PD.6 Aangeboren afwijkingen in heemsynthese Flashcards
Wat is de functie van heem?
Heem nodig als bouwsteen voor o.a. hemoglobine.
Porfyrines zijn precursors van heem. Heem is essentieel onderdeel van: hemoglobine, myoglobine, catalase, peroxidase, ademhalingsketen: ATP, cytochroom P450.
Wat zijn de 2 klinische manifestaties van porfyrie?
Klinische manifestaties porfyrie:
• Acute porfyriën: aanvallen van buikpijn met neurologische uitval door stapeling van delta-aminolevuline zuur (dALA)
• Cutane porfyriën: door blauw licht (vooral zon) veroorzaakte huidklachten. Veroorzaakt door stapeling van porfyrines in de huid (bloed in de bloedvaten in de huid). Blaren zonder pijn, zwelling met pijn.
Hoe worden porfyriën onderverdeeld?
Onderverdeling van porfyriën:
• Hepatisch- stapeling in bloed vanuit lever
• Erytripoïetisch- stapeling vanuit beenmerg
Wat zijn de symptomen van een acute porfyrie aanval?
Symptomen acute porfyrie aanval: • Buikpijn • Braken • Obstipatie • Spierzwakte • Mentale verschijnselen (verward) • Pijn extremiteiten, hoofd, nek • Hypertensie • Tachycardie • Convulsie • Sensibele neuropathie • Koorts • Paralyse • Hyponatriëmie
Wat is het beloop van een acute porfyrie aanval?
Beloop van een acute porfyrie aanval; kan ook anders
- Prodromale fase: gedragsverandering, angstig, onrustig en slapeloosheid
- Buikpijn met braken en obstipatie
- Interne geneeskunde: tachycardie, hypertensie, hyponatriëmie, rode urine, geen koorts, geen CRP verhoging (kan wel), geen afwijkingen buik
- Neurologische afwijkingen: spierzwakte, epilepsie, paralyse/ verlamming
Hoe wordt een acute porfyrie aanval gediagnostiseerd?
Diagnose:
- Verdenking (rode urine)
- CITO delta-ALA en PBG in urine; niet verhoogd= negatief tijdens klachten dus geen acute porfyrie aanval; sterk verhoogd= positief (x10 verhoogd), diagnose bevestigd, direct behandelen
Rode urine testen met urine dipstick: ery’s of Hb positief. Als het geen bloed is: denk dan een acute porfyrie aanval.
Wat zijn uitlokkende factoren?
Overerving is autosomaal dominant met wisselende penetrantie. Er is meer nodig dan erfelijke aanleg.
Uitlokkende factoren:
• Alcohol
• Geneesmiddelen, die CYP450 verbruiken; CYP450 bevat een heemmolecuul. Dus geneesmiddelen die worden afgebroken door de CYP450 verlagen de heem voorraad.
• Hormonale verandering/ premenstrueel
• Infecties
• Koolhydraat restrictie/ vasten/ braken
• Zware rokers, zware inspanning, blootstelling aan kou, emotionele stress?
Wat is het zorgpad?
Zorgpad: voorlichting voorkomen aanvallen, noodplan, aanspreekpunt andere behandelaren, perioperatief beleid, vastleggen relatie klachten en aanvallen, zorg voor ernstig aangedane, family counseling
Hoe werkt givosiran? Voor wie geindiceerd?
Nieuwe behandeling givosiran, remt eerste enzym (ALAS1), indicatie voor patiënten met recidiverende aanvallen ondanks voorlichting.
