RZS Flashcards

1
Q

GKS w RZS

A
  • Silne właściwości przeciwzapalne i immunosupresyjne
  • Nie wpływają na przebieg procesu chorobwego
  • Stosowane w celu opanowania objawów zanim zacznie się działanie leków klasycznych/biologicznych
  • Leczenie długotrwałe
  • Mogą być podawane dostawowo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Najczęściej stosowane GKS w RZS?

A

PREDNIZON
METYLOPREDNIZON
–> terapia pomostowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

METOTREKSAT

A

Lekpierwsze go rzutu
Często łączony zlekami biologicznymi
ANTYMETABOLIT kwasufoliowego, hamuje syntezę PURYN
Podawanie preparatów kwasu foliowego - gorsze działanie
Zmniejsza proliferację limfocytów i monocytów,
Upośledza chemotaksję neutrofili

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

METOTREKSAT - działania niepożądne

A

Nudności,wymioty,
-Uszkodzenie śluzówki górnego odcinka przewodu pokarmowego,
łysienie,
rzadko reakcja płucna (duszności skurcz oskrzeli),

TERATOGENNY

Wiązanie z resztami kw. glutaminowego (poliglutaminoilacja „uwięzienie w cytoplazmie”) = działania niepożądane długo po odstawieniu leku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

LEFLUNOMID

A
  • Hamuje dehydrogenazę kwasu dihydroortonowego (DHODH) 

  • AKTYWNIE działa metabolit: TERIFLUNOMID
  • Stosowany gdy metotreksat nie działa
  • Hamuje syntezę PIRYMIDYN (metotreksat -> PURYN) 

  • Zmniejsza proliferację limfocytów T i B,
  • Zmniejsza produkcję przeciwciał produkcję TNFα,
  • ZWIĘKSZA wydzielanie cytokin przeciwzapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

LEFLUNOMID - działania niepożądane?

A
  • Biegunka,
  • łysienie,
  • uszkodzenie wątroby(CZĘSTO!),

TERATOGENNY,

-mężczyźni planujacy potomstwo- odstawienie i kontrola stężenia 


How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

CHOLESTYRAMINA, a LEFLUNOMID

A

CHOLESTYRAMINA nasila wydalanie leku (prawdopodobnie zwiększony wychwyt metabolitu w układzie pokarmowym) – „koło ratunkowe” w razie nieplanowanej ciąży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

TERIFLUNOMID

A

AKTYWNA forma leflunomidu, obecnie w sprzedaży również jako osobny lek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Dlaczego LEFLUNOMID działa na komórki ukł. odpornościowego?

A

Hamuje on dehydrogenazę kwasu dihydroorotowego - potrzebnego do syntezy PIRYMIDYN

W limfocytach T i B ten enzym (DHODH) jest jedynym związkiem umożliwiającym syntezę pirymidyn.

Inne komórki - mają inne szlaki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

AZATIOPRYNA

A

Antymetabolit puryn - hamowanie ich syntezy

  • Lek rezerwowy
  • Zmniejsza proliferację limfocytów T i B
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Który lek jest źle tolerowany przez część populacji?

A

AZATIOPRYNA
-Uszkodzenie szpiku podczas terapii

Część populacji słabo metabolizuja azatiopine (podłoże genetyczne);

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Lek który daje interakcje inhibitorami oksydazy ksantynowej?

A

AZATIOPRYNA - metabolizowana przez oksydazę ksantynową

-interakcja z inhibitorami oksydazy
ksantynowej (Allapurynol, Febukostat)

-Należy zmniejszyć dawkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

MYKOFENOLAN MOFETYLU

A

-Hamuje 2 typ oksygenazy monofosforanu inozyny (IMPDH2)
-Hamuje syntezę puryn
-Zmniejsza proliferację limfocytów T i B
Działania niepożądane: mielosupresja, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, HEPATOTOSKYCZNOŚĆ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Działania niepożądane AZATIOPRYNY?

A

Mielosupresja, zaburzenia żołądkowo-jelitowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Działania niepożądane MYKOFENOLANU MOFETYLU

A
  • Mielosupresja,
  • Zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
  • HEPATOTOSKYCZNOŚĆ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

CYKLOFOSFAMID

A

-Alkiluje DNA -fragmentacja łańcuchów DNA i rozerwanie wiązań krzyżowych DNA–białko.
-Hamuje proliferacje limfocytów T i B
(w mniejszych dawkach, STYMULUJĄCO,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Działania niepożądne CYKLOFOSDAMIDU

A

Mielosupresja,

  • łysienie,
  • krwotoczne zapalenie pęcherza(wydalane z moczem metabolity)
  • rak pęcherza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hamowanie działań ubocznych CYKLOFOSFAMIDU?

A

Dobre nawodnienie oraz podawanie donorów grup -SH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

CYKLOSPORYNA

A

Hamuje syntezę IL-2
Poważne działania niepożądane - NEFROTOSKCZYNA
-Tylko u pacjentów nieopdowiadających na inne leczenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

PENICYLAMINA

A

-Metabolit penicyliny,
-Wykazuje właściwości chelatujace miedź,
-Mechanizm w RZS nie jest znany
-Zmniejsza wytwarzanie IL-1 oraz hamuje funkcje limfocytów T
-BRAK WPŁYWU NA LIMFOCYTY B
-Zmniejsza stężenie czynnika reumatoidalnego i kompleksów immunoglobulin w surowicy oraz płynie
stawowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Na jaką witaminę ZWIĘKSZA zapotrzebowanie PENICYLAMINA?

A

Na witaminę B6

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Z czym NIE stosujemy penicylaminy?

A

Z lekami hamującymi czynność szpiku kostnego, takimi jak:

  • preparaty złota,
  • leki przeciwzimnicze,
  • cytostatyki,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

SULFASALAZYNA

A

Połączenie kwasu 5-aminosalicylowego z SULFAPIRYDYNĄ

  • Niejasny mechanizm działania
  • W RZS udział biorą OBA składniki
  • Hamowanie funkcji limfocytów B i T
  • Spadek wytwarzania cytokin prozapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

SULFASALAZYNA - działania niepożądane?

A
  • Zaburzenia żoładkowo-jelitowe,
  • Alergie skórne
  • Gorączka,
  • Bóle głowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

CHLOROCHINA,

HYDROKSYCHLOROCHINA

A
Hamowanie 
-funkcji limfocytów T i B
-przezntacji antygenów przez MONOCYTY
-chemotaksji NEUTROFILÓW i MONOCYTÓW
!! BEZPIECZNIE DLA CIĘŻARNYCH
26
Q

CHLOROCHINA,
HYDROKSYCHLOROCHINA
działania niepożądane:

A
  • Fototoksyczność (uszkodzenia plamki żółtej, zmiany pigmentacji skóry),
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
27
Q

Sole złota stosowane DOMIĘŚNIOWO:

A

AUROTIOJABŁCZAN SODU

AUROTIOGLUKOZA

28
Q

Sole złota stosowane DOUSTNIE:

A

AURANOFINA

29
Q

AUROTIOJABŁCZAN SODU
AUROTIOGLUKOZA
Jak stosowanie?

A

Stosowane DOMIĘŚNIOWO

30
Q

Zasada działania soli złota?

A
  • łączą się z grupami cysteinowymi czynników transkrypcyjnych (AP-2 i NF- kB)
  • Gromadzone w monocytach i makrofagach upośledzają ich funkcję
  • Zahamowanie tworzenia śródbłonkowych białek adhezyjnych (ICAM-1, VCAM-1) niezbędnych do adhezji leukocytów
31
Q

Działania niepożądane soli złota?

A
  • leukocytopenia, trombopenia,
  • zmiany skórne, wysypki ,
  • uszkodzenie wątroby, nerek,
  • owrzodzenia jamy ustnej,
  • metaliczny posmak w ustach
32
Q

Działania niepożądane

AUROTIOJABŁCZANU SODU

A
  • Pocenie się,
  • zmiany naczynioruchowe,
  • bóle głowy
33
Q

MINOCYKLINA

A

Antybiotyk makrolidowy,
Hamowanie metaloproteinaz tkankowych
Stosowany przy niewielkim nasileniu choroby

34
Q

Całkowicie MYSIE

A

-MOMAB

35
Q

CHIMERCZYNE

A

-XIMAB
Regiony zmienne - mysz
Regiony stałe - ludzkie

36
Q

HUMANIZOWANE

A

-ZUMAB

Regiony determinujące dopasowanie pochodzenia mysiego

37
Q

LUDZKIE

A

-UMAB

38
Q

INFLIKSYMAB

A
  • Hamuje TNF alfa
  • Chimeryczne ludzko-mysie przeciwciało monoklonalne IgG przeciw IgG1
  • Przy długim stosowaniu Ab przeciwko lekowi
39
Q

Jak stosować INFLIKSYMAB

A

TYLKO dożylnie

40
Q

Przeciwciała przeciwko TNFalfa stosowanie podskórnie?

A

ADALIMUMAB
ETANERCEPT
GOLIMUMAB
CERTOLIZUMAB PEGOL

41
Q

ADALIMUMAB

A
  • Ludzkie przeciwciało IgG1 przeciw TNFalfa

- Brak tworzenia przeciwciał przeciwko lekowi

42
Q

ETANERCEPT- budowa

A

-Dwie domeny p75 receptora TNF połączone fragmentem Fc ludzkiego IgG )
-Rozpuszczalny receptor TNF swoiście wiąże TNFα–blokując wiązanie z receptorami na
powierzchni komórek

43
Q

GOLIMUMAB

A

Ludzkie przeciwciało monoklonalne przeciw TNF

44
Q

CERTOLIZUMAB PEGOL –

A
  • Humanizowany fragment Fab’ przeciwciała przeciwko TNF-α
  • Pegolowany=sprzęganie z polietylenoglikolem (PEG).

-

45
Q

Dlaczego sprzęgamy z peg?

A

Sprzęganie z PEG powoduje wydłużenie t1/2końcowej fazy eliminacji do wartości porównywalnych z t1/2 kompletnego przeciwciała

46
Q

ANAKINRA

A

-Antagonista receptora IL-1β ,
-Analog endogennego antagonisty
-Obniża stężenie IL zarówno w osoczu jak i w samym płynie maziowym,
•U chorych na RZS dochodzi dozmniejszenia stężenia endogennych antagonistów receptoraIL- 1

47
Q

RYLONACEPT

A

-Białko fuzyjne neutralizujące IL-1β PRZED połączeniem z receptorem

• Łączy się z interleukiną i neutralizuje ją, eliminacja zanim IL-1β zanim połączy się z receptorem

48
Q

Z czym NIE łączymy RYLONACEPTU?

A

• Nie łączymy z ETANERCEPTEM

może wywołać silne zakażenia, duże ryzyko neutropenii

49
Q

Działania niepożądane leków blokujących TNF alfa?

A
  • Zwiększona zapadalność na zakażenia w których zwalczaniu biorą udział makrofagi
  • G R U Ź L I C A
  • Nasilanie reakcji autoimmunologicznych (m.in. pojawienie ANA, antykardiolipinowe)
  • Zespoły demielinizacyjne (nerw wzrokowy)
50
Q

Wymienić leki blokujące TNFalfa

A
INFLIKSYMAB
ADALIMUMAB
ETANERECEPT
GOLIMUMAB
CERTOLIZUMAB PEGOL
51
Q

Charakterystyczne działanie niepożądne INFLIKSYMABU

A

Reakcje uczuleniowe w miejscu wstrzyknięcia

52
Q

Przeciwzskazania do stosowania antyTNFalfa?

A

-Czynna gruźlica
-Aktynwe zakażenie wirusem ospy wietrznej/półpaśca
-Ciężkie zapalenie dróg oddechowych
-Choroby demielinizacyjne, SM
-

53
Q

Działania niepożądane leków hamujących Il-1beta

A

Odczyny alergiczne w miejscu iniekcji
-Zakażenia dróg moczowych
Zakażenia dróg oddechowych

54
Q

TOCYLIZUMAB

A
  • Humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG1
  • Wiąże się swoiście z receptorami IL-6
  • Może powadzić do zwiększenia aktywności ezymów wątrobowych (np.CYP450)
  • U chorych pryjmujących leki matebolizowane przez ten cytochrom (np. cyklosporyna) należy zwiększać dawki tych leków (bo wzrost aktywności enzymu)–> nawet kilka tygodni po fakcie
55
Q

TOFACYTYNIB

A

inhibitor kinazy JAK (Janus kinase) (szlak przekazu sygnału dla wielu cytokin)

Stosowany w leczeniu czynnego reumatoidalnego zapalenia stawów w nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego u pacjentów, u których leczenie przynajmniej jednym lekiem biologicznym modyfikującym przebieg leczenia było nieskuteczne.

56
Q

Wymienić inhibitory współstymulacji limfocytów T

i podać zasadę działania

A

ABATACEPT
BELATACEPT

Egzogenne białko CTLA-4 blokuje antygeny CD80/CD86 komórek prezentujących antygen(APC)
-> blokując przekaz sygnały dla limfocytów T

57
Q

ABATACEPT

A

Białko fuzyjne składające się z pozakomórkowej domeny ludzkiego antygenu CTLA-4 połączonej ze zmodyfikowanym fragmentem Fc immunoglobuliny ludzkiej IgG

58
Q

BETALACEPT

A

Podobny ABATACEPTU

59
Q

RYTUKSYMAB

A
  • Wpływa na limfo B
  • Chimeryczne mysio-ludzkie przeciwciało przeciwko antygenowi CD20
  • Łączy się z antygenem CD20 obecnym tylko na LimfB
  • Selektywnie eliminuje limfocyty B (lek łączy się z CD20 na limfocytach b-> aktywacja dopełaniacza- > liza komórek)

-Leczenie ciężkiego aktywnego RZS u dorosłych, u których odpowiedź na leczenie innymi lekami
modyfikującymi przebieg choroby (w tym przynajmniej jednym lub kilkoma inhibitorami [TNF])

60
Q

Działania niepożądane RYTUKSYMABU

A
  • Dreszcze,
  • Gorączka,
  • Nudności,
  • Wymioty,
  • Bóle głowy (do 2 h po podaniu) ,
  • Niekiedy dodatkowo nakładają się cechy r. alergicznej – podaje się leki antyhistaminowe i paracetamol przed profilaktycznie