RZS Flashcards

1
Q

GKS w RZS

A
  • Silne właściwości przeciwzapalne i immunosupresyjne
  • Nie wpływają na przebieg procesu chorobwego
  • Stosowane w celu opanowania objawów zanim zacznie się działanie leków klasycznych/biologicznych
  • Leczenie długotrwałe
  • Mogą być podawane dostawowo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Najczęściej stosowane GKS w RZS?

A

PREDNIZON
METYLOPREDNIZON
–> terapia pomostowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

METOTREKSAT

A

Lekpierwsze go rzutu
Często łączony zlekami biologicznymi
ANTYMETABOLIT kwasufoliowego, hamuje syntezę PURYN
Podawanie preparatów kwasu foliowego - gorsze działanie
Zmniejsza proliferację limfocytów i monocytów,
Upośledza chemotaksję neutrofili

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

METOTREKSAT - działania niepożądne

A

Nudności,wymioty,
-Uszkodzenie śluzówki górnego odcinka przewodu pokarmowego,
łysienie,
rzadko reakcja płucna (duszności skurcz oskrzeli),

TERATOGENNY

Wiązanie z resztami kw. glutaminowego (poliglutaminoilacja „uwięzienie w cytoplazmie”) = działania niepożądane długo po odstawieniu leku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

LEFLUNOMID

A
  • Hamuje dehydrogenazę kwasu dihydroortonowego (DHODH) 

  • AKTYWNIE działa metabolit: TERIFLUNOMID
  • Stosowany gdy metotreksat nie działa
  • Hamuje syntezę PIRYMIDYN (metotreksat -> PURYN) 

  • Zmniejsza proliferację limfocytów T i B,
  • Zmniejsza produkcję przeciwciał produkcję TNFα,
  • ZWIĘKSZA wydzielanie cytokin przeciwzapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

LEFLUNOMID - działania niepożądane?

A
  • Biegunka,
  • łysienie,
  • uszkodzenie wątroby(CZĘSTO!),

TERATOGENNY,

-mężczyźni planujacy potomstwo- odstawienie i kontrola stężenia 


How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

CHOLESTYRAMINA, a LEFLUNOMID

A

CHOLESTYRAMINA nasila wydalanie leku (prawdopodobnie zwiększony wychwyt metabolitu w układzie pokarmowym) – „koło ratunkowe” w razie nieplanowanej ciąży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

TERIFLUNOMID

A

AKTYWNA forma leflunomidu, obecnie w sprzedaży również jako osobny lek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Dlaczego LEFLUNOMID działa na komórki ukł. odpornościowego?

A

Hamuje on dehydrogenazę kwasu dihydroorotowego - potrzebnego do syntezy PIRYMIDYN

W limfocytach T i B ten enzym (DHODH) jest jedynym związkiem umożliwiającym syntezę pirymidyn.

Inne komórki - mają inne szlaki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

AZATIOPRYNA

A

Antymetabolit puryn - hamowanie ich syntezy

  • Lek rezerwowy
  • Zmniejsza proliferację limfocytów T i B
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Który lek jest źle tolerowany przez część populacji?

A

AZATIOPRYNA
-Uszkodzenie szpiku podczas terapii

Część populacji słabo metabolizuja azatiopine (podłoże genetyczne);

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Lek który daje interakcje inhibitorami oksydazy ksantynowej?

A

AZATIOPRYNA - metabolizowana przez oksydazę ksantynową

-interakcja z inhibitorami oksydazy
ksantynowej (Allapurynol, Febukostat)

-Należy zmniejszyć dawkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

MYKOFENOLAN MOFETYLU

A

-Hamuje 2 typ oksygenazy monofosforanu inozyny (IMPDH2)
-Hamuje syntezę puryn
-Zmniejsza proliferację limfocytów T i B
Działania niepożądane: mielosupresja, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, HEPATOTOSKYCZNOŚĆ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Działania niepożądane AZATIOPRYNY?

A

Mielosupresja, zaburzenia żołądkowo-jelitowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Działania niepożądane MYKOFENOLANU MOFETYLU

A
  • Mielosupresja,
  • Zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
  • HEPATOTOSKYCZNOŚĆ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

CYKLOFOSFAMID

A

-Alkiluje DNA -fragmentacja łańcuchów DNA i rozerwanie wiązań krzyżowych DNA–białko.
-Hamuje proliferacje limfocytów T i B
(w mniejszych dawkach, STYMULUJĄCO,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Działania niepożądne CYKLOFOSDAMIDU

A

Mielosupresja,

  • łysienie,
  • krwotoczne zapalenie pęcherza(wydalane z moczem metabolity)
  • rak pęcherza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hamowanie działań ubocznych CYKLOFOSFAMIDU?

A

Dobre nawodnienie oraz podawanie donorów grup -SH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

CYKLOSPORYNA

A

Hamuje syntezę IL-2
Poważne działania niepożądane - NEFROTOSKCZYNA
-Tylko u pacjentów nieopdowiadających na inne leczenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

PENICYLAMINA

A

-Metabolit penicyliny,
-Wykazuje właściwości chelatujace miedź,
-Mechanizm w RZS nie jest znany
-Zmniejsza wytwarzanie IL-1 oraz hamuje funkcje limfocytów T
-BRAK WPŁYWU NA LIMFOCYTY B
-Zmniejsza stężenie czynnika reumatoidalnego i kompleksów immunoglobulin w surowicy oraz płynie
stawowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Na jaką witaminę ZWIĘKSZA zapotrzebowanie PENICYLAMINA?

A

Na witaminę B6

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Z czym NIE stosujemy penicylaminy?

A

Z lekami hamującymi czynność szpiku kostnego, takimi jak:

  • preparaty złota,
  • leki przeciwzimnicze,
  • cytostatyki,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

SULFASALAZYNA

A

Połączenie kwasu 5-aminosalicylowego z SULFAPIRYDYNĄ

  • Niejasny mechanizm działania
  • W RZS udział biorą OBA składniki
  • Hamowanie funkcji limfocytów B i T
  • Spadek wytwarzania cytokin prozapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

SULFASALAZYNA - działania niepożądane?

A
  • Zaburzenia żoładkowo-jelitowe,
  • Alergie skórne
  • Gorączka,
  • Bóle głowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
CHLOROCHINA, | HYDROKSYCHLOROCHINA
``` Hamowanie -funkcji limfocytów T i B -przezntacji antygenów przez MONOCYTY -chemotaksji NEUTROFILÓW i MONOCYTÓW !! BEZPIECZNIE DLA CIĘŻARNYCH ```
26
CHLOROCHINA, HYDROKSYCHLOROCHINA działania niepożądane:
- Fototoksyczność (uszkodzenia plamki żółtej, zmiany pigmentacji skóry), - zaburzenia żołądkowo-jelitowe
27
Sole złota stosowane DOMIĘŚNIOWO:
AUROTIOJABŁCZAN SODU | AUROTIOGLUKOZA
28
Sole złota stosowane DOUSTNIE:
AURANOFINA
29
AUROTIOJABŁCZAN SODU AUROTIOGLUKOZA Jak stosowanie?
Stosowane DOMIĘŚNIOWO
30
Zasada działania soli złota?
- łączą się z grupami cysteinowymi czynników transkrypcyjnych (AP-2 i NF- kB) - Gromadzone w monocytach i makrofagach upośledzają ich funkcję - Zahamowanie tworzenia śródbłonkowych białek adhezyjnych (ICAM-1, VCAM-1) niezbędnych do adhezji leukocytów
31
Działania niepożądane soli złota?
- leukocytopenia, trombopenia, - zmiany skórne, wysypki , - uszkodzenie wątroby, nerek, - owrzodzenia jamy ustnej, - metaliczny posmak w ustach
32
Działania niepożądane | AUROTIOJABŁCZANU SODU
- Pocenie się, - zmiany naczynioruchowe, - bóle głowy
33
MINOCYKLINA
Antybiotyk makrolidowy, Hamowanie metaloproteinaz tkankowych Stosowany przy niewielkim nasileniu choroby
34
Całkowicie MYSIE
-MOMAB
35
CHIMERCZYNE
-XIMAB Regiony zmienne - mysz Regiony stałe - ludzkie
36
HUMANIZOWANE
-ZUMAB | Regiony determinujące dopasowanie pochodzenia mysiego
37
LUDZKIE
-UMAB
38
INFLIKSYMAB
- Hamuje TNF alfa - Chimeryczne ludzko-mysie przeciwciało monoklonalne IgG przeciw IgG1 - Przy długim stosowaniu Ab przeciwko lekowi
39
Jak stosować INFLIKSYMAB
TYLKO dożylnie
40
Przeciwciała przeciwko TNFalfa stosowanie podskórnie?
ADALIMUMAB ETANERCEPT GOLIMUMAB CERTOLIZUMAB PEGOL
41
ADALIMUMAB
- Ludzkie przeciwciało IgG1 przeciw TNFalfa | - Brak tworzenia przeciwciał przeciwko lekowi
42
ETANERCEPT- budowa
-Dwie domeny p75 receptora TNF połączone fragmentem Fc ludzkiego IgG ) -Rozpuszczalny receptor TNF swoiście wiąże TNFα–blokując wiązanie z receptorami na powierzchni komórek
43
GOLIMUMAB
Ludzkie przeciwciało monoklonalne przeciw TNF
44
CERTOLIZUMAB PEGOL –
- Humanizowany fragment Fab’ przeciwciała przeciwko TNF-α - Pegolowany=sprzęganie z polietylenoglikolem (PEG). -
45
Dlaczego sprzęgamy z peg?
Sprzęganie z PEG powoduje wydłużenie t1/2końcowej fazy eliminacji do wartości porównywalnych z t1/2 kompletnego przeciwciała
46
ANAKINRA
-Antagonista receptora IL-1β , -Analog endogennego antagonisty -Obniża stężenie IL zarówno w osoczu jak i w samym płynie maziowym, •U chorych na RZS dochodzi dozmniejszenia stężenia endogennych antagonistów receptoraIL- 1
47
RYLONACEPT
-Białko fuzyjne neutralizujące IL-1β PRZED połączeniem z receptorem • Łączy się z interleukiną i neutralizuje ją, eliminacja zanim IL-1β zanim połączy się z receptorem
48
Z czym NIE łączymy RYLONACEPTU?
• Nie łączymy z ETANERCEPTEM | może wywołać silne zakażenia, duże ryzyko neutropenii
49
Działania niepożądane leków blokujących TNF alfa?
- Zwiększona zapadalność na zakażenia w których zwalczaniu biorą udział makrofagi - G R U Ź L I C A - Nasilanie reakcji autoimmunologicznych (m.in. pojawienie ANA, antykardiolipinowe) - Zespoły demielinizacyjne (nerw wzrokowy)
50
Wymienić leki blokujące TNFalfa
``` INFLIKSYMAB ADALIMUMAB ETANERECEPT GOLIMUMAB CERTOLIZUMAB PEGOL ```
51
Charakterystyczne działanie niepożądne INFLIKSYMABU
Reakcje uczuleniowe w miejscu wstrzyknięcia
52
Przeciwzskazania do stosowania antyTNFalfa?
-Czynna gruźlica -Aktynwe zakażenie wirusem ospy wietrznej/półpaśca -Ciężkie zapalenie dróg oddechowych -Choroby demielinizacyjne, SM -
53
Działania niepożądane leków hamujących Il-1beta
Odczyny alergiczne w miejscu iniekcji -Zakażenia dróg moczowych Zakażenia dróg oddechowych
54
TOCYLIZUMAB
- Humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG1 - Wiąże się swoiście z receptorami IL-6 - Może powadzić do zwiększenia aktywności ezymów wątrobowych (np.CYP450) - U chorych pryjmujących leki matebolizowane przez ten cytochrom (np. cyklosporyna) należy zwiększać dawki tych leków (bo wzrost aktywności enzymu)--> nawet kilka tygodni po fakcie
55
TOFACYTYNIB
inhibitor kinazy JAK (Janus kinase) (szlak przekazu sygnału dla wielu cytokin) Stosowany w leczeniu czynnego reumatoidalnego zapalenia stawów w nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego u pacjentów, u których leczenie przynajmniej jednym lekiem biologicznym modyfikującym przebieg leczenia było nieskuteczne.
56
Wymienić inhibitory współstymulacji limfocytów T | i podać zasadę działania
ABATACEPT BELATACEPT Egzogenne białko CTLA-4 blokuje antygeny CD80/CD86 komórek prezentujących antygen(APC) -> blokując przekaz sygnały dla limfocytów T
57
ABATACEPT
Białko fuzyjne składające się z pozakomórkowej domeny ludzkiego antygenu CTLA-4 połączonej ze zmodyfikowanym fragmentem Fc immunoglobuliny ludzkiej IgG
58
BETALACEPT
Podobny ABATACEPTU
59
RYTUKSYMAB
- Wpływa na limfo B - Chimeryczne mysio-ludzkie przeciwciało przeciwko antygenowi CD20 - Łączy się z antygenem CD20 obecnym tylko na LimfB - Selektywnie eliminuje limfocyty B (lek łączy się z CD20 na limfocytach b-> aktywacja dopełaniacza- > liza komórek) -Leczenie ciężkiego aktywnego RZS u dorosłych, u których odpowiedź na leczenie innymi lekami modyfikującymi przebieg choroby (w tym przynajmniej jednym lub kilkoma inhibitorami [TNF])
60
Działania niepożądane RYTUKSYMABU
- Dreszcze, - Gorączka, - Nudności, - Wymioty, - Bóle głowy (do 2 h po podaniu) , - Niekiedy dodatkowo nakładają się cechy r. alergicznej – podaje się leki antyhistaminowe i paracetamol przed profilaktycznie