Spondyloartropatie Flashcards
Postacie
- osiowa - kręgosłup
- obwodowa - stawy nóg, krzyżowo-biodrowe, zapalenie ścięgien i palców
Inna nazwa ZZSK
choroba Bechterewa
ZSSK
- szczyt: koniec dojrzewania/młodzi dorośli
- 2-3x częściej M
- HLA-B27 u 80-90%
- zapalenie przedniego odc. naczyniówki
- hipergammaglobulinemia
- RF, ale w kalsie IgA
ZSSK
ból
- ból pleców L-S >3msc. promieniuje do pachwin, pośladków i kolan
- ból nasila się w nocy
ZSSK
Dolegliwości stawowe
- zniesienie krzywizn i ruchomości kręgosłupa
- obustronnie dodatni test Patricka
- asymetryczne zapalenie stawów obwodowych
- zapalenie przyczepów więzadeł i ścięgien (Achilles, rozcięgno podeszwowe)
Zapalny ból krzyża
Kryteria
- <40 rż.
- podstępny początek
- zmniejsza się po ćwiczeniach
- nie ustępuje w odpoczynku
- wytępuje w nocy, zmniejsza się po wstaniu
min. 4 cechy spełnione, dobra odp. na NLPZ
Badanie I wyboru
SpA osiowej
RTG stawów krzyżowo-biodrowych
RTG-późne zmiany, MR- pokazuje wczesne zmiany
ZSSK
RTG
W odc. C i L-S:
- świecące narożniki
- kwadratowe trzony
- syndesmofity
- objaw kija bambusowego
- entezofity
W DXA - cechy osteoporozy późno
ZSSK
Leczenie
- NLPZ
- GKS - dostawowo lub zmiany oczne
- Leki modyfikujące przebieg
ZSSK
LMPCh
- konwencjonalne syntetyczne: metotreksat, sulfasalazynaᵃ
- biologiczne - inhibitory TNFa i IL-17(sekukinumab, ikseizumab)
- celowane cyntetyczne: tofacytynib
ᵃ NIESKUTECZNE W POSTACI OSIOWEJ, preferowane w obwodowej postaci
ŁZS
- możliwe rozpoznanie bez objawów skórnych
- u 2/3 zmiany skórne wyprzedzają
- M=K, 20-50 rż.
ŁZS
Objawy
- asymetryczne zapalenie stawów obwodowych
- zmiany skórne i paznokci
- zapalenie przyczepów więzadeł i ścięgien
- zapalenie palców
- zapalenie naczyniówki
ŁZS
Postacie
- asymetryczna nielicznostawowa
- symetryczna wielostawowa
- z zajęciem stawów międzypaliczkowych dalszych
- osiowa z zajęciem kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych (niesymetryczna)
- okaleczająca
ŁZS
HLA
- B27 60-70%
- DR4
- DR7
ŁZS
RTG
- asymetryczne zajęcie stawu krzyżowo-biodrowego
- asymetryczne syndesmofity
- zmiany w stawach międzypaliczkowych dalszych
- palce teleskopowe
ŁZS
Leczenie
- NLPZ
- GKS
- LMPCh
konwencjonalne (sulfasalazyna, leflunomid, metotreksat)
biologiczne (inhib TNF-a)
Reaktywne zapalenie stawów
Zespół Reitera
- asymetryczne zap stawów i przyczepów ścięgnistych nóg
- poprzedzone infekcją PP lub uk. mocz-płciowego (pałeczki Enterobacteriaceae i chlamydie)
- objawy w 6 tyg. od zakażenia
- samoograniczające, ustępuje w 3-12 msc.
- u 20% rozwój przewlekłego zapalenia stawów
Triada Reitera
- zapalenie stawów
- zapalenie cewki moczowej
- zapalenie spojówek lub tęczówek
Reaktywne zapalenie stawów
Leczenie
- fizjoterapia
- ograniczenie aktywności fizycznej w czasie aktywnego zapalenia
- NLPZ na początku
- GKS dostawowo lub p.o. przy nieskuteczności NLPZ
- ew. LMPCh
- atb tylko w czynnym zakażeniu
Spondyloartropatie związane z IBD
Obwodowe
- kilkustawowa o ostrym przebiegu - do 5 stawów, duże kończyn dolnych, asymetryczne
- wielostawowa - >5 stawów - śródręczno-paliczkowe
Postać osiowa - krzyżowo-biodrowe i kręgosłup