Staphylococcus - teoria Flashcards
Jaki jest najbardziej zjadliwy gatunek Staphylococcus i co go odróżnia?
Staphylococcus aureus
wyróżnia go produkcja koagulazy CPS
(coagulase positive Staphylococcus )
Jakie są najważniejsze czynniki zjadliwości S.aureus?
- otoczka polisacharydowa - CP; z 11 serotypów dominują szczepy CP5 i CP8
- białko A - SpA; białko powierzchniowe, wiąże fragment Fc ludzkiej IgG co chroni przed opsonizacją i fagocytozą
- enzymy - koagulaza, koagulaza związana CF (clumping factor), stafylokinaza, hialuronidaza, lipaza, nukleaza
- egzotoksyny - cytolityczne, TSST-1, enetrotoksyny, eksfoliatyny
Jak działa koagulaza i CF?
są to enzymy będące jednym z czynników zjadliwości - wirulencji S.aureus
katalizują one konwersję fibrynogenu do fibryny i ścinają osocze krwi
Jak działa stafylokinaza?
Jest to jeden z czynników wirulencji S.aureus.
aktywuje profibrynolizę, katalizuje fibrynolizę
Jak działa hialuronidaza?
Jest to jeden z czynników wirulencji S.aureus
katalizuje hydrolizę kw.hialuronowego w tkankach
Jak działa lipaza u S.aureus?
Jest to jeden z czynników wirulencji S.aureus.
Katalizuje lipolizę w tk. podskórnej i skórze
Toksyna cytolityczna Alfa
hemolizyna Alfa
- silne działanie letalne na komórki
- właśc. hemolityczne
- właśc. dermonekrotyczne
- neurotoksyczna
Toksyna Beta
hemolizyna Beta - sfingomielinaza C
- częściej w szczepach zwierzęcych
Toksyna Delta
hemolizyna Delta
- u prawie wszystkich S.aureus, ale też u innych Staphylo
- cytolityczna dla różnych komórek
- liza erytrocytów
- jak syrfaktant, rozrywa błony kom.
Leukotoksyny
Leukocydyna L-P oraz hemolizyna gamma
- liza neutrofili, monocytów, makrofagów
!!!! Leukocydyna P-V nie ma właśc. hemolitycznych
Toksyna-1 zespołu wstrząsu toksycznego
TSST-1
(kiedyś enterotoksyna F)
- termostabilna
- wywołuje STSS - Staphylococcal Toxic Shock Syndrome
- pirogenna *
- superantygen
*Pirogen – substancja wywołująca gorączkę. Substancje pirogenne oddziałują na ośrodek termoregulacyjny, który znajduje się w podwzgórzu i przestawiają biologiczny wzorzec temperatury ciała tzw. set point na wyższy poziom.
Enetrotoksyny gronkowcowe A,B,C,D, E
- ciepłostałe
- pirogenne - gorączka
- superantygeny
- zwykle powodują zatrucia pokarmowe
- enetrotoksyna B - broń biologiczna
Eksfoliatyny
tzw. toksyny epidermolityczne
- superantygeny
- aktywne proteolitycznie w warstwie ziarnistej naskórka
- powodują SSSS - Gronkowcowy zespoł oparzonej skóry
Choroby skórne S. aureus
- ropnie
- czyraki
- liszaje
- zakażenia ran
- SSSS
Choroby układu oddechowego S.aureus
- zapalenia gardła
- zapalenia migdałków
- zapalenie zatok przynosowych
- zapal. ucha środkowego
- zapal. oskrzeli
- zapal. płuc
- zapa. opłucnej
Choroby układu moczowego powodowane przez S.aureus
- odmiedniczkowe zapalenie nerek
- zapalenie cewki mocz
- zapalenie pęcherza
Jak wygląda diagnostyka S.aureus?
- hodowla próbki w 37st na podłożu różnicująco-wybiórczym z mannitolem dla gronkowców - agar Chapmana
- wyrastają kolonie - złocisto-żółte, wypukłe, równy brzeg
- Na agarze z krwią - widać strefę hemolizy Beta
- pod mikroskopem: Gram-dodatnie ziarenkowce, nieregularne skupiska
- Potwierdzamy testem koagulazowym i oceną wytwarzania katalazy
- gatunek identyfikujemy - testy komercyjne, gatunkowo-spec PCR
Jak diagnozuje się STSS?
STSS - Staphylococcal Toxic Shock
stosuje się test ELISA dla wykrycia w surowicy chorego przeciwciał IgI-anty-TSST-1
miano > 1:32 dodatnie
Jak leczyć S.aureus?
Określamy wg antybiogramu.
MSSA methicillin susceptible S. aureus
- Beta-laktamy: peniciliny, cefalosporyny I i II, III i IV, peniciliny z inhibitorem Beta-lakatamaz (amoxy z kw.klawulonowym)
- linkozamidy-klindamycyna
- fluorochinolony- ciproflaksyna, moksifloksacyna
- kotrimaksazol
MRSA methicillin resistant S.aureus - oporne receptorowo
- odpadają beta-laktamy i wiele innych np linkozamidy, aminoglikozydy, tetracykliny, fluorochinolony
- leki ostatniej szansy —- antybiotyki glikopeptydowe:
- wankomycyna , teikoplanina
- chinupristina\dalfopristina - sinercid
- linezolid
VISA Vankomycin Intermediate Resistant S.aureus i GISA Glycopeptide Intermediate Resistant S.aureus
- umiarkowanie oporne na antybiotyki glikopeptydowe ( wankomycyna i teikoplanina)
- sinercid
- linezoid
- MIC wankomycyny =8-16mg/L
VRSA Vankomycin Resistant S.aureus
- sinercid
- linezolid
- MIC wankomycyny > 32 mg/L
Co jest charakterystyczne dla S.epidermidis?
- koagulazoujemny CNS
- wrażliwy na nowobiocynę
- nie fermentuje mannitolu ( nie zmieni zatem koloru podłoża Chapmana)
- nie wywołuje hemolizy na agarze z krwią
- nie produkuje egzotoksyn
- głównie patogen szpitalny HAI - hospital acquired infection
Jakie są najważniejsze czynniki zjadliwości S.epidermidis?
- otoczka polipeptydowa - polimer kwasu DL-glutaminowego PGA - chroni przed fagocytozą
- śródkomórkowa polisacharydowa adhezyna PIA - stanowi główny składnik uwalnianego egzopolisacharydu - śluz - biofilm na implantach, endoprotezach itd
Na czym polega chorobotwórczość S.epidermidis?
- zakażenia miejscowe lub uogólnione towarzyszące biomateriałom tzw. BAI - biomaterial associated infections
- zakażenie wkłucia cewnika
- posocznica odcewnikowa
- zapalenie wsierdzia przy sztucznych zastawkach
- zapalenie kości przy endoprotezach
- pozaszpitalne zakażenia np pierwotne zap. wsierdzia u narkomanów, posocznice u osób z upośledzoną odpornością
Jak wygląda diagnostyka mikrobiologiczna S.epidermidis?
- identyfikacja gatunku na podstawie biochemicznych testów komoercyjnych manualnych lub półautomatycznych
- identyfikacja gatunku na podst. PCR
- genotypowanie szczepów
Czy S. epidermidis wytwarza koagulazę?
nie
Czy S. epidermidis hemolizuje na agarze w krwią?
nie
Czy S. epidermidis fermentuje mannitol?
nie
Czy S. epidermidis jest oporny na nowobiocynę?
nie
Czy S.epidermidis wytwarza egzotoksyny?
nie
Jak leczyć S.epidermidis?
- wg antybiogramu
- sporo jest opornych na metycylinę MRSE
- stosuje się wankomycynę i linezolid przy MRSE i uogólnionym MSSE
Jaka jest charakterystyka S.saprophyticus?
- koagulazo-ujemny CNS
- oporny na nowobiocynę MIC > 1,6 mg/L
- nie hemolizuje na agarze z krwią
- może ale nie musi fermentować mannitol - cecha zmienna wg szczepu
- wykazuje tropizm tkankowy do nabłonka dróg moczowych - zapalenia dróg moczowych zwykle u młodych kobiet
Jakie są najważniejsze czynniki zjadliwości S.saprophyticus?
- hemaglutynina powierzchniowa - adhezyna do dróg moczowych
- fibrylarne białko powierzchniowe S.saprophyticus Ssp -adherencja do nabł.dróg moczowych
- egzoenzymy - ureaza
Wiemy, ze S.saprophyticus wydziela ureazę. Jak ona działa?
Ureaza - egzoenzym
Katalizuje rozkład mocznika do amoniaku, który działa toksycznie na nabłonek dróg moczowych i alkalizuje mocz. To z kolei ułatwia kolonizację dróg moczowych tej bakterii, powoduje też powstawanie kamieni moczowych
Jakie choroby wywołuje S.saprophyticus?
- pierwotne zakażenia układu moczowego - u młodych kobiet najczęściej po E.coli
- wtórne zakażenia układu moczowego przy cewnikowaniu
JAk wygląda diagnostyka mikrobiologiczna S.saprophyticus?
- gatunek -biochemiczne testy komercyjne
- gatunek - PCR
- genotypowanie szczepów
Jak leczyć S.saprophyticus?
- wg antybiogramu
- amoksycylina
- kotrimoksazol
- nitrofurantonina
Czy S.aureus wytwarza koagulazę?
tak
odróżnia go to od pozostałych Staphylo
Czy S.Saprophyticus wytwarza koagulazę?
nie
Czy S.Saprophyticus hemolizuje na agarze z krwią?
nie
Czy S.Saprophyticus fermentuje mannitol?
Tak lub nie, w zależności od szczepu
Który z Staphylococców jest oporny na nowobiocynę?
tylko S.saprophyticus
Jaki gronkowiec wytwarza egzotoksyny?
S.aureus
