwitbron
  c. bescherming tegen infecties (gammaglobuline in biest)
• voor de mens:
  a. intensieve melkvee-houderij (witte motor is hoogwaardige voedselbron)
  b. zuivelindustrie (kaas, boter & diverse zuivelproducten)
  c. bio-technologie (stier Herman > rec DNA > humaan lactoferrine)

Question 3

Melk samenstelling

Answer 3

• melk van diverse zoogdieren is kwalitatief overeenkomst (TAG, caseïne, lactose)
• melk is iso-osmolair met bloed
• kwantitatief zijn er grote verschillen in melksamenstelling bij verschillende zoogdieren.

Question 4

Osmotisch actieve delen melk

Answer 4

osmotisch actief zijn:
- lactose (disaccharide: Glu-Gal)
- kationen (Ca2+, Mg2+, K+, Na+)
- Anionen (Cl-, nitraat, fosfaat)
> stofje wordt makkelijk opgenomen, net als elektrolyten drankje

Question 5

hoe komt het dat melk wit en ondoorzichtig?

Answer 5

Suiker is oplosbaar in water > geeft geen witte kleur.
Eiwit opgelost in water > helder.
TAG opgelost in water > dit lost niet op.
–> de TAG wordt in het lichaam een VLDL omdat het omringt wordt door fosfolipiden. Toevoeging van fosfolipiden in melk (PC = phoshatidyl choline) leidt tot vorming van vesicles gevuld met TAG die het licht verstrooien.

Question 6

Osmotisch inactieve delen melk

Answer 6

Osmotisch inactief zijn:

• vet (= TAG) “druppeltjes”
• eiwit
  
  1. fosfocaseine-micellen
  2. melkserum-eiwitten
• Sporenelementen, vitamines

Question 7

melksamenstelling en relatieve groeisnelheid

Answer 7

De stoffen in melk is over het algemeen hetzelfde, maar de samenstelling is heel verschillend. Je hebt snelle en langzame groeiers. Je ziet dat snelle groeiers heel veel vet en eiwitten hebben.

Question 8

indeling uier-kwartier

Answer 8

• klierweefsel
• ducten
• cistern

Question 9

opbouw melkblaasje

Answer 9

• capillairen omgeven het blaasje.
• het blaasje is hol van binnen.
• er bevinden zich lacterende cellen (= melkkliercel) onder het oppervlak van het blaasje.
• het blaasje is omgeven met myoepitheliale cellen
  > het geproduceerde vloeistof wordt afgegeven aan de ductus.

Question 10

4 processen van belang alveolaire melk-klier-cel

Answer 10

Deze processen zorgen ervoor dat stofjes in melk terechtkomen.

1. Vet druppeltjes worden uitgescheiden.
2. Exocytose = melkeiwit
3. Transcytose = andere eiwitten (vanuit bloed)
4. Secretie = mineralen en water

Question 11

Lipid droplets

Answer 11

het membraan van de vesicle is opgebouwd uit lipide bilaag i.p.v. een monolaag.

Question 12

TAG lipid droplet

Answer 12

koe krijgt geen glucose binnen, maar wel propionaat, acetaat en butyraat. Om te voorkomen dat TAG stijf wordt, bouwt de koe korte vetketens in.

Question 13

synthese lactose

Answer 13

synthese van N-acetyl-lactosamine (NAL) verloopt traag in niet-acterende (melkklier)cellen. NAL: voor glucosilering van eiwitten.
Glucose + Galactose = Lactose.

Question 14

waar gebeurt synthese lactose?

Answer 14

Golgi-lumen

Question 15

Koemelk afbraak

Answer 15

Koemelk (100%) > stremmen (m.b.v. renine) of schiften door pH.

a. melkserum (20%) = albumines (lactalbumine & serumalbumine); globulines; pepton.
b. aggregaat (80%) = caseïne (a, B of k)

Question 16

hoe wordt melk gestremd?

Answer 16

d.m.v. k-caseine. k-Caseine orienteert zich vooral aan de buitenkant van de micellaire klusters zodat de polaire peptide “staart” in de waterfase steekt –> voorkomt dat klusters aggregeren.
Als de “staarten” erafknipt worden door renine dan wordt het melk gestremd. > aggregatie van micellen.

Question 17

Belang stremmen melk

Answer 17

langere passagetijd van melk in de maag/dam tractus van het kalf –> betere vertering

Question 18

prolactine

Answer 18

hypofysevoorkwab (pulsatief afgegeven aan de circulatie) > gereguleerd vanuit de hypothalamus, goed gereguleerd balans tussen stimulerende factoren (vooral serotonine) en de belangrijkste remmende factor (dopamine.

Question 19

rol prolactine

Answer 19

speelt een rol bij voortplanting en de ontwikkeling van melklierweefsel. Niet alleen de ontwikkeling van melkklieren maar oo het op gang komen en het onderhouden van de melkproductie.

Question 20

activatie prolactine

Answer 20

prolactine bindt aan receptoren > conformatieverandering > vorming dimeer > de tyrosine kinase fosforfleren elkaar > de signaal transducers en activatoren wordt gefosforyleerd en geactiveerd > transcriptie van melkeiwitgenen.