Thema 10: Groeihormoon & IGF (hc13 + wc11) Flashcards
Groeiachterstand DDx
- Niet-endocriene oorzaken
- malnutritie, malabsorptie, maldigestie
- hartfalen
- leverziekte
- renale ziekte
- skelet disorder
- biologische variatie
- onverwachte dekking met kleine hond - endocriene oorzaken
- groeihormoon deficiëntie (of insensitiviteit)
- hypothyroidisme
- diabetes mellitus
- hypercorticisme
Groeihormoon - IGH-i as regulatie
GH wordt gemaakt in de voorkwab (hypofyse) = adenohypofyse. GHRH is een stimulerend hormoon, terwijl somatostatine een remmende factor heeft. De balans tussen deze 2 hormonen geeft aan hoeveel hormoon eraf gegeven wordt.
Effect GH (2)
- Directe effecten = katabole effecten = insuline antagonist > lipolyse en hyperglycemie
- Indirecte effecten = anabole effecten = groei bevordering > lever > IGF-i naar bloed gebonden aan eiwitten > eiwitsynthese, chrondrogenese, groei.
IGF-i
Insuline-achtige Groei Factoren: lijken op insuline. Gemaakt in heel veel verschillende weefsels. IGF-i wordt gestimuleerd door GH.
Secretiepatroon GH
pulserende secretie met af en toe en uitschieter, dus [GH] in het bloed is voor de diagnostiek niet altijd betrouwbaar
Diagnose stellen GH deficiëntie
- fysieke eigenschappen
- plasma IGF-I concentratie
- plasma creatinine concentratie
- CT/MRI van hypofyse
Lichamelijk onderzoek GH
- proportionele groei achterstand
- Retentie van secundaire haren, tekort aan primaire haren en alopecia.
Laboratorisch onderzoek GH
- Creatinine concentratie in plasma: teveel
- IGF-I niveau in plasma: te laag
- -> GH concentratie zelf is dus niet te gebruiken
Stimulatie test GH
Je spuit GH in de bloedbaan en kijkt vervolgens of de concentratie GH in het bloed stijgt. (ziek dier = [GH] laag)
behandeling (congenitale) groeihormoon deficiëntie
Je dient menselijke of bovine GH toe, maar het werkt vaak ook niet en is heel duur: GH van varken werkt wel goed! GH vanuit de melkklieren zou ook gebruikt kunnen worden door toediening van progestagenen.
Als je niet behandelt dan is de prognose slecht. Oorzaken:
- progressief verlies van hypofyse functie
- continue uitbreiding hypofyse cyste
- progressieve nierfalen
Acromegalie
GH overmaat > groei van weke delen en van bot.
oorzaak acromegalie
tumor hypofyse
te hoge toediening van progestagenen
Invloed progestagenen op acromegalie
- Geen pulserende secretiepatroon GH
- niet gevoelig voor stimulatie met GHRH of clonidine
- niet te remmen door somatostatine.
- geen afname GH bij hypofysectomie
productie GH
hypofyse, maar ook: melkklieren! De GH kan via het bloed daar weglekken.
Nadelen progestagenen
- DM
- baarmoederverandering > ovariohysterectomie
- grotere kans op tumoren