Practicum 10a - Pluimvee Flashcards
Gezonde kip (referent)
Leeft in evenwicht met de omgeving, presteert tot genoegen (volgens de norm) en vertoont geen verschijnselen van ziekte.
Welke vier producten maakt de kip?
Mest
Losse veren
Eieren
Geluid
Rijtje (volgorde) lichamelijk onderzoek kip
Kop Hals Krop Borst Buik Cloaca Poten Vleugels Veren Respiratie Locomotie
Wat zie je op afstand van een kip?
Bewustzijnsniveau en gedrag
Houding en gang
Respiratie
IHOKSA
Wat doen we in de hand met de kip?
leeftijd Voedingstoestand Verzorgingstoestand Slijmvliezen Productieve staat
Wat is normaal wat betreft bewustzijnsniveau en gedrag van de kip?
Kip raakt snel gewend aan de omgeving en reageert daardoor amper op harde prikkels. Hij is mogelijk enkele seconden stil. Schrikachtige dieren vliegen op een hoop (ernstige gevolgen) als groepsgedrag. Attentie direct bij binnenkomst waarnemen. Afwijkend dier zondert zich af, beweegt minder, loopt minder snel weg, staat onderaan pikorde, vertoont zieke houding
Geef de normale stand van een kip
Licht gebogen knie, hak symmetrisch. Draagt staart, vleugels en kop. Loopt en vliegt symmetrisch
Hoe beoordeel je de respiratie van de kip?
Ademhalingsgeruisen worden op afstand beluisterd door de dieren even stil te maken door een hard geluid, zoals kort hard fluiten. Zichtbare adembewegingen zijn van diagnostisch belang. Voorste luchtwegen: proesten en kop schudden. Diepe luchtwegen: brommen, knorren, rochelen, hoorbare ronchi, pompende bewegingen lichaam, bek vaak geopend. Gapen of kokhalzen: in de trachea verblijvende nematode Syngamus trachea (gaapworm).
Wat valt er (anders dan bij GD) bij de kip nog onder IHOKSA?
Afwijkingen aan het verenkleed
Welke fixaties van de kip ken je?
- Vleugelgreep
- Vleugelgreep in rugligging
- Bosje kip
- Presenteren kip (afneme veneus bloed)
- Kip op de arm
Waarom met zwakke dieren oppassen bij rugligging en op de kop hangen?
Organen drukken op de abdominale luchtzak
Geef 5 kenmerken waaraan een leeftijdsschatting kan worden gedaan
- Eitandje (0 - 3 dagen)
- Vervanging kuikendons door veren (tot 4 weken). Vleugel en staart eerst.
- Rui van eerste kuikenkleed (8 - 20 weken). Pennen (meestal 10 soms 20) worden afgegooid van pink naar duim (proximaal naar distaal). Pen uit kuikenkleed: sikkelvorm en spits. Pen uit volwassen kleed: recht met ronde punt.
- Verbening sternumpunt (30 - 35 weken) vervanging kraakbeen door been van craniaal naar caudaal. Verweking kan door Ca tekort (calluslijntjes door (pseudo)fracturen) na renormalisatie Ca
- Overige kenmerken. Oudere hennen (> 1 jaar) hebben grovere poten dan jongere hebben en oudere hennen laten soms handtekening (rozetje) achter op ei
Geef de 6 punten waarop je de voedingstoestand van de kip beoordeeld
- Vulling van de krop (actuele voedingstoestand)
- Spierweefsel
- Vetweefsel
- Energiehuishouding (voeropname)
- Eetlust (bij veel ziekten gereduceerd)
- Hydratatietoestand
Hoe beoordeel je de krop?
Rechts bij borstingang, diep palperen, actuele voedingstoestand
Hoeveelheid inhoud
Consistentie inhoud
Dikte van de wand van krop
Tonus van de wand van krop
Hoe beoordeel je het spierweefsel van de kip?
Pectoralismusculatuur palperen halfverwege de borstlengte. In een verminderde conditie is de borstbeenkam (carina) duidelijk te voelen. Bij vleestypische rassen heb je meer spiermassa, bij legtypische minder (puntig)
Carina mag niet onbedekt uitsteken.
Let ook op beweeglijkheid huid en deformiteiten in het sternum (sternumpunt en mineralisatiegraad pas bij dieren ouder dan 30 weken)
Hoe beoordeel je het vetweefsel van de kip?
2 manieren
- Laterale kale blek (beiderzijds) op de hals. Subcutaan vet schemert door de huid langs de vena jugularis
- Vet in abdomen. Tussen je vingers bij diepe palpatie: huid, spierwand, vet van ligamentum posthepaticum en darmen. Laat darmen los. Dan nog huid, spierwand en ligamentum posthepaticum. Bij naar beneden bewegen schiet ligamentum (dubbelgevouwen) weg: beoordeel de dikte.
Hoe beoordeel je de energiehuishouding van een kip?
Formule
OE = 435 X G(0.75) + 21.5 X W + 21.1 X EM
OE = dagelijkse behoefde aan voeding in kJ (leghenvoeder 12 M/kg)
G = lichaamsgewicht in kg W = groei per hen per dag in g EM = eimassa per hen per dag in g
Bij temperaturen onder de 26 graden Celsius wordt per graden Celsius per Kg lichaamsgewicht 9.75 Kj bijgeteld
Hoe beoordeel je de hydratatietoestand?
Beoordeel aan poothuid van loopbeen. Bij dehydratie: strak op het been en pees, scherpe groeve. Poot is dan donkerder en grauw, schubben zijn ruw en dor
Hoe bepaal je de verzorgingstoestand van de kip?
Stuitklier speelt een belangrijke rol in kringloop van een voorloper van vitamine D, die wordt ondersteund door poetsgedrag
Veelvuldig op de borst zitten geeft bevuilde veren. Kip op vier poten geeft afgebroken en bevuilde vleugelveren. Beide aanwijzingen naar locomotieapparaat. Afwezigheid veren kan door pikkerij (ook laesies aan de huid). Referent gezond verenkleed: gaaf, glanzend, aaneengesloten en schoon.
Waarop beoordeel je de slijmvliezen van de kip?
Kleur, vochtigheid, bloedingen en laesies
Exsudaat en oedeem kan ook gezien worden en atypische veranderingen. Cyanose (blauwrood) wordt gezien bij hypoxie. Te rood kan komen door dehydratie, polycytaemie en hyperaemie.
Inspectie conjunctiva
Kijk extra naar felrode stip. Dit is actief lymfoïde weefsel en kan voorkomen bij acute veranderingen van de voorste ademhalingswegen
Kleur Vochtigheid Bloedingen Laesies Oedeem Aspect Aanwezigheid exsudaat
Waarop beoordeel je de cornea?
Glad Glanzend Vochtig Doorschijnend Reflecterend Sferisch
(ggvdrs)
Wat bekijk je in de bek van de kip?
Tong Choanaspleet Oesofagus Larynx Snavellijsten
Hoe beoordeel je de larynx?
Slijmvlies larynx onderzoeken met twee personen. Kip in vleugelgreep, poten fixeren. Omvat trachea even onder voelbare larynx, breng omhoog en druk tong omlaag.
Bij kippen ouder dan 40 weken moet worden opgepast de trachea niet ruw te behandelen: deze verbeent en kan tot fracturering leiden.
Welke slijmvliezen van de kip beoordeel je?
Oog (cornea en conjunctivaalzak), bek en cloaca
Aan welke 4 kenmerken kun je de productiviteit van de hen beoordelen?
- Huid ooglidrand en snavelhoek
- Cloaca
- Legbeentjes
- Kam
Vanaf welke leeftijd gaat een hen leggen?
Ongeveer 14 weken
Hoe ziet de leggende hen eruit?
Bleke ooglidranden en snavelhoek, wijde, vochtige, bleke cloaca met krijtwit aspect van aangrenzende huid en wijde, soepele, dunne legbeentjes. Leggende hen zal staan voor de hand.
Wat gebeurt er bij het stoppen van de eiproductie?
Cloaca na enkele dagen minder oedemateus (roder droger) en kleiner en wordt geel. Na een week worden oogleden en snavelhoek geel. Legbeentjes sluiten langzaam over een periode van twee maanden. Kam involueert in deze periode.
Noem 4 aspecten die belangrijk zijn voor koppelprestatie. Hoe worden deze weergegeven?
- Voeropname en wateropname en de verhouding tussen die twee
- Groei en productie van vlees en eieren
- Uitval van dieren
- Uniformiteit
Kengetallen! Belangrijk als referent en gereedschap bij onderzoek. Kengetallen zijn streefwaarden en worden in die zin als norm gebruikt (normaal)
Geef kengetallen van vleeskuikens
gpdpd in VC. Groei per dier per dag in gram voerconversie, kg voer per kg lichaamsgewicht
UItval
Uniformiteit
Geef kengetallen van leghennen
Legpercentage
Legcurve
Kwaliteit ei (2e soort ei, onverkoopbaar)
Waar kan een te hoge VC bij vleeskuikens op duiden?
Een te hoge VC bij vleeskuikens kan duiden op verhoogde uitval omdat de gestorven dieren niet meetellen in de weging in het slachthuis.
Waar duidt grote spreiding in lichaamsgewicht op?
Te grote spreiding in lichaamsgewicht kan, door hoge mate van genetische overeenkomst, duiden op ziekte.
Waar let je op bij het uit de doos halen van de kip?
Spierspanning
Gewicht
Gedrag
Productieve staat hen uitgebreid
Kam. Is bij de leggende hen groot door steroïden geslachtshormonen. Duurt vier weken. Als de hen stopt met leggen is de kam nog groot, gaat na enkele weken in regressie.
Ooglidrand. Wordt deels bepaald door aanwezigheid carotenen. Bij leggende hen gaan deze naar de dooiers. Ooglidrand bij niet leggende hen geel aspect kop.
Legbeentjes. Let op breedte tussen legbeentjes, constitentie legbeentjes, vorm puntjes. Bij leggende hen 2 tot 3 vingers ertussen, beweeglijke legbeentjes, punt is afgerond en soepel. Bij niet leggende hen past 1 vinger ertussen, stugge legbeentjes, punt is hard en puntig.
Aspect cloaca. Breedte, aspect van overgang huid naar slijmvlies, aspect slijmvlies zelf. Leggende hen: breed, overgang huid naar slijmvlies heeft krijtachtig aspect, slijmvlies is kletsnat, bleek en oedemateus. Niet leggende hen: klein, overgang huid naar slijmvlies heeft geelachtig aspect, mucosa is vochtig en roder aspect.
Wat doe je met een kip die je verdenkt van afwijkingen aan het skelet?
Behandel de kip fragiel. Onderzoek de bovensnavel door voorzichtig ruk uit te oefenen. Onderzoek het borstbeen met aandacht voor de caudale punt. Zoek naar deformiteiten, kalklijntjes en doe een consistentieonderzoek (buigen)
Alleen bij dieren ouder dan 30 weken leeftijd!
